1870. N°. 134. Woensdag 9 November. a#* 28 Jaargang. B I E LJ I). Episodes uit den Fransch-Duitschen oorlog-. Onder de krijgsgevangenen van Sédan. Ui tg-ever A. A. BAKKER Cz. Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163. m HËLDERSCHE M 'EX NIEUWEDIEPER COURANT, „VS huldigen het goede." Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zatuedag namiddag. q Abonnementsprijs per kwartaal1.30. franco per post - 1.65. 0, Per eersten trein van den Helder vertrekt Woensdag den 9 dezer over Harseille de mail naar Oost-Indië, China en Japan. Dingsdag den 15 lITov. vertrekt, per laatsten trein van den Helder, de West-Indische mail over Southampton. HELDER en NIEÜWEDIEP, 8 November. Op bet oogenblik waarop wij dit schrijven verkeeren wij in afwachting omtrent de beide belangrijke gebeurte nissen, die op staatkundig gebied worden te gemoet ,e gezienhet sluiten van een wapenstilstand tusschen Frankrijk f. en Duitschland en de benoeming van een Koning in )t Spanje. Beide gebeurtenissen worden met groot verlangen verbeid, de tijdingen daarvan door ons met groot verlangen g te gemoet gezien. Wij hopen nog voor de uitgave van 1. dit nommer der Courant in staat te zijn in de rubriek, 0 „Laatste berigten" omtrent beide aangelegenheden nadere nieuwstijdingen te kunnen mededeelen. Bij het groote gewigt der bedoelde feiten verliezen de overige staatkun dige gebeurtenissen voor het oogenblik veel van hunne j belangrijkheid voor het lezend publiek. Nadere berigten uit het zuiden van Frankrijk hangen een hoogst droevig tafereel op van den toestand aldaar. In onderscheidene steden hebben oproerige tooneelen plaats gegrepen, zoo als te Marseille, Perpignan, Toulouse, Nimes en Grenoble. De hoop, dat er een wapenstilstand zou tot stand komen, wordt door de jongste tijdingen niet verlevendigd. Men vreest, dat de pogingen van den heer Thiers, zonder gevolg zullen blijven, zoodat men binnen eenige dagen berigten van het bombardement van Parijs zal kunnen te gemoet zien. Japan heeft zich in den oorlog tusschen Frankrijk en 1 i Duitschland neutraal verklaard en de regering heeft eenige r officieren naar Europa afgevaardigd, om het tooneel des oorlogs te bezoeken en rapport uit te brengen omtrent hetgeen zij aldaar opmerken. Zr. Ms. stoomschip Amstel, onder bevel van den luit. ter zee 1ste kl* D. A. Coomans de Ruiter, wordt eerst daags alhier van Amsterdam verwacht en zal in het laatst dezer maand naar West-Indië vertrekken. Dagelijks trekken er vele duizenden Berlijners per spoor of met rijtuig en wagens naar Spandau, om daar de Fransche gevangenen te zien. Niet zonder moeite want ik moest mijn plaatskaartje aan het bureau veroveren sloot ik mij aan bij zulk eené volksverhuizing en volgde, in de bekende vestingstad aangekomen, den ontzaggelijken menschenstroom, die van 't station naar de stad zich vooruitbewoogruiters, koetsiers, kalessen in lange rijen, waar men zich tusschen door moest winden allen hadden hetzelfde plan: „naar de Franschen." Keeds uit de verte kondigden de roodbroeken zich aangedurig ontmoetten wij troepjes krijgsgevangenen, die door een wacht met stevige Oost-Pruissische landweêrlui naar de stad werden begeleid om een of ander in te koopen, over het algemeen zagen zij er slordig en gehavend uit, maar alles behalve onvergenoegd. Onderling voerden zij levendige gesprekken en beantwoordden de hun nu en dan toegeroepen begroeting in den besten luim naar het scheen. Plotseling werd de menschenstroom gestremdEen Turco! een Turcohoorde men roepen en eene nieuwsgierige menigte verdrong zich om eene gedaante, met den Fez en in het blaauw, die trotsch de straat afkwam zonder de gapers met een enkelen blik te ver waardigen. 't Was een officier, nog tamelijk jong, met fijne trekken en een prachtigen blaauwzwarten baard. Even als zijnen anderen gevangenen kameraden, was het ook hem vergund geworden zich zeiven in de stad kwartier te zoeken en mogt hij op zijne eerewoord vrij rond gaan. 