N°. 98.
Vrijdag 14 Augustus.
26 JaargÉ^.;
BINNENLAND.
Uitgever
Bureau:
A. A. BAKKER
Cz. Prijs der Advertentiën: Van 1regels 60 cent,
HELDERSCHE
f.1
NIE11WEDIEPER COURANT,
„W ij huldigen het goed e.,]
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zatuiidag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
MOLENPLEIN, N°. 163.
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
71
991
Zaturdag den 15 dezer vertrekt de Oost-Indische
6rl»il met de Mcssageries Imperiales over fflarseille.
38
38
20.
fl
38
73
74
4 HELDER en NIEUWEDIEP, 13 Augustus.
Er heerscht stilte in de politiek, zegt het Volksblad, zoowel
het buitenland als in het binnenland.
Het is meestal het lot van de Augustusmaand.
De parlementen zijn gesloten, de staatslieden op reis of in hun
ibinet bezig, ter voorbereiding van hetgeen later in het openbaar
1 behandeld worden.
En toch heeft zulk een tijdvak van stille voor de volken en
jk voor ons volk de kiemen in zich of van eendragt of van
reed ragt.
Men kan, terwijl de politieke vraagpunten sluimeren, zich voor-
c' rfeideD tot oapartijdig, regtvaardig en kalm oordeel, of wel, met
den liefdeloozen hartstogt in het gemoed, de scherpste wapenen
jzoeken tot feilen partijstrijd,
leder moge toezien hoe zijne voorbereiding is.
Wij verblinden ons door eigenwaan, wanneer wij meenen met onze
tbrekkige kennis en beperkte vermogens het lot der wereld te
uaoen regelenmaar, wanneer, naar het almagtig wereldbestuur,
twisten en partijen voortduren, zij hebben ook de heilrijke vrucht,
ustdst zij voor de opregten, de waarhaidlievendeu eo de vredestichters
a2([u ruim veld voor werkzaamheid openen.
Men leest in de Opinion Nationale: „Volgens bijzondere berigten,
j20( ie wij ongelukkig veel reden hebben voor juist te houden, zou er
0 c) n de laatste dagen een meer oorlogzuchtige wind waaijen. Voor
1 drie en voor wat zou men strijden? dat weet men nog niet juist,
'ftei laar, zoo als de boeren zeggen: „vecht eerst, later zal men u we!
eggen, waarom gij vecht." Deze gelegenheid is zoo goed als elke
ndere, zoo als Vollaire zegt, om de aarde van twee a driemaal
lomlerd duizend schelmen te verlossen, die haar verpesten en de
vol radgetten der Europesche staten met eenige millioenen, die dezen
nih bukken, te verligten, daar anders elk begrip van evenwigt geheel
',3. 'jeu al te loor zou gaan.
De Fransche bezetting te Rome zal naar de loopende geruchten
»gi>ns mededeelen door Spaansche troepen worden vervangen. Het
I3g lanstaaude concilie te Rome maakt het voortdurend verblijf der
Franschen aldaar minder gewenscht. De kerkvergadering toch, zal,
11 naar men verwachten kan, het wereldlijk gezag van den Paus hand-
a.8 haven en het goddelijk regt bevestigen. Alle veranderingen, die in
lu'de laatste jaren op het Italiaansche schiereiland zijn tot stand gekomen,
tullen natuurlijker wijze door het concilie worden veroordeeld. Keizer
32: Napoleon komt dan, hoe kan het anders, in eene netelige positie en
het allerzonderlingst zou dan wel wezen dat, terwijl de soldaten
Z1J" des Keizers Rome beschermden, de banvloek tegen den Keizer zou
an| worden uitgesproken. Napoleon schijnt op raad zijner vrienden te
hebben besloten om zijne politiek tegenover Rome te wijzigendoch
het is moeijelijk om de eenmaal aangenomen rol te verloochenen.
Men scheen aanvankelijk het plan te hebben om eene gemengde
bezetting in Rome te leggen. In dat geval zou echter Italië even
zoowel als de andere Katholieke mogendheden voor zich het regt
geëischt hebben om mede zijne soldaten io Rome te brengen. Dit
zou echter tot niet geringe moeijelijkheid aanleiding geven en de
Paus zou hen zeker hebben terng gewezen. Het plan om Spaansehe
troepen in Rome te leggen zou op die wijze het best geschikt zijn
om alle moeijelijkheid uit den weg te ruimen.
lat
Heden middag hebben de onlangs benoemde officieren der dienst
doende Schutterij alhier in handen van den heer Burgemeester den
gevorderden ambtseed afgelegd.
