Binnenland.
zooveel doenlijk zou gehandhaafd worden. Zijn voorstel
om het bedrag voor de algemeene rekenkamer met 30,000
te verminderen, werd door den minister overgenomen. De
rede van den nieuwen Kotterdamsclien afgevaardigde, den
heer van Rees, waarin deze, zich aansluitende aan het
betoog van den heer Lenting, een der oorzaken, van de
verslapping van ons gezag vond in het schorsen door het
ministerie Heemskerk-van Zuylen van het in 1866, in het
belang der bevolking, genomen besluit tot afschaffing der
persoonlijke diensten tegen vergoeding aan de hoofden; in
het zenden door dat ministerie van een gouverneur-gene
raal, die niet geschroomd had zijne bekrachtiging te geven
aan de schending der in 's Konings naam gedane belofte,
en In de in een volgend jaar genomen gebrekkigen en
"halven maatregel, gaf den heer Heemskerk aanleiding
om te beweren, dat de door den heer van Rees bijge
brachte gronden van afkeuring der regeering van 1866 in
strijd waren met de data en gegevens, zooals die bij het
mondeling en schriftelijk debat in de Kamer geconstateerd
waren, eene bewering, waarop de heer van Rees het ant
woord niet schuldig bleef.
De post van één miljoen, uitgetrokken voor de haven
werken te Batavia, is teruggebracht tot 50,000. De heer
Stieltjes had n. 1. bezwaar om eerstgemelde som te ver-
leenen, alvorens een nieuw afdeelings-onderzoek had plaats
gehad, dewijl er nog een tweede plan tot havenverbetering
bestond en de leden nog niet in staat waren geweest, alle
stukken betreffende deze kwestie te lezen; waarom hij den
minister in overweging gaf, den post voor memorie uit te
trekken en de zaak bij afzonderlijk wetsontwerp te regelen.
De minister, die bezwaar maakte om den post voor memorie
te stellen, bracht dien, met goedvinden van den heer
Stieltjes, op een halve ton en verminderde, om alle mis
verstand te voorkomen, de middelen met 9| ton, ten spijt
van den heer Nierstrasz, die meende dat de minister het
teruggenomen geld renteloos zou laten liggen.
De post a 700,000, voor de werken ter beveiliging
van Batavia en Samarang tegen overstroomingen, is, op
voorstel van den heer Mirandolle, met 36 tegen 29 stemmen,
met 100,000, het aanvankelijk voor Batavia bestemde
bedrag, verminderd, op grond dat die som niet behoorlijk
geadstruëerd was. De heer Nierstrasz wij noemen hem
thans voor het laatst was aanstonds gereed het amen
dement te ondersteunen en had den post voor Samarang
ook wel willen inkrimpen! Batavia is er dus voor het
oogenblik 'in dubbel opzicht slecht afgekomen, gelukkig
«lechts voor korten tijd, dewijl er aan de noodzakelijkheid
der gewenscbte werken niet getwijfeld wordt, en de mi
nister de noodige gelden er voor gereserveerd heeft, door
de uitkeering nit de nader bij de wet vast te stellen batige
sloten van 1868, 69 en 70, met 11,880,000 in plaats
van niet 12,930,000 in te vullen.
Niettemin hebben wij reden om over de Indische be
grooting en vele daarop voorkomende posten tevreden te
zijn; wij noemden reeds de beveiliging van Samarang, den
bouw van een krankzinnigengesticht te Buitenzorg, de
voortzetting van de scheiding der administratieve en rechter
lijke macht; voegen wij daarbij de subsidie voor eene
pakketvaart naar Australië, de oprichting van 4 kweek
scholen voor onderwijzers, de voorbereiding van den aanleg
van spoorwegen op Sumatra en de aflossing der schuld van
10, miljoen aan de Handelmaatschappij (met 43 tegen 21
stemmen goedgekeurd), om te erkennen, dat tot hoogst
belangrijke uitgaven in het belang onzer koloniën besloten
is. De 70,000, waarmede de uitgaven voor het onderwijs
der inlandsche bevolking ditmaal verhoogd zijn, mogen
nog slechts als een drupje in den emmer beschouwd
worden. De heer Moens brak terecht een lans voor dat
onderwijs. Wij zijn nu reeds zoo ver been, dat wij op
Java en Madura, met eene bevolking van 15 miljoen
zielen, 92 scholen bezitten
HELDER en NIEUWEDIEP, 7 November.
