N*.97.
Woensdag 12 Augustus.
26 Jaargang.
IV
binnenland.
buitenland!
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
re.
HELDERSUHE
m NIEVWEDIEPER COURANT,
„W ij huldigen het goed e."
niwosai'.wüaa-ftiïi-.i.ij
H
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag,
jAbonnementsprijs per kwartaal f 1.30.
franco per post - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zcgclregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Donderdag- den 13 dezer vertrekt de Oost-Indische
lail over Marsellle.
■H
HELDER en NIEUWEDIEP, 11 Augustus.
Omtrent den man, die wel eens kon heengaan (als de verkiezing
is niet goed uitviel), namelijk Disraeli, zegt het Eugelsche blad
Óhturdag Ileview het volgende: Of de „right bon gentleman" misschien
Ivelukkig is geweest, dan of hij wezenlijk gewogen en te ligt
onden is, in allen gevalle heeft hij een tijd doorleefd, waarin
jee gebreken duidelijk, en zijne bekwaamheden niet zigtbaar ziju
orden. Hij heeft over zich zeiven en zijne bondgenooten gepraat,
lals een novellist spreekt over den held zijner geschiedenis en
>ds vrienden. Hij heeft zonder blikken of blozen zijn eigen lof
[tgebazuind, in het kort, hij heeft in zijn eigen verkiezing het
reekwoordelijk geluk van een romanheld gezien en heeft van zich-
f gesproken en met zichzelven gespeculeerd en zijn gedrag geregeld
of hij te gelijk de artist en het voorwerp der kunstuitvoering,
in romanheld en de uitvinder van den held was, alles om van het
bliek bewonderd te worden en de aandacht te trekken. Wat het
leemdste is en zeer pleit voor zijn magt en geluk is dat, ofschoon
lisraeli dit alles deed, hij toeh niets er door verloren heeft. Zijn
steem van regeren is - en teregt - als gevaarlijk voor het land
moemd, maar dat heeft hem zeiven niet het minst in discrediet
ibragt. De geschiedenis dezer zitting heeft teveus bewezen, dat de
len der liberale partij getoond hebben, dat zij zeer goed eendragtig
[unnen werken; hetwelk zeer ter hunner aanmoediging strekt.
Pas is het gerucht van een Fransch-Belgisch-Nederlandsch verbond
oor een verzinsel verklaard, of er wordt al weder van een nieuw
ioodgenootschap gesproken van niet minder belangrijken aard. Thans
eet het weer, dat tusschen de kabinetten van Berlijn en van Wee-
len meerdere toenadering op te merken en een bondgenootschap te
achten is. Ook na wordt het gerucht van zulk eene alliantie door
ie Oostenrijksche bladen tegengesproken.
Uit Amerika verneemt men het berigt eener nieuwe annexatie,
aarbij nog al een zonderlinge oorzaak ten grondslage ligt. De
ouing der Tigri-eilanden is aan het gouvernement der Vereenigde
laten 45000 doll. schuldig, als schadevergoeding voor de beman
ing van twee Amerikaansche schepen, welke door zijne onderdanen
ijn opgegeten. Thakombau, zoo heet de Koning, heeft tot onder-
iand der betaling drie van zijne beste eilanden gegeven. De tijd
van betaling is nu gekomen en Thakombau is niet bij magte er
aan te voldoen. Een zekere Hare, een Engelsch zendeling, is de
eerste en eenige minister van dezen Koning der menscheneters en
heeft zich tot het Eugelsch-Australiesch bestuur gewend, om zijne
tusschenkomst bij het kaninet van Washington te vragen. Hij be
toogt, dat, als men Thakombau zijne beste eilanden afneemt, deze
tot den bedelstaf is gebragt en zijne onderdanen den kost niet meer
kan. Zij zouden weder menscheneters worden. Daarom
wenscht hij aan de Vereenigde Staten voor te stellen, dat zij de
geheele groep eilanden overnemen voor een billijken prijs, waarop
dan de 45000 doll. gekort konden worden. De Amerikaansche
voogdij ware ook voor de beschaving van de bewoners der Figri-
eilanden wenschelijker.
Naar aanleiding van Zr. Ms. besluit van den 5 dezer wordt het
te Willemsoord liggende schroefstoomschip Djambi met 1 Sept. a. s.
in dienst gesteld, met bestemming naar Oost-Indië, en het bevel
over dien bodem opgedragen aan den kapt.-luit ter zee J. E. Buys.
