1873. N°. 15.
31 Jaargang.
Zondag 2 Februari]
LOTING VOOR DE NATIONALE MILITIE.
EERSTE BEKENDMAKINC.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Binnenland.
HELDERSCHE
EX MEI WEÜIEPER ('OIRAXT
,,Wjj huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franoo per post - 1.65.
Bnrcau: HOLENPLEIN, lï°. 163.
Prijs der Advertentiën Van 14 regels 60 cent.
elke regel meer 15 cent.
Groote letter» of vignetten worden naar plaatsruimteberekend
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMAILS I
Naar Oost-lndië: via Triest 4 Febr. 's avonds 6 u. 25 m.
Marseille 13Febi'. 's avonds 6 u. 25 in.
Brindisi 6 Febr. 's avonds 6u. 25 m.
per Conrad, 8 Febr., 's avonds 11 uur.
Cura$ao en Suriname, 16 Febr. 's morg. 6 u. 25 m.
Kaap de Goede Hoop. via Southampton: 3 Febr.,
's morg. 6 u. 25 m.
BURGEMEESTEE eu WETHOUDERS der gemeente HELDER
maken bekend, dat de LOTING over de in 1872 in deze gemeente
ingeschrevenen voor de ligting der Nationale Militie van 1873
is bepaald op Zaturdag den tu>ee-en-twintigsten Februarij eerst
komende, des voormiddags ten tien ure.
De loting zal plaats hebben in de BOUWZAAL, achter het
Bureau voor Gemeentewerken, op de Kerkgracht.
Gedurende vijf dagen, te rekenen van den dag waarop de loting
heeft plaats gehad, kunnen tegen de wijze waarop zij is geschied,
bij de Gedeputeerde Staten bezwaren worden ingebragt door belang
hebbende 'lotelingen, of door hun vader of voogd, bij verzoekschrift,
op ongezegeld papier, onderteekend door hem die het bezwaar inbrengt.
Dat verzoekschrift moet worden bezorgd bij den Burgemeester
dezer gemeente.
Voorts wordt in berinnering gebragt, dat zij die vermeenen vrij
stelling van dienst te kunnen erlangen, daarvan bij de loting
opgave moeten doen aan den Heer Militie-Commissaris.
Zij, die vrijstelling van dienst reclameren wegens broederdienst of
als eenigen zoon, moeten zich op Vrijdag den zevenden Februarij te
voren, des morgens tusschen 9 en 12 ure, vervoegen aan het Raad
huis eerstgenoemden met de geboorte-bewijzen van al hunne broeders
en de bewijzen van dienst of zakboekjes hunner broeders, op wier
dienst zij hunne reclame gronden, en laatstgenoemden met de trouw
akten hunner ouders.
Burgemeester eu Wethouders voornoemd,
Helder, STAKMAN BOSSE, Burgemeester.
den 1 Febr. 1873. L. VERHEY, Secretaris.
HELDER en NIEUWEDIEP, 1 Februarij.
De regtszaak van Prins Napoleon tegen den ex-minister
Lefranc, wegens zijne gewelddadige uitzetting uit Frankrijk,
is in den loop dezer week aanhangig geraakt voor de
Assises der Seine. De verdere behandeling is echter ver
daagd tot over 14 dagen. De voormalige minister heeft de
verantwoordelijkheid van den genomen maatregel geheel
De Wereldtentoonstelling te Weenen in 1873.
Nergens vindt men zooveel werken van kunst voor het publiek
toegankelijk gesteld, als te Weenen; nergens ook heeft in de laatste
jaren de handel, de nijverheid een zoo groote vlugt genomen, als
in de prachtige stad aan den Donau met haar ruim 580,000
inwoners. Geen wonder dan ook, dat daar, waar naar den naam
van „wereldstad" gestreefd wordt, men niet wil achterstaan bij
Londen en Parijs, die voorgingen op het terrein der groote inter
nationale tentoonstellingen. Het is thans de tijd niet, en ook de
beperkte ruimte in onze kolommen belet ons om een geschied
kundig overzigt te geven van den oorsprong af der internationale
tentoonstellingen voor lateren datum bewaren wij dus dit belangrijk
punt en bepalen ons tot hetgeen kan geacht worden een dadelijk
belang in te boezemen aan ieder, die of zelf de producten van zijn
nijverheid ten toon wil stellen, of die van anderen bezigtigen.
