1868. N°.63.
Zondag 24 Mei.
26 Jaargang
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Cz.
HELDERSCHE
;.v
ESI NIEUWEDIEPER COURANT,
„Wij huldigen het goede.'1
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaalf 1.30.
franco per post - 1.65.
Uitgever
Bureau:
A. A. BAKKER
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels CO cent,
elke regel racer 15 cent, behalve 35 cent zegelrcgt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
HELDER en NIEUWEDIEP, 23 Mei.
De geschiedenis der jongste dagen is arm aan gewigtige feiten
op staatkundig gebied. De Iersche kwestie in het Vereenigd
Koningrijk beslaat al eene eerste plaats in de gewigtige aangelegen
heden van den dag. Men vraagt zich af, of dan al die uitgaven
roor oorlogswapenen, die leger-organisatiën niet zoo goed als ver
kwist zijn, nu bet blijkt dat er geen oorlog komt. Het is waar,
oreral is men niet volkomen gereed met den aanmaak van achter-
lsders, hier en daar valt er nog wel wat te doen aan het materieel,
maar een der groote oorzaken van het behoud des vredes wordt
gezocht in den binnenlandschen toestand der verschillende groote
mogendheden, een toestand, die wel zorgwekkend mag heeten.
Frankrijk, Rusland en Pruissen hebben hongersnood in hunne staten
Oostenrijk een ongunstigen staat zijner financiën en godsdienstig-
staatkuudige geschillen met Rome en het liberale volk; Italië heeft
genoeg werk om den inwendigen toestand te hervormen, dan dat
het denkt aan buitenlandscben krijg, en eindelijk, Engeland heeft
handen vol bezigheid aan het Iersche vraagstuk. De Mexicaansche
expeditie heeft bovendien bij Keizer Napoleon een zoo ongunstigen
indruk achtergelaten, dat hem zulks niet tot nieuwe avonturen aan
spoort. Gelukkig voor ons, de groote heeren zijn tegen wil en dank
vredelievend gezindnog één stap verder en ze sturen ook de kost
bare soldaten naar huis.
De staatkundige toestand in Engeland is steeds zeer gespannen,
eeo gevolg van de hopelooze taak van het ministerie Disraëli om
met eene vijandige meerderheid in het Lagerhuis te regeren. De
discussiën over het wetsontwerp tot regeling der Schotsche parlements-
hervorming heeft weder duidelijk doen uitkomen, dat de regering
op de tegenwoordige wijze niet kan voortgaan, want dat of eene
spoedige ontbinding van het Huis of eeue verandering van ministerie
noodzakelijk is. Tegen den zin van het kabinet werden belangrijke
wijzigingen in de voorgestelde wet opgenomen en de regering zag
zich dan ook genoodzaakt om verdaging der beraadslagingen te
verzoeken, ten einde zij hare stelling zoude kunnen overwegen.
De Britsche dagbladen en tijdschriften wijden belangrijke beschou
wingen en opmerkingen aan de thans bestaande crisis en naar
dat zy al dan niet de rigting van het. tegenwoordige kabinet zijn
toegedaan, hebben zij goed- of afkeuring over voor den eersten
minister, die de Iersche staatskerk in zijne bescherming genomen
heeft. Allen echter zijn het daarin eens, dat Disraëli tot nogtoe
weinig genoegen gehad heeft van zyne hooge positie, die hem te
midden van zeldzame moeijelijkheden gebragt heeft. Vooral daar
door is zijne positie lastig en onaangenaam, omdat men kan aan
nemen, dat de premier zelve aan de regtvaardigheid niet twijfelt
der zaak die hij bestrijden moet. Van daar zijne heftigheid, zijne
dwaze uitvallen, die anders weinig te verklaren zijn in een man,
die steeds een der sieraden is geweest van het Huis der Gemeenten.
