1871. N°. 128.
Woensdag 25 October.
29 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
B I X E N L A lY D.
clie
gcr;
HELDERSCHE
EX MIEUWEDIEPER fOlRAYÏ.
„W ij huldigen het goode.5
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Uur eau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groot* letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMALEN I
Kaar Oost-Indiëvia Triest Dingsdag 31 Oct. 's av. 6 u. 30 m,
Brindisi, Vrijdag 27 Oct. 's av. 6 u. 30 m,
West-lndie: vmSt.Naz&ire, Zondag 5 Nov. 'sav. 6 u. 30m
SouthamptonMaandag30Oct.'sm.6u.25m,
de Kust van Guinea: Vrijdag 27 Oct. 'sm. 6 u. 25 m.
Kaap de Goede Hoop: Dingsdag 7Nov. 's m. 6 u. 25 m.
over Frankrijk en Woensdag 8 Nov. 's m. 6 u. 25 m.
HELDER en NIEUWEDIEP, 24 October.
De twee sloeperlieden, die 11. Vrijdag op zoo nood
lottige wijze het leven verloren, waren Jan JanseRunnen-
burg en Arie Molenaar. Laatstgenoemde was ongehuwd.
De eerste laat eene weduwe met twee kinderen achter.
De beide andere personen, die zich in de vlet bevonden,
zijn door een loodskotter opgenomen en hier behouden aan
ml gebragt.
Naar men ons mededeelt, is het schipper Steenman,
rarende op de visclischuit van den heer M. L. van Gelder,
I. Zaturdag niet zonder inspanning gelukt om de opvarenden,
«staande uit 7 man, van het gestrande schip „Time is
iloney" behouden aan wal te brengen. Bedoelde equipage
'm lad zicli 's morgens van dien dag met stil weêr van hier
j laar het wrak begeven, doch was door het opsteken van
en wind in een vrij hagchelijke positie geraakt.
Ten voordeele van het ondersteuningsfonds ten
bn elioeve der armen bij de Israëlitische gemeente alhier,
coop al in de volgende maand eene openbare tooneelvoorstelling
•laai rorden gegeven door het Israëlitisch Jongelings-Collegie
'I Eendragt baart genoegen." Het liefdadig doel dat met
uitvoering wordt beoogd, verdient voorzeker ieders
1 w' ndersteuning.
De volksvoorstelling door 't letterminnend genootschap
Ka|Liefde tot Kunst" jl. Zondag avond in Tivoli gegeven,
7rond, blijkens het talrijk opgekomen publiek, veel bijval.
leer tot genoegen der aanwezigen werden de aangekondigde
ven uimige tooneelstukjes opgevoerd. Wij vertrouwen, dat deze
irereeniging meermalen in dezen winter dergelijke voor-
Itellingen zal geven.
Van het 4de reg. infanterie zijn sedert Maart niet
°r 0 oinder dan vier remplacanten als onverbeterlijke dronkaards
intslagen.
lat.
per
Duikt
WL
ion
33
lscln
srd
i m
•nvt:
aidd
:n
opei
eigii
vrt
ai )e 1
oeilf 1
vnu 1
eei
wal
rabai
;riei
Hui
,n w.
ju aa
11 cu
pui
31'.
L.
an
vage
Bi
id
an
stra:
edu1 6
c,
J. S
Oo11
\ml
ARMOEDE.
Wij zaten in Augustus 11. voor een der groote café's op den
loulevard des Italiens te Parijs, het bonte gewoel der voorbijgangers
te zien. Mijn medgezel was voor 't eerst van zijn leven hier.
ruïnes der wereldstad hadden hem zoo sterk aangetrokken, dat
jj niet kon nalaten zich van den trouw en de juistheid der gravures
schetsen der teekenaars en verhalers met eigen oog te gaan
rertuigen.
Den ganschen dag hadden wij rusteloos rontlgeloopen en ver
wikten ons nu aan een welverdiende kop koffij. 't Sloeg negen
])e drukte nam toe op de asphalt-trottoirs. Daar trad een
ererig oud man op ons tafeltje toe. Zijn gansche ligchaam trilde
heftige zenuwschokken. Hij vroeg eene aalmoes en mijn vriend
hem een stukje van twee sous. Kort daarop legde een jonge
erel een biljet naast ons kopje op het blad, waarop een paar anec-
oten gedrukt en aan de keerzij kon men lezen„Heeren en Dames
i, Jopt asjeblief dit blaadje van uwen onderdanigen dienaar, hij is
j oofstom. 't Kost twintig centimes." Mijn vriend kocht het.
trstond werd hij opgevolgd door eene vrouw in lompen, met een
d op den arm en een tweede, iets grooter, aan de hand. „Eene
rme weduwe," klaagde zij fluisterend, „heb medelijden, heeren!....
lijne kinderen hebben in twee dagen geen eten gehad." Zij sloeg
aarbij de oogen ten Hemel met een blik die niet onpassend zou
o geweest voor eene martelares uit den eersten Christentijd.