Op de uitgestrekte vlakte langs den Donau, Prater genaamd,
waar eerlang een geheel nieuwe stad zal verrijzen, begrensd door
de Haupt Allee en de Feuerwerks Allee, wordt de laatste hand
gelegd aan een gebouw, dat, als 't gereed is, in smaakvolle pracht
alles zal overtreffen wat tot hiertoe van dien aard gezien is. In
dat gebouw, met de daarnevens opgerigte Maschinenhalle en
Kunstausstellungsgebaude, zal op 't veld des vredes gestreden
worden om den palm der overwinning tusschen den vooruitgang
in Noord en Zuid, in Oost en West.
Dat de K. K. commissie op voorstel der regering, welke in de
Oostenrijksch-Hongaarsche monarchie de kunst met kracht beschermt,
ook den vooruitgang in deze zaak op echt liberale wijze huldigt,
kan o. a. blijken uit het feit, dat een „Collectivausstellung" van de
Musea, op 't- voetspoor van Kensington Museum te Londen, zal
plaats hebben, opdat in de werkplaatsen der industrie de kunst
een heilzamen invloed moge uitoefenen. Behalve Kensington Mu
seum zullen de Musea van Edimburgh, Moskau, Lyon, Munchen,
Stuttgart, Nürnberg, Weimar, Berlijn, enz. biertoe medewerken
onder de leiding van het „Genossenschaft der bildenden Künstler
Wiens."
Bijzonder aantrekkelijk door de nieuwheid zal zijn de tentoon
stelling van liefhebbers, waarin de kunstvriend en verzamelaar
zelf optreedt als tentoonsteller. Schatten, welke nu niet voor ieder
toegankelijk zijn, zullen thans in ruimeren kring kunnen worden
bezigtigd en nut stichten.
op zich genomen, zoodat zijne ondergeschikten volstrekt
niet in 't regtsgeding worden betrokken, hoezeer zij in de
zaak handelend optraden.
De Spaansche regering vermeldt alweder een voor haar
glorieus feit: eene overwinning waarbij de Carlisten 47
dooden op 't slagveld lieten. Hoe het komt, dat, ondanks
alle overwinningen, waarvan de officiële berigten gewagen,
de opstandelingen alsnog stand houden, dit is onmogelijk te
begrijpen.
Berigten uit St. Petersburg verzekeren, dat de verjaardag
des Keizers van Rusland, die den 29 April invalt, dit jaar
op zeer luisterrijke wijze zal gevierd worden. Nu reeds
worden toebereidselen gemaakt ook van militairen aard,
want het bezoek van Keizer Wilhelm schijnt te vorderen,
dat vooral in dit opzigt de verjaardag zeer feestelijk moet
worden.
Het gerucht, dat de heer Thiers een bezoek aan de
tentoonstelling te Weenen zou brengen, wordt voor onge
grond verklaard. Het schijnt dat de president geen besluit
ten dezen genomen heeft. De heer Thiers zou de tentoon
stelling niet anders kunnen bezoeken dan als vertegen
woordiger van Frankrijk, indien er een soort van congres
van vorsten werd gehouden.
Volgens berigten uit Amerika is aldaar aan de orde een
plan tot het sluiten van een federatief bondgenootschap dei-
republieken van Centraal-Amerika.
Volgens de scheepstijdingen van Lloyd, is het stoomschip
Murillo gisteren te Cadix binnengekomen, en heeft men
als onwedersprekelijk geconstateerd, dat de Murillo het
vaartuig is, hetwelk de Northfleet in den grond gehoord
heeft.
Naar de onderscheidene gezindheden was de bevolking
dezer gemeente op 31 December 1872 verdeeld als volgt:
Nederduitsch Hervormden 1343 3, Fransch of Waalsch Her
vormden 21, Engelsch of Presbyteriaansch Hervormden 4,
Aglikaanschen of Episcopalen 3, Evang. Lutherschen 466,
Hersteld Lutherschen 258, Doopsgezinden 415, Remon
stranten 41, Moravische Broeders 1, Christelijk Gerefor
meerden 400, Roomsch-Catholieken 4374, Oud-Roomschen
of van de Bissch. Clerezy 262, Nederduitsch Israeliten 380,
Portugeesch Israeliten 1, tot geene der genoemde gezind
heden behoorende 5, totaal 20044.
De verkiezing van een lid voor den gemeenteraad
alhier zal plaats hebben op Dingsdag 4 dezer, van 's morgens
9 tot 's namiddags 4 ure.
