868. N°. 116.
Vrijdag 25 September.
26 Jaa:
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
HELDERSCHE
EX XIEUWEDIEPER COURAXT.
„Wij huldigen het goede.'
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zattjrdag namiddag.
ij Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
Ij franco per post - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 1A regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
me;
0 f HELDER en NIEUWE DIEP, 24 September.
k Voor het met 1 November a. e. aftredend vierde gedeelte van het
J j As-eollegie bij de Hervormde Gemeente alhier, moet in de volgende
aand de verkiezing plaats hebben. Ter voorbereiding daarvan
Itordt dezer dagen uitvoering gegeven aan het bepaalde in artikel 8
in het Huishoudelijk Reglement, waarin het volgende wordt voor-
,a Schreven: „Jaarlijks wordt in de maand September door den
irkeraad eene lijst van stemgeregtigden opgemaakt, die gedurende
er dagen in die maand ter lezing ligt, nadat daarvan ten minste
he week te voren, aan de gemeente behoorlijk is kennis gegeven,
anmerkingen op die lijst moeten bij den kerkeraad schriftelijk
n^orden ingediend, binnen 2 maal 24 uren na den laatsten dag dat
lijst ter lezing ligt. Daarna wordt zjj door den kerkeraad vast-
ssteld en onderteekend Met het oog op dit voorschrift werd
Zondag aan de gemeente kennis gegeven, dat bedoelde lijst ter
14, zing ligt in de constitorie-kamer der Nieuwe Kerk op Zondag 27;
[aandag 28, Dingsdag 29 en Woensdag 30 September a. s.
Wjj twijfelen niet of ook ditmaal zullen bjj de te houden ver-
iezing de beide kerkelijke partijen vol ijver werkzaam zijn, om
rwt
,50.
50.
ad f
Ki
ppsl
l0S
/a
Pei der voor zich de zege te behalen. Het is te verwachten, dat de
N. >n vorigen jare opgerigte kiesverenigingen niet in gebreke zullen
lijven om de stemgeregtigden voor te lichten.
Met het begin der volgende maand wordt de kazerne van het
frt Kijkduin, waarin thans een deel der hier garnizoen houdende
anschappen van de artillerie is gekazerneerd, weder ontruimd.
Zondag a. s. zal van Rotterdam naar hier weder een pleizier-
;ein rijden.
B.?1 Zr. Ms. zeilkorvet van Speykonder bevel van den kapt. ter
3Jc'lee jhr. van Raders, is den 2 Aug. jl. te Batavia aangekomen.
37j Zr. Ms. ramschip de Schorpioen, het laatste der voor rekening
'an de Nederlandsehe regering in het buitenland aangebouwde ijzeren
pantserde oorlogschepen, is dezer dagen te Toulon beproefd.
Het is op dien proeftogt gebleken dat het schip aan al de gestelde
iischen heeft voldaan, en dat de maatschappij aan welke de aanbouw
Toulon was toevertrouwd, de bepalingen van de met haar aan-
igane overeenkomst geheel is nagekomen.
De bevelhebber van de Schorpioen is aangeschreven, om met dien
'nt,bodem naar Nederland te vertrekken en, op zijn reis herwaarts, te
t s,New-Castle (Engeland) het voor dat ramschip bestemde geschut in
i'ate nemen.
Aan den heer J. G. R. van Haersolte, commissaris van het
««korps gevormd uit de vereeniging tot bevordering van 's lands
weerbaarheid te Hoorn, is vergunning verleend tot het dragen der
hem door het kader van dat korps aangeboden eeresabel.
Aan L. van Wetering, C.Spanjaard, G. Alders, Th.Huyboom
en J. Mulder, allen te Velsen woonachtig, is vergunning verleend
tot het aannemen en dragen van hun door Z. H. den Paus toe
gekende eereteekenen, te weten het kruis Fidei et Virtuti, en, wat
G. Alders betreft, ook de gouden medaille 3de grootte.
Aangekomen schepen te Batavia, vóór 5 Sept.Europa, St.
Jan, Jason, Java, Kandanghauer, Kosmopoliet, Maria Louisa Antoi-
nette, Sophia Koningin der Nederlanden, Wilhelmina en Clara en
Elmina. Vertrokken: Azia, Enthoven, Kortenaar en Kosmopoliet II.
Het grafmonument voor wijlen den kapt.-luit. ter zee H. A.