Mijn vriend gaf ook haar eene kleinigheid en schudde zijne
lói iselderige lokken. „Wat moet het er in deze reusachtige stad een
a llende zijn!" zei hij zuchtend. „De Paria's van de maatschappij
omen hier bij honderdtallen langs
«Zoo lijkt liet, maar de schijn bedriegt!" „Hoe zoo?" „Wel,
echte ellende moet gij niet hier bij 't licht der gaslantaarns
loeken!" „Maar,.... vriend!" „Mijn waarde, ik keu Parijs door
door! Gij kunt er staat op maken dat uwe liefdadigheid van
r even niet aan de regte armoe besteed is
„Hoe! die arme bevende grijsaard?" „Hij loopt over dag zoo
en krachtig als een grenadier. Ik heb hem vaak op mijne
i, lorgenwandelingen ontmoet. Zijn virtuositeit in 't bibberen eu
tven brengt hem wel 5000 francs rente op!" „Onmogelijk!....
laar die doofstomme?...." „Speelt meesterlijk zijne rol, maar blijft
ich n zwendelaar. Hij is een der meest bekende figuranten op
boulevard." „En die ongelukkige weduwe?....» „Is evenmin
eduwe als gij of ik. De twee kinderen heeft zij gehuurd, zij
(1 toedient" zooveel dat zij de ouders der beide arme wormen dage-
vier francs huur kan betalen. Neen mijn vriend, de ware
llende houdt zich sehuil, alsof armoede eene misdaad ware.»
„Waar zijn dan die arme lijders te vinden? Zijn het de arbeiders
de voorsteden, de soldaten der Commune, derevolutie-mannen?"
„De toestand der werklui laat veel te wenschen over, maar van
e tien slaan er zich toch nog negen met hun gezin zoowat doorheen,
ien paar gezonde ijverige handen kunnen in het ongunstigst geval
H *l>t
Zestal bij de Herv. gemeente te Schiedam: II. Brouwer
te Zwolle, J. A. Bolderman te 's Graveaande, dr. A. Drost
te Delft, M. A. Gooszen te Veendam, dr. C. P. Hofstede
de Groot te Kampen en A. P. J. W. de Wilde te Gorssel.
Drietal bij de Herv. gemeente te LeidenP. van Son
te Nijmegen, D. Rijnders te Alkmaar en J. W. Felix te Utrecht.
Drietal bij de Herv. gemeente te ZierikzeeSnellen,
te DrielRemy, te RenswoudeMuhring, te St. Philipsland.
Beroepen bij de Chr. Geref. gem. te Middelharnis
de heer J. Visser, pred. te Medemblik.
Vóór ons ligt het rapport der commissie van de
Vereeniging tot Werkverschaffing aan behoeftigen te Texel,
dat te uitgebreid is om 't in zijn geheel op te nemen. Wij
ontleenen er aan deze opgaven
Aan giften werd ontvangen te zamen 1034,40, aan
rentelooze voorschotten 3G26.20, tegen 5 pCt. interest
2500; zoodat het geheele bedrijfkapitaal bedroeg/7160,60.
Aan grondstoffen is besteed 4346.50, aan arbeidsloonen
2851.81, aan kosten van oprigting 386.151, aan diverse
uitgaven 275.24.
De ontvangsten beliepen in 't geheel 13868, de uit
gaven 13985.771, zoodat er 117.775 meer is uitgegeven
dan ontvangen. Deze betrekkelijk ongunstige uitkomst wordt
vergoed, door de aanwezigheid van nog onverkochte goederen
en van eenige eigendommen, terwijl onderscheidene uitgaven
nu zijn gedaan, die in een volgend saizoen niet meer
noodig zullen zijn. De Werkverschaffing heeft van primo
Januarij tot ultimo Maart dezes jaars aan 246 gezinnen
arbeid verstrekt.
In den nacht tusschen Zondag en Maandag jl. over
leed te Alkmaar de heer E. Masdorp, meer algemeen
bekend onder den naam van M. P. Rosmade. Hij was
een zeer verdienstelijk letterkundige. Wij verliezen in
hem een medewerker, op wien wij grooten prijs stelden. In
ons vorig nommer plaatsten wij een stuk van zijne hand:
„De schilderij van een Nijverheidsman," dat wij nu welligt
onvoltooid zullen moeten laten.
Woensdag 1 Nov. a. s. zal te Hoogwoud de eerste
vergadering worden gehouden van de onlangs opgerigte
vereeniging tot ontwikkeling van den landbouw in ons
Noorderkwartier. De punten van behandeling zijn:
1. "Vaststellen eqner instructie voor den secretaris-pen
ningmeester (art. 16 der wet).
