1371. N°. 76. Zondag 25 Junij. I 29 Jaargang. WAARSCHUWING. B I X E L A X HELDERSCHE Ii\ iMEHWEDIEPER COURANT ,,W ij huldigen het goede.' anaflMDBBBsacBOmMm Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zatvrdao namiddag. Abonnementsprijs per kwartaal1.30. M franco per post - 1.65. Uitgever u r e a u A. A. BAKKER Cz. MOLENPLEIN, T. 163. Prijs der AAvurtsntiën; Vau 14 regels GO coat, elke regel meer 15 cent. Groote letters of vignetten worden maar plaatsruimte berekend ie va» Woensdag den 38 Junij vertrekt van liter de irgingnt-Indische mail via Triest, per eersten trein. zen-el Vrijdmgf den 30 Junij vertrekt van kierde ©ost- ,or "|[eitliscl»e inail via Brindisï, per trein van 6.35 's av. Vrijdag den 30 .Junij vertrekt van hier «Ie Wcst- idisclie mail over Southampton, per inatsten trein. schap." lao. te De BURGEMEESTER der gemeente HELDER, kennis bekomen ,'lJi (bbende dat sommige personen zich schuldig maken aan het werpen tilde'11 ,ul'nls an<fel'e onreinheden in of nabij het afsluitingskanaal in 's Rijks werf Willemsoord, acht zich verpligt tegen die hande- tigen ernstig te moeten waarschuwen, zullende op overtredingen, aavtegen bij plaatselijke verordening eene geldboete is bepaald, kj. enoor de beambten der politie streng worden toegezien. I Helder, De Burgemeester voornoemd, jen M 4unij 1871. STAKMAN BOSSE. HELDER en NIEUWEDIEP, 24 Junij. Thans is de wapenschouwing, nabij Parijs te houden, iepaald op Zondag 25 dezer. Er zijn Franschen, die het tent"rs'uit c'er Nationale Vergadering, nu op nieuw gehand- ,lan('[.kafd, betreuren, omdat de overwinning, die gevierd zal lorden, niet op vreemdelingen, maar op eigen landgenooten rerd behaald. Het waren er ook landgenooten naar deêr- Het heeft inmiddels Paus Pius IX ter gelegenheid van inf'oL'-jj,] jubilé niet ontbroken aan aangename blijken van ver knochtheid. Uit alle oorden der wereld werden den Heiligen f'ader blijken van sympathie en waardeering gezonden. 111 "A°k de Koning van Italië bleef' niet achter om aan het (•(jiloofd der Katholieke kerk zijne hulde te brengen. Talrijk zijn de berigten van de festiviteiten te Berlijn. Datloch ontbreekt het in daaromtrent gemaakte beschouwingen liet aan waarschuwingen tegen het militairisme, dat in ngeubuitschlands hoofdstad zijn triomf vierde. Men vraagt ralon. in en: 100 de T.1BA K. arde, Aan het artikel „de tabak als voorwerp van belasting," door Lwen.jf. Q t. N. Gori, voorkomende in het Junij-nommer van bet akjes ijdschrift „Onze Tijd," ontleenenwij de volgende beknopte geschiedenis ;elijk.an ,Ut handelsartikel, aanvangende met den tijd toen deze plant een'oor de beschaafde wereld van belang begon te worden, bbeu Het is genoeg bekend, dat Europa de kennismaking met de llbiik te danken beeft aan de groote wereldontdekkers Columbus n Cortez. Zij vonden in West-Indië en in Mexico het rooken, elfs snuiven van tabak eene algemeen verspreide gewoonte, in feiico ook bet walgelijke pruimen. De bladen werden of gerold 1 den vorm van sigaren, of iu pijpen gestopt, tabaco's gekeeten. 'andaar de naam en niet van het eiland Tabago, dat eerst later ntdekt werd. De Spanjaarden namen al spoedig de gewoonte van et rooken over en maakten er hunne landgenooten meê bekend, n 1586 bragt de beroemde Walter Raleigh bet tabakrooken uit toord-Amerika (Virginië), waar liet gebruik der „vredespijp" bij Pde beraadslagingen reeds toen algemeen bekend was, naar Engeland over. In 1559 kwamen de eerste zaden der plant naar Europa en werden de eerste proeven genomen met den aanbouw en wel in Portugal. Jean Nicot, de Éransche gezant te Lissabon, bragt de tabaksplant bet volgende jaar naar Frankrijk, waar men haar aanvankelijk in den Jardin des Plautes te Parijs als sierplant en geneesmiddel aankweekte. Kort daarop, in 1565, werd zij door L Adolf Occo, van Augsburg, den schrijver der Pharmaeopea angustana en door den beroemden plantkundige Koenraad, Celtes, van Zurich, ook in Dnitsohland, kort daarop iu Nederland bekend. Italië leerde de plant eerst kennen tegen bet einde der zestiende eeuw. Middelerwijl was het tabaksverbruik boe langer