1871. N°. 4. Zondag' 8 Januarij. 29 Jaargang. Oudejaarsavond-mijmeringen, Uitgever A. A. BAKKER Cz. Bureau: MOLENPLEIN, N°. 10:1. n. B 1 N i\ E N L A iV D. HELDERSCHE iel M iIËli WËUIEPËll 01 RAX „W ij huldigen het goedV' ssaïg Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag. Abonnementsprijs per kwartaalf 1.30. franco per post - 1.05. Prijs der Adverteutiën: Van 14 'regels GO cent, elke regel meer 15 cent. Groote letters of vignetten norden naar plaatsruimte berekend. "Woensdag: den 11 Oost -Indische mail via Triest, per eersten trein. Vrijdag den 13 Jan. vertrekt van iiïcr de Oost- Indische mail via Sïrïndïss, per eersten trein. bondag den 15 Jan. vertrekt van hier de West- Indische mail over Southainpton, per laatst en trein, De VOORZITTER van den RAAD der gemeente HELDER brengt ter openbare kennis, dat DE RAAD ZAL VERGADEREN op Dingsdag den 10 Januarij 1S71, des avonds ten ZEVEN ure. Helder, De Voorzitter voornoemd, den 7 Januarij 1871. STAKMAN BOSSE. PUNTEN TEK BEHANDELING: 1. Brief vau de Gedeputeerde Staten over de belastingen. 2. Idem over de begrooting voor 1871. 3. Adres van bewoners in het Land, 4. Mededeeling vau ingekomene stukken, Spanje, liet land der hoogmoedige hidalgo's en der bedel monniken;. Spanje, het erfdeel der autocratie en der priester-regering, »\vo die Citronen blüh'n", waar de Mooren huisden, en hunne historie schreven in de muren der vervallene paleizen en de tuinen van het Alhambra; Spanje, liet land, waar de poëzie eendragtig te zarnen woont met de armoede, vervallene grootheid huist in verlatene paleizen, waar ieder de eerste wil zijn en bevelen, en niemand de laatste wil zijn en gehoorzamen, dat republikeinsch zoude willen wezen, en toch Europa in vlam zet door die wonderlijke koningsjagt, waarvan wij getuigen waren; Spanje, wat bragt u het jaar, dat eindigde met den moord van uwen grootsten staatsman? Als wij, kalme bewoners van het Noorden, aan Spanje denken, maken wij ons, »ls de bloedige herinneringen uit onzen tachtigjarigen worstelstrijd 't ons niet verhinderen, eene voorstelling van een paradijs van zonlicht en kleuren, een land, waar 't leven lust is en niet, zoo als hier, een onafgebroken strijd om het bestaan! Spanje is het ideaal onzer droomen, zoo als Amerika dat van ons verstand is. En menigeen zoude u, op uwe vragen, glimlagcliend bekennen, dat hij zich een Spanjaard niet anders voorstelt, dan in schilderachtig kostuum de guitarre ter fauclaugo tokkelend, of in bonte Andalusische kleederdragt den stier bevechtend in het zonnige renperk. Als de courant ons de vurige republikeinsclic redevoeringen van eenen Castelar doet lezen, dan zijn wij half verwonderd, dat zij, die den gouden zonneschijn hebben en het diep blaauwe water, en boven wier hoofden zich een nooit bewolkte hemel welft, ook nog prijs stellen op zulke abstracte dingen, als vrijheid en burgerregten. Dat Isabella werd weggejaagd, was volkomen in orde; hare woeste levenswijze, hare klooster-politiek stoorde den poëtischen indruk van het gelukkige schiereiland, maar we verwachtten, wij eischten bijna van den indolenten Spanjaard, dat hij zich na deze gewelddadige uitbarstiug weêr neder zoude leggen onder de schaduwen van den breedgetakten plataan, om de rest van zijn leven te verdroomen. Wij waren zoo gewend, de opstanden in Spanje te beschouwen als iets van voorbijgaanden aard, en de Spanjaarden warén het daarmede zoo geheel eens, dat ze zelfs de revolutie hadden verdoopt, en haar den minder wild klinkenden naamverklaring (pronunciamento) hadden