1868. N°. 147.
Zondag 6 December.
26 Jaargang.
binnenland.
buitenland!
KENNISGEVING.
v
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
HELDERSCHE
,y
E\ NIEÜWED1EPER COURANT,
„Wij huldigen het goedo."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Prijs der Advertentiën: Van 1f regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
De VOORZITTER van den RAAD der Gemeente HELDER
brengt ter openbare kennis, dat DE BA AD ZAL VERGADEREN
op Dingsdag don 8 Deeember a. s., des avonds ten zeven ure.
Helder, De Voorzitter voornoemd,
den 5 December 1868. STAKMAN BOSSE.
PUNTEN TEE BEHANDELING:
1. Aanbeveling Leden Bestuur Weeshuis.
2. Burgerlijk Armbestuur.
3. Brief Gedeputeerde Staten belastings voorstellen.
De VOORZITTER VAN DEN RAAD der gemeente HELDER brengt, ter
voldoening aan het bepaalde bij art. 54 der gemeentewet, ter kennnis van de
Ingezetenen, dat tot Voorzitter en Leden der Commissie voor de Gemeente-
Werken, voor het jaar 1869, zijn benoemd:
door Burgemeester en Wethouders tot Voorzitter, de Heer
Mr. K. J. C. STAKMAN BOSSE, Burgemeester;
en door den Gemeenteraad tot Leden, de Ileeren: S. BRAAKSMA,
B. R. DE BREUK, J. S. JANZEN en D. DE LANGE.
Raadsleden.
Helder,
den 5 December 1868.
De Voorzitter voornoemd,
STAKMAN BOSSE.
HELDER en N1EUWEDIEP, 5 December.
Berigten uit Londen van den 3 December melden, dat de Koningin
het ontslag van het ministerie Disraeli heeft aangenomen. Volgens
de Times zal na dit ontslag lord Russell door de Koningin worden
ontboden deze zal echter voor het zamenstellen van een kabinet
bedankeu en dan zal die taak aan den heer Gladstone worden opgedragen.
Het laatste berigt meldt, dat de heer Gladstone zich reeds by de
Koningin bevond.
Gisteren morgen ten 7 ure werd de Bremer bark, die Dingsdag
avond op de Zuiderhaaks gestrand is, door sloeperlieden drijvende
gevonden. Het schip is daarna door de stoomboot Stad Amsterdam
in de haven gesleept. Deze toedragt van zaken is zeker geheel
tegen verwachting, daar ieder reeds Donderdag avond van oordeel
was, dat by de onstuimige zee het schip spoedig uit elkander zou
slaan, waarom toen de reddingboot te water werd gebragt, waar
mede acht man der eqiupage van het schip werden afgehaald, terwijl
de overige manschappen reeds door een loodsvaartuig aan wal
gebragt waren.
De tweede buitengewone wintervergadering van het Dep. Helder
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen werd gisteren avond
alhier gehouden. De talrijke opkomst bewees reeds, dat de spreker
van den avond wat goeds deed verwachten. Die verwachting is
dan ook niet teleurgesteld. De heer Grottendieck, van Alkmaar,
vergastte ons op eene novelle van Fritz Reuter, getiteld: Avonturen
van den inspecteur Brassigdoor hem uit het Mecklenburgsch
plat Duitsch in onze volkstaal overgezet. Dat dit uitstekend is
gelukt, hiervan getuigde de attentie, die er gedurende de lezing
heerschte. Wie de „Gedroogde Kruiden" gelezen heeft, zal zich
het beste kunnen voorstellen het genoegen dat de spreker heeft ver
schaft, daar ook in deze novelle de humorist van den echten stempel
doorstraalt; neem daarbij de aangename en comische voordragt van
den spreker en we kunnen ons verslag eindigen even als de voor
zitter de vergadering sloot, met den wensch, dat de heer Grottendieck
meermalen in ons midden moge optreden.
Bij het Artillerie-Vrijkorps alhier is 1°. op hun verzoek eervol
ontslag verleend: aan B. L. Vries, als 1ste luit., en aan mr. L. J.
Bourieius en C. D. Zur Mühlen, als 2de lult.; en 2°. benoemd: tot
kapt. J. Nijhuis, thans 1ste luit., en tot 1ste luit. S. P. Marinkclle
en C. J. van Spall, beiden thans 2den luit.
Naar wy vernemen heeft Zijne Exc. de minister van Marine
L. G. Brocx, de „Godsdienstige Overdenkingen" van Johs. Dyserinck,
waarvan heden het eerste deel verschijnt (bij de Erven Loosjes te
Haarlem) ingevoerd ten gebruike by de godsdienstoefening aan boord
van Zr. Ms. oorlogschepen.