boe algemeener geworden en in het eerste vierde der zestiende eeuw was er geen End in Europa, waar bet nog moest ingevoerd worden. Vooral het fooken was spoedig overal eene geliefkoosde gewoonte, het snuiven bleef aanvankelijk tot de Romaansche volken beperkt: eerst op het .einde der zeventiende eeuw werd bet door de Franscbe refugiés meer algemeen verbreid. De regeringen kantten zich in den beginne lievig tegen de nieuwe gewoonte aan, vooral tegen die van het tabakrooken. Zij beschouwden haar als een hoogst schadelijk, ja verfoeijelijk misbruik, dat de staat met al de hen ten dienste staande middelen te be strijden had. Wij moeten bierbij niet uit het oog verliezen, dat toen ten tijde de uit de middeleeuwen afkomstige verordeningen op de kleeding, voeding, het doopen, de bruiloften en begrafenissen Dog algemeen kracht van wet hadden, dat bet als roeping van den staat gold de verteringen der burgers te regelen en vooral de weelde te beteugelen, en dat deze meening krachtigen steun vond tn het in die dagen hoe langer hoe meer om zieli grijpend vorstelijk alvermogen. De vervolging der tabak nam in Engeland onder Jacobus I baren aanvang, boewei ze daar noch hevig, noch van langen duur was. Jacobus I deed een beroep op bet verstand en den godsdienstzin zijns volks, door reeds in zijn eerste, regerings jaar (1603) een geschrift zamen te stellen en in het licht te doen lien, getiteld: Misocapnus(de rookbater). Hij trachtte daarin zich af: wat moet het gevolg worden van eene staatkunde, die steunt op het regt van den sterkstewat moet er worden van een aangewakkerd volksgevoelen, als zou wapenroem de hoogste roem zijn? In dat opzigt is het feest te Beriijn een weinig bemoedigend teeken des tijds, hoezeer ook Keizer Wilhelm den wensch ontboezemde: moge de vrede, waarin wij ons thans verheugen, tot in lengte van dagen bestendig zijn JI. Donderdag is door den majoor van de Schutterij alhier, den heer mr. Ch. Bosch Reitz, aan zijne officieren en de officieren-instructeurs een souper aangeboden. Zr. Ms. schroefstoomschip 3de kl. het Loo, kom- mandant de kapitein-luitenant ter zee jhr. D. Bowier, is den 10 Mei jl. van de Kust van Guinea vertrokken en wordt in het laatst dezer maand te Hellevoetsluis binnen verwacht. Aangenomen het beroep naar Dirksland door den heer P. Huet, predikant te Veenendaal. De heer mr. C. Fock, heeft aangenomen de benoe ming tot lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal voor het kiesdistrict Amsterdam. In het district Haarlem moet dus een nieuwe verkiezing plaats hebben. Te St. Maarten werd jl. Dingsdag feest gevierd. De heer D. Schermerhorn mogt het voorregt smaken zijn 25jarig jubilé als burgemeester dier gemeente te vieren. Algemeen was de deelneming. Van alle woningen wap perden vlaggen, alle huizen, benevens het raadhuis en de school waren met groen en bloemen versierd. Kostbare geschenken werden den jubilaris door de gemeentenaren vereerd, en ook van elders ontving hij talrijke blijken van belangstelling, 's Namiddags was er feest in de school. Daarna had er een optogt te paard van handwerkslieden in hun werkpak plaats; zij vergezelden den feestvierenden burgervader, die in een rijtuig was gezeten, op een rijtoertje door 't versierde dorp. 's Avonds werden deze werklieden onthaald, er \terd vuurwerk afgestokende jubilaris zat met genoodigden aan een vrlendsehappelijken disch, en inmiddels was er voor gezorgd, dat ook de behoeftigen een feestdag hadden. het bewijs te leveren „dat het tabakrooken bet ware beeld der hel was en naar de bel voerde." Dit koninklijk geschrift schijnt geen invloed op de denkwijze der Engelschen betreffende bet rooken te hebben uitgeoefend, althans in 1604 vervaardigde de Koning eene verordening uit, waarbij de tabak door een zware belasting getroffen werd, om zoodoende het verbruik tegen te gaan. Het nam des niettegenstaande voortdurend toe, en Jacobus I moest nog beleven dat de I'oolsche Jezuïeten hem bespotten door een uAnti-Misocapnus" bet licht te doen zien. Ook in Frankrijk zocht men in 1629 door hooge belastingen bet tabaksverbruik