1868. N°. 142.
Woensdag 25 November.
26 Jaargang.
binnenland!
buitenland.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
HELDERSCHE
EN NIEUWEDIEPER COURANT,
„Wij huldigon het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag nafniddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Donderdag den 86 dezer vertrekt de Oost-Indische
mail over Southainpton.
HELDER en NIEUWEDIEP, 24 November.
De staatkundige toestand in Groot-Brittannië en Ierland is dezer
dagen met het oog op den uitslag der verkiezingen voor het Lagerhuis
zeer gespannen. Behalve dat bij de verkiezingen zelve de bartstogten
sterk in beweging zijn gebragt, is de uitslag eene beslissende nederlaag
voor het ministerie, en een genadeslag voor de Protestantsohe staats
kerk in het meerendeels B. C. Ierland. Tot dusverre is de uitslag,
dat 331 liberalen en 191 conservatieven zijn gekozen.
De rede door den eersten minister van Oostenrijk dezer dagen
uitgesproken by de beraadslagingen over het leger, heeft in Engeland
veel beweging verwekt, een land, waarvan men dit het laatst zou
verwachten. (Men zal zich herinneren, dat bedoelde rede moest
strekken om de sterkte des legers op 800,000 man te brengen).
Niet slechts in de nieuwsbladen, maar ook in de geld-en handels
wereld, brak een soort van paniek nit, en dezelfde stemmen, die
gedurende de laatste maanden dachten, dat alles goed ging in
Oostenrijk en die geen woorden genoeg van lof konden vinden,
hebben thans hunne Syrenen-toonen veranderd in bittere klaagliederen.
De verklaringen van von Beust hebben de uitwerking van een steen,
dien men in stil water werpt. De kringen worden wijder en wijder,
de visschen duiken verschrikt naar beneden en de kikkers, die zich
in het zonnetje koesteren, springen angstig, kwakend in het water.
Oostenrijk staat nu weer in een slechten reuk en men beschuldigt
het als zijnde de vijand der beschaving. Een comische dwaling
heeft het hare gedaan, om den toorn van Engeland nog grooter te
maken. Men verbeeldt zich daar alsof Oostenryk 800,000 man op
de been wil houden; men heeft het maximum der kracht genomen
voor de gewone sterkte des legers en ziet in Oostenrijk, waar men
het volk tot soldaten wil veranderen, den verstoorder van Europa's
rust en het struikelblok voor den hoogst noodigen en weldadigen vrede.
De Times bevatte dezer dagen een hoofdartikel over de toekomst
van Oostenrijk en wanneer men hieraan geloofde, dan zou men zich
zeer beklemd gevoelen.
Met groote naauwkeurigheid is daarin aangetoond, dat men zich
in Baron von Beust bedrogen vindt; dat de hoop op een rustige,
vredige politiek in Oostenrijk te leur was gesteld; dat de „oude
Adam" nog leeft, namelijk de militaire natuur, en dat men terug
gaat naar oude traditiën, zonder te denken aan de bittere onder
vinding van het verledene. Baron von Beust was wel is waar later
bevreesd over zijne „onoverdachte" woorden en heeft getracht, om
door vredelievende uitdrukkingen zijne vroegere woorden te verzachten,
maar dat is hem niet gelukt.
Het feit blijft dat Oostenrijk, dat arme, verdeelde, met schuld
beladene Oostenrijk, dat banknoten van 10 cent uitgeeft om zijne
eer te bewaren benevens zijne neutraliteit, 800,000 man gereed
moet houden voor oorlog. Dat is een schandaal voor het menschdom
en de beschaving, zegt de Times, dat wijst op een nieuwe intrigue,
welke misschien het volgende jaar zal uitbreken.
De volksvoorlezing in het gebouw in de Nieuwstad op a. s.
Vrijdag 27 dezer, des avonds ten half acht ure, zal gehouden worden
door den heer T. Mooy, over het onderwerpEen doeltreffend middel
tegen ontevredenheid met het levenslot.