Zoo als onze lezers bekend is zal van eene wettige veroordeeling
van Johnson hoogstwaarschijnlijk niets komen, en dat is voor
Amerika zelfs goed. Wie zal in het vervolg President der groote
republiek willen zijn, indien daar telkens boven zijn hoofd het zwaard
van Damocles dreigt? Van de dagen van Washington en Franklin
af, is het, voor zooverre wij ons herinneren, maar tweemaal gebeurd,
dat een President, na afloop van zijn termijn van gezag, weder
ingekozen werd; en is iemand, na het afloopen van zijn president
schap, teruggekeerd tot het rustig leven, dan schijnen de vrije
Amerikanen er eene soort van eer in te stellen, te lateu blijken,
dat men van „zoo iemand" geen notitie neemt. Een afgetreden President
is voor het politieke leven dood, en zelfs wordt hij niet meer op
familiefeesten, bals en andere feestelijkheden genoodigd't is, of
men zoo'n man zedelijk schijndood verklaart. Geen wonder, dat
vele geschikte staatslieden in de Vereenigde Staten geen lust hebben
het baantje van President waar te nemen, 't Is nog heel wat
anders ten doel te staan aan de Yankee-aardigheden van parlements
leden, die ongegeneerd china'sappelen eten, sigaren rooken en dag
bladen lezen gedurende de debatten, dan in de Tweede Kamer van
's Hage de waarheid te moeten hooren van respectable mannen, als
een minister den geest der constitutie bespot en verkiest te handelen,
als ware hij President der republiek Guatimala.
Volgens de laatste berigten uit Mexico, was er in dat land een
opstand en omwenteling uitgebarsten en was Juarcz gevlugt. Sommige
bladen hebben, bij het ontvangen van den telegram, welke dat nieuws
meldt, een vraagteeken gezet. Waarom toch? In Mexico ziju alle
dingen mogelijkhet is een land, waar de regeringloosheid en het
verraad inlandsche planten zijn. Dat soort giftplant tiert welig in
de tropische gewesten.
Jl. Donderdag avond had in de Nieuwekerk eene openbare les
plaats van de alhier voor acht maanden opgerigte Zondagschool.
De heer J. Rinner, die zich heeft belast met het godsdienstig onderwijs
aan die inrigting, hield bij deze gelegenheid eene voorlezing over
eenige merkwaardige voorvallen uit het leven van David. Hierna
werden tot verschillende leerlingen vragen gerigt over de leer en
het leven van Jezus, vervolgens eenige opstellen naar aanleiding
van eene vroegere lezing van den heer Rinner voorgelezen, en
eindelijk door den heer dr. J. A. Lamping besloten met een woord
van dank voor de betoonde belangstelling en eene opwekkiog tot
ondersteuning der school aan degenen, die deze les bijwoonden.
De onderscheidene werkzaamheden werd afgewisseld door gezang en
van harte stemmen wij in met de hulde, die de heer Lamping bragt
aan hen die zich hadden belast met de taak, de leerliagen te oefenen
in die schoone kunst, die zoo zeer geschikt is, het hart voor edele
en godsdienstige aandoeningen vatbaar te maken.
De zangvereeniging Cecilia, gaf jl. Donderdag avond hare
groote vergadering. Ondanks het jaargetijde was de zaal van Ticoli
vrij wel bezet. Ofschoon een programma met muziekstukken, die
wij met den naam van oude kennissen moeten begroeten, meestentijds
niet tot het bezoek van een concert uitlokt, zullen zy, die op dien
avond de oude kennissen, van het programma dier uitvoering hoorden,
zich zetter niet beklagen, den avond daar te hebben doorgebragt.
Door den eerstaanwezenden ingenieur der Genie alhier werd
beden aanbesteed: 1. het eenjarig onderhoud van de kazerne
gebouwen, enz., aannemers Gebr. Moorman voor 4260; 2. het
eenjarig onderhoud van de metsel- en timmerwerken, aannemer
H. J. Rippens voor 3590; 3. het eenjarig onderhoud van de
aardewerken, aannemers Gebr. Janzen voor/6220; 4. eene verwing
van kazernegebouwen, enz., aannemer J. Hoogerduin voor 1470
en 5 eene verwing van werken, aannemer K. Pronk voor 1780.
Alle onder het beheer der Genie alhier.
Gisteren is alhier van Batavia aangekomen The Golden Age,
welk schip de reis heeft gedaan in 208 dagen.
Z. M. de Koning heeft bepaald, dat de monitor de Panter,
in Engeland voor rekening der Nederlandsche regering aangebouwd,
voortaan den naam zal voeren van Heiligerlee.
