1873. N°. 3. Zondag 5 Januarij. 31 Jaargang. 18 7 2. Uitgever Bureau: A. A. BAKKER Cz. 1 Groote letters of vignetten worden naar plaatsruïmtcberekend HELDERSCHE E\ N1EUWEDIEPER COURANT „Wij huldigen het goede." - Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag. Abonnementsprijs per kwartaal1.30. franco per post - 1.65. MOLENPLEIN, N°. 163. Prijs der Advertentiën Van 14 regels 60 cent. elke regel meer 15 cènt. VERTREKDAGEN DER BRIEVENMAILS: Naar Oost-lndië: via Triest 7 Jan. 's avonds 6 n. 25 m. Marseille 16 Jan. 's avonds 6 u. 25 m. Brindisi 9 Jan. 's avonds 6u. 25 m. West-lndië: visiSouthampton 15 Jan.'s morg. 6u. 25m. Suriname via St. Nazaire 4 Febr., 's avonds 6 u. 25 m. Kaap de Goede Hoop: 8 Jan., 's morg. 6 u. 25 m. „na a via Triest 7 Jan.'sm. 6u.25m. II. In het jaar 1872 werden tusschen de beschaafde natiën geene oorlogen gevoerd en evenmin dreigden deze te zullen ontstaan. Nochtans was geheel Europa bedacht op ver sterking en verbetering van legers, vloten en vestingen, en werden de budgetten van alle Staten bovenmate door krijgsuitgaven gedrukt, waardoor miljoenen schats aan de werken des vredes onttrokken moesten blijven. Frankrijk ging voort, zijn zoo geteisterd leger te reorganiseeren en op aanzienlijke sterkte te brengen, niet verbloemende hoe het hoopt, de verloren provinciën eenmaal te zullen herwinnen. Andere mogendheden, door de machtsvergrooting vanDuitsch- land beducht geworden, of door de nieuwe uitvindingen op krijgskundig gebied daartoe gedreven, zagen zich mede tot legerhervorming gedrongenin Engeland werd de strijd voortgezet tusschen het zwaarste geschut en de dikste pantserplaat, een strijd welke ten nadeele der laatste schijnt beslist te zullen worden, en misschien weder eene totale verandering ten opzichte van den in de laatste jaren ge volgden bouw van oorlogschepen zal veroorzaken. Bij al die krijgstoerustingen deden zich niettemin eenige bemoedi gende verschijnselen voor. Het Geneefsche scheidsgericht tot beslissing der Amerikaansche eischen, wegens de door de Alabama en andere tijdens den burgeroorlog uitgeruste kaperschepen toegebrachte verliezen, verklaarde, datgenoemd Rijk niet behoorlijk voor het in acht nemen der onzijdig heid gewaakt had, en veroordeelde het tot eene aanzienlijke schadevergoeding, eene uitspraak waaraan het machtige Albion zich met de meeste loyauteit onderwierp. Evenzeer nam het vrede met de beslissing van den Duitschen Keizer in het San-Juan-geschil, en het werkte daardoor mede tot het uit den weg ruimen van netelige kwestiën, die de goede verstandhouding tusschen twee groote natiën be dreigden, en tot het ingang doen vinden van een middel ter beslechting van geschillen, zonder geweld van wapenen. Als een tweede gelukkig verschijnsel voor het behoud Praatjes over Landbouw. IV. Wij zouden elkaar vergeten, waarde lezer! 't Is een half jaar geleden, dat ik in mijn derde opstel uwe aandacht heb gevraagd voor een belangrijk onderwerp in ons vak. Het betrof de ligging van een stuk bouwland. Toen besprak ik de middelen, die, naar ik meende, dienstig waren om tot eene goede ligging van het land te kunnen geraken, en beloofde daarbij later die ligging zelve te bespreken. Ik moet er u verschooning voor vragen, dat ik dat «later" zoo onbehoorlijk gerekt heb. Maar ik had het druk met de zorg voor de ligging van het land in werkelijkheid, en dat gaat vóór het praatjes maken daarover. De goede ligging dan van een stuk bouwland komt, geloof ik, voor gedraineerd zoowel als voor ongedraineerd land in den regel tamelijk wel overeen. Het leggen in akkers van tien of twaalf meters breed, en eene ovaalronde ligging over die breedte, is voor gedraineerd land even onontbeerlijk als voor dat wat in greppels ligt, vooral op de minder doorlatende gronden; want, al is het waar dat het water op goed gedraineerd land dadelijk de diepte zoekt, en schijnbaar dus geene voorzorgen behoeft om het water op de gewone wijze door diepe ploegvorens of greppels naar de slooten te voeren, 't is niet te ontkenneu, en de praktijk leert het, dat de minder doorlatende gronden bij zware en plotseling