Bij de dd. Schutterij te Vlissingen is benoemd, tot kapt. E.
G. J. Stuart; tot 1ste luit. H. F. Suyck en G. T. Kampschreur
tot 2de luit. J. H. Will, A. J. Schouten en W. L. Winkelman.
Tot burgemeester der gemeente Vlagtwedde is benoemd de
heer L. H. van Sonsbeeck, onder toekenning van eervol ontslag als
burgemeester der gemeente Sloten (prov. Noordholland). Op zijn
verzoek is eervol ontslag verleend als burgemeester der gemeente
Vlissingen aan dr. J. W. Callenfels, onder dankbetuiging voor de
goede diensten, gedurende vele jaren in die betrekking bewezen.
Tot burgemeester der gemeente Vlissingen is benoemd de heer
H. P. Winkelman.
Pensioen is verleend: aan den wachter bjj de kustverlichting
op Terschelling D. van Rees en aan den wachter bjj |de kustver
lichting op Vlieland N. Hoedemaker, beiden uit hoofde van
ongeschiktheid voor de waarneming van hnnne bediening door
ligchaamsgebreken.
Z. M. de Koning, een vernieuwd blijk willende geven van
HDs. ingenomenheid met de instelling van den Nederl. Weerbaarheid-
Bond, heeft aan den voorzitter van het Centraal Comité het berigt
doen toekomen, dat eerstdaags hem zal worden toegezonden, een
rjjk met zilver versierd stamboek voor dien Bond.
In de zitting der Tweede Kamer van Donderdag 3 December
eyn de beraadslagingen voortgezet over de Staatsbegrooting voor 1869
en wel over Hoofdstuk V (Departement van Binnenlandsche Zaken).
Na het sluiten der algemeene beraadslagingen kwamen de ver
schillende afdeelingen der begrooting in behandeling. Bjj de derde
afdeeling, nationale militie en schutterij sprak de heer de Roo van
Aiderwèrelt over de scherpschutters-corpsen. Hjj laakte het dat die
corpsen*in Rotterdam en Leiden opgetreden zijn als rustbewaarders.
In Engeland, zélde de spreker, had men dit goed begrepen; daar
had het Parlement geoordeeld dat jonge lieden hunne geweren
spoediger gebruiken dan ervaren krijgslieden, en hjj was van oordeel
dat het Nederlandsche Parlement zich aan dergelijk oordeel van het
Engelsehe wel mogt hechten. De spreker geloofde, dat in tijden
van politieke spanning, deze corpsen, aan welke zijde zij zieh ook
scharen, gevaarlijk zijn, en dat, terwjjl hjj hulde bragt aan de schoone
gedachte, om door vrijwillige aanbieding mede te werken tot bewaring
der onafhankelijkheid van den staat, het de zaak der regering was
die corpsen te dringen in de rigting, niet om soldaatje te spelen,
maar om zich als burgers in den wapenhandel te oefenen.
Ook de heer Storm van 's Gravesande was het daarmede eens; hjj
geloofde dat de fout eigenlijk zat in het besluit nopens de organisatie
der scherpschutters en noemde het een kwakzalverjj van het metier,
waarop door den heer de Bosch Kemper werd gerepliceerd, dat,
hoewel hjj kon toegeven dat er eene betere organisatie kon worden
tot stand gebragt, het denkbeeld der scherpschutters te edel was
om van kwakzalverjj te gewagen. De heer Storm van 's Gravesande
antwoordde hierop dat hij allen lof bragt aan de personen die aan
de scherpschutterijen deelnemen, maar hjj bleef bjj zijne meening,
dat die vereenigingen tot hun oorspronkelijk doel moeten worden
teruggebragt.
Bij het onderzoek in de afdeelingen der Tweede Kamer van
het wetsontwerp tot afschaffing van het zegelregt op de dagbladen
enz. heeft die afschaffing op zich zelf bjj een groot aantal leden
bijval of toejuiching ondervonden. Verscheidene anderen gaven de
noodzakelijkheid dier afschaffing niet toe. De algeheele afschaffing
van het advertentie-zegel vond mede voldoenden bijval. De equivalenten
evenwel ondervonden bij de groote meerderheid ernstige tegenspraak
op verschillende gronden. Meer algemeen werd het denkbeeld in
al de afdeelingen geopperd, om als equivalent te nemen eene regt-
streeksche verhooging van den accijns op het gedistilleerd. Met
drie gulden verhooging per vat, dus eene opvoering tot 53, was
het verlies, voor de schatkist, uit de afschaffing van het zegelregt
voortspruitende, geheel gevonden en bij de opvoering tot 60 zou
tevens de geheele accijns op het geslagt kunnen vervallen. Men gaf
een en ander den minister in overweging.