Den 20 dezer is het raderstoomschip de Valk, onder bevel
van den kapt.-luit. J. F. Koopman, naar zee vertrokken, om de
bemanning over te voeren voor den monitor Heiligerlee (vroeger
Panter), welke bodem te Birkenhead (Engeland), voor rekening van
de Nederlandsche regering is aangebouwd, en aldaar wordt in
dienst gesteld.
HH. KK. HH. de Prins van Oranje en Prins Hendrik hebben
gisteren morgen de residentie verlaten, tot het bijwonen der feesten
te Heiligerlee, die heden plaats hebben.
Jl. Donderdag is te 's Gravenhage in den ouderdom van
ongeveer 52 jaren overleden de heer G. H. Betz, oud-minister van
Financiën en oud-lid der Tweede Kamer.
Het Prov. Geregtshof te Amsterdam (kamer van crimineele
zaken, voorzitter mr. Schimmelpenninck) heeft gisteren, bij uitvoerig
en in alle bijzonderheden naauwkenrig gemotiveerd arrest, Johannes
Hendrik dn Chastel, oud 18 jaren, geboren te Leiden, schuldig
verklaard aan moedwilligen doodslag met voorbedachten rade (moord)
op 15 Januarij jl. gepleegd op Maria Manheim, weduwe Pascal,
in de Zandstraat aldaar, en hem veroordeeld tot de straffe des doods,
uit de voeren op een der pleinen te Amsterdam. (Amst. Crt
Eene wegens de omstandigheden curieuse zaak werd jl. Woensdag
behandeld, ter teregtzitting der correctionele kamer der Arrond -
Regtbank te Amsterdam. Ruim een jaar geleden had een aldaar
woonachtig melkverkooper het ongeluk met een wagentje, waarin
ook zijne huisvrouw en een andere vrouw gezeten waren, in den
Binnen-Amstel te vallen. Personen, paard en wagen werden spoedig
geredvermist werden echter, een kanten kapmuts, een dito kleiner
mutsje, welke, in een spanen doos, in een doek geknoopt, in het
wagentje had gestaan, de trouwmuts der melkslijtster, welke die
muts had laten wasschen en thans teruggehaald had. Alle onderzoek
naaï die voorwerpen bleef echter vruchteloos, tot dat na verloop van
een jaar diezelfde muts aan de eigenares werd te koop aangeboden,
door eene vrouw, welke opgaf die van zekere kermisreizigster,
genaamd M. F. H., te hebben gekocht. Ofschoon de laatste beweerde
dat zij de muts, welke haar eigendom zou zyn, uit armoede had
moeten verkoopen, bleek weldra dat dit een logen was en zij de
doos en de voorwerpen had gevonden ter plaatse van het ongeluk,
waarmede zij zeer goed bekend was. Alsnu werd eene vervolging
tegen haar ingesteld, doch daar zij, by vele logens, ook een valschen
naam had opgegeven, was zij aanvankelijk niet te vinden. Nadat
de Regtbank hare gevangenneming had bevolen, en zij elders was
aangehouden, stond zij thans teregt, ter zake van het zich bedriegelijk
toeëigenen van gevonden haar niet toebehoorende goederen. De
substituut-officier van justitie, mr. M. J. van Lennep, requireerde
te dier zake tegen baar veroordeeling tot een cellulaire gevangenis
straf van zes maanden. De Regtbank veroordeelde haar, wegens
verzachtende omstandigheden, zoo als het geringe in deze toegebragte
nadeel, tot eene cellulaire gevangenisstraf van drie maanden.
AmstOrt.)
De maatschappij tot Bevordering van Nijverheid in het
Westerkwartier van de provincie Groningen heeft in hare dezer
dagen gehouden algemeene vergadering besloten een adres te zenden
aan den minister van Binnen 1. Zaken, den heer mr. J. Heemskerk Az.,
ten einde hem den dank der maatschappij te betuigen voor de
krachtige en doeltreffende maatregelen door Z. Exc. beraamd en uit
gevoerd tot de beteugeling van de veepest.
Aangenomen het beroep naar de Evang. Luth. Gemeente te
Zierikzee, door ds. F. G. Lagers, pred. te de Rijp.
De Schager Courant vermeldt, dat de beer K. E. Nutnan,
voor de commissie uit het Provinciaal Geregtshof in Noordholland,
met goed gevolg het notaris-examen beeft afgelegd.
De collecte te Alkmaar gehouden ten behoeve van de nagebleven
betrekkingen der verongelukte visschers heeft p. m. 200 opgebragt.