Met dien datum zullen op dat stoomschip worden geplaatst: de
luit. ter zee 1ste kl. J. Tromp, als lste off de laits. ter zee 2de kl.
A. de Bruyne, J. P. J. Lucardie en G. J. Eischer; de adelborsten
lste kl. L. Dupper, W. E. Adema, C. J. de Jong, P. H. Ter
Menlen, J. C. van de Kasteele, J. Schimmel, C. J. de Vriese en
W. A. Cambier; de off. van gez. lste kl. W. Dammann; de off.
van gez. 3de kl. G. 1'. J. Theunissen; de off. van adm. lste kl.
P. A. Le Mahieu en de scheepsklerken F. J. Olivier en PI. B. Poel.
Naar men verneemt zal de kapt. luit. ter zee C. J. Damme,
komm. van Zr. Ms. stoomschip Java, vervangen worden door den
kapt. luit. ter zee jhr. M. W. Bowier.
Bij Koninklijke besluiten van 29 Julij zijn opgeheven de beide
departementen van Eerediensten en bepaald dat zij met 1 Sept. a. s.
als bijzondere afdeelingen zullen gevoegd wordenbij het departement
van Financiën, wat betreft de zaken van Hervormde en andere
eerediensten, behalve de K. C., en bij het departement van Justitie,
wat aangaat de zaken van R. C. eeredienst.
Bij de dd. schutterij te Hoorn is benoemd tot kapt. J. A. Heule,
thans lste luit.; tot lsten luit. P. C. Abbing, thans 2de luit.;
tot 2den luit. mr. C. H. Q. van Strijen, thans schutter; eervol is
op zijn verzoek ontslagen bij die schutterij C. Bloem Az., als kapt.
Aan N. Zwartboed, te Vollendam (gemeente Edam), en aan
S. Weel, te Oude Niedorp, is vergunning verleend tot het dragen
van het kruis Fidei et Virtuti en van de gouden medaille 3de kl.,
beiden hun als zouaven in dienst van Z. H. den Paus toegekend.
Te Neuenahr is in 67jarigen ouderdom overleden de lieer
Jhr. mr. O. R. van Andringa de Kempenaer, ridder der orde van
den Nederl. Leeuw, kamerheer des Konings in buitengewone dienst,
oud-lid van Gedep. Staten van Friesland.
Keur van gravuren, nette typographische uitvoering, flinke
redactie en daarbij buitengewone goedkoopte, hebben aan de admi
nistratie van de Katholieke Illustratie een twintig duizendtal abonnés
bezorgd, welke ongetwijfeld hunne inteekening op den tweeden
jaargang gaarne zullen vernieuwen, als zij letten op de belangrijke
verbeteringen welke dit werk, dat reeds bij den eersten jaargang
boven alle werken van dien aard uitmuntte, in den tweeden jaargang
zal ondergaan.
Men verneemt, dat bij den kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente
te 's Hage een adres is ingekomen, geteekend door 70 leden der
gemeente, en inhoudende het verzoek om al het mogelijke aan te
wenden, ten einde het optreden van den heer Zaalberg als predikant
te verhinderen.
.Tl. Zatnrdag had te Amsterdam de nationale en daarna de
internationale wedstrijd plaats tusschen de liedertafels. Een zestiental
vereenigingen waren opgekomen.
Eergisteren heeft te Rotterdam de wedstrijd plaats gehad van
de vereeniging der Noord- en Zuidhollandsche handboogschutterijen.
De drie Amsterdamsche en twee Rotterdamsche vereenigingen namen
er aan deel en bragten een genoegelijken dag door, opgeluisterd
door de gewone feeslelijkheden en ceremoniën.
Eergisteren had te Kralingen een treffend feest plaats. Aan
de blaauwsel- en verwfabriek van de heeren van Dnura Versteeven
mogten drie der werklieden, de meesterknecht A. van der Graaff,
Cs. Volbrecht en A. Koolwijk, aldaar 25 jaren werkzaam zijn. Van
fabriekgebouwen en woning wapperde de Nederlandsche vlag en des
namiddags mogten de werklieden met hun gezin, door den patroon
gul onthaald, feest vieren.
Aan de oefeningen in het kamp te Millingen zal, zooals
gemeld is, worden deelgenomen door een detachement Mariniers;
dat zal zijn ter sterkte van 1 kapitein, 3 luitenants en 200 onder
officieren en manschappen; de 5de compagnie van het corps, te
Vlissingen in garnizoen, zal het grootste gedeelte er van uitmaken.