's Avonds trof ik hem in een koffijhuis nog eens aan, waar hij met oostersche gelatenheid en waardigheid, zeer onverschillig voor de toeschouwers, billardte. Of de man zooveel ophad met zijne rijk gestikte uniform, dan wel of hij geen geld had om burgerkleêren te koopen? hij maakte ten minste uitzondering met de overige officieren, die in den regel zich alleen in burgertenue vertoonen. Daar heb je ze! ziet daar! hoorde ik ten laatste schreeuwen; ik huisde vooruit en bespeurde niets dan een warboel van menschen en paardenkoppen, waarboven de witte en zwarte vlag, en een dikke rookwolkeen paar minuten daarna kon ik de toppen der tenten onderscheiden. 20 minuten van Spandau ter regterzij van den straat weg naar Potsdam, was liet leger rondom in wijden kring door 't woud omgeven. Een touw over kleine palen gespannen, waarbinnen op iedere 10 pas, de soldaten van 't 4de Oost-Pruissische landweer regiment no. 5, de wacht hadden, begrenst de vlakte en gebiedt aan iedereen, die geen toegangskaart heeft, halt te houden. Door de afgunstige blikken van velen gevolgd, trad ik de afperking binnen, of liever kroop er onder door, om tot in het binnenste van 't kampement door te dringen. Hier was de Fransche soldaat gemakkelijk en van nabij waar te nemen. Aan de noordzijde daar men van .de stad aankomt staat een marketentsters inrigting en voor het buffet wordt het niet leêg ieder Fransehman, die nog over een paar grosschen of centimes Wij vernemen dat Zr. Ms. fregat met stoomvermogen Admiraal van Wassenaer wordt gereed gemaakt voor een reis naar Oost-Indië. Jl. Zondag avond ten ongeveer half zes ure werd bij maanlicht een regenboog waargenomen. Duidelijk kon men de verschillende kleuren onderscheiden. Heden heeft in het lokaal Tivoli alhier de open bare verkoop plaats gehad van de bouwmans-hofstede „Bland en Berg,' met bouw- en weiland, gelegen in den polder Eijerland te Texel. Kooper is de heer J, P. Witte qq te Texel, voor de som van 44,175. De off. van gez. 2de kl. J. K. Stakman Bosse, dienstdoende bij het regiment grenadiers en jagers, heeft zich ter beschikking van het Roode Kruis gesteld, waartoe hem door Z. M. een buitenlandsch verlof is verleend. Met ingang van 1 Jan. 1871 is mr. J. de Wal, hoogleeraar in de regtsgeleerde faculteit aan de hoogeschool te Leiden, emeritus verklaard. Tot hoogleeraar in genoemde faculteit aan de hoogeschool is benoemd, mr. A. J. E. Modderman, thans hoogleeraar aan het Athenaeum te Amsterdam. Door den minister van Koloniën is de heer A. J. Klaarenbeek, geëxamineerd Rijks- en gemeente-veearts te Haarlemmermeer, gesteld ter besehikking van den gouverneur- generaal van Nederl. Indië, om te worden geplaatst als veearts bij de burgerlijke dienst daar te lande. De heer D. Felix is na afgelegd examen als evangelist toegelaten, en voor genoemde betrekking benoemd bij de Herv. gemeente te Haarlemmermeer. Men meldt ons van Alkmaar, dd. 7 dezer «De groote najaars-veemarkt alhier is drukker dan ooit bezocht geweest. Volgens officiële opgave, die echter nooit het juiste getal kan aangeven, waren er 4700 beesten aangevoerd. Gerust mag men het werkelijke getal grooter noemen. Hoewel de prijzen, vooral voor dragtig vee, hoog waren, zijn ze toch minder dan ten vorige jare, toen er meer hooi in voorraad was, en de landerijen beter met gras waren voorzien dan nu, terwijl daarenboven het tegenwoordige hooge binnenwater het stallen direct noodzakelijk maakt. beschikken kan, doet zich hier aan ons Duitscb bier te goed, en 't nieuwsgierig publiek zorgt met milde hand voor wie geeu duit meer hebbende onderofficier van den post daar heeft het druk om hier het gedrang te voorkomen, hij is heesch geworden van het gedurig roepen: „de gevangenen achterwaarts!" soms moet een stoot met de geweerskolf nadruk geven aan zijn bevel. De dorstige blaauwe en roode képi's belegeren deze plek. Wat waren hier allerlei uniformen bij elkanderHier de meekrap- kleurige broeken van de linie, daar blaauwe met roode streepen van de