Men verneemt, dat op advies van den heer van Bosse, minister
van Financiën, zal worden overgegaan tot de slooping van de voor-
treffeljjke gebouwen te Medembiik, het gewezen Instituut voor de
Marine. Dit zal het einde zijn der onzekerheid en tevens het doodvonnis
over de arme stad.
Jl. Donderdag is aan het Prov. bestuur van Noordholland
aanbesteed: 1°. het onderhoud der duinen op het eiland Vlieland,
gedurende de jaren 1869, 1870 en 1871; minste inschrjjver de heer
de Jong, te Ameide, voor ƒ4646; 2°. het driejarig onderhoud van
de rijks zeewering benoorden Petten; minste inschrjjver de heer
de Graaf, te Alkmaar, voor 3198; 3°. het driejarig onderhoud
van het jaagpad c. a., langs de Zuider- en Noorderspaarne; minste
inschrjjver de heer Kuik, te Haarlem, voor 865; 4°. het driejarig
onderhond van het huis van arrest te Hoorn; gedurende 1869,
1870 en 1871; minste inschrijver de heer Bierenbroodspot te Hoorn
voor 1600.
De prov. inspecteur van het lager onderwjjs in Noordholland
noodigt jongelingen boven 14 jaar en die hun 17de nog niet zijn
ingetreden, buiten Amsterdam wonende, uit tot mededinging naar
twee jaarlijkscbe Rijks-toelagen van 280 bij de normaallessen te
Amsterdam, en jongelieden binnen Amsterdam woonachtig, tot mede
dinging naar eenige plaatsen te Amsterdam met 50 toelage. Aangifte
vóór 10 December.
Terwijl in nabnrigc landen de lijfsdwang afgeschaft is, werd dezer dagen,
bij het binnenvallen van een schip te Nienwediep, een Engelsehe kapitein ge
gijzeld (de dagbladen spraken van gearresteerd). De oorzaak lag daarin, dat
cargadoors te Amsterdam hoeders waren van eene schuldverbindtenis van den
kapitein, die zij als promesse deden gelden en welke in het Eugelsch luidde:
„drie maanden na de aankomst van mijn schipin de haven van ontlossing,
na mijn terugkeer van de thans voorgenomen reis, neem ik aan te betalen
aanof order voor provisiën en voorschotten ten behoeve van het schip" enz.
Bij de procedure, die deswege te Alkmaar werd gevoerd, beweerde de kapitein,
onder aanhaling van eenige Engelsehe consnltatiën en schrijvers over het Engel
sehe wisselregt, dat het stak niet vatbaar was voor endossement en de tegenwoor
dige eischers, hoezeer het endossement op zich zelf regulier was, alzoo geen
wisselhouders waren, en zulks wijl de vervaldag afhing van een onzeker voorval.
Verder bestreed de kapitein de gijzeling, wijl de schuld niet primitief was aan
gegaan jegens een Nederlander; terwijl hij wees op de omstandigheid, dat
Nienwediep wel was de eerste haven van ontlossing, maar niet de bestemmings
haven dat de voorgenomen reis (naar Jokahama en de Chinca-eilanden en terug
naar Valencia) niet was volhragt, daar hij Soerabaya ais noodhaven moest binnen-
loopen en thans van daar terugkeerde; terwijl hij eindelijk aandrong het
beweren, dat hier een soort van hodemerij-contract was gesloten, meer niet,
dat hij aan den Engelscben crediteur werkelijk niets meer schuldig was.
Voor de cargadoors werd dit alles ten sterkste bestreden, als ook de vordering
des kapiteins tot schadevergoeding wegens onwettige gijzeling van f 10,000 en
voor iederen dag verder oponthoud f 600. De eischers, die handhaving van den
lijfsdwang en veroordeeling wegens de schuld van 500 p. st. hadden geëischt,
stelden op den voorgrond, dat zij van het betwiste stuk bij regulier endossement
houders waren geworden, en beweerden voorts, dat, daar de EDgelsche wetgeving
bepaalden vorm voor pr omessen opgeeft, de bewijslast van het feit, dat het
stuk werkelijk geene promesse zou zijn, rust op den kapitein; terwijl zij verder
betoogden, dat dit bewijs niet uit adviezen, door andere, welke zij in het ge
ding bragtcn, tegengesproken, kon geacht worden te zijn bewezen; dat verder
de voorgenomen reia, zij het ook met deaasters, was afgeloopen; dat het schip
was teruggekeerd in Europa en dat het gelost heeft te Nieuwediep, zijnde de
ont lossingshaven.