De rekening der gemeente Alkmaar over het jaar 1867 bedraagt
in ontvangst 139,874.31, in uitgaaf 133,838.57), en slnit
derhalve met een batig saldo van 6035,73).
Jl. Vrijdag avond ten ruim 10 ure onstoud er een felle brand
in de stad Vollenhoven. Aangewakkerd door een hevigen wind,
breidde het verwoede element zieh in weinige uren zoover uit, dat
ieder voor het ergste begon te vreezen. Gelukkig was de brand in
het oostelijke gedeelte der stad en de wind west; aan deze gunstige
omstandigheid vooral had men het te danken, dat men den brand
nog al vrij spoedig kon bepalen en meester worden. De brandweer
van Vollenhoven en Blokzijl was druk in de weer, doch de spuiten
konden weinig uitrigten,' omdat zij geen water uit grachteD of
slooten konden krijgen, maar het hij emmers uit putten en pompen
moest gehaald worden. In het geheel zijn 30 huizen afgebrand;
naar men verneemt waren meest allen tegen brandschade verzekerd.
De oorzaak van den brand is nog niet met zekerheid bekend.
UITTREKSEL uit het Verslag van den toestand
der provincie Noordholland over het jaar 1867,
gedaan aan de Provinciale Staten van dat gewest,
door de Gedeputeerde Staten, in de zomervergadering
van het jaar 1868. Vervólg en slot van N°. 95.)
Hoofdstuk XII (wegen) bevat niet vele bijzonderheden die voor
onze lezers belangrijk zijn. De begrinding van den zeedijk tusschen
Oosterend eu het Nieuwe Schild op Texel en van een gedeelte van
den St. Maarteuweg door het bestuur van de Zijpe eu Hazepolder,
van de Oosterlander, Hoofd- en Bargerweg op VVleringen zijn het
voornaamste wat in betrekking tot de naburige gemeenten gezegd
wordt. Omtrent den Helder wordt vermeld dat de bestratiug daar
geeue buitengewone uitgaven vorderde. Ten slotte maakt het ver
slag melding van de voltooijing van den verbindingsspoorweg van
Haarlem tot Uitgeest, die op 1 Mei 1867 in dienst werd gesteld.
De waarde der landerijen in de provincie (hoofdstuk XIII, landbouw)
was gedurende dit jaar, nu de dreigende omstandigheden door de
veetyphus veroorzaakt, geweken waren,, weder hooger geworden eu
in verband daarmede ook de huurprijzen. Over verbeteringen bij
landbouw en veeteelt is het verslag kort. Het kruisen der schapen
met Engelsche, vooral met Leicester rammen werd steeds voort
gezet, ofschoon uit Texel werd medegedeeld dat b(j vele schaap
houders het kruisen niet zoo sterk werd voortgezet als vroeger,
daar men tot de ervaring is gekomen dat de schapen van de 2de
en 3de generatie die van de 4de en 5de in waarde overtreffen en
het dus wenschelijk is niet te lang door te kruisen.
In den Wieringerwaard leverde de aanfok van paarden gunstige
resultaten op.
De opbrengsten van tarwe en rogge waren dooreen genomen
genoegzaam gelijk aan die van 1866 terwijl de opbrengst van gerst
en haver iets gunstiger was geweest.
De gemiddelde opbrengst per bunder is geweest tarwe 16, rogge 14,
gerst 29 en haver 36 mud per bunder op Texel; terwijl voor de
gemeente Zijpe deze cijfers respectievelijk waren 20, 25, 30 en
36 mud en voor den Wieringerwaard 28 mud tarwe, 34 mud gerst
en 60 mud haver. Haver werd ook verbouwd in de gemeente Helder
en leverde daar 28 mud per bnuder, een groot verschil bij den Wierin
gerwaard die ook hierin de gunstigste verhouding opleverde. Op het
eiland Wieringen was de gemiddelde opbrengst per bunder van de
haver 50 mud.
Erwten en boonen leverden geen ruim beschot. De boekweitoogst
was echter tegen de verwachting goed.