Eergisteren avond had aan het zeestrand alhier een droevig
ongeluk plaats. Een der manschappen van het alhier in garnizoen
liggend bataillon van het 7de reg. Infanterie is bij het baden in
zee verdronken, zonder dat het zijnen makkers mogelijk was hem te
redden.
Een Engelsche schooner is eergisteren avond op de Noorder-
haaks naby deze kust gestrand. De duisternis van den avond
is welligt oorzaak geweest van dit ongeval. Bij het kalme
weder kon de equipage rustig aan boord blijven, ofschoon voor hen
gelegenheid bestond om naar den wal te komen. Men hoopt het
schip nog te kunnen afbrengen.
Ten gevolge van het onder de wapens komen van een deel
miliciens, behoorende tot de ligtingen van 1364 en 1865, zijn
gisteren de kazematten van het fort Kijkduin voor de Artillerie in
gebruik genomen om aldaar te verblijven. De voor de dienst op
geroepen miliciens zullen eerstdaags alhier aankomen.
Gisteren is een kind, dat nabij de gasfabriek in het Heldersch
kanaal alhier was gevallen en dat groot gevaar liep van te verdrinken,
door Roelof Gerritsen aan het dreigend gevaar ontrukt.
Donderdag, den 20 dezer, zal van Rotterdam naar hier een
pleiziertrein rijden.
Bg Koninklijke besluiten van den 8 dezer zijn verleend, als
blijk van goedkeuring en tevredenheid, de bronzen medaille aan
H. van Zanten, 2den machinist aan boord van het gouvernements
stoomschip Bronbeek, wegens het redden van den over boord gevallen
lsten stuurman, ter reede van Riouw, op 30 April 1868, en aan
J. de Vries, schipper in het vaste corps dek- en onderofficieren
op de schroefst oomkorvet Prinses Amelia, wegeos het redden van
een over boord gevallen matroos, ter reede van Amboina, op 12
April 1868; alsmede aan ieder een getuigschrift.
In d Ouden Dik is de titel van eene novelle vati dr. Aghina,
waarin hy op zeer onderhoudende wijze eene type schildert
uit het volksleven in West-Friesland. Dit keurige boekje be
velen wy zeer aan ter lezing, zoowel om de degelijke strekking
vau bet verhaal als om de levendige beschrijving van gewoonten
en zeden in dit welvarend, maar niet algemeen bekend deel onzer
provincie.
Aan de vrijzinnigen in Nederland is eene oproeping gerigt
door eene zich te's Ilage gevormd hebbende commissie, die aan den heer
dr. J. C. Zaalberg een blijk wil vereeren van de ingenomenheid met
zijn werken en streven ter bevordering van intellectueele ontwikke
ling op godsdienstig gebied. Zij noodigt alle vrijzinnigen uit door
het afstaan van geldelijke bijdragen het doel der commissie te
schragen. Volgens het plan zai den heer Zaalberg o. a. een
album worden aangeboden, bevattende de namen van allen, die
tot het doel der commissie medewerken.
Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden met gevolg, heeft
jl. Vrijdag morgen, in het fort bij het Vossengat, te Utrecht, de
proeven met de torpedos, zoo als ze door den luit. ter zee lste kl.
Comelissen aldaar zijn ingerigt, bijgewoond.
Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden heeft HD. belang
stelling betoond iu de te Amersfoort op te rigten Maatschappij van
Zijdeteelt in Nederland, door belangrijk deel te nemen in de inschrij-
ing van het kapitaal dier Maatschappij. Naar wij vernemen, zegt
de Amersf. Cour., ondervindt deze onderneming van verschillende
zijden grooten bijval.
Met den 1 Sept. a. s. zal het Kon. besluit van 25 Julij jl.
in werking treden, waarbij de tirailleur-compagnien bij het wapen
Ier Infanterie worden opgeheveu. Dat besluit rust op de overweging
der noodzakelijkheid, dat al de onderofficieren en manschappen in
gelijke mate voor de lirailleursdienst kunnen worden bestemd, en
lat ieder compagnie hare eigene scherpschutters bezitte.
Jl. Maandag avond heeft er in het Noorden een hevig onweer
gewoed, dat op onderscheidene punten tot branden heeft geleid.
Had te 's Hage onlangs eene combinatie van onderscheidene
sectiën uit de vereeniging Het Metalen Kruis de hooge eer ont
vangen te worden zoowel door H M de Koningin met Z. K. H.
