1868. N°. 130.
Woensdag 28 October.
BEKENDMAKING.
BEKENDMAKING.
AANBESTEDING.
Uitgever
Bureau:
A. A. BAKKER
Cz.
)E
).7
'ROVINCIALE WATERSTAAT YAN NOORDHOLLAND.
BINNENLAND.
HELDERSCHE
*j.v ->•
V - v\
V MIEUWEDIEPER COURANT,
„Wij huldigen het goede.'
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Dondendag den 99 dezer vertrekt de Oost-Indische
>8. nnil over Southampton.
Het GEMEENTEBESTUUR van DEN HELDER brengt ter kennis van de
larbij betrokken ingezetenen, dat op Vrijdag den 20 November 1868,
is voormiddags tusschen elf en twaalf ure, aan het Raadhuis der Gemeente
ne vergadering van Kiesgeregtigden zal worden gehouden, om de plaatsen aan
i vullen van de DRIE leden der alhier gevestigde Kamer van Koophandel en
e'o® ibrieken, die met het einde van dit jaar aan de beurt van aftreding zijn.
1 d< De lijst der Kiezers is van heden af op de gewone kantooruren ter Secretarie
jr Gemeente ter inzage nedergelegd.
Bezwaren tegen die lijst kunnen, gedurende de eerstvolgende acht dagen, bij
t Gemeentebestuur worden ingeleverd.
|f|7 Vtm deze en volgende vergaderingen worden geene
IJl fzonderlijke kennisgevingen verzonden.
Voorts wordt in herinnering gebragt dat men om Kiezer te zijn:
1°. Nederlander, meerderjarig, ingezeten der gemeente en in het volle genot
der burgerlijke en burgerschapsregten moet zijn.
2°. Ter zake van eenig bedrijf van handel of fabriekwezen in het patentregt
moet zijn aangeslagen tot een bedrag van minstens zeven gulden.
Het Gemeentebestuur voornoemd,
Helder, STAKMAN BOSSE, Burgemeester,
a 16 October 1868. L. VERHEY, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente HELDER brengen
_r kennis van de daarbij belanghebbenden, dat het TWEEDE SUPPLETOIR
OHIER van den Hoofdelijken Omslag voor het jaar 1868, gisteren door hen
oorloopig vastgesteld en van heden af gedurende de eerstvolgende veertien
lakkejerkdagen, op de gewone kantooruren, vooreen ieder ter secretarie der gemeente
r lezing nedergelegd is.
emen Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Helder, STAKMAN BOSSE, Burgemeester.
Mee? den 24 October 1868. L. VERHEY, Secretaris.
Bear
B.
Snoo
gei
rs, 7
artoj
va
uwe
r val/
nipe
..i
yntjs
Op Donderdag den 12den November 1868, des namiddags ten
drie ure, zal aan het lokaal van het Provinciaal Bestuur van
1bordholland te Haarlem, bij eukele inschrijving worden aanbesteed
1. Het driejarig onderhoud van de Heldersche Zee
wering met de gebouwen en toestellen in het
Landshok aan den Helder;
2. Het driejarig onderhoud van den Provincialen
Zeedijk te Petten.
De bestekken zijn, tegen betaling van 20 cents per exemplaar, te
erkrijgen aan het lokaal van het Provinciaal Bestuur voornoemd
n aan het bureau voor Buitenlandsche Paspoorten op den Dam te
Imsterdam, en wat het bestek van het sub 2 genoemde werk
etreft, ook bij den Opzigter van den Provincialen Waterstaat
VAN DER STERR te Helder.
Inlichtingen zijn te bekomen bij den Hoofd-Ingenieur van den
Vaterstaat Jhr. J. R. T. ORTT te Haarlem en bij den Ingenieur
L F. W. CONRAD te Alkmaar, alsmede wat betreft het sub 1
noemde werk bij den Opzigter F. J. KRIEGER te Alkmaar en
rat het sub 2 genoemde werk betreft bij den Opzigter. C. VAN
)ER STERR te Helder.
idei
143,
dei
02,
HELDER en NIEUWEDIEP, 27 October.
