Correspondentie.
UITTREKSEL uit het Verslag van Burgemeester
en Wethouders der gemeente Helder, aan den
Raad dier gemeente gedaan, omtrent den toestand
der gemeente* over het jaar 1869.
Bevolking op 31 December 1869. 18,560 zielen.
Een groot deel van het Verslag bestaat uit mededeelingen,
indertijd in den vorm, hetzij van nieuwstijding, publicatie of verslag
van raadszittingen, ter kennisse der lezers gebragt. Dit is voor
namelijk het geval met de eerste vijf hoofdstukken, die tot opschriften
hebbenBevolking, Verkiezingen, Gemeentebestuur en Geldmiddelen.
Hoofdstuk V, dat tot titel heeft: „Gemeente-eigendommen,werken
en inrigtingen", bevat de opgave der onderscheidene in 1869 uit
gevoerde werken, met vermelding der daaraan bestede sommen.
We vinden daarin o. a. onder „Wegen en Voetpaden77 vermeld,
dat een gedeelte van den zandweg naar Huisduinen over eene
lengte van 200 meters, van af den bestaanden straatweg, door puin
en kolensintels is hard gemaakt. De breedte van dien weg is 4
meters. Dit werk is door de gemeente in eigen beheer uitgevoerd,
na vooraf tot den aanleg daarvan de toestemming van den Minister
van Oorlog gevraagd en verkregen te hebben.
Kanalen, enz. Het in den tijd van zes jaren verbeteren van
het Heldersche kanaal, waarvan de aanbesteding in het Verslag van
1864 is gemeld, is dit jaar voortgezet en voltooid. Een vijfde
gedeelte der lengte van het kanaal is verdiept, zoodat het geheele
kanaal tot de diepte van 3 meters beneden het Amsterdamsche peil
gebragt is. Het maken van nieuwe glooijingen langs de boorden
van dat kanaal is vervolgd en wel van af de Windsteeg langs de
Achtergracht Zuidzijde tot aan de Botbrug. Al de boorden zijn
nu met steen glooijingen bekleed en wel van af de bazaltmuren aan
het Westplein tot de Botbrug met nieuwen Vilvoordschen steen, en
van af de genoemde brug tot nabij de Willemsbrug met oude
steenen, die op verschillende plaatsen langs het kanaal aanwezig
waren.
De kosten dier werken hebben bedragen de som van f 10,166.66.
Langs het kanaal zijn 20 nieuwe meerpalen gesteld op die
plaatsen, waar daartoe voor de scheepvaart de meeste behoefte was.
Hoofdstuk VI (Medische en Gemeente-Politie) bevat o. a. deze
opgaven
Op de algemeene begraafplaats werden 370 lijken begraven, op
die der Israëlieten 6.
In het Ziekenhuis der gemeente bleven op 1 Januarij in behan
deling 6 mannen en 4 vrouwen. In den loop van 1869 werden
opgenomen 21 mannen en 14 vrouwen; te zamen alzoo verpleegd:
45 personen. Van deze zijn overleden 10, hersteld of verbeterd
30, vervoerd naar elders 1, en op 31 December onder behandeling
gebleven 4. Het getal verpleegdagen van de mannelijke zieken was
1610, dat der vrouwelijke 899, te zamen 2509. Het getal zieke
publieke vrouwen, opgenomen in den loop des jaars, onder de
vorige zieken niet begrepen, bedroeg 9, die allen vóór 31 December
hersteld waren ontslagen. Het getal verpleegdagen bedroeg 133.
In de Gemeente-Apotheek werden gereedgemaakt en afgeleverd
10,661 stuks recepten, waarvan de gemiddelde prijs per recept is
geweest 19 cents.
De totale uitgaaf voor het Ziekenhuis heeft in het vorige jaar
bedragen f 3395.53. In mindering van dit bedrag komt voor
teruggave van verpleegkosten voor elders armlastigen f 737.50 en
voor verpleging voor eigen rekening f 43.80, te zamen f 781.30.
Al de uitgaven voor de Gemeente-Apotheek hebben in het vorige
jaar bedragen f 2202.93. De waarde der geneesmiddelen op 31
December in voorraad was f 146.47 en aan elders armlastigen
werden geneesmiddelen verstrekt tot een bedrag van f 732.81;
beide deze posten komen in mindering van het totale bedrag dei-
uitgaven voor deze inrigting.