De mailboot Conrad is jl. Dingsdag morgen ten 9 ure
van Batavia naar hlederlannd vertrokken met volle lading,
22 passagiers en 15 kinderen 1ste kl., 8 passagiers en 2
kinderen 2de kl., 25 soldaten en 13 Cbineezen.
De mailboot Prins Hendrik zal, wegens de inname
van nog eenige vrachtgoederen, morgen vertrekken.
Men berigt ons, dat het transportschip Java Dunge-
ness is gepasseerd. Het wordt met ieder oogenblik alhier
verwacht.
Door de equipage van een alhier binnengekomen vaar
tuig is in de nabijheid der Engelsche kust een driemastschip,
dat van het volk verlaten was, in brand gezien.
De rederijkerskamer Olympia opende gisteren avond
weder de rei harer buitengewone vergaderingen. De leden
met hunne dames waren trouw opgekomen. Blijkbaar tot
genoegen der aanwezigen werden het historisch tooneelspel
Miehei Perrin en het kluchtspel Twee honderd gulden be
looning opgevoerd. Een bal besloot als altijd de bijeenkomst.
De totale opbrengst van den spoorweg Helder-Uit-
geest-Zaandara is geweest in Julij 25,909.50 en in Aug.
28,928.95.
Op de lijnen van de Staatsspoorwegen zullen door de
directie gedurende den winter voor de verwarming van de
verschillende wagens, in plaats van door heet water ver
warmde stoven, ijzeren toestellen gebruikt worden, die men
door middel van geperste turven zal verhitten. Deze turven,
die gemiddeld een lOtal uren warmte geven, voldoen beter
aan de eischen. Door het verspreidan van een meer gelijk
matige warmte zal het reizend publiek in den winter zeer
gebaat worden.
Beroepen te Gorinchem ds. W. Zegers, pred. te
Alphen aan den Rijn.
Tot lid der Tweede Kamer te Amsterdam is gekozen
de heer mr. J. A. Jolles, met 948 stemmen. De heer
G. F&bius bekwam er 790.
De Hooge Raad heeft vernietigd het arrest van het
prov. geregtsbof in Noordbolland in zake Paerl, hem schuldig
verklaard aan het aanleggen en houden eener particuliere
bij de wet verboden loterij, en hem veroordeeld tot eene
maand eenzame opsluiting en eene boete van 50.
Hoewel de bewoners van Texel, door hunne natuur
lijke ligging, vele gerieflijkheden en andere voordeelen missen,
in vergelijking met die van den vasten wal, mogen zij
echter niet voorbijzien de gestadige verbeteringen, in menig
opzigt aldaar in de laatste jaren tot stand gebragt, en die
hun tot dankbaarheid stemmen moeten. In de eerste plaats
noemen wij de thans zoo flinke en geregelde stoomboot-
dienst met den vasten wal, de verbinding van Texel aan
het algemeen telegraafnet, de verbetering der postdienst,
den kolossalen aanleg en de verbetering hunner grindwegen,
het oprigten op vele dorpen van uitmuntende nieuwe scholen,
terwijl zij zich mogen verheugen in het bezit te zijn van
een algemeen weeshuis, welks ruime middelen het toelaten
dat men onbekrompen te werk ga met het opnemen van
arme weezen. De diakonale en armenkassen van verschil
lende gezindten verkeeren in bloeijenden toestand. Verder
mogen zij dankbaar wijzen op een gesticht van weldadigheid
en de oprigting van een werkverschaffing roemen, welke
inden vorigen winter ƒ5500 arbeidsloonen aan minvermo
genden betaalde, het stichten van een spaarbank, enz.
Texel is dus inderdaad niet achterlijk, maar gaat op den
goeden weg krachtig voorwaarts. Bovendien worden nog
vele plannen tot verbetering dagelijks besproken, en reeds
eenige zijn tot rijpheid gekomen, zoo als de aanbouw van
een gemeente-schoollokaal aan den Burg, waarvoor reeds
terrein is aangekocht, het bedijken van schorren en gronden
(in het noorden) terwijl in de toekomst ligt het graven van
een kanaal van de haven van Texel tot den Burg en het
vergrooten en verbeteren van die haven.