Prins Alexander, als door Z. K H. Prins Freiierik, een niet
minder belangrijk feest werd gisteren gevierd door de afdeeling
Alkmaar, en dat wel ter eere vau den état-major en de bemanning
van het schip van dien naam, na de zoo eervol volbragte expeditie
aan de Kust van Gninea, zooals vooral blijkt uit de Engelsche
bladen, met den Times aan het hoofd, en waarbij de bemanning
van bet Metalen Kruis, onder het afslaan van drie achtereenvolgende
aanvallen, dertien gekwetsten heeft gehad. Wij zullen nader op dit
feest terugkomeo, dat vereerd werd door de tegenwoordigheid van
hh. de Man en Vos, met hunne eerste officieren Binkes en Voorduin.
Aan den disch werd den feestelingen eene verrassing bereid, be
staande in de kennisgeving: dat, toen de Nederlandscheautoriteiten
het belangrijke fort te Dixeove (een fort gewapend mei ruim dertig
stukken gesehut) van de Engelschen hadden overgenomen en met
alle militaire plegtigheden de Engelsche vlag voor goed hare stand
plaats had overgedragen aan onze nationale driekleur, de toen
Nederlandsche bezetting, onder toenmaals nadere goedkeuring des
Konings, evenzeer met alle militaire honneurs, die belangrijke sterkte
herdoopt heeft met den naam „Fort Metalen Kruis", waarna boven
de hoofdpoort, voor duurzaam, een model van dat kruis, in zeer
groote afmetingen, feestelijk werd bevestigd. Grooter en schitterender
blijk van militaire sympathie kon het schip van dien naam wel niet
deelachtig worden; en het is ligt te begrijpen met hoeveel warmte
dit berigt door de afdeeling Alkmaar zal zijn ontvangen. (Amst. Crt
Jl. Dingsdag avond, omstreeks negen ure, ontlastte zich boven
Purmerend en omstreken een zwaar onweder, dat tot middernacht
met onverpoosde hevigheid voortduurde. De bliksem sloeg in de boeren
plaats van den heer Stuyt en in die van Heiloo, beide in de Wijde
Wormer gelegen; zij brandden tot den grond af, zonder iets te
kunDen redden, terwijl kort daarop de pelmolen, genaamd de Wijde
Wormer, nabij Kalf, mede door den bliksem werd getroffen en in
brand vloog. In de oostelijke rigting van Pnrmerend en te Kwadijk
barstte te gelijkertijd ook een hevige brand uit. De bliksem sloeg
aldaar in de boerenplaats van den landman Panw; ook deze is
geheel verbrand en de bewoners zijn er met levensgevaar uitgekomen.
Ook te Purmerend is de bliksem in een huis op de Vischmarkt
ingeslagen, zoomede te Edam in een houtschuur, zonder echter
brand te veroorzaken, en in de Zeevang in een watermolen. Men
zag van eerstgenoemde stad vier branden te gelijk en de lucht
vertoonde een hevigen vuurgloed. (Amst. Crt.)
De Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen heeft jl. Dingsdag in
het kerkgebouw der Doopsgezinde gemeente te Amsterdam hare 83ste
algemeene vergadering gehouden, onder voorzitting van mr. A. E. J.
Modderman. Uit het verslag, door den secretaris uitgebragt, is
gebleken, dat het aantal leden 13,635 bedraagt, en sedert het
vorige jaar met 135 is verminderd; dat het aantal departementen
hetzelfde is gebleven, en dat de rekening over 1867 sluit met een
batig saldo van 51,849. In de vergadering is voorts besloten,
aan een commissoriaal onderzoek te onderwerpen de volgende
vragenHoe behoort het voorbereidend onderwijs in Nederland te
zijn ingerigt? Wat heeft men onder schoolbibliotheken te verstaan,
en wat kan van de zijde der maatschappij gedaan worden om de
oprigting en instandhouding daarvan in de hand te werken? Welke
middelen zouden moeten worden aangewend, ten einde ons volk tot
de overtuiging te brengen, dat het karakter van het kermisvermaak
hier te lande strijdig is met den goeden smaak, schadelijk voor de
gezondheid en verderfelijk voor welvaart en zedelijkheid, opdat bij
de natie zelve de behoefte aan iets beters en edelers ontsta.
Te Beverwijk werd jl. Dingsdag middag een koe in het land
doodelijk door den bliksem getroffen.
Jl. Dingsdag werd te Beverwijk in het logement de Zon in
publieke veiling te koop aangeboden de goederen nagelaten door
de douairiaire Deutz van Assendelft. N°. 1 der notitie: het aloude
kasteel Assumburg met tuinmanswoning, enz heeft bij opbod kunnen
velden 35.100; n°. 3 de hofstede Beijenlust, enz. 10,500;
ii°. 28 de wildrijke duinen, groot 714 bunders 8 roeden 40,000.