vallende regens geen capaciteit genoeg bezitten om het water spoedig genoeg doortogt naar de in den grond liggende draineerbuizen te ver schaffen. In zulke gevallen is dan de gewone goede ligging en zijn flinke open ploegvoren, die in de slooten uitloopen, ook voor gedraineerd land onmisbaar. Het is van 't meeste belang, dat de bovenlaag van den bouwgrond steeds zoo spoedig mogelijk van het overvloedige water bevrijd worde, en daarom hebben wij bij de ligging van het land ook te rekenen met hetgeen de winter ons aanbrengt, namelijk afwisseling van vorst en van dooiweder. Als, tengevolge danrvan, het water zich voor een korteren of langeren tijd geen uitweg kan banen naar de diepte, moet het gelegenheid vinden om op andere wijze naar de slooten te vloeijen, wil de bovenlaag niet verpligt zijn om het tot groote schade te bewaren tot de hal geheel uit den grond is. Met het oog hierop acht ik het ook zelfs voor gedraineerd land, dat doorlatend van aard is, noodzakelijk, om althans gedurende den winter akkers en open voren te bevatten. Akkers dus van hoogstens twaalf meters breedte, die op onge draineerd land bij de greppels en op gedraineerd land in ruime open ploegvoren eindigen, en in beide omstandigheden zoo zuiver j mogelijk ovaalrond liggen over de breedte, ziedaar op dit punt van den vrede werd beschouwd de samenkomst der Keizers van Rusland, Oostenrijk en Duitschland te Berlijn. De beide laatsten gaven hierdoor blijk, dat zij de veten van 1865 geheel vergeten en eene goede verstandhouding tusschen het Duitsche Rijk en het daarbuiten geworpen Oostenrijk wilden, de twee eersten, dat de sedert den Krim-oorlog tusschen Rusland ,en Oostenrijk bestaande stroefheid ge weken was. Al werd dan ook het vorstelijk samenzijn voornamelijk door militaire schouwspelen opgeluisterd, de goede verstandhouding dezer machtige potentaten gaf reden tot geruststelling. Eene derde gewichtige gebeurtenis, de opening van den tunnel door den Mont-Cenis en der spoorweggemeenschap tusschen Frankrijk en Italië, mocht als den aanvang be schouwd worden van menigvuldiger en inniger betrekkingen tusschen beidé Staten, door allen, die het verdwijnen van den oorlog hopen door het toenemen van het handels verkeer, en van de steeds grooter belangen die door het verstoren er van bedreigd worden. En toch, de verbittering der Italianen tegen het volk, dat hun Rome zoolang ont houden had, verminderde niet, ten gevolge van het drijven der Fransche royalisten, die, der republiek vijandig, het hetstel van het Koningschap, en daarmede van de wereld lijke macht des Pausen, verlangden. Menigvuldige bede vaarten werden door de legitimistisch-clerikale partij in Frankrijk op het touw gezet, om de goddelijke tusschen- komst in te roepen voor het vernederd vaderland, maar waarbij niet verzwegen werd, dat de pretendent Hendrik V de door de Voorzienigheid aangewezen redder behoorde te zijn. Deze, de graaf van Chambord, hield die veronder stelling levendig door brieven en manifesten, waarin hij echter verklaarde van de witte vlag geen afstand te kunnen doen, eene verklaring, welke de tot fusie geneigde Orlea- nistische partij zich van hem terugtrekken en zijne kansen verminderen deed. Na een kort verblijf in Frankrijk ver toefde hij eenige dagen te Antwerpen, waar de menigte hem zoozeer op der geestelijkheid vijandige kreten ont haalde, dat hij zich genoopt vond, zich op Nederlandsch gebied te begeven. Het werk der wedergeboorte van Frankrijk stond in verband met de herstelling der Bourbons in Spanje, dat door een langdurigen Carlistischen opstand beroerd werd. Al verscheen de hertog van Madrid persoonlijk in de opgestane, gewesten, zijn aanhang werd gedurig verslagen en hij zelf verdween eensklaps, zonder iets meer van zich te laten hooren. De woeligsten onder de republikeinen ondernamen mede een spoedig onderdrukten opstand, welke door de meer bedaarden afgekeurd werd. Laatstgenoemden mijn ideaal. Eene uitzondering echter maak ik hierop. Op bepaald doorlatende gronden namelijk, die in 't late voorjaar met een of ander zomergewas bezaaid worden, kan men met eene platte lig ging van den akker of van het geheele veld volstaan, omdat gedu rende den zomer dat soort van gronden wel bij magte is om het in dien tijd vallende regenwater spoedig genoeg af te voeren. 't Geen ik gezegd heb komt u, waarde lezer! vrij eenvoudig en bekend voor. Gij hebt gelijk, 't is zeker geen nieuwtje wat ik u vertel. Maar hoe komt het dan, dat het u en mij zulk eene in spanning kost om vóór den winter ons bouwland die eenvoudige en gewenschte ligging te geven en 'dat wij, als die inspanning achter den rug is, nog dikwijls bij eene wandeling door ons bouwland ons zeiven beschuldigen, dat de ligging lang niet geheel met het ons voorgestelde ideaal overeenkomt? Dat komt daardoor, dunkt mij, dat wij onze maatregelen in tijds niet goed hebben genomen, en niet voldoende op de hoogte zijn of in aan merking nemen de krachten onzer ploegen. Waarom zouden wij het kwaad niet bij haren naam noemen? Wij bedrijven het tusschen- beide immers allen meer of minder? Wij hebben soms te weinig zorg voor, of belangstelling in onze zaken. Of gebeurt het ons niet dikwijls, dat wij, als een stuk bouwland van de schoof ont daan is, tot de ploegers zeggen«Ga naar dat stuk en loop de stoppels dunnetjes om," zonder er ons voor dat oogenblik om te bekommeren, hoe na herhaalde ploegingen dat land eindelijk tot de gewenschte ligging zal kunnen komen. Zeg niet: „Een goede ploegknecht zal dat zelf bedenken;" neen, zelfs de zoodanigen berekenen in den regel slechts wat er voor 't oogenblik te doen valt en zien niet verder dan hun neus lang is, zoo als men het noemt. En zelfs al heeft men een bouwknecht, die hierop eene uitzondering maakt, dan behoort onze belangstelling nog mede te brengen, dat wij zelf onze voorzorgen nemen, zij het dan ook in overleg met hem. Het gebeurt ook, ik stem het u toe, dat met de meeste zorg en belangstelling onze berekeningen falen, 'tzij ten gevolge van het weder, dat ons soms belet om het land zooveel aantal keeren te ploegen, als wij ons voorgesteld hadden'tzij dat ops overleg ons bijwijlen parten speelt. Daarom, wij zullen elkan der niet hard vallen, en dat is mijn doel dan ook geenszins. Doch door al ditgebabbel zou ik vergeten om mijne meening op te helderen betreffende de noodzakelijkheid om vooraf een plan te maken voor de bewerking van een stuk land, voor zoolang die bewerking duurt. Laat ik trachten het door een voorbeeld op te helderen, zoo eenvoudig .'mogelijk maar. Wij stellen ons dan namelijk voor een stuk bouwland, dat, van de schoof ontbloot zijnde, zóó ligt, dat wij het na herhaalde bewerking gedurende den herfst, aan 't einde gaarne neigden meer tot ondersteuning der regeering, toen het conservatieve ministerie-Sagasta moest plaats maken voor het ultra-liberale ministerie-Zorilla, dat thans alleen in staat schijnt, het gezag van Koning Amadeus staande te houden. De opstand op Cuba nam in hevigheid af, maar vverd nog niet geheel onderdrukt. Wij spraken reeds met een enkel woord over Frankrijk. De Nationale Vergadering voteerde een aantal belasting wetten, welke het mogelijk moesten maken, de hoog gestegen lasten des lands te bestrijden. Het een na het ander werd aan belasting onderworpen, waarbij het onder het keizerrijk ingevoerde vrijhandels-systeem geducht gehavend werd, en zelfs, onder de pressie van den president Thiers, de grond stoffen der nijverheid belast werden. De waarschuwingen van vaderlandslievende mannen, dat op deze wijze de bronnen van welvaart zouden verstoppen en alzoo het te boven komen der financiëele bezwaren des te moeilijker zou worden, mochten niet baten; de president dreef met hardnekkigheid zijne plannen door, de handelstractaten werden opgezegd en onderhandelingen geopend over nieuw te sluiten verdragen in overeenstemming met de ingevoerde rechten, eene lastige taak, welke vermoedelijk tot eene wijziging van sommige der opgelegde belastingen leiden zal. In weerwil hiervan, toonde Frankrijk hoe groote veerkracht het bezat; nijverheid en handel loken weder op, en het crediet des lands herstelde zich dermate, dat eene leening van 3500 miljoen francs uitgeschreven en 12 malen kon