gegeven, dat wij niet regt weten, wat wij van hot Spanje van heden, dat standvastig blijft, moeten denken. Vroeger //verklaarde" zich een generaal, een kolonel, een militair in elk geval, voor de Carlisten of de Christinos, later voor de moderado's of de republikeinen, een straat gevecht en öf eene verandering van ministerie, of eene verbanning, maar in elk geval eene promotie bij het leger volgde, en daarmede was de zaak afgedaan. In het afgeloopen jaar echter gaf Spanje een duidelijk bewijs, dat het deel wenschte te nemen aan den vooruitgang in Europa, het kreeg na veel teleurstelling een koning; aan constitutiën had het Spanje niet ontbroken, wel aan constitutioneele vorsten. De prins, die het thans tot hoofd heeft verkozen, is uit een geslacht, dat al zijne grootheid dankt aan het constitutionalisme, en men mag verwachten, dat hij zijn oorsprong getrouw zal blijven. Zal het nu Spanje gaan, zoo als het den man zoo dikwerf gaat, die °p rijper jaren zijn leven wil verbeteren, die in zijne beste voornemens wordt gestoord door de herinneringen en de gevolgen van het verledene, die gevoelt dat hem do voor zijn taak r.oodige krachten ontbreken, omdat hij -zijne vermogens heeft verwaarloosd en verkwist, toen hij ze had belmoren te ontwikkelen? Daarvoor bestaat gegronde vrees. Want, de ondervinding leert het, de vrijherd, die het levens-element is voor den man, en de harmonisch ontwikkelde natie, is een gevaar voor het kind en het onmondige volk. En juist die harmonie kent de Spaansche natie, waar de middelstand ontbreekt, niet. Een volk van groote heeren en bedelaars werd het eens, niet ten onregte, genoemd. De lioogere standen, voor zoo verre zij zich uit eigenbelang niet verzetten tegen het doordringen der vrijheid, zijn voor den constitutioneelen staatsvorm volkomen rijp. Zij nemen deel aan het leven en den ontwikkelings gang van het overige Europa, zij zijn beschaafd, soms zelfs overbeschaafd, maar daarachter volgt onmiddellijk zonder overgang de groote massa, voor wien de staat en de belastinggaarder een en hetzelfde begrip is, onverschillig voor alles en allen, behalve voor zijne onmiddellijke omgeving en den priester, die hem troost als hij ziek is, die hem moet voorgaan als hij vechten zal, en die hem, ja, meer dan do staat laat betalen, maar daartoe aangenamer vorm weet te vinden. Bijna zouden wij zeggen, dat de magt der geestelijkheid in Spanje grooter is, dan zij in Rome was, waar eene uitgebreide publiciteit door de Siciliaansche drukpers zelfs over de grenzen van den Pauselijken Staat invloed uitoefende. Wat van Spanje worden zal, hangt dus af van de vraag, wat de kerk van den Spanjaard maken wil. En deze zal zich alleen door haar belang doen leiden. De zwaarwigtige taak, die den jeugdigen Koning wacht, komt dus liier op neêr: de vrijheid cischende aspiratiën van het ontwikkelde deel der natie in overeenstemming te brengen met de belangen der kerk. En als men zich herinnert, wat de eersten eischen en wat de laatste vraagt, dan voelt men zich genoopt des nieuwen vorsten reuzenarbeid te rangschikken onder dezelfde klasse als die, welke de ongelukkige dochters van Koning Danaüs was opgelegd. Moeijelijker kan men grooter overgang denken, dan van Spanje op Engeland, van het edelmoedigste en onpractische volk der wereld naar het meest berekenende, en nuchterste. Toch mogen wij Engeland niet vergeten, dat in het afge- loopene jaar een kraclitigen aanvang heeft gemaakt met een werk, dat noodig was voor den vrede van het eiland- rijk. Van de rol van groote