Terwijl de vooiloopige legering in Spanje hare krachten aanwendt,
'lot voorbereiding eener difinitieve regering, denkt zij, blijkens de
Circulaire van den minister van Buitenl. Zaken, er ernstig aan om
00>ok met de andere mogendheden van Europa op een vriend-
67jchappelijken voet te geraken. In genoemd staatsstuk geeft de
minister zijn vertrouwen te kennen, dat de staatkundige weder-
geboorte des lands, wel verre van den argwaan en de bezorgdheid
j mjler mogendheden op te wekken, aan Spanje integendeel de vriend-
i michap, de hoogschatting en het vertrouwen dier mogendheden zal
Ichenkenop welke gevoelens de laatste regeringen, die Spanje
orggehad heeft, niet anders dan ongunstig hadden kunnen werken. Nu
_jit land echter eene staatkunde gaat volgen, die zonder schroom
iet daglicht kan verdragen, zou het ongetwijfeld ook de eereplaats
teroveren. waarop de krachten die het bezit en zijue geschiedenis
Ljpet regt geven. „De gouvernementen (aldus besluit het manifest),
jjjdie aan het hoofd der Europesche beschaving staan, zullen aan het
,sin zijne eer herstelde Spanje voorzeker de gevoelens van vriendschap
liet weigeren, waarmede zij een gezag vereerden, dat, in stede van
ons te regeren, ons deed verkwijnen en ons vernederde.
Het bevestigt zich dat Frankrijk, Engeland en Portugal het
roorloopig bewind in Spanje hebben erkend. Frankrijk heeft verklaard
)pp denzelfden vriendschappelijken voet met Spanje te willen zijn
lis vroeger. Ook de Pauselijke nuntius heeft verklaard, dat ziju
jouverneraent wenschte om in goede verstandhouding te zijn met
ie Spaanseüe regering.
Het gerucht loopt, dat de ex-koningin Isabella het bekende
fompejische paleis te Parijs, de voormalige woning van Prins
Napoleon, zal komen bewonen.
Viotor Hugo beeft een brief aan Spanje openbaar gemaakt,
waarin hij den Spanjaarden met aandrang aanbeveelt den republi-
tóuschén regeringsvorm te kiezen. Spanje, zegt hij, zal groot zijn,
indién 'het als republiek herleeft. Volgens hem zal de vestiging eener
republiek in Spanje den v^ede van Europa verzekeren, want Frankrijk
in Pruissen zullen daardoor geneutraliseerd worden,
i De Gacela behelst een manifest der Spaansche regering, waarin
;ezegd wordtv dat het algemeene stemregt is ingevoerd als een
cndubbelziuing'.'bewijs van de souvereiniteit der natie. Het doel
van het manifest is om de leerstellingen en vrijheden zamen te vatten,
lie door alle Junta's zijn erkend. Het manifest zegt verder, dat de
godsdienst—vrijhei^i geen nadeel zal toebrengen aan de R. C. kerk,
ioch die kerk de worsteling krachteu zal doen winnen. Het
ituk herinnert er atuy dat de vrijheid van onderwijs, die van druk
werken en die van het vreedzaam vereenigen en vergaderen zijn
erkend. Aan het einde van het manifest wordt gehandeld over den
toekomstigen regeringsvorm, en gezegd dat alle Junta's over dat
vraagstuk hebben gezwegen, waaruit zon moeten worden opgemaakt,
dat zij over het algemeen gunstig zouden gestemd zijn voor het
vestigen eener monarchie. „Nogtans", aldus vervolgt het manifest,
„er hebben zich bevoegde stemmen ter verdediging van een republi-
keinschen regeringsvorm doen hooren, en de regering zal hare
zienswijze niet opdringen, doch den wenseh der souvereine natie
eerbiedigen."
De ruwheid van het weder op jl. Zaturdag en gedurende den daarop-
volgenden nacht, doet zeker met eenige belangstelling kennis Demen
van de weerkundige waarnemingen aan het Provinciaal Observatorium
alhier gedaan. Daartoe in staat gesteld, deelen wij de volgende
opgaven mede:
De barometer, die op Zaturdag middag ten 12 ure 756 strepen
teekende, daalde in den namiddag en avond volgenderwyze
ten 2 ure 753,5 str.
4 748,6
6 743,5
739,2
738,6
Ten half negen ure was de stand van den barometer het laagst
van dien tijd af was er weder rijzing te bespeuren. Ten 10 ure
des avonds teekende hij 739,7 str., terwijl hij op Zondag middag
ten 12 ure weder 753,3 str. aanwees.
De winddruk was dienzelfden avond en nacht vrij aanmerkelijk.
Vooral ook om de af- en toeneming der windsterkte is de volgende
opgave zeer belangrijk
Zaturdag
namiddag'
en avond I
's nachts
(Zwaarste druk.