Het gedrag der patiënten, die in het Ziekenhuis zijn verpleegd
geworden, liet niets te wenschen over. Klagten over voeding,
ligging als anderszins zijn niet gemaakt.
Het getal der zieken, in vergelijking met vorige jaren, is niet
groot, doch de verhouding tusscheD het getal verpleegden en de
verpleegdagen is weder even als ten vorigen jare ongunstig, hetwelk
toe te schrijven is aan den meestal slependen aard der ziekten.
Het aantal gereedgemaakte recepten in de Gemeente-Apotheek
was bijna 2000 minder dan in 1868.
In de onder-afdeeling „Gemeente-Politie77 vinden we o. a. het
volgende vermeld:
Aan het Commissariaat van Politie werden de volgende zaken
behandeld: wegens vermissing van brieven 2, mishandeling 23,
diefstal 38, laster 30, ongeoorloofd in ontvangst nemen van mili
taire kleedingstukken 6, verwondingen 4, verzet tegen de politie
8,. desertie (koopvaardijvloot) 2, opligting 6, poging tot moord 1,
verbreking van afsluiting 2, valsche munt 1, misbruik van ver
trouwen 1, te laat aankomen en vertrekken van spoortreinen 25.
In Hoofdstuk YII (Nationale Militie en Schutterij) vinden we
opgeteekend, dat het aandeel der gemeente in de ligting 1869
bedroeg 51 man, waarvan 31 bij de land- en 20 bij de zeemilitie
zijn ingelijfd. Als de werkelijke sterkte der Schutterij vinden we
opgegeven 422 man, waarvan 282 actief en 140 reserve.
Uit dat deel van het verslag, waarin de zaken van het Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen behandeld worden, stippen wij
aan, dat zeer gunstig wordt geadviseerd omtrent den toestand der
Burger-avondschool (vroeger Industrieschool), welke inrigting op
't einde des jaars 63 leerlingen telde. De vermindering van het
schoolgeld van f6 tot f3 draagt er toe bij, om het onderwijs,
daar gegeven, onder 't bereik van een grooter aantal leerlingen te
brengen. De Gymnastiekschool telde 112, de Plaatselijke Teeken-
school 24 leerlingen en de School voor de Zeevaartkunde werd in
't vorige jaar door 13 leerlingen bezocht.
Aan de openbare scholen in deze gemeente, ze» in getal, werden
in het afgeloopen jaar onderwezen, gemiddeld over de vier ver
schillende opgaven, 1163 jongens en 1059 meisjes 2222 kinderen.
Aan de bijzondere scholen, vijf in getal, allen van wege het
gemeentebestuur gesubsidieerd, werden in dat jaar gemiddeld onder
wezen 178 jongens en 162 meisjes, totaal 340 kinderen.
Hoofdstuk X is gewijd aan mededeelingen betreffende het Arm
wezen in deze gemeente. Daarin worden vermeld de verschillende
uitgaven, hetzij regtstreeks door het Gemeentebestuur, hetzij door
tusschenkomst van het Armbestuur gedaan, gelijk mede de kosten
van de verpleging der kinderen in het Algemeen Weeshuis.
In de Bank van Leening werden beleend of werd de beleening ver
nieuwd van 21,428 panden. Er wei-den gelost 22,340 en verkocht
241 panden.
Op de beleende panden werd voorgeschoten f 53,840.25, voor
afgeloste panden terugbetaald f 55,470 en voor verkochte panden
terug ontvangen f 979.75.
De Spaarbank alhier telde 199 deelnemers. Terugbetaald werd
f 6206.74; de inlagen bedroegen f 7759.51. Het kapitaal der
bank bedroeg bij 't opmaken der rekening f 24,630.60 en het door
haar verschuldigde f 22,505.60.
Aan Hoofdstuk XI (Landbouw en Veeteelt) wordt het volgende
ontleend:
In vergelijking met 1868 is de algemeene toestand gunstiger
geweest. Het betere weder heeft daartoe vooral medegewerkt.
Misgewas door plantenziekten of schadelijke gedierten is niet waar
genomen. De koopwaarde der landerijen naar de meer of
minder goede hoedanigheid bedraagt f 1000 tot f 2000 per hectare.
De huurwaarde bleef als vroeger tusschen f 80 en f 160 per hectare
voor land in den Polder van den Helder en Huisduinen. Op het
Koegras is zij aanmerkelijk minder.
Dc Heldersche afdeeling der Hollandsche Maatschappij van
Landbouw telt 110 leden.