artillerie, ginds met geel geboorde der jagers; groen gejaste huzaren, mariniers met het anker op schouder en arm, chasseurs d'Afrique met wambuizen als met knoopjes bezaaid, lansiers die alle kon men bestudeeren hoewel de meesten om de hitte hun jasjes hadden uitgedaan en in wollen of katoenen hemdsmouwen liepen. De gedecoreerden uit Italië en Mexico hadden hunne jassen over den rug gehangen, opdat wij niet zouden voorbijzien hoe verdienstelijk zij zich in den oorlog hadden gedragen. Dezelfde indruk, dien de Fransche soldaat op mij maakte, waar ik hem ook zag, in Straatsburg, in Parijs, op de Zwitsersche grens, ondervond ik ook hier: ruwheid, onzindelijkheid, ligtzinnigheid en liederlijkheid. Naauwelijks stond ik in het tentleger of men omringde mij, en bedelde om eene sigaar, een dozijn paar handen strekte zich be- geerig uit, ik had er uit voorzorg vrij wat meegenomen en spoedig zag ik luidruchtig vreugdebetoon en allerlei snaaksche sprongen en gebaren. Alleen een slank blond jong mensch van bijna Duitsch uiterlijk had niet gebedeld en hield zich op een afstand, hij onderscheidde zich bovendien door zijn verstandig uitzigt en met zorg onderhouden toilet. Ik trad op hem toe, presenteerde eene sigaar en kwam weldra in gesprek: 't was een marinier. Wij allen, zooals wij hier zijn vertelde hij zijn bij Sédan gevangen genomendie zwarte daar met dien bijl op zijn mouw is een sapeur, dat hoorntje onder den bijl beteekent dat hij een der beste schutters is. Hij is uit de buurt van Spanje, ik kom uit Charente njet ver van Nanteswij dienen maar 5 jaar, daarom ziet gij bijna alleen jongelui onder ons. Maar, ziet gij, wij zijn verraden en verkocht, anders waren wij niet hier. De Fransche soldaatgeen beter ter wereld, ja! waren de Pruissen niet telkens 4 tegen 1 geweest, wij hadden ze telken keer geslagen ja vernietigd! met de bajonet doet het ons niemand na! Zoo bluft hij neen, dat is het regte woord niet door de opgeschroefde opstellen in de Fransche bladen en de in de hoogte stekerij der officieren was hij bepaald van de waarheid zijner meening overtuigd. De hoogmoed zit den Fransehman in 't bloed en ook bij de ergste vernedering heeft hij nog de grootspraak op de lippen, door geen slagen van het ongeluk tot bescheidenheid bekeerd. De fonkelende oogen en 't goedkeurend gemompel der omstanders, toonden dan ook duidelijk, dat deze knaap slechts de algemeene opinie had uitgesproken. Ik gaf mij de moeite hem te weerleggen. Ik wees er op hoe juist tegen de Duitsche bajonet geen enkele Fransche troepen-afdeeling stand had kunnen houden, dat de getal verhouding der legers eene Prijs der AdvertentiënVan 14 regels 60 eent elke regel meer 15 cent. i Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend wi1 IP. 'LWMciwwwaBagE—gp—BB—mmm De politie is gelukkig genoeg geweest een persoon, die een verkeerd begrip van het eigendomsregt had, en een koe uit de weide had gestolen, die beneden de waarde had verkocht, en bedongen had op de markt alhier geld te ontvangen, in de herberg aan te houden, hem naar het politiebureau te brengen, alwaar hij al zeer spoedig door den commissaris van politie tot bekentenis werd gebragt en zeer natuurlijk naar het huis van arrest werd getrans porteerd. In de gemeente Langbroek heerschen thans sterk de pokken. In een gezin zijn reeds 3 volwassene personen gestorven. De Raad der gemeente Enkhuizen heeft de begrooting voor 1871 vastgesteld in ontvangst op 61,562 en in uit gaaf op 56,995. Een commissie te Amsterdam vraagt geldelijke onder steuning voor 3 a 400 Nederlanders, die Parijs moesten verlaten en nu hulpbehoevend zijn. De heer Julius Weiffenbacli, de koning der trommelaars, die te Rotterdam den grootsten bijval heeft ingeoogst, zal Donderdag a. s. in het Park te Amsterdam een concert geven. Dezer dagen hebben te Santpoort in publieke veiling 13 hectaren land, behalve de kosten, opgebragt 28,08(1. De heer N. Brouwer, hoofdonderwijzer te Uitgeest, is in die betrekking benoemd aan de openbare