Jl. Zondag avond omstreeks 7| uur ontstond er brand
in het huis bewoond door J., gelegen aan het Breed te
Hoorn, welke brand zoo fel woedde dat, niettegenstaande
de spoedig aangebragte, krachtige hulp der brandweer, het
gebouw een prooi der vlammen is geworden. De belendende
gebouwen zijn gespaard gebleven. De oorzaak is onbekend.
Naar inen verneemt, waren bet huis en de inboedel tegen
brandschade verzekerd. (Amst. Crt.)
Op den 1 Nov. mogt de heer Kriebel, gewezen hoofd
onderwijzer der stads-armenschool en van het huis van
correctie te Hoorn, zijn 50jarig huwelijksjubilé vieren. Wij
vermelden dit daarom als een zeldzaamheid, omdat de jubilaris
gedecoreerd is met de Militaire Willemsorde, in den slag bij
Waterloo verworven, op zijn 81ste jaar tot 1 Nov. 11. in het
correctiehuis werkzaam was en zich in het genot van eene
goede gezondheid verbeugen mag.
Door het polderbestuur van de banne Westzaan is
besloten een stoomgemaal te maken, tot uitmaling van het
polderwater, in plaats van de tot heden gebezigde windmolens.
In een particuliere correspondentie uit Paramaribo in de
Amst. Crt., leest men: Wanneer eens eenige familiën
(landbouwers) ten, uwent den moed hadden zich bier
(Suriname) te komen vestigen, konden zij binnen zeer korten
tijd zich rijk werken. Het land zal, geloof ik, niets kosten,
het gouvernement zal mef genoegen zooveel land men wil,
mits men het cultiveere, in pacht of eigendom kosteloos
afstaan. Vele takken van nijverheid, die tot heden op zeer
gebrekkige of op geenérlèi wijze worden geëxploiteerd,
kunnen rijke bronnen van welvaart opleveren. Ik noem b. v.
veeteelt, den bouw van aardvruchten en andere, van groenten,
in één woord, van alles wat een der vruchtbaarste landen der
heete luchtstreek kan opleveren. Naar N.-Amerika trekt men
zonder te weten, wat men daar kan vinden, daar moet men
gaan zoeken. In Suriname behoeft men niets te zoeken;
voor den nijveren arbeider die werken wil, die zijne pligten
beseft, is het maar voor het nemen.
Men schrijft van den Rijnkant aan de Leids. Crt.:
„Tot kort vóór Kersmis van 1870 had het bijna vier
maanden zwaar geregend en daarop volgde een lange
winter, doch er is in de 36 van de 45 dagen, dat het nu
geregend heeft, veel meer gevallen dan toen. Daar Kers
mis nu nog zoo ver verwijderd is, kon het natte weder
nog wel wat aanhouden, waardoor het spreekwoordelijk
„vroeg malen, veel malen" ook thans bewaarheid zou kun
nen worden. Het is hier als overal met het water slecht
gesteld; op al het gewonnen werk door de molens is ver
lies gevolgd. Omdat liet nog zoo vroeg was, heeft men uitge
steld vee te stallen en eenige bouwlieden hadden het gras
onder het water weggemaaid en aan de paarden gevoerd;
maar het een heeft men moeten opgeven en het andere
moeten opvolgen. Het is verbazend hoe langdurig nu reeds
de wind uit het zuid-westen heeft gewaaid en daaruit
meent men gerust te mogen afleiden, dat, zoo in deze
maand de wind niet naar het oosten keert, om er ver
scheidene dagen met vast weêr en drooge kou te blijven,
de winter dan ook wel langdurig, zoo niet streng zou
kunnen worden.
Jl. Maandag is door de Haagsche politie een vrouw
gearresteerd, die met een man aan het vechten geraakt
zijnde, haar vijand een vinger heeft afgebeten.
De telegrafisten te Rotterdam hebben aan den minister
van Financiën verzocht hunne bezoldiging meer in overeen
stemming te brengen met de duurte der levensmiddelen.