Overeenkomstig de conclusie van den officier van justitie, mr. van Leeuwen,
heeft de arrond.-regtbank te Alkmaar op 3 dezer de gijzeling ongeldig ver
klaard en opgeheven, de eischers niet geregtigd geoordeeld tot het instellen der
actie; de schadevergoeding, door den kapitein geëischt, in beginsel toegewezen,
doch met bepaling dat het bedrag nader zou worden opgemaakt b(j staat;
terwijl de cargadoors, eischers, in de kosten werden veroordeeld en het vonnis,
voor zooveel de opheffing der gijzeling betreft, uitvoerbaar werd verklaard bij
voorraad zonder borgtogt.
De belangen van den Engclschen kapitein werden behartigd door de heeren
mrs. J. Pinner en I. vaa S. Mulder, terwijl die van de cargadoors door den
heer mr. J. A. Molster werden behandeld. (Hundelshlad.)
Omtrent het scherpschutters-corps Westfriesland, bevat de
Schager Courant van 3 dezer de volgende mcdedeeling: „Schiet
oefening van 29 Nov. 1868: 29 schutters hebben 235 schoten
gedaan, waarvan slechts 48 treffers. Door dat van wege het rijk
patronen zijn verstrekt, die voor de getrokken geweren van te klein
kaliber zijn, is de geheele oefening vergeefsche moeite geweest. Ter
plaatse zal protest ingediend worden."
Men verneemt, dat de burgemeester van Zuidscharwoude, de
heer K. Mnntjewerf, zijn eervol ontslag aan Z. M. den Koning
heeft gevraagd en wel tegen 1 Januarij 1869, zijnde de tijd van
aftreding.
De toren van Oud-Carspel, een bouwwerk uit deXVdeeenw,
hoog 24 en breed 6 ellen was in slechten staat. Doordien het
fundament verzakt was, is hij naar den oostkant gaan overhellen en
stond daardoor zóó scheef dat hy 12 palmen nit de loodlyn hing.
Geen geschiedkundige herinneringen waren aan dien toren verbonden,
geen schoone vorm maakte hem behagelijk, geen oudheid of bouw
kundige bijzonderheid maakt zijn voortdurend bestaan wenschelijk.
In ieder ander geval zoude onder zulke omstandigheden tot slooping
besloten zijn, doch de bewoners van Oud-Carspel waren zoo zeer
aan hunnen steenen medeburger gehecht, dat zy eerst eene proef wilden
wagen of aan hem zijn vroeger regte stand konde hergeven worden.
Dit werkstuk, opgedragen aan den heer H. Hanna, architect te
Amsterdam, is dezer dagen uitstekend gelukt.
Jl. Woensdag avond ten half twaalf ure heeft te Rotterdam
aan de Oostvest door vijf personen, die zich in eene steeg verscholen
hadden en plotseling te voorschijn kwamen, weder een aanval op
een agent van politie plaats gehad. De daders zijn evenwel, nadat
zy den agent op de straat hadden geworpen, op diens moord-
geroep op de vlugt gegaan. Een hunner scheen evenwel nadere
kennis met den agent te willen maken en kwam op nieuw op liera
af; doch eer hij den agent bereiken kon, had deze een pistool op
hem gelost, waardoor hij hoogst waarschijnlijk geraakt is. De aan
rander is op den loop gegaan. Onderzoek wordt ingesteld.
Naar luid van te Rotterdam in omloop zynde geruchten, gaat
het openen van den nieuwen waterweg naar zee aau den hoek van
Holland met grooten tegenspoed gepaard, en is de geul van het
kanaal, in plaats van door de zee verwijd te worden, digtgcwoeld
en geheel verzand.
Het plan bestaat, eene groote roactionnaire kies-vereeniging
op te rigteu, die over het geheele ryk hare vertakkingen moet ver
spreiden, en wier taak zal zijn, om de verkiezingen van Juny a. s'
in den geest der reactie te doen uitvallen. Op 15 December e. k.
zal te Utrecht in het gebouw van Kunsten eu Wetenschappen eene
constituerende vergadering gehouden worden, waar de zaak haar
beslag moet krijgen. De circulaire, waarbij eenige coryfeën der partij
hunne medestanders tot die vergadering oproepen, is een curieus
document, dat wel aan de vergetelheid mag worden onttrokken. De
oorzaak en grondslag der ontworpen beweging zjjn er breed en
ruim in vervat.