mogendheid schijnt Engeland afstand te hebben gedaan. Russische aanmatiging en Pruissische bëleedigingen verdraagt het met eene kalmte, die meer voordeelig dan benijdenswaardig is. Wij, Neder landers, die, waar sprake is van onze onafhankelijkheid, zoo gaarne onze oogen vestigen op Engeland, zullen thans wel van onze illusiën genezen zijn. Het Engeland dei- messen en stoommachines, het Engeland van katoen en aardewerk bloeit en bestaat, maar het Engeland van Nelson en Wellington ligt begraven in Westminster bij zijne helden uit vroegere jaren, toen Engeland's stem met eerbied aan gehoord werd in Europa. Maar op het gebied van inwendig bestuur en organisatie worden aan de overzijde van het Kanaal krachtig de handen aan het werk geslagen. Eli veel is er te doen. De chaos van wetgeving, waaronder Engelsch rest ligt O O' O verscholen, moet vroeger of later worden opgeruimd, en hoe gehecht de Engelschman moge zijn aan oude gewoonten en gebruiken, er zijn wetten zoo slecht, dat men er niet onder leven kan. Zoo was de toestand van Ierland, dat onder eene ellendige landbouw-wetgeving bezweek, en dat zich wreekte door den opstand der Penians. Met hun helderen blik in zaken, hebben parlement en regering in het verloopen jaar eene belangrijke schrede gedaan op den weg, die tot bevrediging van Ierland voert. Aan de huurders, en bijna de gehecle bodem van Ierland behoort in eigendom aan non-residejits (in Engeland wonende grondbezitters), is onder bepaalde voorwaarden zekerheid van pacht toegekend, en" de groote grieve, die de Catholieke Ieren dwong tot het opbrengen van schatten voor de Angücaansche eeredienst, die in hunne oogen ellendige ketterij is, uit den weg geruimd. Waarlijk, als Engeland zich onthoudt van inmenging in de zaken van het vaste land, dan behoeft het daarom nog niet in het komende jaar met over elkaar gekruiste armen de toekomst af te wachten. Er is veel, zeer veel te doen 1 De slechte wetgeving op het huwelijk, het onbillijke erfregt, het dreigend pauperisme, de onvoldoende legerorganisatic, ziedaar eeuigen uit de lange reeks van onderwerpen, die de Engelsche staatslieden nog jaren lang bezig zullen houden. HELDER en NIEUWEDIEP, 7 Januarij. Voprdragt in het gebouw aan de Vischmarkt, Dingsdag avond 7 ure, door den godsdienstonderwijzer J. Rinner. Onderwerp: ./De gevallen scheidsmuren." In de vergadering van het Departement Helder der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, op gisteren avond gehouden, trad als spreker op do heer P. Uurbanus. In eene flinke rede leverde hij eene beschouwing van al het goede, dat onzen tijd kenmerkt, en van den vooruitgang, die in zoovele dingen te bespeuren is; maar tevens wees hij op de schaduwzijde, waardoor hij tot de conclusie kwam, dat er bij al het goede en voortreffelijke nog veel te ver beteren valt. De heer v. d. Dussen leverde als eerste bijdrage eene improvisatie. Spreker vergeleek op geestige wijze eene ijsbaan met do baan des levens. Eindelijk trad de heer A. van Voornveld op, die een stukje in proza las. Het was getiteld: Oudejaars-avond-mijineringen van een toren wachter, door Gerard Keiler. Ofschoon dit opstel zeker van de meeste hoorders een oude kennis was, verpligtto spreker het auditorium door eeno eenvoudige, maar nette voordragt. Eindelijk sloot de voorzitter met dank aan sprekers en toehoorders. Volgens rapport van kapt. Bakker, gisteren alhier binnengekomen, was op 2 mijlen Z.O. van de Hinder door hem gezien een voor anker liggend schip, waarvan het voorschip onder water en op het achterschip te lezen stond: Activ Lioerpool. Men vermoedt, dat genoemd schip door het ijs in ernstige ongelegenheid is geraakt. Bij het departement van Koloniën is den 4 Januarij, des namiddags ongeveer 3 ure, ontvangen een telegram van den gouverneur-generaal van Ned.