1873. N°.12.
31 Jaargang.
Zondag 26 Januarij.
A. A. BAKKER Cz.
EN
ELOËRSCHE
,,Wy huldigen het goede."
Verschijnt Dingüdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
M franco per post - 1.65.
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMAILS!
Naar Oost-lndië: via Triest 4 Febr. 's avonds 6 u. 25 m.
u Marseille 30 Jan. 's avonds 6 u. 25 m.
v u h Brindisi 6 Febr. 's avonds 6 u. 25 m.
per Conrad, 30 Jan., 's avonds 11 uur.
Curagao en Suriname, 1 Febr. 's morg. 6 u. 25 m.
Kaap de Goede Hoop. via Soutliampton3 Febr.,
IJ i t g ev e r
Bureau:
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiëu Van 14 regels 60 cent.
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsrnimteberekend
's morg. 6 u. 25 m.
Binnenland.
HELDER en NIEUWEDIEP, 25 Januarij.
De Nationale Vergadering te Versailles, in den regel
het tooneel van gebeurtenissen ook voor buiten 's lands
van groot belang, leverde in de jongstverloopene dagen
weinig gewigtigs ter vermelding. De zittingen waren zeer
kalm en schenen den afgevaardigden zelve zoo weinig be
langstelling in te boezemen, dat niet minder dan een derde
der leden door hunne afwezigheid schitterden. De onder
werpen aan de orde warende regeling van den arbeid
der kinderen in de fabrieken en regerings-maatregelen, te
nemen tegen de openbare dronkenschap.
Het blijkt, dat de heer Thiers alle verantwoordelijkheid
op zich heeft genomen ten aanzien van de uitzetting van
Prins Napoleon. Ten gevolge hiervan heeft de commissie
voor de verzoekschriften het niet durven wagen om in de
Nationale Vergadering voor te stellen eene afkeuring van
dien maatregel der regering. Zij vreesde daardoor in conflict
te komen met den president. De zaak is nu onbepaald
verdaagd.
Onder het buitenlandsch nieuws deelen we hierachter
mede den brief van Keizer Wilhelm, op 1 Jan. jl. aan
Prins von Bismarck gezonden en eerst thans openbaar
gemaakt. De meening, als zou de Rijks-kanselier eenigzins
in de achting van zijn Keizerlijken meester zijn gedaald,
wordt door dat schrijven zonneklaar wederlegd. Mede
verdient opmerking de rede van den. Pruissischen generaal
von Manteuffel, dezer dagen te Metz gehouden, waarin hij
als verdediger optreedt van maarschalk Bazaine en diens
„dapper* leger.
De Engelsche dagbladen bevatten een brief van den
Perzischen minister, inhoudende eene tegenspraak van het
gerucht, alsof Perzië met Rusland een geheim tractaat
zou hebben gesloten, volgens hetwelk een deel van het
Perzische grondgebied zou worden afgestaan. Evenwel
maakt men zich in Engeland niet weinig ongerust over de
expeditie van Rusland naar Midden-Azië; de Times raadt
de regering eene meer waakzame staatkunde aan, ver
zekerd als zij kan zijn van de sympathie des volks.
De mailboot Koning der Nederlanden, den 11 Dec.
vertrokken, is den 20 dezer 's avonds te Batavia aange
komen. Alles wel. Snelheid 10.4 mijl. Stoomdagen 34 en
18 uren. De communicatie tusschen de reede en de stad
was gedurende drie dagen onmogelijk door hevigen storm.
De mailboot Prins Hendrik zou den 10 Februari) de
retourreis aanvaarden.
Door het ministerie van Binnenl. Zaken is jl. Donderdag
aanbesteed het maken van den onderbouw eeuer draaibrug
met twee vaste gedeelten en verdere bijkomende werken,
tegenover de Oosterdoksluis te Amsterdam, ten behoeve van
den Staats-spoorweg van Nieuwediep naar Amsterdam.
Een bezoek aan de machine van het stoomschip Conrad.
Onder geleide van den hoofdmachinist en den gezagvoerder mogten
wij den reus leeren kennen, die de Conrad met eed snelheid van'
80 uren in 't etmaal door de golven zweept. Door middel van
2 trappen op het tusschendek gekomen, tegenover de welitgèrigte
kamer van hein, die den reus naar zijnen wil doet werken, brengen
weêr twee metalen trappen ons naar de diepte. Men gevoelt noch
begrijpt dat eenvaartuig ons draagt. Men is in eens als naar den
vasten wal verplaatst, in de een of andere groote fabriek,,waar
de stoom honderden van weefgetouwen met oorverdoovend gedruisch
in beweging stelt; men denkf zïoh in de ingewanden der aarde
doorgedrongen-, of in de werkplaats van Yuleanus, waar hij voor
Jiipitér de bliksems smeedt; want het is, alsof de gloed van den!
vuurbol, op welks wand wij rondzwerven, ons tegenstraalt. Wij
zijn in de machinekamer. Een kunstgewrocht dwingt ons tot
bewonderen, 't Is daar alles onverbiddelijke rust bij de verschrikke
lijkste beweging. Twee cylinders, met bruin hont omkleed, ieder
meer dan 10 meters omvang hebbende, door een tusschenkamer
tot een geheel vereenigd, verbergen de onzichtbare macht, die ons
verder brengt. Wij zien het veelarmig monster de glimmende
leden rekken en krimpen. Twee van enorme zwaarte hebben den
hefboom aangevat van een rondeu, onafzienbaar langen, ijzeren
boom, waaraan de metalen schroef, welke slangvormig door de
wateren boort, het zilte nat tot schuim maalt, bruisend vau zich
werpt en alzoo duizenden draaikolken doet ontstaau, in deu nacht
door eleetrisch vuur verlicht en als met vluchtige parcleu en
diamanten doorzaaid. Dwars door den metalen zolder, waarop wij
Daarvoor waren 14 inschrijvingsbiljetten ingekomen. Minste
inschrijvers waren de heeren M. van der Wegt, te Kralingenj
en L. Brandt Dz., te Hardinxveld, voor 228,555. Dé
hoogste inschrijving bedroeg 319,800.
Omtrent het Nederlandsch schip Fortuna, kapt. Zwaalj
den 3 Nov. 11., van Stockholm naar Rotterdam vertrokken;
heeft men sedert niets meer vernomen.
Bij de Herv. gemeente te Delft is bet volgende drietal
opgemaakt: G. J. v. d. Flier te Heemstede, J. P. Nouhebe!
te Middelburg, D. P. M. Huet te Dirksland.
't Kon bij ons ook wel eens winter wordenin Londen;
heeft het althans hard gevroren; te Sheffield, Plymouth en
Blackburn sterk gesneeuwd, en te Bude in Cornwallis
daalde de barometer tot een laagte, die er nog niet was
waargenomen.
Men schrijft ons van Texel, dd. 24 dezer:
„Heden morgen werd op Texelstroom een lijk gevonden
dat reeds in vergevorderden staat van ontbinding verkeerde.
Te oordeelen naar de kleeding was het hoogstwaar
schijnlijk het lijk van een oorlogsmatroos, te meer wijlj
onder de schoenen met ingebrande cijfers het nommer.
15584 duidelijk zigtbaar was,"
Een boerenarbeider te Texel, bezig zijnde met het
snijden van beestenvoeder, kwetste zich ligt aan een zijner
handen. Kort daarop ontstak hij zijne pijp met een lucifer,
welke bij het afstrijken spatte, waardoor iets van de1
phosphorus in den wond geraakte. Al spoedig was
daarvan een ontsteking van de geheele hand en latei-
van den arm het gevolg, en wel zoo ernstig dat eene
amputatie van den arm onvermijdelijk werd.
- Te Zaandam is jl. Woensdag tot algemeene droefheid
overleden de heer dr. C. Pekelharing, sedert ruim dertig
jaar geneesheer aldaar.
Het provinciaal geregtshof te Amsterdam (kamer van
criminele zaken) heeft gisteren -Hendrik Smits, gewezen
chef van het station der Holl. IJzeren Spoorweg-maat
schappij te Heer-Hugowaard, uit welke betrekking hij vóór
4 jai-en wegens misbruik van sterken drank was ontslagen,
schuldig verklaard aan diefstal bij nacht in een bewoond
huis, doch bij gebreke van bewijs vrijgesproken van het
wanbedrijf van landlooperij. Hij was namelijk na reeds
vroeger meermalen wegens dronkenschap en gemis van
woning in het politiebureaux aan de Noordermarkt te
hebben gelogeerd, in den nacbt van 8 op 9 Oct. 11., ten
3 ure, door twee nachtwachts op den Blaauwburgwal aldaar
aangehouden, in het bezit van twee in een molton deken
gewikkelde priestergewaden. Later bleek, dat deze den
vorigen avond door een R. C. pastoor uit Haarlem, in een
wit grijsachtigen cartonnen doos per expeditie van Gend
Loos, aan het adres van een leverancier in kerkorue-
menten aldaar ter restauratie waren gezonden. Gemelde
doos was blijkens verklaring van een conducteur en drie
bestellers des avonds ten circa 12 ure in een locet van het
expeditiekantoor van genoemde heeren, op de Haring
pakkerij aldaar, geplaatst, om haar den volgenden morgen
te doen bestellen, doch is toen vermist. De beschuldigde
beweerde de doos met het goed op straat gevonden te
hebben. Op grond o. a. van zijne tegenstrijdige opgaven
omtrent tijd en plaats van dat vinden, in verband met
andere ten processe gebleken omstandigheden, vereenigde
het Hof zich op dit punt met de zienswijze van den
adv.-gen. jhr. mr. C. H. Bakker en niet met die van den
ambtshalven toegevoegde verdediger mr. C. C. van Valken-
staan, heen, valt de blik in een diepen afgrond. Een metalen trap
dalen wij af, eu wij zijn er. Wij gelooven in eene mijn te zijn.
Een schacht, in welker donker het licht van eenige lampen weg
sterft, heeft voor het oog geen einde. In 't verschiet vertoont
zich; de werkman als knaap. Een smaller gang, nog dieper liggend,
leidt ons tot een geheimzinnig vertrek. Drukkende hitte stroomt
ous tegen. Eensklaps omgeeft ons een verblindend licht, 't Is
als ziju wij aan het voorportaal van de hel van Dante. Maar neen;
de' deuren' sluiten zich en bij 't schijnsel van een helder brandende
lamp- zieii 'we ons aan den voet van twéé verbazende waterbakken,
wnanriï onze reus zijnfe' krachten put. Nooit aanschouwden'we
zulke mousterkettls. Als rotsgevaarten verhieven zij zichloodrecht
boven onze. hoofden. Genoeg van dëz'é diepte, die, schoon de'
golven heoger., drijven dan- wij, ous doet vergeten dat we op zee
zijn. Wij klimmen weder opwaarts om in de machinekamer het
kunststuk een weinig naauwkeuriger op te nemen. Boven de
cylinders ontdekken wij de wjjde buis, welker dtvarse doorsnede
ik niet durf bepalen, langs welke de stoom door een nevenkamer
tot dé ónder.- en bovenvlakken der op- en neergaande zuigers
toegang krijgt, terwijl telkens een luchtledig den stoom bij deze
beweging broederlijk helpt. Aan de voorzijde der cylinders geven
3 naast elkander aangebrachte wijzerplaten, in pendulêvorm (een
klok, een manometer 'en eeu slagteller) het uur van den dag, de
spaukraeht van het luchtaardige water en het getal wentelingen
van de schroef aan. Aan den wand der kamer verklikt eeu wijzer
de hoeveelheid stoom, die de hoofdmachinist aanwendt. En dat j
geschiedt met eene juistheid, alleen machines eigen. In welk eene i
spanning al de deelen moeten zijn, blijkt uit de zenuwachtige
burg, die o. a. aanvoerde dat liet bewijs niet was geleverd
dat de beschuldigde en geen ander dé doos uit de na het
vertrek der bedienden goed gesloten stal had genomen.
Het hof veroordeelde hem tot een gevangenisstraf van twee
jaren. Het O. M. had een veroordeeling tot een cellulaire
gevangenisstraf van één jaar met opvolgende opzending naar
een bedelaarsgesticht geëischt. (Amst. Crt.)
Het plan bestaat om, bij genoegzame deelneming te
Amsterdam op te rigten eene Hooger Burgerschool, uitsluitend
voor R. Catholieken.
De regtbank te Haarlem heeft jl. Donderdag vonnis
gewezen in de zaak van den 12jarigen brievenbesteller te
Krommenie, en hem wegens misbruik van vertrouwen
veroordeeld tot de door het O. M. geëischte gevangenisstraf
voor den tijd van één jaar min één dag.
Men leest in het Vaderland: „Het huis, weleer
bewoond door mevr. de wed. van der Kouwen, werd ook
heden, den laatsten kijkdag, door een overgrooten toevloed
van nieuwsgierigen bezocht. Aandoenlijk is te zien hoe,
juist op de plek, waar de dienstbode zoo gruwelijk werd
om hals gebragt, op het als eikenhout beschilderd beschot
van den muur haar naam Anna Beeloo zeer duidelijk in
het gevlamde schilderwerk staat te lezen, waarachter men
nog de sporen kan onderscheiden van het bloed, dat bij
het bedrijven van den moord, tegen den wand is gespat."
Behagel en Verlind zijn nog niet gearriveerd en zullen
in de eerste dagen ook nog niet komen. De vorige week
dacht men, zooals wij ook hebben meegedeeld, dat zij in
het laatst van deze week hier zouden kunnen zijn, maar
nog steeds is aan al de formaliteiten niet voldaan.
In de laatste dagen moet het als vrij zeker geconstateerd
zijn, dat de moordenaars met een valschen sleutel het huis
van mevrouw van der Kouwen zijn binnengedrongen. Een
smid, van wien men vermoedt dat hij zonder te weten tot
welk gebruik voor de Jong een sleutel heeft gemaakt, is
door de politie ondervraagd. Zooals onze lezers zich her
inneren was er eenige dagen vóór den moord ook reeds
aan het deurslot gedraaid.
Dezer dagen heeft de verdachte de Jong in het huis
van arrest te 's Hage zulk een geweld gemaakt, dat hij
van de vóórzijde van het gebouw naar een meer binnen
waarts gelegen cel is overgebracht.
De prijs van 100,000 uit de 280ste Staatsloterij is
voor T'5 ten deel gevallen aan een vereeniging van 12
onderofficieren te 's Bosch, die vóór een paar jaren gelijk
aandeel in den prijs van 50,000 won. Naar men zegt
zou een brouwersknecht ook van den hoogsten prijs
getrokken hebben. (D.)
Uit Harderwijk wordt aan de N. Arnh. Ct. geschreven
De belangstelling in de Haagsche moordgeschiedenis is
hier zeer groot en ook geen wonder, daar toch een der
vermoedelijke daders, de Jong, hier bij allen overbekend
is, en wel niet van gunstige zijde. Eenige jaren geleden,
toen de Jong nog in Amersfoort woonde, bezocht hij ge
regeld onze weekmarkt en maakte die bezoeken voor de
inwoners alles behalve aangenaam, daar zij steeds vergezeld
gingen door afpersingen van verschillenden aard. Het moet
op het oog een ruw man zijn, doch moedig als een muis,
daar bij zijne verkeerde handelingen steeds da;ir verrigtte;
waar bij wist geen man te zullen aantreffen.
Een zeldzaamheid in de dierenwereld, ditmaal eens
niet het gevolg der „zachte weersgesteldheid," wordt aan
de Arnh. Crt. medegedeeld. Een stadgenoot had een
vreesaanjagende trillingen der stalen aanwijzers, welke ons aan den
gevoelvollen regter doen. denken, dien de wet dwingt, het dood
vonnis van een geliefd voorwerp met zijne onderteekening te be
krachtigen. Eene steeds schommelende balans verrigt het werk
van duizende handen, alsof-'t slechts kinderspel ware, houdt lucht
en perspompen aan den gang, die 't water ïiituen oceaan scheppen,
ouihoog voeren en met een gedruisch in den ketel werpen, alsof
het uit sluizenkaken spoot, voert de zware stangen van luchtzuigers
en andere met zich, als kqstte het niet dé geringste moeite.
Met verbazing en een zekeren trots staren wij op de vinding
rijkheid van den menseh, die op zulk eene wijze de natuurkrachten
aan zich ondergeschikt maakt en tot nuttige doeleinden aanwendt.
Tal van buizen, van verschillende afmeting, te veel om te tellen,
kronkelen zich in allerlei rigtiugen. Beleu spreektrompet maken
het mogelijk, dat zij, die beneden zijn, zich onderhouden met hen,
die boven zijn, dat men elkander aanwijzing geeft en waarschuwt,
dat men door eendragtige zamenwerking met den reus 't seweld
van zeeën en orkanen bestrijdt en overwint. Ze is bezienswaardig
zulk eene inrigting. Vergeet niet eens een kijkje te nemen. Vrees niet
voor gevarenGrijpers, stangen, raderwerk 't is alles door een solied
hek van u afgesloten. De hitte van vuur en stoom is getemperd door
luchtververschers, die zonder ophouden verfrisschende koelte naar
de diepte doen stroomen. Maar zorg vooral dat ge niet in feest
gewaad aan uwe weetgierigheid voldoet, 't Is er wel net, glad,
glimmend, maar schoon, zooals eene machine dat wezen mag; ze
glanst van vet en deelt daarvan gaarne en gratis mede.
Sept. 1872, in de Middellandsche Zee,
a. b. van het stoomschip Conrad. G. H. PRIKKEN.
