1872. N°. 72.
Zondag 16 Junij.
30 Jaargang.
Kiezers en Verkozenen,
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Binnenland.
H.
f 211;
n'g vei.
it- f 391
70, 34
Erwta
f 13.50,
om
jevoerd;
5 c. pg
401
mmeiü
handt
6a);
delbirt
Kieviti-
1
;n, 421
prijzen
a 84c.
«v.
c., 2de
i 76 c,
logram,
N. vil,
-pa
kilogt
eld
iringa
prijza
ebodei
f marla
it
irs te:
HELDERSCHE
EN NIEUWEDIEPER COURANT
„Wij huldigen het goede."
(^Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zatubdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
M franco per post - 1.65.
Bureau: MOLE NPLEIN, M°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent.
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMALEN.'
Naar Oost-lndië: via Triest 25 Junij's avonds 6 u. 25 m.
Marseille20 Junij 's avonds 6 u. 25 m.
f i/ Brindisi 27 Junij, 's avonds 6 u. 25 m.
West-lndië: viaSouthampton 30Junij, 's morg. 6 u. 25 m.
t Suriname via St. Nazaire 4 Julij, 's avonds 6 u. 25 m.
Kaap de Goede Hoop: 23 Junii, 's morg. 6 u. 25 m.
via Triest 22 Junij, 's m. 6 u. 25 m.
3l.
Ge»
ie ilijt
a Heit
m vu
ancien,
Tunij.
I6i
i6f
181
19}
Hl
91
ill
9
Ei
71
0
5A
De afstemming der financiëele voorstellen van den minister
Blussé en de afkeurende motiën der kiesvereenigingen te
Amsterdam en te Winschoten nopens de stemmen, daar
omtrent door de heeren Godefroi en Jonckbloet uitgebracht,
vestigen de aandacht op de verhouding tusschen de kiezers
en hunne afgevaardigden. De kiezers ijveren natuurlijk
voor het brengen van zulke leden in de Vertegenwoordiging,
die hunne staatkundige meeningen zijn toegedaan en van
velke mag verwacht worden, dat zij overeenkomstig hunne
wenschen zullen handelen, overeenkomstig hunne bedoelingen
zullen stemmen. De verkozen leden zijn echter, volgens
de grondwet, verplicht te stemmen volgens eed en geweten,
zonder last van of ruggespraak met hen, die benoemen. Zij
mogen dus niet bij elke kwestie het gevoelen hunner last-
inwinnen, zooals in Frankrijk door sommige radi-
met het mandat impératif bedoeld wordt, maar moeten
j, naar eigen overtuiging van hetgeen oirbaar en
noodig is, hunne stem uitbrengen. De kiezers kunnen dus
hunne vertegenwoordigers niet binden om in elk geval
ingevolge hun verlangen te stemmen. In het algemeen
kunnen zij zich vóór de verkiezing verzekeren, of de tot
candidaten gestelde personen met hunne beginselen een
stemmig zijn, maar voor het overige moeten zij het aan de
wijsheid en eerlijkheid der benoemden overlaten, hoe deze
in eenig geval zullen stemmen. Doen deze het eens of
meermalen anders dan men van hen verwacht had, of
veranderen de benoemden van richting, den kiezers staat
het vrij, dezulken niet weder af te vaardigen; maar zoolang
het eens gegeven mandaat duurt, moeten zij zich de hande
lingen van hunne vertegenwoordigers getroosten. Is dit
voor de kiezers verre van aangenaam, 't moet hen des te
meer dringen om vóór de keuze te bedenken wat zij doen,
en zich zooveel mogelijk omtrent de gevoelens der candi
daten te vergewissen; maar hebben zij dit en hunne keuze
gedaan, dan mogen zij niet te veeleischend zijn door te
vorderen, dat de verkozenen steeds en in elk geval de
weerklank hunner wenschen zullen zijn. Eenstemmigheid
dus in de hoofdzaak, met vrijlating van beweging omtrent
hijzaken of onderdeelen.
Trachten de kiezers wel steeds in tijds met de gestelde
De Waarzegster,
(Slot.)