Den 1 dezer is te Velp overleden mr. G. van IJsselsteyu
oud-raadsheer in den Hoogen Raad der Nederlanden.
Jl. Zaturdag avond werden met de laatste boot van Amsterdam
te Harlingen drie gedetineerden aangebragt, om met den trein van
zes uur naar Leeuwarden te vertrekken. Terwyl zy in de wacht
kamer op het vertrek wachtende waren, wist één der drie te ont
snappen, maar de hem achtervolgende veldwachter trok zijn pistool
en daardoor gelukte het hem, den vlugteling tot staan en aan de
plaats zijner bestemming te brengen.
Aangekomen schepen te Batavia vóór 12 November: Alcyone,
Bellatrix, Hebe, Maria Diederika, Nicolaas Witsen, Otto en Philips
van Marnix. VertrokkenAdriana Petronella, Elisabeth, Estafette,
Galileï, India, St. Jan, Landbouw, Maria Catariua, Mary Goddard
en Susanna Elisabeth.
Een berigt van Batavia, dd. 12 November meldt, dat de
expeditie op Bali afgeloopen is.
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN Bil MARINE EN LEGER.
De luits. ter zee 26e kl. II. Vreedenhcrg en H. F. Verheggen, beiden laatst
behoord hebbende tot het escader in Oost-Indië en den 25 Nov. in Nederland
teruggekeerd, zijn met dat tijdstip op non-activiteit gebragt.
Do loits. ter zco 2de kl. P. J. Zaal en J. C. A. Wissel, dienende op het
schroefstoomschip de Amstei, worden met den 15 dezer op non-activiteit gebragt.
Met den 16 dezer worden geplaatst: de off. vso gez. 2de kl. C. Enthoven op
bet rsmtorenschip Prins Hendrik der Nederlanden; de off. van adm. 3de kl.
H. Kits van Heyningen op het wachtschip te Willemsoordde luit. ter zee 2de kl.
J. C. Clarkson op het wachtschip te Vlissingen; de luit. ter zee 2de kl. C. L.
de Jong op het wachtschip te Hellevoetsluisen de lnits. ter zee 2de kl,
J. Vriemoet Drabbe, T. Zeegers Veeckens ea S. T. Land, de otT. van gez. 2do kl.
D. Matnk Fontein en de oif. van adm. 3do kl. W. E. Muller, alten op het
schroefstoomschip de Amstei.
Het dagblad Opinion, te Antwerpen uitkomende, kondigt de aan
staande verschijning aan van een geschrift, waarin aangetoond zou
worden dat Pierre Goedhals, oud 34 jaren, en Jean Coucke, oud
49 jaren, beide nit de gemeente Couillet, acht jaren geleden door
het hof van assises in Henegouwen ten onregte ter dood zyn ver
oordeeld, (welke vonnissen zijn ten uitvoer gelegd). By de kamer
der vertegenwoordigers is deze zaak in der tyd, bij eene vraag om
rehabilitatie, aanhaDgig gemaakt; doch het verzoekschrift afgewezen.
De rekwestrant zou nu in opgemeld geschrift de zaak op nieuw
toelichten.
In eene Doorniksche kostschool, het „Collège-Enghien," heeft
jl. Zaturdag een treurig ongeval plaats gehad. Twee leerlingen,
de eene zestien, de andere twaalf jaren oud, hadden elkander des
avonds aan tafel geplaagd. De oudste besloot het krakeel met te
zeggen, dat hy den ander wel later vinden zou. Werkelyk wachtte
hij dezen by den afloop van den maaltijd aan den hoek eener gaan
derij op en gaf hem een fikschen oorveeg. Opvliegend van aard,
haalt de 12jarige knaap zijn zakmes voor den dag en brengt zijnen
aanrander een steek toe, die ongelukkigerwijze diens hart getroffen
en ten gevolge gehad heeft, dat de gekwetste nog dien eigen nacht
overleden is. De in verzekerde bewaring genomen jeugdige dader
legde reeds zeer veel leedwezen over zijne drift aan den dag, voor
dat hy wist welke noodlottige gevolgen deze gehad had.
Volgens de Timet, heeft de heer Disraeli de Koningin aan
bevolen, den heer Gladstone by zich te dóen ontbieden, omdat door
hem de raotiën tot het opheffen der staatskerk in Ierland zyn
voorgesteld. De heer Gladstone heeft eergisteren het zamenstellen
van een ministerie op zich genomen.