Tot burgemeester der gemeente Wormer is benoemd de heer
C. Wildschut, ten einde deïe betrekking gelijktijdig te bekleeden
met die van burgemeester der gemeenten Jisp en Wijde Wormer;
tot burgemeester der gemeente Nienwendam jhr. M. J. W. A. de Milly.
Tot canditaat-notaris is o. a. geëxamineerd en toegelaten de
heer E. Langerhuijzen van Uven.
Z. M. de Koning heeft, bij een dezer dagen genomen besluit,
het comité van defensie opgeheven en aan de leden, onder dank
betuiging voor hunne bewezen diensten, een eervol ontslag verleend.
Ten gevolge van een daartoe strekkend voorstel van de regering
van Botterdam, is door den minister van Oorlg bepaald, dat het
lste bat. van het regiment Grenadiers en Jagers, onder kommando
van den majoor Hopbergen, eD het 2de escadrou van het lste reg.
Huzaren, in garnizoen te 's Hage, tot op den lsten Mei a. s. in
Botterdam in bezetting zullen blijven.
Beroepen te 's Bosch, dr. van Loenen te Hardegarijp.
Z. K. H. Prins Frederik gaf jl. Zaturdag op HDs. buiten
goederen eene groote jagtpartij. De aanzienlijke genoodigden werden
na afloop van het jagtvermaak door Z. K. H. aan een dinée vereenigd.
Het gezamenlijk bedrag der giften in ons vaderland byeen-
gebragt ten behoeve van de noodlijdenden door den watersnood in
Zwitserland was tot 20 dezer tot 10.941.B5j gestegen.
Als zelfs de tegenpartij hulde brengt aan onze verdiensten,
dan zyn deze zeker wel buitengewoon groot, vooral wanneer de par
tyen heftig tegenover elkander staan. Deze opmerking achten we
'zeer van pas by de vermelding, dat de streng-behoudende Nieuwe
Alkmaarsche Courant grooten lof toezwaait aan de bekwaamheid van
onzen tegenwoordigen minister van Koloniën. Ten blyke van hare
Weinige ingenomenheid met de liberale regerings-beginselen schaart
genoemde Courant zich aan de zijde van hen, die de vaststelling
der Indische begrooting door de Sta ten-Generaal als eene dwaasheid
beschouwen. Zij velt echter een gunstig oordeel over den minister
de 'Waal, die deze begrooting met veel talent verdedigde, en noemt
hem een bedachtzaam en voorzigtig minister. Ofschoon zy geen
groote verwachtingen koestert van 's ministers bestuur, zou zy hem
toch niet gaarne aan het tegenwoordige ministerie zien ontvallen,
daar men geene onvoorzigtige grepen van hem te wachten heeft.
Genoemde Courant waardeert zeer in den heer de Waal zijne hand
having van de eer en de waardigheid der regering. Zy spoort
wijders de tegenwoordige oppositie aan, om, al bestond daartoe kans,
dezen minister van Koloniën niet van zijnen zetel te stooten.
Eerlang zal bij den boekhandelaar P. Kluitman, te Alkmaar,
in het licht verschijnen: Uw koningrijk kornet Toespraak tot her
vatting van den Evangeliedienst te 's Gravenhage, door dr. J. C.
Zaalberg Pz.
Op eene heel bijzondere wijze leed een klein winkelier, tevens
slijter van sterke dranken te Alkmaar, dezer dagen een voor hem
belangrijk verlies. Door inspanning van krachten was het hem
gelukt tegen den winter de som benoodigd yoor een varkentje
byeen te brengen; de man gaat ter markt en brengt zijn koop in
een schuurtje, dienende tot berging van sterke dranken. Verheugd
over een betrekkelijk goeden wintervoorraad, gebruikt het gezin het
middagmaal; doch hoe groot was de teleurstelling toen, slechts een
uur later, de vrouw met den slager in de schuur kwam: het dier
had de stop uit een jenevervat gewrongen en een bedrag van 90 kan
van dat artikel, ter waarde van ongeveer 70, was verloren;
ook aan het brandewijnvat was het uitstekende gedeelte der kurk
door het varken afgevreten. Gelukkig dat het overige er in
gebleven was, anders ware het verlies nog veel aanzienlijker geweest.