De aardappelenoogst was ongunstig. In de duinstreek was echter
het gewas en de opbrengst van den oogst zeer goed, hoewel het
invallen der ziekte veroorzaakte dat vele soorten stijf waren. De
opbrengst van het vlas is uitmuntend geweest. Te Schagen werd
een gedeelte van het vlas bewerkt; het overige werd in natura
vervoerd. De opbrengst was daar 600 Ned. p. vezelstof en 10 mud
lijnzaad per bunder. Het grasgewas is tengevolge van de afwisselende
weersgesteldheid goed geslaagd, terwijl de cultuur van tuinvruchten
niet onvoordeelig was. De ooftteelt heeft in dit jaar echter weinig
opgeleverd.
Met eenige bemerkingen over den veetyphus die gelukkig tegen
het midden des jaars verdween, besluit dit hoofdstuk. De tabel
die een overzigt geeft van den loop dier ziekte in de provincie,
herinnert ons aan het blijde verschijnsel dat de landbouwers in dezen
omtrek van dien geesel gespaard bleven. Slechts één geval
is op Texel voorgekomen en niet meer dan 9 op Schagen, terwijl
er 8243 beesten in deze provincie werden aangetast, waarvan 946
stierven, 6439 werden afgemaakt en slechts 840 herstelden.
Wij gaan de opgaven der marktprijzen van de verschillende soorten
van vee, van boter en kaas, van het vleesch en brood voorbij en
zoo ook het cijfer der opbrengsten van jagt- en vischacten.
Hoofdstuk XV (nijverheid, handel en scheepvaart), bevat onder zijn
eersten titel (fabrieks-nijverbeid) niets in betrekking tot de plaats
onzer inwoning dan de vermelding van de duinwaterleiding en de
grofsmederij, ijzer- koper- en metaal-gieterij van den heer Bosch
Reitz, als behoorende tot die inrigtingen welke stoomwerktuigen
bezitten. Ouder het opschrift visscherij vinden wij dat de pachter
van de visscherij langs de Ileldersche zeewering opgeeft in 1867 te
hebben gevangen en afgeleverd 1000 pond zeepaling a 0.34 het
pond, 200 tal haring a 2 het tal en 120tal geep a 6 het tal.
De aangebragte viscli te Helder bestond hoofdzakelijk uit kabel
jauw, schelvisch, rog, tongen, heilbot eu schol. Zij werd hij afslag
verkocht voor ruim ƒ44000.
De haringvangst werd met verlies voor de reederijen gedreven.
Wij vernemen verder dat de visschers te Oosterend en Oost op
Texel in 1867 met 30 schuiten ongeveer 22000 oesters verzamelden,
die afgeleverd zijn tegen ƒ2,80 de 100 stuks. Door de oester
handelaars werden tevens van de Schotsche kust aangevoerd 800000
oesters, die op de wierwaarden van Texel gespeend en daarna voor
28 de 1000 stuks verkocht zijn. De bijzonderheden omtrent de
oestervisscherij in deze gemeente zijn onzen lezers reeds bekend.
Te Oude Schild en te Oosterend hebben zich ongeveer 100 per
sonen bezig gehouden met het visschen en droogeu van wier. Zij
verzamelden ongeveer 290000 pond, welke gemiddeld ƒ2,30 de
100 pond opbragtcn.
Het afraaaijen van wier op de waarden werd door 140 man
schappen met 50 vaartuigen uitgeoefend en leverde 360000 pond,
die tegen ƒ5,50 de 100 pond werden afgeleverd.
Langs de Heldersche zeewering werden opgevischt cn gedroogd
13500 pond wier, die ƒ2,50 de 100 pond golden en 9000 pond,
welke nat achter den kaaimuur van den zeedoksluis zijn verwerkt.
De schelpenvisscherij leverde op Texel op 24000 kub. el, te
Huisduinen 140 kub. el. Het verslag noemt die uitkomst ongunstig
maar voegt er bij dat de prijzen hoog geweest ziju, op Texel
ƒ1,75 a 2 en langs den vasten wal ƒ2,50 a 3 voor de kub. el.