-Indië, gedagteekend Buitenzorg 4 Januarij 1871 en van daar verzonden des voormiddags ten 11 ure 45 min. (Staatscourant.) Eene regtstreeksche telegraaflijn naar Java i3 thans gereed en in dienst gesteld. Het tarief voor een enkelvoudig telegram van 20 woorden bedraagt: naar Batavia f 73,25; naar de kantoren bewesten Samarang/74; naar de kantoren beoosten Samarang f 75,25. (Staatscourant.) De liberale bladen geven allen, bijna zonder uitzondering, hunne ingenomenheid tu kennen met de optreding van het ministerie Thorbccke. De keuze van mannen als Booms, Jolles en Blussu wordt over het algemeen zeer geprezen en als men tot maatstaf neemt de heftigheid, waarmede het Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage dit kabinet al aanstonds bestrijdt, dan mag men aannemen, dat wij een goed ministerie hebben. In de kiesdistricten Assen en Dordrecht moeten verkiezingen plaats hebben, daar de heeren Thorbecke en Blussé hun mandaat als volksver tegenwoordigers hebben nedergélegd. In het tweede der genoemde districten zal de verkiezingstrijd denkelijk nog al met warmte worden gevoerd, want do conservatieve partij telt daar vele aanhangers. Te 'sGravenhage is jl Donderdag aanbesteed: het leveren van ballast, het leggen der sporen en het maken der werken voor den spoorweg MiddelburgWestsouburg en van de voorzieningen der lcanaalboorden tusschen Middelburgsen Vlissingen. Minste inschrijver, de heer van Sigmund, te Werkendam, voor 250,000 De in den loop vau het vorige jaar gehoudene ver loting ten behoeve van het Hulpfonds der Levensverzekering- Maatschappij van het Nederl. Onderwijzers-Genootschap heeft eene zuivere bate gehad van 4728.86. Er werden 5C90 loten a 1 geplaatst. Men schrijft ons van Texel, dd. 6 Januarij: /Heden had, door fraai winterweer begunstigd, aan de Waal eene hardrijderij op schaatsen plaats. Lang en met volharding werd om prijs en premie gekampt, die eindelijk ten deel vielen aan M. Kalf, van den Burg en N. Schellinger, van Oude Schild." ./Het ijs, dat heden morgen met de eb kwam aandrijven, had zooveel vaart, dat het op verscheidene plaatsen van den Zeedijk over den kruin des dijks is geschoven. Ook de mond der haven geraakte geheel met ijs gevuld en zoo opgehoopt, dat cr als het ware een dijk voor ligt." Gedurende 1870 zijn te Alkmaar geboren 236 jongens en 198 meisjes, waaronder 5 jongens en 7 meisjes buiten huwelijk. Levenloos werden aangegeven 14 jongens en 9 meisjes, waaronder 1 meisje buiten huwelijk werd geboren.' 6 tweelingen werden geboren. Overleden zijn 113 onge huwde mannen, 119 ongehuwde vrouwen, 38 gehuwde mannen, en 38 gehuwde vrouwen, 14 weduwnaars, en 24 weduwen, te zamen 165 mannen, en 181 vrouwen. De sterfte bedroeg 3 Pet. of 1 op 33|. De geboorte bedroeg 3| of 1 op 26L Er werden 109 huwelijken voltrokken als 67 tusschen jongmans en jongedochters; 7 tusschen jongmans en weduwen; 21 tusschen weduwnaars en jonge dochters; 14 tusschen weduwnaars en weduwen. Et- vestigden zich hier 846 personen en verlieten deze gemeente 705 personen. De bevolking die op 31 Dec. 1869 11,411 personen bedroeg, werd vermeerderd met 143 personen en telde alzoo op 31 Dec. 1870 11,554 personen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche en Nieuwedieper Courant | 1871 | | pagina 1