De gemeenterand van Amsterdam heeft besloten in één adres
aan de Tweede Kamer te kennen te geven, dat de extra toegestane
drie millioen voor de Kanaal-maatschappij, niet aan den staat in
termijnen zal voldoen, tenzy de staat het werk der kanaal-maat
schappij overneme en voltooije.
Welke groote waarde geschikte gronden tot bouwplaats te
Eindhoven hebben, bewijst de verkoop van eenige perceelen grond
bij het station van den spoorweg aldaareen perceel ter groote van
12 roeden 8 ellen bragt op f 5200 en een stukje weiland en sloot
groot 4 roeden 52 ellen is gekocht voor 3100.
H. B., huisvrouw van J. J., daglooner te Veessen, onder
Heerde, ontvreemdde in den avond van den 14 dezer maand uit de
woning van een harer buren de som van ruim 50 aan geld.
Nadat hare schuld aan dezen diefstal was aan het licht gekomen,
heeft zy in den vroegen morgen van den 16 Mei jl. getracht zich
door middel van een pistoolschot van het leven te berooveu, welke
poging tot zelfmoord echter door het onvoldoende van de lading is
mislukt, en slechts eene niet gevaarlijke brandwonde aan den hals
heeft veroorzaakt.
Op het laatst der vorige week zou eeu dienstmeid van Har-
Iingen, die aan godsdienstwaanzin leed, naar Franeker vervoerd
worden. De vigilante, waarmede het transport geschiedde, was pas
halverwege gekomen, toen de patiënt reeds overleedze schijnt reeds
te veel geleden te hebben. Wel een derde der verpleegden in het
gesticht aldaar lijden aan godsdienstigen waanzin.
Jl. Maandag hebben eenige boeren te Lens (in Henegouwen), een
landman die in het veld lag te slapen met een geweer een zeer
ernstige wond toegebragt aan de knie. Men had hem voor een
dollen hond aangezien.
De Graaf van Henegouwen, vermoedelijk troonsopvolger van
België, is ernstig ziek.
Uit Brussel schrijft men, dat de toestand van Keizerin
Charlotte met den dag beter wordt.
Naar men uit Ostende schryft, is door eene Engelsche Maat
schappij concessie aangevraagd tot het aanleggen aldaar van een
480 el ver in zee zich uitstrekkend hoofd, ter breedte van 12 el
en geheel uit ijzer bestaande. Aan het uiteinde van dezen metalen
dam zou een ruim, van alle gemakken en geriefelijkheden voorzien
paviljoen van ijzer en glas worden gebouwd. Het hoofddoel van
dezen aanleg zou zijn om aan die badgasten, welke de vochtige
zeelucht moeten inademen, daartoe eene zeer gewenschte gelegenheid
te verschaffen. Het plan is ontworpen door den Engelschen ingenieur
Bireh, die te Brighton en op een aantal andere zeeplaatsen dergelijke
hoofden heeft gebouwd.
„Er is," zegt het Journal des Déhats, „hier te lande nog steeds
eene partij van den oorlog; dit ontveinze men zich niet. Onder die
partij wordt de meening uitgesproken en ter goeder trouw voor
gestaan „dat een oorlog voor Frankrijk eene van de grootste
behoeften is; dat het thans een bij uitstek gunstig tijdstip is om
den oorlog aan te vangen, en dat, zoo deze gelegenheid ongebruikt
wordt gelaten, er in langen tijd niet weder eene gelegeuheid zal
komen, die zoo veel goede kansen ucvens zoo weinig slechte
aanbiedt."
„De party die zoo spreekt, meerendeels uit militairen van alle
rangen bestaande, bukt nog niet en zal niet bukken. Om bedenkingen
van politieken en financiëlen aard bekreunt zij zich weinig; als zy
op het nadeelige en gevaarlyke van eenen oorlog wordt gewezen,
geeft zy telkens dit antwoord: „Wij hebben thans een zoo goed,
zoo heerlijk ieger, dat het onmogelijk is het ongebruikt te laten.
Ons leger wil vechten, en wacht ongeduldig op het sein tot den
oorlog; het leger vreest dat het gezag voor Frankrijk als militaire
mogendheid afneme."
