1870. N°. 83.
28 Jaargang.
Woensdag 13 Jnlij.
WAT NU?
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Eene Havanna-sigaar.
HELDERSCHE
E\ NIEUWEDIEPER COURANT,
.«Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post i - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetter worden naar plaatsruimte berekend.
Pér laatster» trein van den Helder vertrekt
Woensdag: den 13 dezer over Triest en Donderdag
den 11 dezer over üfarseille de mail naar Oost-
Indië, China, Japan en Australië.
Vrijdag: den 15 dezer vertrekt, per laatsten
trein van den Helder, de West-Indische mail over
Southampton.
Voor liefhebbers van raadselsWie is geboren zonder
geleefd te hebben? Wie is uit deze wereld geraakt zonder
gestorven te zijn? Wie is negen jaar oud geworden zonder
ooit te hebben bestaan? Dat wonder is de wet op de
Regterlijke Organisatie. Geboren in 1861, verscheen zij
in het Staatsblad, maar de datum harer inwerkingtreding
bleef oningevuld. Zij raakte nu onlangs uit de wereld;
zij werd direct dood gemaakt door de Tweede Kamer, bij
gelegenheid eener discussie over een geheel ander onderwerp,
over eenige wijzigingen in het Wetboek van Burgerlijke Regts-
vordering. Negen jaar lang heeft ze geleefd in het Staatsblad,
kracht van wet gehad, is het veel besproken onderwerp
van tallooze gesprekken tusschen deskundigen en niet
deskundigen, maar gewerkt heeft ze nooit.
Ons doet dat dood voteren van de wet van 1861 van
harte leed. In de eerste plaats om het allerongelukkigste
precedent, dat daardoor wordt geschapen. Eerbied voor
de wet behoort het hoogste beginsel te zijn in een consti-
tutioneelen staat. En wat blijft er over van dien eerbied,
als een wet wordt aangenomen na grondige behandeling
en ernstig onderzoek, als de wet verschijnt in 't Staatsblad,
en toch niet wordt ingevoerd. Oppositie tegen een wets
voorstel is geoorloofd en pligtmatig, oppositie tegen eene
wet slechts dan, wanneer men haar ruiterlijk aanvalt en
eene andere wet, eene betere, na even grondig onderzoek
in de plaats stelt; al behelst die nieuwe wet dan ook niet
anders dan deze woorden: eenig artikel: de wet van den
zooveelsten, Stbl. no. zooveel, is afgeschaft. Maar die
oppositie, die eene bestaande wet dood maakt door eene toe
vallige zamensmelting van minderheden,die zich uit bij gelegen
heid van eene stemming over een ander onderwerp, verdient
afkeuring. Een wet moet worden uitgevoerd of afgeschaft,
maar een wet, die negen jaar sluimert in het Staatsblad,
is een legislatief en juridiek schandaal.
In de tweede plaats doet ons het gevallen besluit der
Mag ik u eene sigaar aanbieden? Wat prefereert gij, Havanna
of Manilla? Wilt gij vandaag eens eene Havanna, dan vertel ik
u onder de hand een en ander over die veel geroemde sigaren,
en besparen wij de Manilla voor een andermaal. Voor de waarheid
dezer mededeelingen staat ons dr. Lewinstein in.
De tabaksbouw is over bijna geheel Cuba verbreid; de beste
echter is die, welke in de Vuelta Abajo gewonnen wordt, en deze
wordt dan ook eigentlijk alleen Havanna-tabak genoemd, terwijl
men de overige soorten met den naam van Cuba-tabak bestempelt.
Deze soort wordt met de meeste zorg gecultiveerd. Nadat in de
maand September, terstond na de jaarlijksche overstrooming, de
voor den tabaksbouw bestemde landerijen zijn in orde gebragt,
worden de planten in October er in gebragt. Dezen hebben
behoefte aan den nachtdauw en regen; blijft de laatste uit, dan
wordt de oogst slecht, men krijgt dan een slecht brandend, verkolend
blad. Gedurende den groei der plant wordt zij naast gebrek aan
regen nog door een ander gevaar bedreigd in den vorm van insekten,
die des nachts uit de aarde te voorschijn komen en de bladeren
afvreten. Deze insekten worden door knapen, die met brandende
lantarens de velden afloopen, dood gemaakt.
Is de i plant deze gevaren gelukkig te boven gekomen, dan kan
in Januarij een aanvang gemaakt worden met den oogst. Dit
geschiedt niet op eens, maar door de rijpe bladeren uit te snijden,
zoodat de oogst geruimen tijd, zoo wat tot half Februarij duurt.