2. Benoeming van een secretaris-penningmeester (16).
noch wel zooveel verdienen, dat er van eigenlijken nood geen
sprake kan zijn. Als de Pnrijsche „ouvrier" niet meer behoeften
had dan de Duitsche handwerksman.... hij zou het voortreffelijk
kunnen hebben. Maar dat is nu juist de vloek eener weelderige
stad. De verfijnde levenswijs werkt aanstekend en zoo ontstaat er
spoedig eene groote kloof tusschen willen en kunnen. De Fransche
werkman wil bij iederen maaltijd zijn dessert, even goed als de
Fat die daar drentelt; in allerlei kostbare liefhebberijen heeft hij
veel behagen naar de manier der groote heeren. Daardoor vindt
hij zijn loon karig. De vlijtige huisvader daarentegen zal evenwel
redelijk rond kunnen komen, hij heeft als arbeider in geenen deele
te pronken, dagelijks draagt hij zijne zeer goedkoope blouse, hij
woont, zonder op de gezelligheid der buurt te letten, naar en
zoo als hij trek heeft, vrouw en kinderen verdienen ook wat, neen
de handwerksman, hoeveel er ook ten zijnen nutte nog te ver
beteren zij behoort in het geheel niet tot de ellendigen, „de
miserabele personen." Dat zijn de ongehuwde arbeidsters en werksters
en de kleine ambtenaren. Van de ellende die deze kringen door
kruipt kan onze lichtzinuige wereld zich geen denkbeeld vormen.
Mijn vriend verlangde zeer iets van de levenswijze dezer moderne
slaven te vernemen en toen vertelde ik hem een en ander; welligt
is het onzen lezers niet onwelkom als ik het toen vluchtig ontworpen
beeld hier eens nateeken en zoo niet, hij heeft het regt deze
duistere schetsen over te slaan.
Voor zoowat twee jaar geleden, reed ik op de imperiale van den
omnibus van BatignollesClichy een eind meê. Mijn buurman
was een net gekleed man van in de dertig jaar, met een schrander
uitzigt. Zijn bleek gelaat was omlijst door een keurig onderhouden
ringbaard, die echter de vale kleur zijner wangen nog sterker deed
uitkomen. Hij scheen onder een zwaren last gedrukt te gaan,
vreugdelooze duisternis en onverkwikkelijke gelatenheid las ik in
zijn trekken. De man boezemde mij belangstelling iD, weldra
geraakte ik met hem in gesprek, hij was spraakzamer dan ik
gedacht had. Hij was, zoo zeide hij, stadhuisbeambte en had zijne
geboorteplaats in Normandije een half jaar geleden verlaten om
naar Parijs te komen. Zijn stem frappeerde mij nog meer dan
zijn uiterlijk, daar lag zooveel geheim verdriet in dien klank,
zooveel onuitgesproken zorg, dat ik alras met den bleeken ernstigen
man opregt medelijden kreeg, zonder dat het mij duidelijk werd in
hoever hij er regt op kon hebben. Toen wij een minuut of twintig
ver gereden hadden, groette hij op de beleefdste wijs en verdween
in de buurt van den St. Jacques-toren.
Ongeveer vier weken daarna kwam ik hem tegen op den drempel
mijner woning en herkende hem aanstonds. „Wel, mijnheer!"
zeide ik, „hoe gaat het?"
Heden! zijt gij het mijnheer! antwoordde hij opgeruimd, ik geloof
dat wij nu buren zijn.
Woout gij ook hier in huis?
Achter, over de binnenplaats, vijf verdiepingen hoog.
O, dat l'arijsin eene echte Duitsche slad zou men elkander
De voor te stellen candidaten moeten vóór de opening der
vergadering hij den voorzitter schriftelijk worden ingediend.
3. Besluiten omtrent do aanschaffing in het volgend
voorjaar van een toestel voor de breedwerpige zaaijing van
vlas, dat aan eene gewone zaaimachine verhonden, in
Groningen met voordeel gebruikt wordt. Eene commissie
van vlasboeren sprak daarover een gunstig oordeel uit. Bij
welslagen wil de heer A. R. Kaan te Wieringerwaard de
zaaijer voor de kosten overnemen.
4. Besluiten omtrent de beproeving eener wrongel—
machine tegen billijke vergoeding aan den leverancier,
wanneer de proefneming niet door aankoop gevolgd wordt.
Bij deugdelijke werking is de heer J. Hulleman te Twisk
bereid zich dit werktuig voor de gemaakte kosten aan te
schaffen.
5. Bepalen der plaats waar de vergadering in Maart
1872 zal worden gehouden (art. 9 der wet).