Naar wij vernemen, worden er pogingen aangewend om voor den
winkelier restitutie der belasting te verwerven, ten bedrage van
circa 45.
De hoogere burgerschool te Hoorn werd jl. Donderdag ingewyd;
de lessen zijn Maandag aangevangen met 29 leerlingen, waarvan
18 in de laagste klassen.
In de afgeloopen week zijn te Monnikendam bij eene publieke
veiling van landerijen, onder meer, voor ongeveer 1000 per bunder
verkocht, zeven bunders buitenland in een polder, waarin 28 jaren
geleden het buitenland 18 per bunder opbragt.
Het is bekend hoe op vele plaatsen ten platten lande nog de
gewoonte heerscht om by begrafenissen gastpartijen aan te rigten,
zoodat men soms zou meenen, dat daar bruiloft gehouden wordt,
waar zoo even een doode is uitgedragen. Intnsschen is hierin ook
al verandering en verbetering gekomen en zal ook dit overblijfsel
van heidensehe gebruiken met de toenemende beschaving wel lang
zamerhand geheel en al verdwijnen.
Van hetgeen men toeh dienaangaande in den door sommigen nog
zoo hoog geroemden ouden tyd zag gebeuren, ziet men thans nog
slechts eene kleine schaduw. Als een staaltje hoe het vóór 200
jaren bij begrafenissen hier te lande toeging, willen wy inzage
geven van de navolgende:
v Korte notitie
van de begrafenis van
Gerrit Dirksz,
Herbergier te Sloten, den 21 May 1680.
Ten dienste van d'Overledene, zo in 't sterfhuis als in de voor
naamste Herbergen daar omtrent is geconzumeert,
20. Oxhoofden zo France als Binse Wijn.
70. Halvaten Bier, zoo bitter als zoet.
1100. Pont Vleesch, waarvan op 't Konings Plein
gebraden is:
500. Pont tot Harsten.
28. Kalf-borsten.
12. Schaapen bouten.
18. Groote venizoenen met witte korsten.
200. Pont Fricadelle.
Voorts Broot, Mostaart, Kaas Boter, etc., naar avenant.
Varinis Toebak in vollen overvloet.
Ten dienste van de gene die geliefden ter begrafenis te komen,
lagen alle de schuitjes van den Overtoom aan de Stad, om baar
tot Sloten en wederom tot Amsterdam te brengen: Die alle met
volle lading derwaarts en herwaarts gekeerd zijn.
Behalve deze wierden 'r zooveel wagens en chezen met volk op
de weg gevonden, datter wel de leDgte van 56 roeden mede bezet
was, en, door de menigte, onmogelijk konde geteld wordendoordien
vele zo wel nevens, als agter malkanderen reden.
En op de weg tusschen Sloten en Amsterdam wierden gevonden
tnsschen de 50 en 60 bedelaars, die alle overstallig dronken en vol
warenwaarvan de meeste haar zeer leelyk bespogen en bevuilden.
Aldns is de Lykstacie van deze alom bekenden Herbergier,
Gerrit Dirksz, voltrokken: En heeft alzo een groote gedagtenis en
veel gepraats nagelaten.
Men verneemt, dat op verlangen van dr. J. C. Zaalberg Pz.,
het protest, door eenigen zijner vrienden tegen het beroep van den
predikant Bryce ingediend, is ingetrokken.
De majoor-kommandant van het Botterdamsche corps vrijwilligers
heeft by dagorder aan het corps mededeeling gedaan van de navol
gende missive door hem ontvangen van 's Konings Commissaris bij
den Nederlandschen Weerbaarheids-bond, Graaf Schimmelpenninck
van Nijenhuis.
„De Koning gelast mij Uw Hoog-Edel Gestrenge de betuiging
van HDs. bijzondere tevredenheid over te brengen, wegens de loffe
lijke houding van het corps Vry willige Scherpschutters der Vereeniging
tot bevordering van 's Lands Weerbaarheid te Botterdam, bij
gelegenheid der gebeurtenissen, waardoor onlangs de openbare orde
in die gemeente gestoord werd; de bij deze gelegenheid onder uwe
bevelen en uwe leiding, door het corps bewezen diensten en het
voortreffelijk voorbeeld, daarbij aan alle welgezinden gegeven, worden
zeer door Z. M. gewaardeerd."