De navolgende oppervlakten waren in 1869 met granen en
handelsgewassen bezaaid, als: Tarwe 3 hectaren, Rogge 30, Zoiner-
gerst 2S, Haver 70, Erwten 3, Aardappelen 25 hectaren. De
opbrengst was respectivelijk 84, 900, 840, 1600, 90 en 1000
hectoliters. Behalve 'van den haver, die minder goed uitviel, was
de kwaliteit dezer landbouw-producten goed.
De hooiteelt was gunstig.
Over het geheel was de toestand van den veestapel goed. Alleen
bij enkele veehouders hebben eenige koeijen in ligten graad aan
tongblaar geleden. Onder de schapen heeft geene ziekte geheerscht.
Bij het einde des jaars waren in de gemeente aanwezig: 40
veuleumerriën, 29 veulens, 250 overige paarden, 15 ezels, 40 spring-
stieren, 1207 melkkoeijen, 297 kalveren, 3700 schapen, onder 70
houders van schapen. Het aantal lammeren buiten de gemeente
vervoerd, bedroeg naar raming 2300. Voorts waren er ongeveer
75 bokken en geiten en ongeveer 300 varkens.
Het aantal pluimvee bedroeg 900 hoenders, 200 eenden en 350
ganzen. De prijs per hoender was 60 cents en hooger, per eend
60 cents en hooger, per gans f 2.50 a 3.
Omtrent de Vissckerij vinden we in het volgende hoofdstuk van
't Verslag het navolgende opgegeven:
De visscherij in de Zuiderzee en buitengaats wordt uitgeoefend
door elders wonende visschers. Door hen werden alhier ter afslag
aangebragt 12,630 kabeljaauwen, 418,768 schelvisschen, 14,954
roggen, 1723 groote en kleinere schollen, 233 heil- en tarbotten,
26,643 tongen, die te zamen hebben opgebragt f 74,092.75,
zijnde ruim f 23,000 meer dan in 1868, waaruit de meerdere
belangrijkheid van den vischhaudel alhier blijkt.
Behalve deze zijn nog beduidende hoeveelheden visch aange
voerd, die door middel van afslag zijn verkocht. Op de kust
en stranden werd haring gevangen met booten. De vangst van
haring was redelijk, die op paling ongunstig.
Uit de hier aanwezige bewaarplaats voor oesters zijn 620,000
stuks middensoort afgeleverd, tegen den gemiddelden prijs van f 33
per duizend, en 90,000 groote of koroesters, tegen den gemiddelden
prijs van f 38 per duizend.
Ter losplaats Helder werden ingeklaard 383 zeeschepen, metende
137,318 ton, tegen 425 zeeschepen metende 144,289 ton in 1868.
Er bevonden zich alhier 33 vaartuigen beneden de 10 ton met
189 tonnen inhoud, en 96 vaartuigen van 10 ton en meer met
5683 tonnen inhoud.
8EN0EMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
De adj.-adm. M. C. Hazenberg en J. A. Torré, en de scheeps
klerk W. A. Ie Rutte, laatst behoord hebbende tot het escader in
Oost-Indië, zijn op non-activiteit gesteld.
De heeren G. Turk en J. W. Boom zijn benoemd tot adspirant-
ingenieurs bij de Marine.
buitenlandT"
België.
«Jl. Zondag werden de bewoners van Brussel verschrikt
door het geroep langs de straten Dood van Napoleon III!
Ieder keek naar buiten en zag kielmannen met groote borden,
waarop die kreet met kolossale letters te lezen stond, terwijl
zij hoopen kleine blaadjes voor 10 centimes te koop aan
boden. Ieder moest natuurlijk de bijzonderheden weten
van de gebeurtenis, die geheel Europa in rep en roer
kon brengen, en in weinige uren waren duizende blaadjes
verkocht.
Wat echter bleken zij te bevatten? Niets anders dan
eenige zeer alledaagsche opmerkingen over de gevolgen,
welke de dood des Franschen Keizers zou kunnen hebben!
F r a n k r ij k.
De landbouwers in Frankrijk, die paarden van het
gouvernement in den kost hebben, zijn door de schaarschte
van voeder genoodzaakt die kostgangers te laten gaan.
De regering heeft besloten eene groote verkooping van
zulke paarden te houde.n.