Hij werd zeer verlegen, de goede man. „Ja wel," stotterde
hij, //ja wel; daarom kom ik natuurlijk ook." Maar dat „natuur
lijk" klonk zeer onnatuurlijk en, als ik me niet geheel en al
bedrieg, zag ik, dat zijne wangen zich even kleurden. Hij onder
vond echter zelf den komischen indruk, dien hij op dit oogenblik
maakte, want in de hoeken van zijn mond zag men een trek van
'pot over zichzelven, terwijl hij halfluid tot zichzelven zeide: „Ja,
vragen, als ik maar wist hoe?" Vervolgens bedacht hij zich
«tuigen tijd, ging recht op zijn stoel zitten en zeide: „Genadige
vrouw! gij zijt verstandig (de oogen van mevrouw von Krey
schitterden van voldoening). Gij zijt verstandig en hebt veel door
zicht. Gij hebt mij leeren kennen, ik heb mij tegenover u getoond
zooals ik ben, want gij hebt mij groote aebting ingeboezemd. Zie
als het u belieft niet in mijn handzie in mijn gelaat, bezie mij
van alle kanten en antwoord mij dan eerlijk en openhartig op de
'raag, die ik u heden, nadat ik, tengevolge uwer voorspelling,
mijne verloving met een zeventienjarige dochter van een mijner
naburen en vrienden heb opgegeven, zal voorstellen. Dus open
hartig en eerlijk, mevrouw de priesteres van Apollo! Ben ik er
wel bestemd en geschikt toe om een goed echtgenoot te worden, of niet?"
Hij deze woorden van mijnheer Bitrwald spitste ik mijne ooren
goed te luisteren; mijne oogen rustten onafgewend op het
gtlaat van mevrouw von Krey, dat, in weerwil van alle zelfbe-
heersching, die deze dame in zoo hooge mate bezat, achtereen
volgens de teekenen van verwondering, voldoening en de bekoor-
hjkste beschroomdheid vertoonde. Arme Pythia! Verzamel nu al
"we beminnenswaardige scherpzinnigheid, al uwe bewonderens
waardige opmerkingsgave en menschenkennisnu wordt u een
"aag voorgelegd, waarbij ge niet alleen hem die vraagt, maar
uzelven en uw binnenste moet onderzoeken, want bet antwoord
heeft niet alleen betrekking op zijn, maar ook op uw volgend
'even. Zoo iets hadt ge toch niet verwacht, toen ge, vertrouwende
°P uiv geestkracht, dit gevaarlijk beroep ter hand naaint, dat ge
au ten laatste uzelven het geluk of het ongeluk van uw leven
zoudt moeten voorspellen. Wat brengt deze vraag u reeds in
Poote verlegenheid, wat bloost uw gelaat van echt vrouwelijke
als hij nu maar door wilde spreken, als gij nu maar
candidaten vertrouwd te worden, om met oordeel te kunnen
kiezen en zich voor teleurstelling te vrijwaren Daar
ontbreekt, dunkt ons, zeer veel aan. De kiesvereenigingen
laten zich te weinig aan dit punt gelegen liggen, en de
candidaten hullen zich meestal in eene voorname ver
borgenheid, zonder het de moeite te achten, te doen weten
wie zij zijn. Zij dienen minder lijdelijk te zijn, meer op
den voorgrond te treden. Indien het met onzen volksaard
strijdt, dat de candidaten in het openbaar tot de kiezers
spreken, of duidelijke, ondubbelzinnige verklaringen nopens
hunne beginselen geven, dan zou daardoor het parlementaire
regeringsstelsel hier te lande veroordeeld zijn. Er zijn
mannen, door hunne daden of geschriften zoo bekend, dat
zij als tot vertegenwoordigers aangewezen en van hen geene
nadere verklaringen noodig zijn, maar wij kunnen voor
onze Tweede Kamer geen 80 zulke beroemdheden aanwijzen
en vragen daarom bij onze keuzen „meer licht."
Hoe gaat het in den regel met het stellen van candi
daten? De bestuursleden eener kiesvereeniging, of soms een
enkel invloedrijk bestuurslid, worden het met elkander of
met zich zeiven eens, om te trachten Mr. A. tot de
vaceerende betrekking te doen kiezen. In eene vergadering
der leden worden deze uitgenoodigd, candidaten op te
geven, en zoo komt, nadat al een paar anderen genoemd
zijn, ook Mr. A. op de lijst. Men bespreekt de ver
schillende candidaten en de voorstellers van A. weten diens
aanspraken zoo duchtig te doen gelden, zijne bekwaamheid
en zuiverheid van kleur zoo te verheffen, dat de meeste
leden, hoewel ze A. nooit gezien, kwalijk ook van hem
gehoord hebben, meenen, dat er geen geschikter candidaat
bestaat en dat het vaderland schade zou lijden, indien deze
niet gekozen werd. A. erlangt dus de meeste stemmen
en wordt straks op alle mogelijke wijzen aanbevolen. Er
valt niets tegen te zeggen, dat de candidaat koning kraait
van hem, die de meeste argumenten aangevoerd of zijn
cliënt het best verdedigd heeft; maar 't is minder goed te
keuren, dat de meeste leden der kiesvereeniging door de
oogen van den welbespraakten verdediger zien.