Jl. Zondag in den namiddag zag men by Hondsholredijk een
arend, naar de uitgestrekte vlugt te oordeelen van de grootste soort.
Men zal zich welligt herinneren, dat in September jl. eenige
personen te Meppel, die er toevallig kennis van gekregen hadden,
dat op zeker nummer der Staats-Loterij de prijs van 20,000 was
gevallen en die wisten dat de debitant van der Horst, te Hoogeveen,
nog in het bezit was van vier twintigsten van dat lot, zich op
arglistige wijs in het bezit van die briefjes hadden gesteld. Thans
deelt men ons mede, dat die lotery-briefjes (of het daarop getrokken
bedrag) weder aan den regtmatigen eigenaar, van der Horst, zijn
ter hand gekomen, ten gevolge der tusschenkomst van den B. C.
geestelijke.
De Friesche Courant spreekt in een hoofdartikel over het bedrog,
dat er in die provincie met de naar buiten uitgevoerde boter plaats
heeft. Het oppervlakkig vreemde feit doet zich daar voor, dat er
in Friesland minder boter gemaakt wordt, dan er, volgens de offi-
cieële statistiek, jaarlijks wordt uitgevoerd. Zoo als men weet, is
de Friesche boter, vooral in Engeland, zeer gezocht en bestaat er
in dat artikel tusschen Friesland en Engeland een levendige handel.
Om nu te zorgen, dat de kooplicdeu te Londen en te Huil niet
bedrogen worden en de goede naam der Friesche boter ongeschonden
blijve, heeft het provinciaal bestuur drie keurmeesters aangesteld,
die ieder vat moeten ijken, keuren, enz., en er zoo als het ware een
certificaat van oorsprong aangeven, waardoor de ontvanger de zeker
heid verkrijgt, dat hij niet alleen het gewigt, doch ook echte waar
bekomt. Maar de bedriegers hebben er, trotsch al deze voorzorgen,
toch een loopje op gevondenmen zendt namelijk Friesche geykte
botervaten naar Groningen, laat ze daar met boter vullen, waarna
zij weder in Friesland terugkomen en nu als met echte Friesche boter
gevuld naar Engeland worden verscheept.
„Tegen de overtreding," zegt de Friesche Crt., „is niets te doen,
en onzes inziens behoeft dit ook niet." Zy keurt de keuring af,
omdat zij: 1°. de statistiek in miscrediet brengt, en 2°. den roem
der Friesche boter benadeelt. De buitenlander gaat nu op het
Friesche merk af, vindt echter de boter slecht en komt tot de con
clusie, dat de Friesche boter minder goed is dan vroeger. Droegen
de vaten geen merk, althans geen ander dan de ijk van het vat en
de weging, dan zou de afzender in zyn eigen belang zorgen, dat hy
goede kwaliteit afleverde en geen vervalsching aan de markt bragt,
omdat die hem terstond zou benadeelen, en by zich achter geen
certificaat van oorsprong zon kunnen verschuilen, zoo als nu het
geval is.
„De voortbrengers en handelaars moeten en kunnen in hun eigen
belang tegen bet kwaad waken. Doen zij het niet, dan zullen zy
zeiven de oorzaak zijn, dat de Friesche boter spoedig geen opgeld
maar ondergeld doet, omdat de kooper zich dekken moet tegen de
risico van de bedriegery. Het kwaad kan niet door wetsbepalingen
of reglementen worden uitgeroeid."
De pokziekte onder de Drentsche schapen is zoo goed als
geweken.
Blykens een bij het Departement van Koloniën ontvangen
telegram, is het weerspannige Bandjer door de Balisehe expeditie
genomen
In het laatst van October is op Java overleden mr. A. Loudon,
vice-president van den Baad van Nederl. Indië.