In de Nutsvergadering van gisteren avond trad als
spreker op de heer J. G. R. Vos, die tot onderwerp had
„De tijden veranderen en met hen de mensehen." Spreker
toonde de waarheid hiervan aan door een aantal voorbeelden
uit het volksleven, en wees o. a. op 't houden van feest
maaltijden en de verkwisting, die hierbij in vroegeren tijd
Een „Collectivausstellung" van nationale „Hausindustrie" ver
hoogt zeker niet het minst het aantrekkelijke van de expositie,
welke dit jaar in Oostenrijks hoofdstad zal worden geopend. In
deze afdeeling worden opgenomen al wat bij de verschillende vol
keren van den aardbodem in huis en voor het huis gemaakt wordt,
deels ten gebruike in de kamer, deels in de keuken, deels voor de
kleeding, zoowel die des volks als den opschik. Iets dergelijks
trok in 1867 te Parijs de aandacht in niet geringe mate van
kunstvrienden en kunstkenners, en niet het minst van de talrijke
industriëlen, die de toenmalige tentoonstelling bezochten. Thans
heeft men bedoeld, de nationale industrie voor het huis en het
dagelijksch leven als een integrerend deel van 't geheel bovenal
te doen uitkomen. De leidende gedachte is noch ontleend aan 't
ethnographisch noch aan eenig ander standpunt, dat een eenzijdig
belang inboezemtmaar alleen aan het practisch artistlque stand
punt, dat dus ieders aandacht onverdeeld waardig is.
Hiermede is in zeer korte trekken geschetst wat o. a. op de te
openen tentoonstelling beschouwd mag worden als het resultaat te
zijn van de ondervinding, bij vroegere tentoonstellingen opgedaan:
als de vooruitgang. De geheele tentoonstelling zal 26 groepen
omvatten. 1ste groep: mijndelving en wat er mede in verband
staat. 2de groepland- en tuinbouw en landhuishoudkunde. 3de
groepscheikundige industrie. 4de groepvoedingsmiddelen door
de nijverheid voortgebragt. 5de groep: voortbrengselen van de
industrie geschikt voor kleeding in alle vormen. 6de groepde
industrie op leder en gutta percha toegepast. 7de groep: bewerkte
metalen. 8ste groep: bewerkt hout. 9de groep: steenen, kleiaarden
en glazen voorwerpen. 10de groep: bewerkt meerschuim, elpenbeen,
kleine bronzen voorwerpen, stokken, zweepen, paraplnien, enz. enz.
11de groep: papier. 12de groep: graplhsche kunsten. 13de groep:
werktuigen en transportmiddelen. 14de groep: wetenschappelijke
werktuigen. 15de groep: muziekinstrumenten. 16de groep: krijgs
wezen. 17de groep: marine. 18de groep: alles betreffende het
ingenieursvak. 19de groep: de gewone woning met haar inwendige
inrigting en opschik. 20ste groep: hetzelfde van de boerenwoning.
21ste groep: de nationale Hausindustrie. 22ste groep: voorstelling
van de werking der musea voor „Kunstgewerbe." 23ste groep:
kerkelijke kunst. 24ste groep: de kunst van vroegeren tijd door
liefhebbers en verzamelaars tentoongesteld, de zoogenaamde exposition
des amateurs. 25ste groep: hedendaagsche beeldende kunst. 26ste
groepopvoeding en onderwijs.
plaats vond, op den toestand der zedelijkheid, regtspleging,
onderwijs, enz. Bijdragen werden geleverd door de heeren
J. Rinner en G. E. Kloosterhuis. Door eerstgenoemde
werd voorgedragen een proza-stuk getiteld: „Een nare
nacht," een dorpsverhaal van ontmaskering van bijgeloof
door laatstgenoemde het gedicht„St. Helena op 5 Mei
1821* (sterfdag van Napoleon I), uit 't Fransch van
J. J. L. ten Kate.
Jl. Donderdag had des avonds ten 8 ure in het
Bouwlokaal der gemeente de aangekondigde buitengewone
vergadering plaats van de afdeeling Helder der Nederlandsche
vereeniging ter bevordering der koepokinenting, gezeteld
te Rotterdam. In deze vergadering werd het huishoudelijk
reglement vastgesteld en kan hierop thans de goedkeuring
van het hoofdbestuur gevraagd worden. Volgens dit regle
ment acht de afdeeling zich geroepen handelend op te
treden, zoodra hare hulp van gemeentewege wordt inge
roepen, of zoodra feiten van onvoldoende algemeene vac
cinatie of revaccinatie ter harer kennis gekomen zijnde,
hare hulp middelijk of onmiddelijk nuttig of noodzakelijk
kunnen maken. Ieder mannelijk of vrouwelijk ingezeten der
gemeente Helder wordt door enkel toetreding lid der
afdeeling, tegen eene jaarlijksche contributie van hoogstens
een gulden en minstens vijftig cents, en neemt de zedelijke
verpligting op zich om de algemeene vaccinatie en geregelde
revaccinatie te bevorderen, inzonderheid in de gemeente
Helder. In de maand Mei wordt eene afdeelings-vergadering
belegd, waarin onder anderen de afgevaardigde ter alge
meene vergadering der Nederl. vereeniging wordt benoemd.