Modderman vervaardigd, hetwelk hem door officieren behoorende
tot de Kon. Ned. zeemagt werd opgedragen, zal door Zr. Ms. stoom -
transportschip Java, op de terugreis nit Oost-Indië naar St. Helena
overgebragt worden. De vervaardiger D. Weegewijs, steen- en beeld
houwer, die dit monument in het Paleis voor Volksvlijt tentoon
heeft gesteld, werd daarvoor bekroond.
De heer Philipse heeft in de zitting der Eerste Kamer van
jl. Dingsdag het voorzitterschap van die vergadering met eene
toespraak aanvaard.
In de dienzelfden dag gehouden zitting der Tweede Kamer is het
nieuw gekozen lid, de heer Bichon van IJsselmonde toegelaten.
Vervolgens werd een candidaten-lijst opgemaakt voor het voorzitter
schap der Kamer gedurende dit zittingjaar. De namen der heeren
van Reenen, Dullert en Reinders zijn daarop geplaatst. Deze lijst
is op de gebruikelijke wijze den Koning aangeboden om daaruit
eene keuze te doen.
Jl. Maandag zijn niet minder dan 8339 vreemdelingen in de
residentie aangekomen.
Jl. Dingsdag is in het Scherpschutterskamp, bij Waalsdorp,
de wedstrijd A' aangevangen. Aan dezen wedstrijd nemen 6 ver
tegenwoordigers deel van elk der mededingende Scherpschutters
korpsen, stedelijke Schutterijen en afdeelingen vau het Leger. De
afstand is 200 passen. Voor dezen wedstrjjd is als eerste prijs
uitgeloofd door den Nederlandschen Weerbaarheidsbond eene zilveren
medaille, door Z. K. H. den Prins van Oranje eene kristallen, met
zilver gemonteerde bokaal, en door Z. K. H. Prins Hendrik eene
zilveren bokaal en twee achterlaadgeweren, echter onder latei bekend
te maken bepalingen; als tweede, derde en vierde prijzen zijn door
den Nederlandschen Weerbaarheidsbond bronzen medailles uitgelojfd.
Zaturdag a. s. zullen de prijzen worden uitgereikt.
Z. M. de Koning, H. M. de Koningin en HH. KK. HH. de
Prinsen van Oranje, Alexander en Frederik hebben een langdurig
bezoek aan het kamp gebragt. Zij hebben zich met zeer velen der
aanwezigen onderhouden, de Schutters aangemoedigd en hunne
tevredenheid betuigd.
Z. M. de Kouing, en HH. KK. HH. de Prinsen hebben zich
voortdurend op de schietbanen opgehouden en met de meeste belang
stelling den strijd gevolgd. Z. K. H. de Prins van Oranje nam
er zelfs aan deel en gaf blijk daartoe allezins geregtigd te zjjn, daar
door Z. K. H. twee rozen geschoten werden.
Omstreeks half drie ure keerden Z. M. en Z. K. H. Prins Frederik
van de schietbanen naar bet centrum van het kamp terug, en
onderhielden zich daar, in de kommandantstent, waarvoor de muziek
korpsen het „Wien Neêrlands bloed" en het „Wilhelmus" uitvoerden,
niet alleen met autoriteiten, maar ook met vele andere personen,
die zich in de nabijheid der tent bevonden allerminzaamst.
Deze onderscheiding viel op gistereu o. a. ook ten deel aan eene bejaarde
marketentster van het Rotterdamsche scherpschutterskorps, die vroeger in
dezelfde hoedanigheid bij het leger had gefungeerd en bij dit ver-
eerend onderhoud blijk gaf van die treffende militaire rondborstigheid,
welke steeds het kenmerk van het karakter des Hollaudschen soldaats
is geweqat en door Z. M. blijkbaar met de meeste ingenomenheid
werd waargenomen.
De eerste prijs voor het leger, uitgeloofd door den Nederlandschen
Weerbaarheidsbond, is gewonnen door bet 1ste regiment infanterie,
vertegenwoordigt door den kapitein Lafors en den luitenant von
der Mark.
Z. M. de Koning dit vernemende, sprak den heer Lafors, de
hooggeschatte vroegere instructeur vau het Haagsche scherpschutters
korps aan en wensehte hem geluk met de hem te beurt gevallen
onderscheiding.