De afgesneden bladeren worden, nadat zij in de vrije lucht zoo
ver gedroogd zijn, dat zij nog hun geheele elasticiteit behouden,
in groote hoopen op elkaar gepakt en nu aan zichzelven overge
laden om te gisten, waarbij men echter zorgvuldig moet oppassen,
dat-de tabak niet te veel gaat broeijen, waardoor de bladeren zwart
en murw zouden worden. Na de gisting worden de bladeren
gesorteerd, volgens hunne lengte en grootte. In goede plantages
neemt men acht verschillende klassen aan.
Hieruit ziet men reeds, dat de vrij algemeene opvatting, als
zouden in Havanna de sigaren uit versche bladeren gerold worden,
onjuist is; de ruwe tabak wordt daar even goed als bij ons eerst
gedroogd en aan gisting blootgesteld, voor zij verwerkt wordt. Bij
het rollen der sigaren wordt eerst het opvulsel gereed gemaakt.
Daartoe wordt de serone, welke hiervoor bestemd is, opengemaakt,
en daaruit zooveel tabak genomen, als dien dag verwerkt zal
worden. Deze wordt vervolgens vochtig gemaakt, zorgvuldig van de
stelen ontdaan en de bladen vervolgens weer gedroogd, wat bij
het warme klimaat zeer snel geschied; zoo worden ze in een vat
gepakt en met een mat en de vochtig gehouden stelen bedekt. In
dezen toestand kan de tabak vrij lang goed gehouden worden,
Tweede Kamer leed om de wet van 1861 zelve. Wij
waren geen voorstanders van alle bepalingen dier wet, die
de regtspraak in drie instantien voor burgerlijke zaken
behield, en ze invoerde in strafzaken, die de magt van den
alleen regtsprekenden regter den kantonregter uit
breidde, maar toch was de regterlijke organisatie, zooals
die in de wet van 61 was geregeld, eene groote verbetering,
vergeleken bij de tegenwoordige in 1838 ingevoerde regeling.
Le mieux est souvent 1'ennemi du bien, is eene gemeene
plaats, die zeer veel waarheid bevat. Wij staan thans weer
voor de vraag: Wat nu? Er behoort eene verbetering te
komen in het belang der justitiabelen. Onze regtsbedeeling
toch is langzaam en dnnr. Het tweede is gedeeltelijk het
gevolg van het eerste, grootendeels echter van de enorme
belasting, die de staat stelt op het verkrijgen van regt,
speciaal de registratie; eene belasting die hier al zeer
slecht, onzedelijk bijna, moet worden genoemd. Handhaving
van regt is een der eerste pligten van den staat; onzin is
het en erger, als de staat een middel van inkomsten vindt
in de regtspleging. Dit behoort echter niet tot de regter
lijke indeeling. Onze regtspleging is langzaam. Waarom?
vooral door het doellooze appèl. Waartoe toch appèl? Is
de hoogere regter een beter, of een beter ingelicht regter?
Het laatste kan hij slechts zijn door de schuld van partijen
het eerste is eenedwaasheid. Geen raadsheer wordt
verstandiger en beter jurist, omdat hij raadsheer is geworden.
Zegt men daarentegen: de bekwaamste, de beste juristen
worden benoemd in de Hoven; vandaar de juistere regt
spraak, welnu: benoem die voortreffelijken dan niet in de
Hoven, laat ze in de arrondissements-regtbanken en het
zelfde doel is bereikt, zonder tijdverlies en schade voor de
regtzoekenden. In strafzaken, vooral in verband met de
preventive gevangenis, is het hooger beroep in negen en
negentig gevallen eene ramp, in één van de honderd een
zegen voor de beschuldigden. Wij wenschen dus alle
Hoven zonder uitzondering op te ruimen en de geheele
regtspraak toe te vertrouwen aan kantongeregten en regt-
banken. De hooge raad wenschen wij te behpuden als
Hof van confutie, en van appèl in enkele naauwkeurig
bepaalde omstandigheden; dwaling van den regter in de
feiten of in den persoon moeten kunnen worden hersteld,
en de gelegenheid moet bestaan, om bewijzen, die men in
eerste instantie door overmagt niet heeft kunnen produceeren,
nog in het geding te brengen. Dan wenschen wij op
heffing van ongeveer de helft der bestaande kantongeregten.
Waar die in 1838 noodig waren, zijn zij dat thans bij de
uitgebreide toename van de middelen van verkeer niet meer.
maar men moet oppassen, dat men ze niet te vochtig inpakt,
daar ze dan bederft.