Al de aangeboden perceelen, met inbegrip der hiervoren afzondi-rlyk
vermelde nummers, hebben by opbod kunnen gelden p. m. 280,000.
Over acht dagen zal de afslag geschieden.
In lang vervlogen tijden maakten onze voorouders hier te lande
meermalen jagt op beeren. Van dergelyke jagten hoort men thans
niet meer; wel dikwijls van beeren, die jagt op menschen maken.
Daar de eerste soort van jagt nu tot de groote zeldzaamheden
behoort, mogen wij niet onvermeld laten wat jl. Vrijdag te Delft
gebeurde. Een der commensalen - tot het beerengeslacht behoorende -
van den dierentemmer Hermann, die met zyne tent op de paardemarkt
staat, had, zoo verhaalt de De/fsche Courant, des voormiddags vau
dien dag, middel weten te vinden, om, terwyl zyn patroon afwezig
was, zijne woning te verlaten en wandelde, regt te vreden en zonder
de minste buitensporigheid te plegen, - wat stellig van iederen
kermisganger niet gezegd kan worden - het toen vry eenzaam
kermisplein rond. Juist was hij voornemens ook aan eenige andere
gedeelten der stad een belangstellend bezoek te brengen, toen hy
door een paar mannen werd opgemerkt, die vau oordeel waren,
dat Bruintje zijne bevoegdheid te buiten ging en zich vryheden
veroorloofde, die in strijd waren met de voorschriften van orde en
tucht eener welgeordende menagerie, welk oordeel nog versterkt
werd door de afwezigheid van zijnen meester. Fluks wist men
toen Bruintje een touw om den hals te slaan en een ijzeren
stang tusschen den halsband, dien hij droeg te wringen, en op
op die wijze slaagde men er in hem, zeer tegen zijnen zin en niet
zonder heel wat tegenspartelen, onder het gejoel eener inmiddels
toegestrromde menigte, naar de voor hem bestemde verblijfplaats
terug te voeren.
De opbrengst der appelenboomen is dit jaar te Wijlie zoo
groot, dat deze reeds nu tegen I 25 a 1.50 per mud verkocht
worden. De peren gelden 2 a 2.50 per mud en de pruimen
worden tegen 2 a 3 cent het pond van de hand gezet.
In de vorige week zou te Almelo een paar in het huwelyk
treden, doch hoe verslagen stond het, toen uit de overgelegde stuk
ken bleek, dat de bruid was ingeschreven als behoorende tot het
mannelijk geslacht. „Uitstel is geen afstel", zeiile de bruidegom
in het Iaaatst, „en de vergissing zal spoedig blijken."
Men verneemt dat J. C. Vissers, vroeger koster en passement
werker te Arnhem, thans wonende te Cleve, zich in het laatst der
vorige maand vrijwillig heeft aangemeld in de cellulaire gevangenis
te Utrecht, tot het oudergaan der gevangenisstraf van een jaar,
waartoe hy ter zake van het misbruik maken eener blanco hand-
teekening was veroordeeld. (Arnli. Crt.)
Jl. Maandag is een geweldige brand uitgebarsten in de
buurtschap Netterden, onder Gendringen, graafschap Zutphen. Zeven
huizen, vier schuren en het schoolgebouw zijn een prooi der vlammen
geworden. Ook velerlei huisraad, varkens en geiten, koorn en hooi
zijn verbrand. De kerk en pastorie die ook reeds vuur hadden
gevat heeft men nog gespaard. De oorzaak van den brand is
voorals nog onbekend.
Door het bestuur der gemeente Heerenveen is aan de onder
wijzers verlof gegeven om de schooltijden gedurende de warme dagen
aanmerkelijk te bekorten.
Te Middelburg zat een 12jarig meisje van een draaimolen
met een zusje van 3 maanden op de schoot. Door de vermoeid
heid van den laatsten kermisnacht overmand, liet het meisje het
wicht achterover in een emmer vallen; toen het bemerkt werd was
het reeds dood.
Jl. Maandag avond en uaoht heeft te Assen en omstreken,
alsmede in een groot gedeelte van Groningen en Friesland, een
ontzettend onweder gewoed, afgewisseld door geweldige regenbuijen,
die met wolkbreuken gelijkstonden. Op vele plaatsen hebben zware
branden plaats gehad.