- Op de jl. Vrijdag te Gorinchem gehouden kleine of
St. Huberts beestenmarkt waren aangevoerd p. m. 2650
stuks, zijnde 600 stuks minder dan het vorige jaar. De
handel was zeer geanimeerd, zoodat het grootste gedeelte
vlug opruimde. Prijzen: rijpe kalfkoeijen 230 a 325,
minder kwaliteit 170 a 220, dito vaarzen 100 a 160,
schotten 160 a 209, enkele tot ƒ250, 2 (jarige ossen met
veel vraag 190 a 250, 1 (jarige dito 90 a 140, gras
kalveren 60 bi 85.
Uit Zuid-Beijerland meldt menSedert onheugelijke
jaren bestaat hier een instelling welker wedergade in ons
vaderland alleen te Nieuwenhoorn gevonden wordt, nl.
een „knechtsmarkt." Tweemaal in een jaar heeft deze alhier
plaats, de eerste op half Mei, de tweede op 1 Nov. Deze
laatste heeft jl. Vrijdag plaats gehad. De markt was zeer
vlug, de prijzen 10 a, 20 hooger dan verleden ja;
Gewoonlijk verdiende een knecht van 1 Nov. tot half Mi
behalve kost en inwoning, 40 h, 55; thans is er
f 72 besteed. Van half Mei tot 1 Nov. kan een knec!
tot 120 a 130 huur verdienen, zoodat een boerenknet
in een jaar 200 boven kost en inwoning kan winnen,
Te Breda is gisteren geheel uitgebrand de grot
steenen koornmolen op de wal bij de gasthuisvelden.
Jl. Zondag avond, bij aankomst van den laatsten trei
had te Helmond het volgend schrikwekkend ongeluk plaai
Vaak worden er bij aankomst van treinen wagens
of aangehangen, dit was ook hier het geval; de bedien
plaatste zich dan tusschen de wagens om ketting of sein
los te maken. Dit laatste vlotte thans niet, de wagen k»
aan, wierp den man omver, deze viel op de rails en
wagens verplettterden zijn hoofd, zóó, dat de hersenen la
aan de overzijde werden teruggevonden. Ook een arm
van het ligchaam afgesneden.
Dat de ongelukkige onmiddelijk een lijk was belt
geen betoog.
De gemeenteraad van Vlissingen heeft zich bij ad:
tot de Tweede Kamer der Staten-Generaal gewend]
het ernstig en dringend verzoek, het bij de behandeling
Staatsbegrooting voor 1873 daarheen te willen leiden,
daarin alsnog worde opgenomen een artikel tot het
spoedig mogelijk daarstellen van een droogdok in de onn
delijke nabijheid van de haven- en kanaalwerken te 71
singen, geëvenredigd aan den aanleg dier werken, o]
daardoor de zekerheid verkregen worde, dat Vlissingen,
handelshaven van den eersten rang, met de andere Eu
pesche zeehavens kan wedijveren niet alleen, maar ook f
waarborg worde gegeven, dat de aanzienlijkste Rijksuitgai
voor de aldaar aangelegde werken besteed, gewensc
voordeelen afwerpen.
De jl. Dingsdag te Steenwijk gehouden groote hei
vee- en paardenmarkt, bij gelegenheid der kermis,
zeer belangrijk. De aanvoer was groot; 't getal kooplied
ook uit den vreemde, ruim. Men besteedde hooge prijs
de omzet was groot. Vette koeijen golden per kilogi
54 a 66 c., kalf-koeijen 150 a 325, melkkoeijen
a 230, gusten 120 a 200, vaarzen 90 a 170, pinl
70 a 140, kalveren 40 k 70, stieren 90 a 200, vi
varkens 60 a 64 c. per kilogr., magere dito 40 a 60
per kilogram, biggen 8 a 25, Friesche schapen ƒ141
dito lammeren 9 a 16, Drentsche schapen 7 a
geiten 8 a 15, paarden, puike soort 300 a 600, ecl V'
werkpaarden 200 a 400, ordinaire 90 k 150, jong 06
100 k 250, veulens 70 a 125. (U. Dj
Volgens de Tw. Cour. is aan de gezamenlijke schoi
makersknechts te Almelo hun verzoekhet arbeidsloon
25 pCt. te verhoogen, door de bazen toegestaan.