Tegelijk met het opvulsel maken andere arbeiders het daarbij
behoorende dekblad gereed, waartoe de tabak genomen wordt,
nadat zij door een tweede gisting in de serone zelve een geheel
gelijkmatige tint heeft aangenomen. Het dekblad wordt met een
gieter bevochtigd, verdeeld naarmate van den vorm van sigaren,
waartoe de bladeren het voordeeligst gebruikt kunnen worden, en
nu begint het werk der eigentüjke sigarenmakers. Terwijl men
daarbij in Europa reeds hier en daar machines gebruikt, wat het
voordeel heeft, dat de sigaren natuurlijk gelijkmatiger van vorm
zijn, bepaalt men zich op Cuba tot handenarbeid, maar daar. ver
deeling van arbeid vaste regel is, en iedere sigarenmaker geregeld
een en dezelfde soort van sigaren maakt, zoo weten ze die toch
zoo gelijkmatig te vervaardigen, als kwamen ze uit een vorm.
Daarbij is natuurlijk de hoofdzaak, dat voor iedere sigaar volkomen
dezelfde hoeveelheid tabak wordt gebruikt, want anders worden de
sigaren of te los of te stijf gerold. Van daar dat machinaal ge
maakte sigaren, waar de druk steeds dezelfde is, ligt niet goed
trekken, daar zij geen lucht genoeg hebben. De arbeider heeft
vóór zich eene houten sigaar, die den vorm aangeeft, en dikwijls
ook een plank met een gat, waarin de sigaar naauwkeurig moet
passen.
De sigaren moeten, als zij klaar zijn, zeer snel gesorteerd en in
kistjes verpakt worden, daar zij, vooral in het drooge jaargetijde,
ligt door wormpjes aangetast worden. Daarvan worden uitgezonderd
zeer zware sigaren, waaraan de wormpjes niet komen, en die ge
woonlijk eerst wat in de open lucht gelegd worden.
Het sorteeren der sigaren geschiedt volgens het dekblad. Die
sigaren, waar het dekblad geen aderen vertoont, worden tot de
prima gerekend; die, voor welke een minder soort van dekblad
gebruikt is, tot de sectmdaal de overigen worden tertio, genoemd.
Het verschil in prijs bij deze uit denzelfden tabak vervaardigde
soorten bedraagt minstens vijf dollars, door elkaar tien dollars en
bij sommige soorten (b. v. bij de Emperadores van Celestino Asay)
tot vijftig dollars.
Maar niet alle fabrikanten in Havanna verdeelen hunne sigaren
in prima, secnnda, tertia, sommigen duiden dit verschil aan door
de benamingen flor, flor fina en superior, waarbij flor met tertia
en superior met prima overeenkomt. Bovendien worden de sigaren
nog volgens de kleur gesorteerd, en dit onderscheid altijd op het
kistje aangeduid. De donkerste kleur wordt met cosuro, de lichtste
met claro aangegeven; tusschen die beiden staat colorado en de
verschillende nuanceeringen, die tusschen licht en middelsoort colorado
claro, tusschen middelsoort en donker colorado cosuro genoemd
worden; eene bijzondere nuanee, eene goudbruine kleur heet in
Tevens wenschen wij van den kantonregter op het voet
spoor van de wet van 1827 door de toevoeging van
assessoren zooveel mogelijk het karakter van alleenregt-
sprekend regter te ontnemen. Wij toch zien in de discussio
in raadkamer en de behandeling van het geding door de
regters onderling een der meest afdoende waarborgen voor
goed regt.
Door de afschaffing der Provinciale Hoven, de groote
vermindering der kantongeregten zal er eene belangrijke
som op de begrooting beschikbaar blijven. Deze worde
besteed om de tractementen der regterlijke magt te ver-
hoogen. Wij willen de regters in het minst niet tot
vermogende lieden maken, onze finantiëele toestand laat
het niet toe; maar eene rijke natie, als de Nederlandsche,
behoorde zich te schamen, dat ze den regter, aan wien
heden of morgen de heiligste belangen der burgers worden
in de hand gegeven, laat arbeiden voor een klerkenloontje.
Zelfs het eigenbelang behoorde het volk te waarschuwen,
dat het op een verkeerden weg is. Ja! nog zijn de leden
der regterlijke magt in overgroote meerderheid bekwame,
gemoedelijke mannen al zijn zij niet, wat zij behoorden
te zijn en bij eene maar even voldoende bezoldiging zijn
zouden, de bekwaamste juristen uit den lande maar zal
het zoo blijven? Er zijn teekenen aan den hemel, die
wel eens aan de toekomst doen twijfelen. Want steeds
meer en meer wordt de bezoldiging der regterlijke magt
ontoereikend, bij de stijging der prijzen van alle behoeften
van leven en comfort.