armen scholen te Leiden. Te Hartsnede zijn drie kleermakers-vrouwen kort na elkander van tweelingen bevallen. Op de op gisteren te Utrecht gehouden paardenmarkt, waren 608 stuks aangevoerd; luxe paarden weinig aange- bragt. De handel in jonge veulens was levendig. Van de laatste werden veel door Duitsche kooplieden gekocht. Te Beusichem zal men, op verzoek van eenige inge zetenen, geen hondenkarren meer mogen gebruiken. Eene jonge welvarende boerin, die zich dezer dagen met haar kind te Zutphen bevond, had het ongeluk haar vijfjarig meisje te zien overrijden, zonder dat zij in staat was dit in tijds te beletten. Het kind bleef op de plaats dood andere was als hij opgaf, ook dat bij meer dan een beslissende ontmoeting der overmagt in getal op de Fransche zijde was geweest 't was alles vergeefsch! „Men heeft ons verkocht!" daar bleef hij bij. Als ik daarop vertelde Straatsburg en Metz hebben geca pituleerd, Parijs is geheel ingesloten, 't hoofdkwartier is reeds te Versailles opgeslagen, 't Fransche 16de en 27ste regiment met de zouaven zijn bij 't eerste inslaan eener Pruissische granaat op de vlugt gegaan en hebben zich in dolle vaart van Chatillou naar Parijs begeven toen schudden zij allen ongeloovig het hoofd, keken mij woedend aan en riepen met 20 keelen tegelijk't is onmogelijk, mijnheer! om Parijs te omsingelen heeft men twee millioen manschappen noodig, en innemen kunnen de Pruissen het nooit! Zoo bluften zij nog wel als gevangenen en tegenover mij, een PruisZe lieten niet. af te beweren, dat wij aan gevangenen honderd duizend man hadden verloren! Slechts een enkele forsch gebouwde artillerist uit Bordeaux scheen iets beter den waren toestand in te zien, althans hij viel de uitboezemingen zijner kameraden nu en dan aan, en zeiwat praat gij toch dom Een trommelsignaal werd vernomen, 't Was appèl, enhoegrootelijks onze meeningen ook bleken te verschillen, scheidden lansiers, sapeurs, artilleristen, allen van mij met een beleefd„Au plaisir Monsieur De tenten, alle op de Franschen veroverd, trechtervormig uit dik grijs zeildoek met zwarte uitstekende spits, geven ieder 16 personen plaatster nachtrust legt men zich met de voeten naar het middelpunt in een kring op stroo, en onder wollen dekens. In iedere tent bijna vond ik ten minste één Duitsch sprekenden Elzasser of Lotharinger en vooral de eersten vertoonden hun „germaan zijn" in houding en manieren. Volle ronde gezigten, gedrongen ligchaamsbouw, handen en voeten grooter en plomper dan die hunner overige, Celtisch-Romaansche, tentgenooten. Óp bepaalde afstanden staan kleinere tenten en stroohutten voor de bewakers en de schildwachten. Aan het boveneind van het kamp is weêr een herberg en west waarts vindt men kolossale getimmerten, ook sommige deelen van steen gebouwd: 't zijn de keukens voor de gedwongen bewoners van 't kampement. Het avondeten werd juist klaar gemaakt, de opperste leiding is in handen van Pruissische soldaten-koks, en uit gevangenen bestaan de helpersde spijskaart is natuurlijk niet rijk aan afwisseling, toch waren zij die ik ondervroeg niet ontevreden met den teerkost: een goed teeken, want de heeren Framjosen hebben anders hij ons en aan ons, Duitsche barbaren, alles te berispen. Voor 't ontbijt is er maar naar ik hoor, niet alle dagen koffij met suiker, 's Middags vleeschsoep en groenten; Zondags ook een stuk rund- vleesch, 's avonds erwten met gebraden vet en aardappelen, of boonen met aardappelen. De eerste keuken spijst 1200, de tweede 1600, de derde eveneens bijna 1500 gevangenen. Men verwachtte nog een deel der 17000 in Straatsburg krijgsgevangen gemaakten. De inrigting van het geheel, bronnen en andere gemakken, laat weinig te wenschen over, zoolang het herfstweer zacht blijft. Bij ruwer weêr zullen de zeildoektenten niet genoeg bedekking bieden. Wij hopen dat vóór het invallen der koude de vrede gesloten zal

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche en Nieuwedieper Courant | 1870 | | pagina 1