In enkele gemeenten van het kiesdistrict bestaat mede
eene kiesvereeniging. Ook daar komt men samen om te
beraadslagen, maar 't is eigenlijk nutteloos: in de hoofd
plaats is alreeds een candidaat gesteld. Niemand kent hem,
maar die hem voorgedragen hebben kennen hem ver
moedelijk des te beter. Een hunner heeft ten minste aan
een vriend geschreven, dat de gekozen candidaat van top
tot teen blauw is, zonder eene enkele speling naar het gele.
Men had wel eens over Mr. B. gedacht, maar thans zou
't tot stemverbrokkeling en dus tot zege der gelen kunnen
leiden, men kan niet anders doen dan A. helpen en procla
meert hem dus desgelijks. En nu spreken, schrijven, draven,
kampen en maken zich hoos tal van mannen voor A., dien
zij niet kennen, en tegen C., dien zij evenmin kennen,
niet antwoorden moest
Mevrouw von Krey sloeg hare oogen neder; eerst na een lang
durig stilzwijgen sloeg zij ze weder op en zag met hare groote
openhartige oogen den met angst op antwoord wachtenden man in
het gelaat. En langzaam en ernstig, helder en zuiver als de toonen
van een klok, klonken op nieuw de woorden, die hij reeds een
maal uit haren mond vernomen had: „Slechts bij volkomen weder-
zijdsch vertrouwen en een vast geloof aan den gelukkigen uitslag
van uw voornemen kan het iets worden, dat geluk aanbrengt."
Ik zag, dat mijnheer Barwald hare hand greep. Zou hij de rollen
willen verwisselen en haar nu willen voorspellen? En mevrouw von
Krey Het hare hand in de zijne en boorde half voorover gebogen
en met neergeslagen oogen naar de woorden, die hij haar op
zachten toon, maar met diep gevoel toefluisterde. Toen sloop ik
zonder gedruiseh te maken door de kamer, waarin ik was, naar
de zich tegenover mij bevindende deur, opende die onhoorbaar en
ijlde door de keuken naar de deur van liet huis om bet paar alleen
te laten.
Ik geloof, dat hij nog veel gevraagd en zij nog veel geantwoord
heeft! Waarom zou ik ook het einde afwachten? De geest der
profecy was ook in mij gevaren en ik kon het einde zelf wel
voorspellen.
Ongeveer acht dagen later ontving ik van mevrouw von Krey
een brief, waarin zij mij hare verloving met den landeigenaar
Barwald mededeelde en mij uitnoodigde haar in hare nieuwe
woning, die zij nog voor den korten tijd van haar verblijf in
Berlijn gehuurd had, te komen opzoeken. Ik spoedde mij naar
haar toe en werd met niet minder vriendelijkheid dan vreugde
ontvangen. Ze verhaalde mij, hoe ze haar verloofde hare ge-
heele levensgeschiedenis meegedeeld had, en toen hij, in weerwil
van dat alles, om hare hand bleef vragen, had zij hem ook hare
bezorgdheid niet verborgen, dat het toeval eenmaal haar zonderling
beroep, waartoe de nood haar gedwongen had, aan zijne vrienden
bekend kon doen worden en hem in verlegenheid zou kunnen
brengen. Hij echter had haar lachend geantwoord, dat hij zelf
het eerst zou verhalen, dat hij een waarzegster getrouwd had, en
als de menschen dan uit vrees voor de heks niet zouden nalaten
haar te lasteren, zou de man haar wel achting bij de menschen
weten te verschaffen. Kort daarna verscheen haar bruidegom;
zij stelde hem aan mij voor en spoedig ontstond er tusschen ons
zonder dat A. of C. eenige moeite doen om die onbe
kendheid te verminderen en den lieden meer te laten weten
dan de kiesvereenigingen hun verteld hebben van de blauwe
kleur van Mr. A. en de gele van Mr. C. En het gros
der kiezers, dat zoo mogelijk nog minder weet van de beide
candidaten dan de leden der kiesvereenigingen, stemt voor
een van beiden, naarmate van het aanzien, den goeden
naam, enz. enz der personen, die de blauwe of gele adver
tentiën en strooibiljetten onderteekend hebben.
Kiesvereenigingen zijn bij het verkiezingswerk niet te
missen en kunnen daarbij van groot nut wezenmaar hare
handelingen moeten geene schijnvertooningen zijn. Hare
candidaten moeten, zoo niet in de vergaderingen verschijnen,
dan minstens een duidelijk programma geven. Aanbevelingen,
zonder vermelding van redenen waarom, beschouwe men
liefst als niet gedaan. De Vertegenwoordiging moet de
zuivere uiting der volksmeening zijn, zal zij bij de natie
steun, achting en vertrouwen vinden. Aan de kiesver
eenigingen worde het opgedragen te zorgen, dat dit geschiedt,
en dat alzoo conflicten vermeden worden tusschen kiezers
en verkozenen, welke slechts ten nadeele kunnen strekken
van den parlementairen regeeringsvorm.