Dezer dagen is door de heeren Jules Cuizinier en Emile Prefort
het middel uitgevonden om door een electro-magnetisch toestel hol
lende paarden plotseling tot staan te brengen. Het inductie-toestel
is slechts tien vierkante duimen groot voor óón paard, voor meerdere
heeft het eene evenredig grootere afmeting. Twee draden loopen
langs de leidsels van den toom en men heeft slechts aan een kruk
te draaijen of op eeQ knop te duwen, om den stroom daar te stellen,
waardoor de spieren van het paard plotseling ontspannen worden
en het dier als onder den invloed van betoovering stilstaat, zonder
dat het eenig nadeel aan zijne gezondheid lydt.
Volgens de verhandelingen der Nord-östr. Gewlv., pag. 456,
schyut de brei-machine van Lamp, die aanvankelijk overdreven hoo g
werd geprezen, toch óón der meest geniale uitvindingen te zijn van
den lateren tijd. De toestel om den draad te spannen is veel
eenvoudiger gemaakt, ook de inrigting om groote of kleinere steken
te maken, is door een viervoudig wyzerwerk veel verbeterd. Door
deze laatste inrigting is het mogelijk grof of fijn te breijen, even
als men by de verbeterde naai-machine door een steek-steller, van
nummers voorzien, groote of kleine steken kan maken. In Weenen
is deze machine reeds in gebruik genomen, en werd een groote
machinale breyerij opgerigt. Een eenigzins geoefend arbeidster kan
met deze machine in 10 uren 17 paar kleine, of 14 paar groote
kinder-kousen, of 10 paar kousen voor volwassenen breyen.
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
De ingenieur 2de kt. bij de Marine alhier, J. L. von Leschen, is op zijn
verzoek eervol ontslagen en gesteld ter beschikking van den gouv.-generaal van
Ned. Indie, om te worden benoemd tot ingenienr 2de kl. bij het vak van
scheepsbouw daar te lande.
Jl. Zaturdag is het stoffelijk overschot van Bossini te Parijs
ter aarde besteld. De lykstoet had ongeveer drie uren noodig om
van het sterfhuis naar de Madelaine kerk te komen. In de kerk,
die drie duizend menschen bevatten kan, bevonden zich wel vijf
duizend. De muziek en zang bij de plegtigheid uitgevoerd, waren
werken van den overledene. De dames Alboni en Patti sleepten de
hoorders weg door haren zang, en verwekten zulk eene geestdrift,
dat niet dan met de onbcschryfelijkste inspanning het uitbarsten van
toejuichingen kon tegengegaan worden.
De Prins en Prinses van Wales zijn jl. Vrydag naar Compiègne
vertrokken en daar door den Keizer aan het station van den spoor
weg opgewacht. Den volgenden dag, op de jagt zynde, heeft de
Prins eensklaps een troep herten ontmoet, waarvan een tegen zyn
paard is ingerend, hetwelk, ten gevolge daarvan, met zynen ruiter
gestort is. De Keizer was een der eersten, welke den Prins ter
hulp kwam, die onmiddelyk weder is opgestegen en de jagt heeft
voortgezet.
De receptie, welke den 20 dezer ter gelegenheid van den
naamdag van Koningin Isabella II op het paviljoen Bohan is
gehouden, is zeer druk bezocht geworden. Behalve al de voorname
Spaansche uitgewekenen, hebben de grootmeester van 's Keizers huis
en zeer vele leden van het Parysche corps diplomatique hunne op
wachting by H. M. gemaakt, die zigtbaar getroffen was over de
blyken van belangstelling, die haar ten deel vielen. De Keizer en
de Keizerin van Frankrijk hebben de feestvierende Vorstin met den
telegraaf gelnk gewenscht, en de Keizer van Oostenryk, de Koning
en de Koningin der Belgen, de Graaf van Girgenti en nog
andere Vorsten, hebben H. M. insgelijks hunne felicitatiën doen
geworden.
De Franscbe Moniteur behelst een schrijven uit Bangkok, van
8 Augustus, waarin een verslag voorkomt van het plegtig gehoor,
hetwelk de Koning van Siam eenige dagen vroeger aan den nieuwe»