„Die taal wordt overal bij ons leger gehoord onder de soldaten
en onder-officieren zoo wel als onder de officieren, ook die vau
hoogeu rang. Uit den mond van meer dan ééu generaal hebben
wij ze gehoord; en wij zouden er kunnen noemen, wier naam
beroemd is en wier gevoelen teregt gezag heeft. Niet te Parys
alleen is er eene oorlogspartij; zij bestaat ook in onze departementen;
en sedert wy op het eind der vorige maand voor de zaak des
vredes pleitten, hebben wij van een zeker aantal van onze geabon-
neerden in de departementen brieven ontvangen met uitdrukkelijke
protesten tegen onze inzigten.
„Doch de oorlogspartij is op zich zelve niet gevaarlijk; haar
invloed zou dan eerst geducht worden, wanneer zij steun in de
inzigten des gouvernements vonden wij hebben nu door middel
van officieuse dagbladen de verzekering ontvangen, dat zoodanige
inzigten, als den invloed der oorlogspartij gcvaarlyk zouden maken,
in den boezem der regering niet bestaan."
En als nu die geest van Chauvinisme steun vindt in de inzigten
der gouvernementen Dan zyn alle dingen bereid en niets belet hem
Europa in vuur en vlam te zetten.
In het laatst van Junij wordt de onder-Koning van Egypte
te Parijs verwacht.
Den 31 Mei zal Rouaan vereerd worden met een bezoek van
Napoleon III, die daar, naar men verneemt, de vredetoespraak zal
houden, waarop hij Frankryk en de wereld reeds te Orleans heeft
willen vergasten. Men beweert, dat in de Keizerlijke rede ook
gewaagd zal worden van het vrijhandelstelsel en van het handels
traktaat met Engeland, beide thans zoo fel bestreden door den heer
Pouyer-Quertier, geboren te Rouaan, en door die stad naar het
Wetgevend Lichaam afgevaardigd.
Gedurende de vorige week hebben te Londen plaats gehad
2223 geboorteu en 1263 sterfgevallen.
Het Pauselijk gouvernement heeft de Amerikaansche bisschoppen
gemagtigd om een corps van duizend vrijwilligers naar Rome te
zenden, op voorwaarde echter dat zy zelve in hun onderhoud
voorzien.
Toen de Britsche gezant zich den 23 Maart te Kioto in
statigeD optogt naar den Mikado begaf, is er wederom door Japanners
een stoute en schier uitzinnige aauslag, enkel verklaarbaar uit
dweepzieken haat, op de Europeanen gepleegd. Een by de Londensche
Times ontvangen schrijven uit Kioto van 25 Maart geeft daarvan
uitvoerig berigt. Toen de stoet, bestaande uit een zeventigtal
Engelschen benevens Japansche hoofdambtenaren en militairen, dc
naar het paleis leidende straat insloeg, wierpen twee Japanners zich
met ontbloote zwaarden onder hen, sloegen met bliksemsnelheid
regts en links, en bragten in eenen oogwenk tijds aan tien Engelschen,
twee Japanners en vier paarden meer of min zware wonden toe.
Een van de aanvallers, een jongman behooreude tot de Keizerlijke
lijfwacht, werd in den strijd door eeoen Japanschen hoofdambtenaar
op de plaats gedood de andere, een priester, werd zwaar gewond
gegrepen en door Engelsche geneeskundigen verpleegd bij verklaarde
vervolgens dat hij zich met vier andere Japanners verbonden bad
om buitenlanders, van welke natie ook, die zich verstouten mogten
de heilige stad Kioto binnen te treden, om het leven te brengen.
De Engelsche gezant, hoewel zeer kenbaar aan zijn staatsiekleed,
bleef ongedeerd doch verschoof het bezoek ten hove tot den 26
Maart. Intusschcn ontving hij dadelyk van het bof, ongevraagd,
betuigingen van leedwezen en aanbiedingen van ruime voldoening.
De schrijver van dien brief besluit aldus„Het was een redelooze,
voor ons onbegrijpelijke aanval. Maar er is eene partij in Japan
bij welke het gezigt van eenen buitenlander denzelfden indruk maakt,
als het gezigt van een rood kleed op eenen stier Die partij gelooft
aan de verklaringen van eenen priester van Tse, die eene eeuw
geleden leefde en een boek schreef om te bewijzen dat de kinderen
van Japan goden zijn, en de andere bewoners der aarde met honden