HELDER en NIEUWEDIEP, 15 Junij.
Waar is Don Carlos? Die vraag, zoo herhaaldelijk
reeds gedaan, blijft nog steeds onbeantwoord. Daar de
chef van den opstand blijkbaar geheel zoek is geraakt, kan
het niemand verwonderen, als hij verneemt dat de insur-
genten al meer en meer in de engte gedreven en verstrooid
worden. De staatkundige toestand van Spanje is overigens
verre van bevredigend. De onafhankelijke afgevaardigden
hebben de Kamer van Vertegenwoordigers verlaten; de
overgeblevenen zijn nagenoeg allen gekozen door den
invloed der regering. Hunne keuze is met veel geld mogelijk
gemaakt. De aanwezigheid van zulk een volksvertegen
woordiging is eene ware parodie op de constitutionele instel
lingen, geneigd als zij is om te stemmen, zoo als de regering
het wil. Men verzekert dat de Koning, die zich een tijd
lang met de reactie heeft laten medeslepen, zulks nu moede
is, en dat hij niet geneigd is te treden in den door de
ministers gestelden eisch, dat eenige bepalingen der grondwet
zouden worden geschorst, ten einde op die wijze aan de
tegenstanders der regering het zwijgen te kunnen opleggen.
Men vertrouwt, dat de Koning, handhaaft hij op die wijze
de constitutfonele regten zijns volks, kans heeft van slagen,
waar hij zoodoende de demoralisatie van Spanje in haren voort
gang stuit.
De Alabama-kwestie zal naar alle waarschijnlijkheid
vooreerst nog niet opgelost worden. De oplossing wordt
zeker voor onbepaalden tijd uitgesteld.
een levendig gesprek, waarin hij toonde, dat hij een verstandig en
beschaafd man was, die veel had nagedacht en op zijne ver ver
wijderde Pommersche bezittingen de lange winter-avonden door
letterkundige studiën verkortte, en die ook niet minder belang
stelling toonde voor de politieke vraagstukken van den dag, dan
voor de natuurkundige wetenschappen. Des te onbegrijpelijker
scheen het mij toe, dat een man van zooveel kennis naar Berlijn
had kunnen reizen, om een waarzegster te raadplegen over zijne
verloving met een jong meisje, en ik kon niet nalaten hem dit te
zeggen en hem te verzoeken dit raadsel op te lossen.
Hij antwoordde mij openhartig, dat hij er eigenlijk niets raadsel
achtigs in kon vinden. „Gij hebt," zeide hij, „zeker dikwijls de
ervaring opgedaan, dat er, wanneer ge u in den onaangenamen
toestand bevondt een stap te doen, die u velerlei voordeelen aan
bood, maar over welks rechtvaardigheid gij in twijfel waart, geen
ander zeker middel bestond om dit te onderzoeken, dan zich op
reis onder vreemde menschen te begeven en dan uit de verte, als
uit de vogelvlucht, de dingen te bezien, waarover men in de na
bijheid niet goed kan oordeelen. Dit was dan ook wel de voor
naamste reden mijner reis, en ik was nauwelijks 24 uren te Berlijn
geweest, toen ik reeds tegenzin tegen mijn oorspronkelijk huwelijks
plan had, en deze tegenzin vermeerderde niet alleen door mijne
kennismaking met mevrouw von Krey, maar ook door hare voor
treffelijke voorspelling, waardoor het gebrekkige van mijn plan mij
volkomen duidelijk werd. Vraagt ge nu echter waarom ik er toe
besloot naar een waarzegster te gaan, dan was dat niets anders
dan wat zoo velen in besluiteloosheid doen, namelijk: hunne
knoopen tellen om te weten of zijja, of: neen zullen antwoorden.
Inderdaad werpt men zich daarmede niet in de armen van het
fatalisme, maar volgt zijne aanwijzing slechts in het geval, dat het
met onzen geheimen, ons zeiven nog onbekenden wensch overeenstemt."
„Ei, ei!" zeide mevrouw von Krey lachende en met den vinger
dreigende tot haren bruidegom. „Het onbeperkte vertrouwen op
en het vaste geloof in mijne bekwaamheid schijnt reeds vóór de
bruiloft verdwenen te zijn."
Mijnbeer Barwald greep bare hand, kustte die en antwoordde:
„Aan uwe bovennatuurlijke gave van voorspelling heb ik nooit
geloofd en geloof ik ook nu nog niet, maar mijn onbeperkt ver
trouwen op u en mijn vast geloof) dat gij mij gelukkig zult
maken, wU en zal ik nooit opgeven