hinderpalen in den weg te leggen, en toen deze maatregel, niet hielp, werd in 1635 de ver koop van bet artikel geheel verboden. Alleen de apothekers mogten het nog verkoopen en dat slechts op voorschrift vau een geneeskundige. Terwijl de regeringen der meeste landen de tabak enkel met zware belastingen en boeten bestreden, werd, vreemd genoeg, in het republikeinsche Bern bet rooken, bij het rangschikken der mis drijven naar de volgorde der Tien Geboden, met het overspel gelijkgesteld, en behalve met een geldboete, met te pronk stelling en gevangenisstraf bedreigd. Nog verder ging men in Rusland, waar het rooken met den knoet en verbanning naar Siberië gestraft werd, en in Turkije, waar Moerad IV op heeterdoad betrapte rookers eerst den neus deed afsnijden en dan onmiddellijk ter dood brengen. Niet slechts de wereldlijke besturen, ook de kerk betoonde zich der tabak vijaiidig. Paus Urbanus VIII bedreigde in 1624 liet snuiven in de kerken inet den banvloek bij een bul, die in 1698 vernieuwd en eerst in 1724 door Benedictus XII opgeheven werd. Nog minder genade in de oogen der Katholieke kerk vond~het rooken: zoo zouden in 1692 te San Jago vijf monniken ingemetseld zijn geworden, omdat zij gedurende de iniddernaohtmis sigaren gerookt hadden. Ook de Protestantsclie kerkbesturen verzetten zich in de zeventiende eeuw tegen bet rooken, maar vergenoegden zich met voor te schrijven dat in (1e verslagen der kerkvisitatiën de aan bet rooken verslaafde gemeenteleden met name zouden aan geduid worden. De Grieksche geestelijkheid verklaarde, met beroep op de bijbelsche uitspraak: „wat uit den mond uitgaat, ontreinigt den menscb," bet rooken voor zondig. Den sterksten vervolgingsijver legden de Mohaminedaanscbe geestelijken aan den dag, op wier aandrijven Moerad IV de boven aangehaalde straffen tegen bet rooken bedreigde. Trots alle vervolgingen, waarop den tabaksverbruikers hun nieuw genot te staan kwam, nam bun aantal voortdurend toe en naarmate de behoefte vermeerderde werd de tabak iu Europa op grooter schaal verbouwd. Nederland plantte het eerst tabak in 1615 en spoedig volgde Duitschland, waar reeds in 1630 in Thuringen en Frankenland, in 1681 in de Mark Brandenburg, in 1697 in de Palts en Hessen, en in 1700 in Wurteraberg de tabaksteelt werd ingevoerd. De nieuwe gewoonte bleek sterker te zijn dan regeringen en kerk. Of de buitengewoon snelle en algemeene verbreiding van het tabaksverbruik aau de menscbelijke zucht tot navolging, den natuurlijken trek naar bet verbodene moet toegeschreven worden, dan wel verklaard, zooals velen meéuen, uit de behoefte der menschen aan zekere narcotische prikkels, valt moeijelijk te beslissen. Het is en blijft een merkwaardig feit, vooral wauueer men daarbij in aan- In hot jaar 1865 heeft de gemeente Alkmaar aan T. G. Boon aanbesteed het maken van een straatweg door den lleer-Hugowaard. Daar de aannemer niet genoegzaam spoed maakte met den aanvoer van materialen en te weinig handen beschik baar stelde, hebben burgemeester en wethouders dat werk voor zijn rekening onder toezigt van den gemeente-architect doen uitvoeren en na afloop daarvan de aannemer uitge- noodigd af te rekenen. De aannemer heeft een eiseh tot schadevergoeding in gesteld, die hem door de arrond.-regtbank aldaar werd ontzegd, doch bij arrest van 16 December 1869 is dat vonnis vernietigd en gelast dat de gemeente Alkmaar regtens zou bewijzen, dat de aannemer niet had voldaan aan de vereischten in art. 8 van het bestek omtrent den voortgang van het werk gesteld, behoudens tegenbewijs, welk getuigenverhoor voor de regtbank aldaar moest worden gehouden. De gemeente Alkmaar werd veroordeeld in de helft der proceskosten in eerste instantie tot dusverre en in de helft van die in hooger beroep gevallen, terwijl de overige kosten werden gereserveerd." In het afgeloopen jaar heeft dat getuigenverhoor plaats gehad en ji. Donderdag heeft de regtbank aldaar in het voordeel dier gemeente beslist. Te Velsen is het Engelsche schoenerschip Bright- land Sea, van Londen, over Amsterdam aangekomen, met .eene lading hout voor de