Hoofdstuk XV bevat eene tabel die een overzigt geeft van het
vervoer en de opbrengst over de spoorweglijn Amstcrdam-Rolterdam-
Helder, waarvan wij bier de eindcijfers mededeelen. Daaruit blijkt
dat het aantal reizigers op deze lijn is geweest 1,713,074 en de
opbrengst daarvan heeft bedragen 1,467,573.92; dat er 24,142,536
kilo aan bagage, bestel- en koopmansgoederen werden vervoerd,
waarvan de vracht heeft bedragen 241,444.39; dat er 72,186 stuks
vee zijn vervoerd, die eene opbrengst hebben geleverd van ƒ30,487.54,
terwijl de opbrengst van posterijen en diverse is geweest 25,658.03,},
zoodat het geheel der ontvangsten bedroeg 1,765,163.88), dat is
395,031.67 meer dan in 1866. Deze toename werd voor een deel
verkregen door de exploitatie gedurende 8 maanden (Mei-Deccmber)
van het gedeelte Haarlem-Alkmaar, dat gedurende dien tijd opleverde
126.230.46
Verder blijkt uit de tabellen dat in dit jaar per spoorweg naar
verschillende plaatsen in de provincie van den Helder vervoerd zijn
39,177 personen terwijl van de onderscheidene aan den spoorweg
gelegen plaatsen indit gewest naar denllelder38069 personen zijn vervoerd.
De ontvangst op het postkantoor te Helder bedroeg 22,099.23.
Het aantal telegrammen van het Rijks-telegraafkantoor te Helder
naar binnenlandsche kantoren verzonden, bedroeg 13,864 en die naar
het buitenland naar en over België en Duitschland en naar Engclaud
1307het aantal berigten van binnenlandsche kantoren hier ontvangen
was 9179 en die uit het buitenland 716. Het totaal der berigten,
zoowel verzonden als ontvangen op alle Rijks-telegraafkantoren in de
provincie was 466,368. De opbrengst van het Rijks-telegraafkantoor
te Helder bedroeg 8099 97.
Langs den telegraaf der Hollandsche IJzeren Sooorweg-maatschappy
voor zooverre het de stations in Noordholland betreft, werden in
1867 verzonden van den Helder 781 en naar de plaats onzer inwoning
315 berigten.
Het verslag eindigt met een hoofdstuk dat niet op zyne plaats
staat, omdat bij het afdrukken de opgaven er voor ontbraken. Het
hoofdstuk is getiteld medische policie. De gezondheidstoestand wordt
in het afgeloopen jaar niet ongunstig genoemd, vooral vergeleken bij
het vorige. Wij laten echter de treurige opgaven achterwege die
spreken van epidemische ziekten die in dit jaar zijn voorgekomen,
en hopen, dat, al is het cyfer der sterfte ook al niet zoo buiten
gewoon groot, het jaarverslag over 1868 de gezondheidstoestand in
plaats van niet ongunstig, gunstig zal kunnen noemen.
Jl. Donderdag avond heeft in de mijn Sainte Henriëtte le Jemmapes,
(België), waarin drie honderd mijnwerkers arbeidden, eene ontploffing
plaats gehad; Vrijdag ochtend zijn 47 lijken uit de mijn opgehaald;
terwijl bovendien van vier zwaar gekwetste werklieden nog twee
bezweken zijn. Al de overigen zijn er zonder letsel afgekomen.
Ten gevolge van de aanmerkelijke daliDg der graanprijzen te
Brussel, gedurende de laatste weken, is de prijs van het brood,
die voor de beste soort 57 centimes per kilogramme bedragen heeft,
thans tot op 48 centimes gedaald.
In den gezondheidstoestand van den Belgischen Kroonprins is,
naar het schijnt, eenige verbetering gekomen.
l'Echo de Bruxelles vermeld, dat de heer Henri Rochefort,
de redacteur van het Parijsche blad la lanterne, jl. Zondag te
Brussel is aangekomen.
Voor liefhebbers van wild zal het zeker eene belangrijke mede-
deeling zijn, dat zij ook buiten den tyd sappige, jonge hazen kunnen
laten braden.
In België is eindelijk het moeijelyk probleem opgelost om hazen,
alsmede leporiden (bastaarden van hazen eu konijnen) in gevangen
schap voort te doen teelen.
Het middel is eenvoudig. Men neemt gevangen jonge hazen,
mannetjes en wijfjes, en voedt ze op niet in een hok of kooi of
stal, maar in eene door menschen bewoonde kamer, waar men ze
vrij laat rondloopeu. Ze worden dusdoende zoo tam als katten cn
honden en vermenigvuldigen in deze, hen als vrijheid toeschijnende
gevangenschapbij oude hazen kan men dit doel niet bereiken.
De vraag blijft echter of deze tamme, voor het slagtmes opgevoede
kamerhazen het gewone wildbraad leveren zullen.
Met de gewone uitvoerigheid van de berigten, vorstelijke per
sonen betreffende, is ook de komst en het vertrek van Koningin