Te Lyon is door de Eerste Kamer van het Keizer
lijke hof een zeer belangrijk arrest gewezen. Zekere heer
M. was in 1858 in kennis gekomen met een meisje uit
den werkenden stand, had met haar zamen gewoond en
twee kinderen bij haar verwekt. Twee jaren later verliet
hij haar om eene andere te huwen, doch verbond zich het
meisje een lijfrente van 1200 frs 's jaars te zullen geven,
welke rente, ingeval hij kwam te overlijden, door zijne
moeder zou worden uitbetaald, terwijl hij reeds dadelijk
voor 4 jaren de 16 driemaandelijksche promessen teekende.
M. was echter in 1864 gehuwd en een gezeten koopman
zijnde, weigerde hij verder de rente te betalen. Daarom
daagde het meisje hem in 1869 voor de regtbank. M. be
weerde dat hem de belofte, van lijfrente te betalen, afge
dwongen en dus van onwaarde was, en bovendien, dat zij
bij onderlinge overeenkomst verbroken en vervangen was
door de 16 promessen, Het hof echter heeft de verbindtenis
voor geldig verklaard en M. veroordeeld, de rente voor
taan te betalen, alsmede alle achterstallen sedert 1864
vervallen, met den interest, en in al de kosten.
Engeland.
Lord Clarendon, minister van buitenl. zaken, is gisteren
ochtend overleden.
De heer de Lesseps vertoeft tegenwoordig in Engeland.
De Daily News zegt, dat inen wèl zou doen Engeiand's
vroegere onverschilligheid over het Suez-kanaal althans
eenigzins goed te maken, door den heer de Lesseps eene
ovatie te brengen, hetzij door een hem aan te bieden maaltijd
of op andere wijze.
Te Londen hebben jl. Zaturdag morgen te gelijk elf
branden gewoed, die aanzienlijke schade berokkenden.
In een der groote hospitalen te Londen heeft men
uit den schouder van een neger een stuk vleesch gesneden,
ten behoeve van een patiënt, die van een kankerachtig
gezwel was geopereerd. De geneesheeren wilden beproeven
of dat vleesch, in de ledige plek gebragt, zou vastgroeijen.
Zij hebben met opzet een neger genomen om tevens te zien
of de huid van kleur zal veranderen door de inenting op
een blanke. De neger, die zich daartoe geleend heeft,
dient als model aan de Koninklijke Academie, en ontving
12 tot belooning. Daar hem 10 grammen vleesch zijn
afgenomen, zoo volgt uit dien prijs, dat een kilogr. neger-
vleesch, mits krimp gesneden, 12 pond sterling of 2400
waard is.
Het proces van de in dames verkleede heeren Park
en Boulton begint den 11 Julij e. k. Bij de behandeling
der zaak zullen ongetwijfeld zoovele min-zedelijke, of liever,
smerige bijzonderheden aan den dag komen, dat het gezegde
van Pluto aan Jupiter in Offenbach's Orphée, dat „name
lijk geene huisvrouw hare dochters ooit zal veroorloven
zijne biografie te lezen," zeer zeker op den levensloop van
de man-vrouwen Park en Boulton van toepassing zal kunnen
zijn. Het behandelen van zulk een regtsgeding in openbare
zitting is alleen in Engeland en in Amerika, de beide
landen waar de openbaarheid schier overdreven wordt,
mogelijk.
- Door de botsing van twee spoortreinen te Newark
werden 18 personen gedood en 97 gekwetst.
Jl. Woensdag avond hebben te Cork, in Ierland,
waar alle kleermakers de naald op het kussen hebben
gestoken en liever niet werken, dan voor weinig loon,
ernstige ongeregeldheden plaats gehad. De hh. marchand-
tailleurs die andere buitenlandsche werklieden in dienst
hadden genomen, werden onzacht uit hunne sluimering
gewekt door het rinkinken van vensters, het stukslaan van
luiken en het verbrijzelen van meubelen en gros. De
politie vuurde op de heeren van de naald, sommigen
werden gewond; ook van de agenten werden eenigen
gekwetst. Zoo een Iersch oproer is eenig in zijn soort,
omdat het Iersch is. Vrouwen en kinderen met bloote
voeten en lange omslagdoeken over het hoofd geslagen,
mannen, oude en jonge, met allerlei fielterige en schurk
achtige gezigten, met kleine baarden en groote stokken en
de whiskeyflesch in de hand, schreeuwende en tierende,
voor een oogenblik geheel met elkander vereend, gelijkelijk
op een doel los stormende, om eenige oogenblikken later
onderling grooter twist te krijgen en elkander nog meer
toe te takelen, dan ze anderen hebben gedaan.