kanaalwerken. Dit is het eerste zeeschip dat te Velzen is aangekomen, een gebeurtenis, welke door het uitsteken van vlaggen op een Loswal ge vierd werd. Gedurende het feestmaal ter gelegenheid van het Pius-feest in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam, zijn twee telegrammen van gelukwensching verzonden, een aan Z. H. den Paus en een aan Z. M. den Koning. Van Z. M. werd het volgende antwoord ontvangen ,/Z. M. de Koning zegt den vereenigden vertegenwoordigers der Catholieken van Nederland ten hartelijkste dank voor hun onwankelbare en warme gevoelens van gehechtheid en inerkiug neemt, dat een ander voortbrengsel van Amerikaanschen bodem, de aardappel, die een voedingsmiddel is en derhalve in een werkelijke behoefte voorziet, zoo langzaam burgerschapsregten verkreeg en in verscheidene lauden, bijv. Pruissen, eerst op gebiedend voor schrift der regering werd aangeplant. Toen de regeringen zagen dat zij, ondanks verbieden en straffen, onmagtig waren tegenover de tabak, veranderden zij van stelsel. Zij verzetten zich niet langer tegen den vijand, maar trachtten bem tot een nuttigen en een voordeeligen vriend tot een financiëele hulpbron te maken. Het eerst verboden weeldeartikel werd nu belast, en dit was bet geval met verscheidene andere voorwerpen van weelde. Engeland ging hierin voor, reeds in 1625; de repu bliek Venetië volgde in 1657.. Daarna Portugal, Spanje, Oosten rijk, Frankrijk, Rusland; zelfs de Kerkelijke Staat bleef niet achter. De regeringen rekenden het voortaan in baar geldelijk belang te zijn, de bevolkingen tot den tabaksbouw aan te moedigen. In sommige landen wendden zij, naar de toen heerschende begrippen vau staathuishoudkunde, zelfs baar onmiddellijken invloed daartoe aan. Zoo verordende de Keurpaltsischc regering in 1777 ecu instructie tot veredeling van de Paltser tabak, waarin al de te verrigteu werkzaamheden, van de besmetting der velden tot aau de berging in de magazijnen, naauwkeurig waren voorgeschreven ter wijl zij beambten aanstelde, die strengelijk op het nakomen der instructie hadden toe te zien. Daar dc nieuwe belasting overal rijke, ia sommige Staten zelfs boven verwachting schitterend vruchten afwierp, en die opbrengst gestadig vermeerderde, hadden de rege ringen geen reden hare verandering van stelsel tegenover de tabak te betreuren, en zijn zij tot den kuidigen dag op den ingeslagen weg blijven voortgaan. Het valt wel niet te betwijfelen, of de tabak is, wanneer men eenmaal verbruiksbelastingen goedkeurt, een zeer geschikt, artikel om belast te worden. Neemt jnen aan dat voor verbruiksbelastingen vooral die voorwerpen in aanmerking moeten komen, welke, zonder in een onontbeerlijke behoefte te voorzien, niettemin algemeen en in groote hoeveelheden verbruikt worden, dan is er naauwelijks een, dat zoo goed aan deze gegevens beantwoord als de tabak. Zij behoort niet tot de noodzakelijke levensbehoeften, maar levert slechts een genot op, dat men gemakkelijk ontberen, dat ieder missen kan zonder gebrek te lijden: zij is een soort van weeldeartikel. Dc uitgaven voor tabak veroorzaken geen verandering in den stand van bet arbeidsloon, hetwelk voorzeker onraiddclijk door de ver houding tusschen vraag en aanbod, maar middelijk door het noodige levensonderhoud bepaald wordt. Alleen wanneer in zijn noodzakelijke levensbehoeften geregeld, zonder stoornis voorzien is, verkrijgt de arbeider arbeidskracht: zijn kapitaal is zijn arbeid; zijn levens onderhoud vertegenwoordigt de kosten van voortbrenging van dat kapitaal. Rookers en niet-rookers, snuivers en niet-snuivers arbeiden overal voor betzelfde loon. De belasting op de tabak kan dus nergens drukkend genoemd worden: wie haar betaalt, betaalt haar vrijwillig, en bij dit alles is zij, daar de tabak, men moge haar kunnen ontberen, overal en bijna door ieder gebruikt wordt, eene belasting, die veel opbrengt. Dus, wie verbruiksbelastingen in bet algemeen goedkeurt, moet in de eerste plaats eene belasting op deu tabak billeken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche en Nieuwedieper Courant | 1871 | | pagina 1