Snelheid 29.49 el per sec.)
Na dien tijd werd eene gestadige, hoewel langzame afneming van
winddruk waargenomen, zoo als blijkt uit deze opgaaf
Winddr. Rigting.
8
8i
Winddruk
per v.
el.
Windrigting
12 ure 7
Ned.
<8
ZW.
4 15
ii
ir
zzo.
6 39
II
u
ZtO.
8 25
tt
ZtW.
10 30
tt
ZWtW.
12 82
n
u
WtZ.
1*// 87
II
ii
w.
Zondag morgen 4
ii 6
middag 12
79 Ned. <8
62
45
W.
W.
WtN.
WtN.
De waterstand in het Marsdiep was tijdens dezen storm als volgt
Eerste Ebbe Zaturdag namiddag 6 u 14 min 0,691 onder AP.
Eerste Vloed Zondag morgen 3 0 0,788 boven
Tweede Ebbe 7 0 0,640
Tweede Vloed namiddag 12 0 0,970
Heden heeft bij de Hervormde Gemeente alhier de verkiezing
plaats van gemagtigden van het kies-collegie. Wij hopen in ons
volgend nommer den uitslag dezer verkiezing te kunnen mededeelen.
DeheerJ.H.MispelblomBeijer, directeur van het Postkantoor alhier,
is benoemd tot directenr der spoorweg-kantoren ArasterdamEmmerik
en ArnhemBentheim.
Het Engelsche schip Donor, kapt. Thompson, is in den nacht
van Zaturdag op Zondag van de ankers geslagen en hoog op den
Zuidwal vastgeraakt.
Verleend de zilveren medaille en getuigschrift aan den kapitein
der Noordsche brik Ariadne, Bergenius Johannissen, wegens de redding
der in levensgevaar verkeerende bemanning van het Nederlandsche
schoonersehip de Tijd, op 23 Aug. jl. nabij Texel, en aan die bemanning
verstrekte verpleging.
Een berigt uit Leiden meldt het over lij den van den heer
Cd. Busken Huet, te Batavia. Men zegt ten gevolge van een
aanval van de cholera.
Door de Provinciale commissie van onderwijs in Noordholland,
zijn in hare vergaderingen van 7 tot en met 10 dezer geëxamineerd
36 candidaten voor den rang van hoofdonderwijzer, waarvan 5 de
verlangde acte verkregen en 31 afgewezen werden; van 12 tot en
met 15 dezer zijn geëxamineerd 57 candidaten voor den hulponder
wijzersrang, waarvan 13 slaagden en 44 afgewezen werden.
Het voorloopig verslag betreffende het onderzoek, dat io de
afdeelingen der Tweede Kamer heeft plaats gehad ten aanzien van
de begrooting voor Roomsch-Catholieke Eeredienst, is thans open
baar. De beide partijen hebben daarin hun oordeel volgenderwijze
ontwikkeld. Die van het behoud heeft, in overeenstemming met de
door de hooge geestelijkheid van het R. C. kerkgenootschap uit
gedrukte zienswijze, de opheffing der afzonderlijke Departementen
van Eeredienst ten sterkste afgekeurd. Verscheidene argumenten
werden er aangevoerd, die voor het voortdurend bestaan der bewuste
Departementen pleitenvooral werd er op gewezen, dat de behandeling
der teedere zaken tusschen Kerk en Staat, thans een bijzaak voor
den minister van een ander departement is geworden. De libe
rale partij echter zag in de gewraakte opheffiug de voorbereiding
van hetgeen zij naar de voorschriften der grondwet wenscht
scheiding van Kerk en Staat. Een aantal leden van deze party
drong er verder op aan, dat zelfs de tegenwoordige afzonderlijke
administratiën eerlang mogten worden opgeheven en de organisatie
der kerkgenootschappen geheel en al aan de kerkgenootschappen zelve
zoude worden overgelaten.
Beroepen bij de Evang. Luth. Gemeente te Doesburg, de heer
A. A. Beudeker, pred. te Edam.
Tot rijksveldwachter (opziener der jagt en visscherij) 3de kl.,
ter standplaatse Vlaardingen, is benoemd M. Daalder, gepasporteerd
militair en gewezen veldwachter der gemeente Texel.
De Tijd doet mededeeling van de welwillende ontvangst, die
de Nederlandsche dames, met de aanbieding van een vaandel voor
de zouaven belast, te Rome bij Z. H. den Paus hebben genoten.