In den nacht tusschen Dingsdag en Woensdag lieten de
president en de viee-president van het centraal-comité in het kamp
alarm blazen. Dit gebeurde 's nachts tusschen half twee en twee
ure en in 9 minuten tijds stonden de scherpschutters in het geweer
en de president betuigde hun zjjne tevredenheid; hij verzekerde dat
er volstrekt geen gevaar aanwezig was, maar hoopte dat, raogt
eenmaal de ure van gevaar onverwacht slaan, dat dan de wakkere
zonen van Nederland even zoo spoedig strijdvaardig moglen zjjn.
Een herhaald leve de Koning weerklonk in het rond, en de man
schappen begaven zich daarop ter ruste om niet vóór de reveille
weder te ontwaken.
De feesten, die Maandag en Dingsdag avond gegeven zijn, werden
door eene ontzaggelijke menigte bijgewoond. Men berekent dat zich
Maandag avond in de Acclimatie-tuin niet minder dan 10,000 roenschen
bijeen bevonden tijdensdemuziek-uitvoering van het korps van Dunkier.
Het feest van Dingsdag avond in de Vereeniging is, bl|jkens de
daarvan gegevene beschrijving, allerprachtigst geweest.
Jl. Dingsdag kon de boot van Hoorn Daar Amsterdam niet
varen door een gebrek aan de ketel. Een lOOtal kermislustige
landlieden en stedelingen waren aldus tot den terugtogt genood
zaakt.
Als eene cnriense bijdrage tot de lijst der vreemdsoortige
adressen van brieven kan het volgende opschrift dienen, waarvan
een dezer dagen aan het postkantoor te Enschedé ontvangen brief
was voorzien. Het luidt: Aan de persoon, die het vorige jaar te
Deventer, Olst en omstreken geweest is, om te kapoenen te Enschedé.'
De Bolswardsche Covrant bevat een berijmd verhaal van de
dezer dagen plaats gehad hebbende verkiezing van leden van het
kerkelijk kiescollegie b|j d» Hervormde gemeente te Bolsward. Het
is een brief van een reglzinnige aan een vriend, aan wien hij het
berigt mededeelt, dat de uitslag der stemming in het voordeel was
der liberalen.
De te Middelburg ten vorigen jare opgerigte Vrijwillige
Scherpschutters-vereeniging is dezer dagen bij gebrek aan genoegzame
deelneming ontbonden.
In de laatste heete dagen van Augustus jl. stierf te Ballo,
gemeente Rolde, zeer onverwacht een landbouwer, volgens verklaring
van den plattelands-heelmeester aan overspanning of iets dergelijks.
Het gekiste lijk werd in huis op een laag turven gezet en na vijf
dagen begraven. Een vreeselijke ontbinding had intusschen plaats
gehad; zoodat b|j het wegnemen der kist zich de sporen daarvan
in dezen turfhoop en op den ljjkweg op eene afzigteljjke wijze open
baarden. De te huis gebleven vrouwen, belast met het bereiden van
„het groevemaal," bestrooiden een en ander met turfmolm, dat z|j
vervolgens, te gelijk met de doortrokken turven, aan het vuur bragten,
waarover de koperen ketel van volumineuzen omvang met rijstenbr|j
hing te kooken, welks inhond later door het aanwezig personeel
werd verorberd. Kort daarna brak te Ballo, Rolde, Grollo en
Borger, waar de genoodigde wonen, de typhus uit; ten gevolge
waarvan reeds 9 personen, die voor het meerendeel van het l|jkmaal
hadden genuttigd, zjjn overleden.
In de Neue Preuss. Zeitung leest men het volgende: „Het
verheugt ons Nederland van lieverlede te zien terugkomen van de
gramschap tegen Pruissen, die in 1866 zulk eene groote hoogte
had bereikt. De Nederlanders begrijpen, dat zjj van Pruissen niets
te vreezen hebben voor hunne onafhankelijkheid. Al heerseht
nog niet omtrent al de punten, die tusschen Pruissen en Nederland
geregeld moeten worden, volkomen overeenstemming, toch zijn eenige
belangrijke zaken, w|j noemen slechts het postverdrag met het Noord-
Duitsch Verbond, ten bate der belangen van de beide mogendheden
geregeld. De Graaf van Bylandt, de Nederlandsehe gezant bij ons
hof, heeft zich met opzigt tot het regelen dier zaken zeer verdienstelijk
gemaakt. Het tolverdrag en alles wat daarbij behoorde, met Frankrijk,
België en Zwitserland, verwekte in Nederland slechts koel wan
trouwen.