Indien ook zelfs het budget moest worden verhoogd met
een paar ton ten behoeve van de regterlijke magt, waar
ware dan nog het kwaad Eene nuttelooze vesting, Nijmegen
hijvoorbeeld, minder, en het geld was gevonden. Gesteld,
eene wet verbood het veranderen van de uniformen van
het leger meer dan tweemaal in de eeuw en het kapitaaltje
ware tot niemands schade en elks pleizier gevonden.
In een land, waar den heer P. Mijer wordt toegelegd
100,000 voor eene enkele inspectie-reis, en de Tweede
Kamer de overschrijding van -deze kolossale som met
98,000 goedkeurt; waar een gouverneur-generaal over
eene dergelijke, aan het krankzinnige grenzende, geldver
spilling ter naauwernood eene aanmerking behoeft te hooren,
mag men niet zeggenwij hebben geen geld om de regter
lijke magt te betalen!
De hand moet aan het werk worden geslagen. Het
Nederlandsch volk heeft door haren aandrang op vertegen
woordiging en regering het zegel afgeschaft en de vlek dei-
doodstraf uit onze regtspleging gewischt. Het volk heeft
zijn lichte schakeering amarillo, in zijn donkere maduro. Men
neemt over het geheel aan, dat de sigaren met donker dekblad
zwaarder zijn dan de overigen, maar dit gaat alleen dan door,
wanneer ook het opvulsel met de kleur van het dekblad overeenkomt.
De namen Londres, Regalia, Couchas en dergelijken moeten
bepaalde vormen der sigaren aanduiden, maar daarbij is toch, naar
de verschillende fabrikanten, nog al onderscheid merkbaar, daar
de een de londres wat grooter, de ander wat kleiner maakt, en
eene londres regalia, d. i. eene groote londres is dikwijls in zijn
vorm niet te onderscheiden van eene gewone sigaar. Wat betreft
de grootte der sigaren, valt nog op te merken, dat met de grootte
de prijs buiten alle verhouding stijgt, daar men voor grootere
sigaren ook grooter stukken dekblad moet nemen, en dat men
daarom in de kleiner vormen veel zekerder is een fijne sigaar te
krijgen.
Belangrijk voor de rookers is ook de vraag, wanneer de sigaren
het best zijn. Tot voor eenige jaren stelde men grooten prijs op
belegen sigaren, en nog tegenwoordig zijn velen van oordeel, dat
eene sigaar beter wordt, als men ze wat laat liggen. Dit is onjuist
eene sigaar is zooveel te béter, als zij verseh is. Bij het liggen
verliest zij, zelfs in goed gesloten kisten, een deel van haar aroma.
In de eerste jaren merkt men dit nog zoo niet; maar na drie of
vier jaren kan men reeds een belangrijke verandering bespeuren
en de oude sigaren hebben, zelfs als zij van zeer goeden tabak
zijn, toch altijd eenigermate een stroosmaak. Natuurlijk heeft deze
verandering bij ligter sigaren spoediger plaats dan bij zware.
De sigaren, welke in Havana gemaakt worden, zijn het best,
omdat men o. a. aldaar zorgvuldiger werkt en naauwkeuriger sor
teert. Er bestaan bepaalde inrigtingen, waar daarin onderwijs
gegeven wordt, en de arbeiders, die met de vervaardiging van fijne
sigaren belast zijn, kunnen langzaam en zorgvuldig den tabak voor
iedere sigaar schikken en rollen, daar zij een zeer hoog arbeidsloon
krijgen. Voor gewone sigaren wordt 4 a 5 doll. goud per mille
betaald, voor fijnere soorten tot 12 dollars. De sigaren, die niet
geheel droog in kisten worden gepakt, krijgen nog eerst eene soort
van gisting. Deze is natuurlijk wegens het verschil van klimaat
in Havanna niet dezelfde als bij ons, en verandert dus ook bij
gelijk materiaal en gelijke behandeling de kwaliteit van het fabri
kaat. Dit zijn de voornaamste rédenen, die de geïmporteerde
sigaren zooveel voortreffelijker doen zijn.
De Havanna-sigaar moet noodwendig hoe langer hoe duurder
worden. Het aantal consumenten neemt voortdurend toe, terwijl
de productie vermoedelijk wel zijn toppunt zal bereikt hebben.
Met grond hoopt men, 't zij in de Vereenigde Staten of in
Marokko, of op Creta, waar proefnemingen uitstekend geslaagd zijn,
een mededinger van de Havanna-sigaar te zien opkomen.