Z. H. betoonde zich zeer erkentelijk voor dit en zoo vele andere
bewijzen van gehechtheid, uit Nederland ontvangen.
De StoompoU deelt mede, dat aan den heer J. H. Grein te
Amsterdam concessie is verleend voor den aanleg en de exploitatie
van spoorwegen van 's Gravenhage, langs Alphen en Woerden naar
Utrecht, met een zytak van Leiden naar Alphen, en van Amsterdam,
langs Alphen, naar Rotterdam.
In Natura Artis Magistra te Amsterdam is het nieuwe gebouw
voor de nijlpaarden gereedom de dieren te verplaatsen, die 8000 ponden
wegen, heeft men rails aangelegdmen hoopt de dieren in het voertuig
te doen plaats nemen. Het oude bassin eischte 1000 's jaars aan
duinwaterhet nieuwe zal het dubbele vorderenmen zoekt daarom
naar goedkooper water.
Dezer dagen is door een twintigtal inwoners der stad Amsterdam
eene circulaire verspreid, inhoudende kennisgeving van het oprigten
van een bureau van informatie naar behoeftigen, dat zich ten doel
stelt om vooral de particuliere weldadigheid binnen Amsterdam voor
te lichten bij de vraag naar de werkelykc of voorgeweode armoede
van ben, die om onderstand vragen. AI de diaconiën hebben hare
medewerking toegezegd.
Men schrijft uit Leeuwarden dd. 25 Oct. het volgende:
„In den afgeloopen nacht zyn weder uit het tuchthuis alhier
ontsnapt vijf zware gevangenen, die in een onderaardsch cachot
waren opgesloten. Behalve de beruchte Wilhelm Spelleken en Oerardus
Hendrikus Schafstal, die dezen zomer waren ontvlugt en ook laatstelijk
weder aan de poging daartoe hadden deelgenomen zyn het Huibert
van den Assem, oud 50 jaren, Jan Seip, oud 41 jaren en Frederilc
Klokkers, oud 27 jaren. Een zesde gevangene, die mede in het
complot was, is achtergebleven, daar hij niet verder schyut te hebben
kunnen komen. Door een loopgraaf, waaraan zy verscheidene nachten
moeten hebben gearbeid, ziju zij op de zoogenaamde Oude-Blokhuis-
plaats gekomen, van waar zij zich langs een trap naar het magazijn
hebben begeven. Daar hebben zy zich van burgerkleeding voorzien.
Na op het dak van het aangrenzende gebouw te zijn geklommen,
hebben zij zich op de eene of andere wjjze naar beneden laten
zakken. Toen waren zij by een der buitenmuren der gevangenis
en hadden zy nog slechts den in de gracht liggenden boom over
te stappen, om in volle vrijheid te zyn. Zy slaagden maar al te
wei, in weerwil van een paar daar heen en weder loopende schild
wachten. Het stormweder heeft vaD zelf de vlagt niet weinig in
de hand gewerkt. (N. R. Ct.)
Men verneemt#verder, dat van de bovengenoemde ontvlugten reeds
twee weder zijn gearresteerd.
De Arrond.-Regtbank te Groningen heeft 11. Woensdag een
apotheker veroordeeld tot betaling van vyf geldboeten, ieder van
16, en twee ieder van 3, ter zake 1°. het wel voorhanden doch
niet bewaard hebben in eene gesloten ruimtezonder eenig leesbaar opschrift
en zonder eenig kenmerk van geneesmiddelen, voorkomende op de
lijst B. als vergif, volgens de wet van 1 Junij 1865; 2°. het niet
bewaard hebben als voren van eene flesch met geneesmiddel, dat
voorkomt op de lijst A. als vergif; 3°. het niet aanwezig hebben
van geneesmiddelen, voorkomende op de Nederl. pharma-copaea, in
zyne apotheek.
De pauselijke minister van oorlog heeft behoefteaan 25 artilleristen,
en doet daartoe een beroep op de Nederlanders. De artilleristen
moeten zich voor 6 jaren verbiuden.
Als een even gemakkclyk als doeltreffend voorbehoedmiddel
tegen de fijt of soortgelijke ontsteking aan den vinger, wordt aan
bevolen om, wanneer men de eerste pyn gevoelt of klopping bespeurt,
den vinger geheel te leggen in een verseh ei, hetwelk men tot dat
einde aan één kant opent. Wanneer men dan zorgt het ei behoorlijk
te wikkelen in een verband, dat men gedurende één nacht om dcu
vinger houdt, dan zal men 's morgens bespeuren dat het ei als het
ware gekookt is door de hitte van de ontsteking, maar de vinger
zal perfect zyn genezen.