Wij ontleenen aan de Staatscourant de volgende opgaven van Zr. Ms.
schepen iu Oost-Indic, loopende tot 15 Junij jl.:
Prins Alexander der Nederlanden, kapt. J. W. de Ruyter de Wildt; Juno,
kapt.-luit. G. H. Bakker; de Cachelot, kapt. A. J. Kroef en roeiknnonneerboot
No. 14, luit. 2de kl. F. H. Coblijn, wachtschepen te Batavia, Soerahaija,
Macassar en Samarang; Amsterdam, kapt.-luit. A. R. A. M. Clifford Kocq
van Breugel, ligt ter reede Batavia voor de dienst gereedReinier Claeszen,
kapt.-luit. P. Koning, gest. ter O.kust van SumatraHaarlemmermeer,
luit. lste kl. J. W. F. Fracht, gestat, ter Z, en O. afd. van BorneoCelebes,
luit. lste kl. F. M. Parker Verboom gestat, in de Z. en O. afd. van Borneo
Bromo, kapt.-luit. H. P. van Booevnl Faure, gest. ter O.kust van Sumatra, zal
eerlang naar Java terngkeerenOnrust, luit. lste kl. J. C. H. Beeloo, gest.
inde Z. en O. afd. van Borneo; Ardjoeno, kapt.-luit. H. B. Kip, ligt ter
reede Batavia voor de dienst gereed; Stavoren, luit. lste kl. C. J. Smith,
ondergaat te Soerahaija eenige herstellingenPrinses Amelia, kapt.-luit.
C. A. I.. H. baron van Heeckeren, gest. in de Moluksche wateren; Coehoorn,
luit. lste kl. H. van Goens, gest. in dc wateren van Celebes; Madura,
luit. lste kl. A. J. van Mansvelt, gest. ter W.kust van Borneo; Aart van
Nes, luit. lste kl. II. K. Koning, gestat, in de wateren van Celebes; Bali,
luit. lste kl. J. K. L. Gey van Pittius, gestat, in de wateren van Menado
den Briel, luit. lste kl. W. F. van der Burg, gest. ter W.kust van Borneo;
Maas en Waal, luit. lste kl. C. P. van der Star, ligt te Soerahaija voor
de dienst gereed, en is bestemd om in de wateren van Menndo gestnt. te worden;
Cycloop, luit. lste kl. D. Schuurman, ligt te Soerahaija voor de dienst
gereed; Suriname, luit. lste kl. G. F. Servatius, zal eerlang naar Macassar
vertrekken, ten einde in de wateren van Celebcs geBt. te worden;Admiraal
van Kinsbergen, luit. lste kl. G. Bijl dc Vroe, gest. in de wateren van Riouw en
Linga; Willem, kapt.luit. J. K. van dc Kruysso Pilaar, gestat, ter W.kust van
Sumatra;Leeuwarden, kapt.-luit. W. C. Klis, ligt in reparatie te Soerahaija;
Vesuvins, luit. lste kl. C. A. B. D. Rijk, gestat, in de wateren van Rioow
en Lingade Watergeus, kapt.-lnit. W. B. F. Eschcr, is te Soerahaija aan
gekomen, ten einde aldaar onderzocht te worden; Sumatra, luit. lste kl. A.
Dronkers, gestat, in de wateren van Celebes; Borneo, luit. ter zee lste kl.
D. L. Feldraan, ondergaat eenige herstellingen te Onrast; Banka, lnit. lste
kl. A. W. Kenchenins, is den 27 Mei uit Nederland te Batavia aangekomen)
Timor, luit. lste kl. E. F. Hanel van Croncutkall, is den 4 Junij nit
Nederland te Batavia aangekomen.
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
De kapt.-luit. ter zee jhr. J. B. E. von Schraidt auf Altenstadt en de luit.
ter zee 1de kl. D. J. A. L). van den Steen, beiden laatstelijk behoord hebbende
tot het escader iu Oost-Indic, zijn op non-activiteit gebragt.
Naar aanleiding van Zr. Ms. besluit vau deu 8 dezer wordt met den 20
dezer maand de kapt.-luit. ter zee C. J. Dainme eervol ontheven van het
bevel over Zr. Ms. transportschip met stoomvermogen Java, en dat bevel met
den 21 daaraanvolgende opgedragen aan den kapt.-luit. ter zee jhr. M. "W. Bowier.
De lste lait. bij het corps Mariniers F. A. van Braam Houckgeest wordt
met den 10 Sept. a. s. geplaatst aan boord van Zr. Ms. raintorenschip Prins
Hendrik der Nederlanden.