De afdeeling Helder mag zich in een reeds aanzienlijk
ledental (111) verheugen; echter is het zeer wensclielijk
dat dit getal sterk toeneme, met het oog op het algemeen
belang dat door de Nederlandsche vereeniging ter bevordering
der koepokinenting beoogd wordt. Het bestuur der afdeeling
Helder bestaat uit de heeren H.L. Oudenhoven, president;
dr. Hellema, secretaris; S. Braaksma, penningmeester; G.
E. Bron en H. Daarnhouwer.
Den 8 Febr. zal alhier overgaan aan boord van de
naar Batavia bestemde mailboot Conrad, een detachement
sterk 125 militairen, waaronder 6 onderofficieren.
Het Vaderland verneemt, dat tot kommandeurs van
het Legioen van Eer zijn benoemd de heeren Booms, ge-
neraal-majoor en chef van den generalen staf, enMacLeod,
generaal-majoor en buitengewoon adjudant des Konings,
en tot ridders dierzelfde orde de heeren G. Schneider en
D. Hardenberg, kapiteins bij den generalen staf.
Beroepen bij de Luth. gemeente te Cura9ao de propo
nent F. F. Sonstral.
Aangenomen het beroep naar Grand Rapids (Noord-
Amerika) door ds. J. N. Dosker, pred. bij de Christ. Ger.
gemeente te Zwolle.
Bij de eerste 15 groepen behoort voor ieder een statistiek der
productie onder de nummers, waarin elke groep is afgedeeld.
Hierbij komen nog de additionele tentoonstellingen van de ge
schiedenis der uitvindingen, die der ambachten, die des wereld
handels, enz. en de tijdelijke tentoonstellingen, als van levende
dieren, dood gevogelte, levende planten, enz.
Het gebouw, waarin de tentoonstelling zal plaats vinden, is 9Q5
meter lang en 205 breed. Daarin is één groote galerij over de
geheele lengte, waarop aan beide zijden dwarsgalerijen uitloopen.
Het middenpunt wordt gevormd door een rotunde. Dit zal de
grootste zaal zijn, zonder eenige kolom tot ondersteuning van het
dak, welke men tot hiertoe kent. Het centrum, de rotunde, is
102 meter in doorsnede, 79 meter hoog en geheel opgebouwd
naar de teekeningen van den Engelschen ingenieur Scott-Russell.
De groote galerij zal 25 meter breed zijn, ieder der dwars
galerijen 15 meter, bij een lengte van 75. De dwarsgalerijen zijn
door 35 meter breede open ruimten geseheiden, waar alles geplaatst
zal zijn wat niet onder dak behoeft te worden opgesteld. De
geheele oppervlakte van de overdekte ruimte voor de ten toon
te stellen voorwerpen zal 103,000 vierkante meter zijn.
Ten oosten van 't Rondeau van de Prater Allee en en face van
de groote galerij zal zich het gebouw voor de „Kunstausstellung"
bevinden; het is langs de muren gemeten 6995 vierkante meters
groot. Een door hen zeiven af te sluiten gedeelte zal ingerigt
worden voor de exposition des amateurs. Bedekte galerijen zullen
van uit dit nevengebouw naar de aquaria en de kassen voor zeld
zame planten voeren.
Parallel met den Donau zal een gebouw ingerigt zijn tot op
stelling van de machineriën, 990 meter lang en 28 breed. De
dijk langs evengenoemde rivier zal gebruikt worden om hydrau
lische en dergelijke toestellen te laten werken.
Den architect Carl Hasenauer, wien 't toezigt op den bouw is toe
vertrouwd, werd ook de vervaardiging der teekeningen opgedragen.
De Nordbahn en de Staatsbabn zullen door zijsporen met het
terrein van de tentoonstelling verbonden zijn.
Om den omvang van 't werk der opbouwing te begrijpen diene,
dat alleen voor de 32 pijlers (fundamenten) voor de rotunde 14,000
centenaars Kufsteinsche hydraulische kalk en 400 centenaars Port
land cememt zijn gebruikt.
Vergelijkt men de volgende cijfers: