1873. N°. 16.
Woensdag 5 Februarij.
31 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Vaststelling der 281ste Staats-Loterij.
Binnenland.
IfELDERSCHE
EV NIEUWEDIEPEÏI COURANT,
„Wii Huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zattjbdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaalf 1.30.
franco per post - 1.65.
Prijs der Advertentiën Van 14 regels 60 cent.
elke regel ineer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsrnirateberekend
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMAILS:
Naar Oost-lndiëvia Triest 18 Febr. 'savonds 6 u. 25 m.
a u Marseille 13Febr. 's avonds 6 n. 25 m.
a u u Brindisi 6 Febr. 's avonds 6 u. 25 m.
u per Conrad, 8 Febr., 's avonds 11 uur.
a Cu.rar.ao en Suriname, 16 Febr. 's morg. 6 u. 25 m.
t Kaap de Goede Hoop. via Souihampton: 13 Febr.,
's morg. 6 u. 25 m.
Het GEMEENTEBESTUUR van den HELDER brengt ter
kennis, dat bij resolutie van Z. Bxc. den minister van Financiën
van 9 Januarij 11., No. 13, krachtens de daartoe door den Koning
verleende magtiging, is vastgesteld de 281ste Staatsloterij, bestaande
uit 20,000 loten, 10,000 prijzen en 2 premiën, overeenkomstig het
plan daaraan gehecht.
Beide stukken, geplaatst in de Staatscourant, zijn aan de Secretarie
der gemeente ter lezing nedergelegd.
Het Gemeentebestuur voornoemd,
Helder, STAKMAN BOSSE, Burgemeester.
1 Februarij 1873. L. VERHEY, Secretaris.
HELDER en NIEUWEDIEP, 4 Februarij.
De mailboot Prins van Oranje kapt. E. W. Fabritius,
18 Dec. van Batavia vertrokken, is jl. Zondag alhier aange
komen. Het schip heeft een voorspoedige thuisreis gehad
van 41 stoomdagen, na aftrek van 5 dagen voor het pas
seren van het Suez-kanaal en kolen innemen te Port-Saïd
en heeft de uit- en thuisreis, met lossen en laden op Java,
in den korten tijd van 3 maanden en 28 dagen volbragt.
De zeildag van Zr. Ms. stoomschip de Watergeus,
kommandant kapt.-luit. ter zee K. C. Bunnik, is bepaald
op 16 dezer.
Volgens een bij het Departement van Marine ontvangen
berigt, heeft het schroefstoomschip Citadel van Antwerpen,
onder bevel van den kapt.-luit.-ter-zee J. W. Binkes, na
op den 19 Dec. jl. in de Tafelbaai (Kaap de Goede Hoop)
te zijn aangekomen, den 27sten van daar de reis naar Bata
via voortgezet.
Brieven uit Kennemerland.
Alkmaar, 2 Februari *73.
't Is inderdaad al weder lang geleden, sedert ik u iets van mij
liet hooren, daarom wil ik heden mijne brieven-kronijk weêr eens
bijwerken. Gelukkiger dan de Hagenaars, hebben wij ons niet met
moorden en inbraken en beveiligings-maatregelen daartegen be
hoeven bezig te houden; de hoofdzaak onzer gesprekken is het
aanstaande October-jubilé. Een van de leeraren der hoogere bur
gerschool, de heer Fogteloo, heeft in 2 volksvoorlezingen van „het
Nut" op levendige en aanschouwelijke wijze over het beleg der
stad in 1573 gesproken, en daarop veel bijval verworven. Het
publiek was in grooten getale opgekomen en deed bet gesmaakte
genot ook buiten onze wallen weerklinken, zoodat de spreker door
verschillende buitengemeenten aangezocht is, zijne lezing aldaar te
komen herhalen, waaraan hij thans bezig is te voldoen. Gaf onze
burgerij door hare opkomst blijk van belangstelling, hare belang
stelling had geen prikkel noodig: gedurig hoort men van buurten,
die voor versiering en verlichting wekelijks wat afzonderen; ook
zijn er werklieden die zulks doen, om in October onbezorgd te
kunnen feestvieren. Met nieuwsgierigheid werd dus uitgezien naar
het programma, dat door de algemeene feestcommissie ontworpen
werd; ik laat het hier volgen óm u te doen zien, dat er nog al
wat voor het mes is. 8 October: Opening van het feest door
klokkenspel en kanonschoten, eerste-steenlegging van het opterichten
gedenkteeken, historische en allegorische optocht, algemeene illu