Men meldt uit Rome dat de Pauselijke minister van oorlog
weder een bezending van twaalf kanonnen en honderd-twintig kisten
ammunitie ontvangen heeft als geschenk van de Katholieke vereeni-
gingen, en dat door een deputatie van Katholieke dames uit de
Nederlanden aan den Paus een vaandel voor z|jn leger is over
handigd.
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
Door den minister van Marine zijn met ingang van 1 Oct. a. s. benoemd
tot kadets bij bet korps Mariniers: N. van de Roemer, J. A. J. T. E. Esser
en J. R. J. P. Cambier.
Z. M. heeft benoemd tot officier der orde van de Eikenkroon den majoor
der Infanterie Jhr. H. Leyssins.
Bij bet wapen der infanterie is benoemd, bij het 5de reg., tot kapt. 8de kl.
(naar ouderdom van rang), de late luit. S. A. Vermeulen, van bet 6de regiment.
De horologiemaker Detouche heeft op den gevel van ziju winkel
in de straat Saint-Martin te Par|js, een unrwijzerbord doen plaatsen
van 3 el 8 palm middellijn, waarop de Romeinsche wijsnommers
op den afstand van eenige Nederlandsehe m|jlen te zien zijn. Het
is hetzelfde wijzerbord, dat gedurende 7 maanden de bewondering
heeft opgewekt van eenige millioenen bezoekers der algemeene ten
toonstelling van 1867.
In het chemisch genootschap te Par|js ziju door den heer
Terreil proeven genomen ten bew|jze, dat papier, waarop zich een
laag water bevindt, tot de hoogste temperatuur verhit kan worden,
zonder te veranderen. Het door den heer Terreil gebruikte papier
was gewoon schrijfpapier. Hij voert ten slotte aan, dat, daar papier
een uiterst slechte warmtegeleider is en de vloeistof bestendig door
de poriën van het papier verdampt, men in papieren ketels zou
kunnen water koken zonder dat z|j verbranden.
Zondag a. s. zal door eeenige Belgische vereenigingen van
duivenliefhebbers, te Havre een duivenwedstrijd worden geopend,
waaraan meer dan duizend duiven znilen deelnemen, en die door
de directie van het „duivenlievend blad l'Epervier," zal worden
bestuurd. De mededingende duiven zullen gedurende de drie aan
hare oplating voorafgaande dagen te Havre worden tentoongesteld. De
bestemming is Brussel.
Volgens berigten uit Nagasaki, door Londensche dagbladen
medegedeeld, waren aldaar wederom, gelijk eenigen t|jd geleden, een
honderdvijftigtal inlandsche Christenen aan boord eener stoomboot
gebragt, en wel, zoo men meende, om in zee geworpen te worden
zoodra het schip met hen ver genoeg van de kust verw|jderd zou
z|jn om de moord voor de buitenlandsche consuls geheim te kunnen
houden. Deze consuls hadden op hunne vertoogen van de regering
het antwoord ontvangen, dat de gearresteerde Christenen naar het
grondgebied der vorsten Tschosew, Sehiskioe, Suano en Bingo over
gebragt en onder de hoede dier daïmio's gesteld zouden worden,
en dat aan de andere inlandsche Christenen geenerlei leed zou
worden gedaaD; dat de gearresteerde Christenen in gevaar hadden
verkeerd van in bloedige botsing met liedeD van andere godsdienst
te geraken, en dat de regering hen voor hunne eigene veiligheid
had verwijderd en geenszins met het wreedaardige doel om hen te
dooden. Dit antwoord had de consuls niet gerust gesteld.
Te Quedlinburg zijn wederom twee mannen dezer dagen over
leden aan de gevolgen van den steek eener venijnige vlieg. Een
7an de twee had den laatsten veldtogt in Bohemen meegemaakt
en was er heelhuids afgekomen. Aan het oog gestoken, raadpleegde
hij onmiddellijk een arts, die echter, om het oog te behouden, niet
tot branden durfde over te gaan. Het vergift had zich trouwens
reeds door het gansche ligchaam verspreid en de ongelukkige gaf
na onlijdelijke pijnen den geest. In den loop van den zomer zijn
in genoemde plaats verscheidene dergelijke ongevallen voorgekomen;
deels kwamen de patiënten om', deels genazen z|j. Het onverwijlde
inroepen van geneeskundige hulp is hier zaak.