Jl. Vrijdag avond was het iets woeliger te 's Hage
dan andere dagen. De politie heeft echter zonder verzet
te ontmoeten, de menigte uiteengedreven.
De druivenoogst is in het Westland totaal mislukt.
Geheele muren werden door sommige tuinders afgesneden
en op den mesthoop geworpen.
Dezer dagen heeft te Vlissingen een onderofficier een
schot in den arm gekregen, toen hij bij liet schijfschieten
op observatie zijnde, onvoorzigtig van achter de bedekking
te voorschijn kwam.
Te Voorst werden jl. Zaturdag twee kinderen toen
zij uit school kwamen, en zich in het veld bevonden, door
het schot van een daar jagend persoon getroffen, waardoor
één dadelijk werd gedood, en hij liet ander het in oog en
arm teregt kwam.
Door het kantongeregt te Deventer is zekere II. J. R.
veroordeeld tot een geldboete van 5, subsidiair 2 dagen
gevangenisstraf en in de kosten, wegens het als hoofd van
een huisgezin verzuimen, hij het uitbreken der kinderziekte
binnen 24 uren ten zijnent, daarvan mededeeling te doen
aan burgemeester en wethouders.
Het dochtertje van den heer v. II., te Kampen, dat
jl. Zaturdag eenige gelden ging betalen, had het ongeluk
op de IJsselbrug te struikelen en te vallen; de zak met
300 aan geld, die zij bij zich had, ontviel haar in den
IJssel. De vader van het meisje heeft terstond 75 be
looning uitgeloofd aau hem, die de verlorene schat terug-
reeds een bezoek hebben gebragt! Ilij kreeg eene blos... „Mijne
omstandigheden beletten mij iemand bij mij te ontvangen, stotterde
hij verlegen, anders had ik....
Ei, antwoordde ik lagcheud, ik kan mij wel voorstellen, dat gij
daar boven onder de pannen geen prachtvolle zalen bewoont....
maar wat maakt dat uit? Bij mij vindt ge ook geen ten top
gevoerde weelde!
Ik ben getrouwd, zoo ging hij voort en ik heb vijf kinderen,
waarlijk alleen van mijne intiemste vrienden kan ik bezoeken
Nu, wees daarom niet bezorgd. Ik beloof dat ik u niet bezoek
vóór gij zelf daarop aandringt, maar geef mij dan ten minste die
eerWij hebben daar boven op dien omnibus zoo prettig gepraat,
dat ik werkelijk verlang u eens bij mij te zien, dat verbindt u tot
niets, bevalt het u niet binnen mijue vier inureu, gij zijt dan vrij....
O, gij zijt wel beleefd.... welnu dan, spoedig klop ik eens aan
uwe deur!
Met beleefden groet spoedde hij zich voort en ik bepeinsde den
hcelen dag, hoe het er daarboven op die vijfde verdieping wel zou
uitzien.... vroeg genoeg zou ik liet ontwaren.
Den volgenden Zondag kreeg ik eene visite van monsieur Edouard,
zoo heette de stadhuisbeambte. Ik verzocht hem inet mij te
soupeeren, maar dat sloeg hij op beslisten toon af. Voor het
overige scheen hij bij mij zeer op zijn gemak. Welligt gaf de
sympathie die ik voor hem gevoelde iets vertrouwelijks eu hartelijks
aan mijue ontvangst. Kortom, weldra werden wij goede vrienden
en eer de tweede maand oin was, had Edouard zijne terughoudend
heid afgelegd. Hij maakte mij met zijn gezin bekend, met kinder
lijke openhartigheid ontvouwde hij zijne omstandigheden en het
scheen hem goed te doen dat hij onbedwongen zijn kommer kou
uitspreken. Want kommer, ja dat was het wel! kommer, nood en
ellende verbitterde iedere seconde het leven van dit ongelukkig
gezin en bragt het eindelijk ten onder.
Edouard had twaalf honderd francs tractement. Hij woonde zoo
goedkoop als hem mogelijk was, maar toch minder dan 250 flancs
kon het niet. Als stadhuisbeambte moest hij steeds deftig gekleed
gaan en ook zijne vrouw moest in die betrekking niet geheel en al
nalaten wat men van welgestelden eischt. Voor kleedij had men
met alle voorzigtigheid eu alle beleid altijd nog honderd tachtig
francs noodig. Zoo ging er hieraan en voor woning reeds 430 francs.
430 francs
Neem nu voor de wasch60
vuur en licht80
kleediugenschoenenderkinderen 80
schoolgeld40
onvoorziene uitgaven90
Totaal 780- francs
zoo blijven er voor het levensonderhoud van zeven personen volstrekt
niets meer dan 400 francs overig. Men zou meenen, dat gaat
alleen wel aan voedingsmiddelen op in een vierendeeljaars. Edouard