Jl. Donderdag nacht heeft in de nabijheid van Goi
dijk een brutale aanranding plaats gehad. De heei
Buisma, van de Knijpe, omstreeks middernacht van
harddraverij te Gorredijk huiswaarts keerende en circai
kwartier langs den eenzamen weg voortgewandeld
zag in zijn nabijheid een man aan den wal liggen. Op
vraag van den heer Buisma, hoe hij daar zoo lag,
woordde de man dat hij zoo vermoeid was. De heer
vroeg verder waar hij van daan was, en't antwoord luid
van Dokkum, terwijl hij meteen vroeg, hoever hij nog
Gorredijk was, waarop de heer B. zeidezoowat
kwartier gaans. Naauwelijks had hij dit gezegd, of om
wachts komt een tweede man uit den wal te voorschiji
pakt den heer B. bij den kraag, tegelijk van hem eischen
dat hij hem zijn geld zou geven. De aangerande, Koe
verschrikt, behield nogtans zijn tegenwoordigheid van
en zei tot den aanrander, dat hij hem dan moest losla
Deze deed zulks, doch in plaats van aan den eisch
booswichts te voldoen, gaf de heer B. hem fluks met
wandelstok een flinken slag tegen de heenen en toen
het hoofd, waarna de getroffene nederzeeg. Begrijpei
dat de andere persoon een medehelper van den aanran
was, diende hij ook deze eenige ferme stokslagen toe
koos toen het hazenpad. Het zou zeker zeer te wenscl
zijn, dat alle gaauwdieven zoo hun man vonden als in
berigt wordt medegedeeld; de openbare veiligheid zou
stellig veel bij winnen. (Dr. Crt,
De eendenkooikers in het Noorden doen tegenwoot
goede zaken. Een hunner, te Meppel woonachtig, die
dergelijke kooijen in onderscheidene gemeenten heeft, vi
onlangs op één dag 500 eendvogels, en leverde ze af
expeditie naar 't buitenland, voor 1 't stuk.
Als eene bijzonderheid deelt men uit Meppel me
dat de muziekanten bij de dienstdoende schutterij aldi
voortaan in het patentregt zullen worden aangeslagen.
De persoon te Meppel, die van brandstichting
beschuldigd, is op vrije voeten gesteld. Het voorloop
verhoor heeft tot deze handeling geleid.
Jl. Dingsdag zijn te Luxemburg de Wetgevende Kan
door Prins Hendrik geopend. De Prins-Stadhouder h
het land zijnen dank betuigd voor de sympathie, die
ten zijnen aanzien tijdens het overlijden van de Prinses, i
gemalin,, heeft aan den dag gelegd. Hij constateerde ven
gens, dat de Luxemburgsche nationaliteit, die reeds
dikwijls bedreigd scheen, een nieuwen waarborg erlangd bi
in de naar aanleiding van de den 11 Junij jl. gesld
conventie, door de mogendheden, onderteekenaars van
verdrag van Londen, afgelegde verklaring, dat zij de verp
tingen, door haar bij het laatstbedoelde verdrag aangegi
steeds als geldig beschouwden.
De School Board Chronicle geeft een statistiek over
van de uitgaven voor school- en politiewezen te Ber
Weenen en St. Petersburg. Terwijl de Russische keizers
1 pCt., de Oostenrijksche 9 pCt. van het bedrag b
jaarlijksche begrooting aan scholen ten koste leggen, beri
dit cijfer te Berlijn 31 pCt.
Ook op het gebied der inrigtingen van weldadigheid s#
Berlijn bovenaan, want daartoe besteedt Berlijn 22, Wee«
15 en St. Petersburg 8 pCt. Met betrekking tot'
politiewezen is de verhouding juist omgekeerd. In Rus!»
wordt daarvoor 51 pCt., in Oostenrijk 21, in Pruissen
Zll
ee
hv
hc
en
ha
W€
ov
vo
tef
dit
uit
ge'
drr
om
gel
en
om
dor
zijl
kaï
koi
me
een
hor
kei:
bre
krij
kru
het
gen
V
;ehf
Is
V
!ij I
V
te v
ged;
mei'
V
veld
V
kri
aam
V
te s
v
gras
inse
in 1
duit
slim
bees
bekl
V
drie
en i
V
-y
vern
bet
geit:
m
de
mug
is d
Ti
en j
vern
600'
Zi
Stat
onts
van
waai
inge
een
ondr
Acht
Paul
weg-
Frie:
D
neml
worr
actir