Te Leipzig is eene handleiding der politieke geographie in het
licht verschenen. Als een staaltje van groote juistheid van dit
handboek kan het volgende gelden: „Java. Voornaamste artikel
van uitvoer vogelnesten (76,000 thaler). Anders niets van belang."
Jl. Maandag is het „Vredes-Congres" te Bern bijeengekomen.
De beginselen van dat congres bl|jken op nieuw zeer duidelijk uit
de voorstellen, die den 24 dezer door het centraal comitc znilen
worden voorgedragen en die strekken zullen om het verlangen uit
te drukken dat de officieële erkenning der eerediensteD ophouden te
bestaan; dat de concordaten zullen worden vernietigd; en dat
godsdienstig onderwijs op de openbare scholen zal worden verboden
voorts om te protesteren tegen het wereldlijk gezag van den Paus
en tegen iedere vreemde inmenging ten gunste van den Paus.
Het voorzitterschap van het congres zal worden opgedragen aan
den heer Bernet, lid van den Zwitserschen nationalen raad.
De berigten uit Spanje z|jn en blijven onvolledig en verward,
een natuurlijk gevolg van den toestand aldaar. De telegrafische
gemeenschap is op vele punten verbroken, de tijdingen komen uit
verschillende bronnen, op wier deugdelijkheid men zich niet altijd
kan of mag verlaten, en beurs-speculatiën zijn natuurlijk ook er bjj
in de weer. Zooveel Bch|jnt zeker, dat de opstand werkelijk tegen
de KoniDgin is gerigt en de leiders der beweging haar tot troons
afstand willen dwingen.
Het doel van den opstand wordt gezegd te z|jn niet alleen om
de regering omver te werpen, maar ook om de dynastie van
den troon te stootcn. De Koningin zou het zeker zichzelve te
wijten hebben, als het tot dit uiterste kwam. Geboren 10 Oct. 1831,
volgde z|j haren vader FerdiDand VII op in 1833, krachtens een
decreet van dezen van 29 Maart 1830, waarbij de Salische wet
uitsluiting der vrouwen van de erfopvolging op den troon werd
opgeheven. Aan het hoofd van het regentschap stond Maria
ChristiDa Ferdinanda, van Napels, Koningin-moeder, en bleef dit
tot 12 October 1840, toen zij door de grooter en grooter geworden
oppositie, die eindelijk tot dadelijkheden was overgeslagen, gedwongen
werd het regentschap neder te leggen, en naar Frankrijk te ver
trekken. Den 8 Mei 1841, werd Espartero tot regent benoemd,
en bleef dit, ook al onder toenemende oppositie tot 1843. Toen
werd, daar Esparero al zjjn invloed verloren had, de Koningin
meerderjarig verklaard. Onder haar bestuur herstelde Narvaez
door een streng regime spoedig de orde, doch deze werd zelf weldra
een slagtoffer van de intrignes van Maria Christina, vooral ter zake
van het huwelijk van de^Koningin. Dit had 10 Oct. 1846 plaats;
tot echtgenoot kreeg zy haar neef, Franqisco van Assises, Marie
Ferdinand, Infant van Spanje. Uit dit huwelijk werden 5 kinderen
geboren, waaronder een zoou, die na bijna 11 jaar is, en aan wien
een gerucht thans ook al den troon wil doen bestijgen, terwijl
andere geruchten zeggen, dat de Koningin ten zjjnen gunste afstand
zou hebben gedaan van den troon. Onder afwisselende invloeden
gaf de Koningin zich hoe langer hoe meer aan reactionnaire neigingen
over, en nam daardoor de progressisten tegen zich in. De wjjze
waarop Gonzalc Bravo die neigingen in het bewind deed gelden,
heeft, zoo als boven gezegd werd, tot de tegenwoordige gebeurtenissen,
en misschien tot den val der dynastie geleid.
De Monde, een Catholiek blad, over den toestand van Spanje
sprekende, zegt o. a.: „Men is tegen Koningin Isabella gekant,
omdat z|j zich gehecht betoont aan het Catholieke geloof, niet
alleen als privaat persoon, maar ook als Souverein. Hare stappen
en hare dienstaanbiedingen tot bevestiging vaD het wereldlijk gezag