Duitse h land.
Onder het opschrift: „Correspondenzkartenjammer" geven
de Berl. Wespen een plaat, die de bekende bepaling,
dat kaarten die beleediging bevatten zullen moeten worden
vernietigd, belagchelijk maakt. Bedolven onder corpora juris
zijn daar jonge advocaten, want een postbeambte heeft
voortaan een regtsgeleerde opleiding noodig ijverig bezigt
om uit te maken welke berigten in de termen van hoon,.'
beleediging of laster moeten vervallen.
Voor een jaar of wat ging een Duitsche grondeigenaar
voor zijn gezondheid naar de badenzijn vrouw en dochter
bleven te huis. Op zekeren dag kwam diens zwager aan
de vrouw mededeelen, dat haar man een prijs van 20,000
thaler had getrokken. De vrouw wist het lot in handen
te krijgen, ontving het geld en vertrok met haar dochter,
in gezelschap van haar zwager, naar Amerika. Thans is
er berigt, dat de zwager met de dochter zijn weggeloopen
en de moeder van alles beroofd hebben achtergelaten.
Haar edelmoedige echtgenoot heeft haar terstond onder
steuning toegezonden, en verzocht in het vaderland terug
te keeren.
Een monster-proces zal eerstdaags in Hongarije aan-
vangen: er zijn duizend beklaagden, beschuldigd van in
onderscheidene provinciën de struikrooverij geqrganiseerd te
hebben. De nasporingen hebben een geheel jaar geduurd
en 554 moorden aan het licht gebragt, waarvan er 234 de
doodstraf en de anderen eeuwigdurenden of minstens twaalf
jarigen dwangarbeid tengevolge hebben; in de gevangenissen
van Szeggedin en van Peterwardein bevinden zich 435
schuldigen, die bijna allen hunne misdaden bekend hebben.
Maar er zijn nog meer dan 500 medepligtigen, wier namen
aan de autoriteiten bekend zijn; evenwel geen plaats meer
hebbende in de gevangenissen, vergenoegen zij zich met
hen gade te slaan om ze op het oogenblik van het proces
te vatten. Volgens de jongste berigten voorziet men, dat
er minstens 60 veroordeelingen ter dood zullen worden uitge
sproken. Een der voornaamste hoofden, Rosza Sandos, heeft
gedurende zijn leven met eigen hand nagenoeg 100 personen
vermoord.
Kerkelijke Staat.
In de week na Pinksteren zijn te Komt^ met veel pleg-
tigheid zes tot het Katholieke geloof overgegane Israëlieten
gedoopt geworden door een kardinaal, in tegenwoordigheid
van verscheidene bisschoppen, de twee abten Lemann en
den bekenden Edgar Mortara. De plegtigheid geschiedde
in de kerk der paters van den Heiligen Geest, gebouwd
door een tot de Roomsch-Katholieke kerk overgegane Is
raëliet, pater Libermann, van wiens heiligverklaring reeds
eenigen tijd sprake is. Deze Israëlieten hadden adellijke
Romeinen tot peters en meters, en de Paus heeft hen, na
den afloop der plegtigheid, met hunne beschermers en de
abten Lemann en Mortara ten gehoore ontvangen en hun
toegesproken.
Griekenland.
Uit Athene wordt gemeld, dat de maatschappij tot door
graving van het kanaal van Corinthe nu tot stand gekomen
is met een kapitaal van 500 millioen drachmen, en dat de
vereeniging bestaat uit Fransche en Oostenrijksche belang
stellenden.
Aan de schepenstaat ontleenen wij het volgendeZeilklaar
ligt: Leopold Graaf van Limburg Stivum. Binnengekomen zijn:
Catherine, van Suriname (als passagiers de heer P. de Vries en
familie); Origine, van Sulina; Louisa Maria, van Cuba; Laner-
eost, van Batavia. Binnengekomen om in de Binnenhaven te lossen:
Aberdeenshire, Rover, Elisabeth, Sioily, Prineess Victoria, Brothérly
Love, Norway en Captain, geladen met steenkolen en Lympha, ge
laden met hout.
In ons volgend nommer willen we gaarne voldoen aan het verzoek,
om het vroeger geplaatste uittreksel door uitbreiding te verbeteren.