De wereld wordt kleiner! Er wordt wel eens gezegd: „De wereld is
in de laatste vijftig jaren zeer klein geworden," of wel: „de afstanden zijn
ingekrompen." Iedereen begrijpt, dat dit een figuurlijke nitdrnkking is, of dat
dit maar zoo gezegd wordt „bij manier van spreken." Amsterdam en Rotterdam
liggen nog altijd even ver van elkander als voor eenige cenwen, en Amerika is,
sedert zijne ontdekking, voor Europeanen volstrekt niet digter bij Europa
gekomen. Dus zijn de afstanden niet ingekrompen, noch is de wereld kleiner geworden.
Maar wat men bedoelt met bovengenoemde spreekmanieren is dit: dc afstanden
worden veel spoediger doorloopen dan voorheen, en daardoor kan men een veel
grooter deel van de aarde in gelijken tijd doorreizen dan voorheen. "Wanneer
iemand vóór dertig jaar zich van Amsterdam naar Rotterdam wenschte te begeven,
dan ging bij vóór dag en dauw in de trekschuit, stapte te Haar'em, Leiden
en 's Gravenhage telkens weer in eene andere schuit over en was niet onfor
tuinlijk, wanneer hij 's avonds nog te Rotterdam aankwam. Thans wordt de
afstand in twee en een half uur afgelegd.
Wie van Rotterdam naar Engeland moest, kon voor vijftig jaar onmogelijk
berekenen, of hij een dag vroeger of later te Londen zou aaukomen, terwijl
thans die overtogt binnen vier-en-twintig uren geschiedt en een paar uren later
aaokomst dan gewoonlijk, als tegenspoed wordt aangemerkt.
Voorbeen was eene reis van Eugeland naar Amerika eene onderneming, die
moed vereischte en soms weken aanhield. Thans wordt dc overtogt in weinige
dagen gedaan en sommige stuombootoo maken dien tamelijk regelmatig iu tien
dagen. Geregelde reisroutes van Japan over Indië, door de Roode Zee naar
Aleiandrië (in Egypte), en vervolgens naar Marseille, stellen de meervermogende
reizigers in staat binnen enkele weken dc helft van den aardbol om te reizen,
en met het oog op al deze gemakkelijke gelegenheden tot reizen, mag men
zeggeo, „dat de wereld kleiner is geworden en de afstanden zyn ingekort."
Het gevolg hiervan is, dat men zich tegenwoordig wat verder de wereld in
waagt dan voorheeD. Maakte de burgerij vroeger nog al veel gebruik van
paard en wagens om voor haar genoegen een deel der provincie te bezien,
nu kau meu zeer snel, ctt betrekkelijk ook zeer goedkoop, langs spoorwegen en
met stoombooten tot io de afgelegeuste deelen des lauds komen, en in denzelfden
tijd, waarin voor vijftig jarcu meer deftige famtliën de Hollandsche steden of
de echooue streken van Gelderland bezochten, gaan ze thans den Rijn tot aau
Mannheim bezoeken, den Hartz beklimmen of Parijs bezien, terwijl dit thans
weinig meer gelds kost.
Wie voorheen eene Rijnreis tot de belangrijkste ondernemingen zijns levens
rekende, gaat thans Rome eo Napels bezoeken, of over Berlijn naar Weenen
en Pesth. Binnen vier-en-twintig uren brengt de sneltrein u uit Amsterdam
naar Berlyu, iu weinige uren dc stoomboot en de treinen u van Parijs Daar
Londen, en van Aigiers komt men tegenwoordig in drie dagen tijds naar dc
hoofdstad van Frankrijk.
Zoo kan meu tegenwoordig voor betrekkelijk weinig gelds en in korten tijd
vreemde landen en volken bezoeken, eu de handwerksman zelfs, die in vroegere
dagen om der kosten wil aan zijne woonplaats was gebonden en hoogstens den
naasten omtrek bezocht, wordt thans door middel van volks- of pleiziertreinen
in staat gesteld voor eene geringe uitgaaf betrekkelijk groote deelen van zijn
vaderland te bezien en te bezoeken.
Wie voorheen wist te verhalen van dc echo te Mniderberg, het hoisBrederd