volgeteekend worden, waardoor de afbetaling der oorlogsschuld aan de Duitschers verzekerd en de ont ruiming der bezette gewesten bespoedigd werd, zoodat nu nog slechts enkele departementen door de vreemdelingen bezet zijn. Eene poging om vrijwillig een bedrag van 500 miljoen als bijdrage ter bevrijding van het vaderland bijeen te brengen, vond aanvankelijk veel bijval, maar werd ge staakt toen de regeering van het middel van leening ver langde gebruik te maken. Van den termijn, bij het vredestractaat gesteld voor het kiezen der Fransche nationaliteit door de inwoners der afgestane gewestenElzas en Lotharingen, werd door duizenden gebruik gemaakt om voor Frankrijk te opteeren. De Duitsche overheden erkenden deze keuze niet, tenzij de- optanten werkelijk hunnen geboortegrond verlieten en 30000 inwoners, veelal dezulken die weinig te verliezen hadden, emigreerden daarop naar Frankrijk, waar zich versohillende maatschappijen vormden om deze lieden aan werk te helpen en te ondersteunen. Te Straatsburg werd eene hoogeschool geopend, door welke instelling de Rijksregeering de herleving van den ouden Duitschen geest in den Elzas hoopte te bevorderen. weder dezelfde goede ligging zouden geven, als welke wij straks noemden, en die wij veronderstellen dat het op 't gegeven moment heeft. Het ligt dus in tonronde akkers met flinke diepe open voren. Wij stellen ons voor om dit land vóór den winter driemaal te ploegen. De eerste maal natuurlijk ondiep. Wij voren natuurlijk aan in de aanwezige open voren eD nu ligt het land uit den aard der zaak in akkers die hol liggen. Later beginnen wij voor de tweede keer te ploegen, doch nu verzuimen wij te berekenen of tegen den ploeger te zeggen, dat het land nogmaals en niet te diep naar dezelfde plaatsen toe moet geploegd worden, als waar wij de eerste maal aangeroerd hebben. Het ligt voor de hand, dat dan de ploeger weder aanvoert, waar hij de eerste maal is geëin digd, en zie, daardoor ligt het ons voorgenomene plan in eens in duigen. Want om daartoe, na deze fout, nog te kunnen komen, is de eenige weg om het land viermaal in plaats van driemaal met den ploeg te bewerken. Daar hebben wij niet op gerekend, en het is dus al wat later in den herfst geworden; het weder wordt on gunstig, wij hebben ander werk dat voorgaat, en daar ligt ods stuk bouwland, dat, nu de tijd voor viermaal ploegen blijkt te kort te schieten, slechts heeft te kiezen tusschen eene ondiepe en te vroeg geëindigde bewerking in tweeën of eene hoogst ongunstige ligging, als het voor de derde maal zijne eindbewerking ontvangt. Bij een stuk land, dat eene bepaalde ongunstige ligging heeft, of bij den ommekeer in de ligging van het veld, zoodra het drai neren heeft plaats gehad, komt natuurlijk bijzondere attentie en goed overleg te pas, om het zoo spoedig en zoo goedkoop mogelijk de gewenschte ligging te geven. En hierbij vooral valt, geloof ik, op te merken, dat het nuttig is dat men de capaciteit van den ploeg niet te hoog schatte en met dat werktuig niet te ligt be proeven moet de aarde van de eene plaats naar de andere te brengen, die bij nader inzien blijkt, dat alleen met karren, mol- borden of dergelijke gereedschappen op hare plaats te brengen is. Want dan komt het in 't einde ook meestal op het slechte resul taat neder, als 'twelk ik u in mijn voorbeeld omtrent het gewone ploegen voorspiegelde. Vrienden, landbouicers, wij kunnen niet te streng op ons zeiven zijn, als het de ligging van ons land betreft. Elke voor, die niet op haar plaats ligt, ieder plekje in de voren, waar de grond te hoog of te laag is gestort, brengt wij weten het allen onvermijdelijk schade aan. Eene ongunstige ligging geeft bijna altijd een ongunstig gewas. K-uappe ploegers, en die belangstellen in hun werk, wij moeten niet rusten tot wij zulken in onze dienst hebben, zij het ook door geldelijke opofferingen. Want zij weten bij voorbeeld, dat, als zij een akker om die goed te leggen op ongelijke diepte omploegen, zij op de plaatsen waar don het diepst

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche en Nieuwedieper Courant | 1873 | | pagina 1