minatie, herhaling van den optocht; 9 October: Kinderfeest voor
de leerlingen der openbare en bijzondere armen- en tusschenscholen,
cavalcade van de vertegenwoordigers der buitengemeenten, muziek
uitvoering in eene verlichte kiosk; 10 October: Harddraverij en
misschien volksspelen, vuurwerk. Een paar punten van dit pro
gramma verdienen toelichting; van kanonnen bezitten wij hier
niets, dan eenige op de hoeken van straten in den grond gestoken
affuiten, maar er bestaat gegronde hoop, dat een Lands schip van
oorlog onze feestviering donderend zal kómen openende cavalcade
onzer omwoners is niet op het programma gebracht dan nadat ge
bleken was, dat hier en daar onder de jongelieden het voornemen
bestond om op een der feestdagen de stad en corps te bezoeken
voor alle liefhebbers is nu de gelegenheid opengesteld, en niemand
behoeft te twijfelen of hij wel welkom zal zijn. De optocht op 8
Oetober zal bestaan uit 4 groepen in costuumde voorloopers en
hoofdmannen van den opstand tegen Spanje, de Staatscbe verdedi
gers, de burger-verdedigers en de regeering der stad in 1573, en
voorts uit 6 zegewagenshet vrijgevochten Nederland, Alkmaar,
handel-nijverheid en scheepvaart, landbouw, kunst en wetenschap,
de drukperstusschen deze wagens worden de corporatiën en
deputatiën geplaatst, die zich bij den optocht willen aansluiten.
Dingsdag avond wordt eene openbare vergadering gehouden, waarin
6j, die aan den optocht deelnemen of dien bevorderen willen, zich
bunnen verklaren.
Ter waarschuwing deelen wij de volgende ongelukken
mede, welke dezer dagen op het ijs reeds hebben plaats
gehad
Te Amsterdam is jl. Zondag middag een melkboer,
die het waagde met zijn melkvaten over het ijs het IJ te
passeren, er door gezakt en verdronken.
Te Well zijn op de Maas vijf personen door het ijs
gezakt en verdronken.
Jl. Zaturdag waren eenige jongedochters te Smilde
bezig met schaatsenrijden op de Drentsche hoofdvaart. Acht
harer geraakten door het ijs. Zes hebben het leven gered,
eene in den bloei harer jaren is verdronken, terwijl nog eene
in zeer bedenkelijken toestand verkeert. De beide laatsten
zijn dochters van den heer Hulst, te Smilde. De verdronkene
was 18 jaar oud.
Bij Lobith zijn vier jonge meisjes onder het schaatsenrijden
door het ijs gezakt. Allen zijn gelukkig gered.
Te Assen heeft een jongeling, die zich onvoorzigtig
op het ijs waagde, den dood gevonden.
Te Leerdam zijn een twintigtal personen, die zich met
schaatsenrijden vermaakten, door het ijs gezakt; zij zijn er
echter allen met een nat pak afgekomen.
Door den kerkeraad der Waalsche gemeente te
Dordrecht is tot predikant beroepen de heer J. H. Hooijer,
pred. te Schellingwoude.
Bedankt voor het beroep naar Aarlauderveen door
ds. A. W. L. Talma, pred. te Harlingen.
Gedurende de maanden November, December en
Januarij zijn te Winkel geregeld des Vrijdag avonds volks-
voordragten gehouden. Men zorgde voor verscheidenheid
en vond steeds een aandachtig gehoor.
In eene vergadering der kiesvereeniging „Burgerpligt,"
te Hoorn gehouden, verklaarde de groote meerderheid zich
voor oefen- boven dienstpligt, op de Zwitsersche wijze.
Met bijna algemeene stemmen werd deze motie aangenomen.
„Artikel 177 onzer Grondwet worde eene waarheid. Plaats-
of nummerverwisseling, die zielverkooperij, worde onder
eiken vorm afgeschaft bij de wet."
Men meldt uit Enkhuizen, dd. 1 dezer: „Het verkeer
te water met Amsterdam, Friesland en Overijssel is geheel
gestremd; de stoombooten der Harlinger- en Zuiderzee-
Maatschappij en de beurtschepen varen niet meer. Er is
veel ijs in zee.
Met het beraamde gedenkteeken zijn wij tot nog toe niet ge
lukkig, daar eene jury van kunstenaars tot 2 malen toe de inge
zonden modellen heeft afgekeurd. Thans is het ontwerpen van een.
nieuw model opgedragen aan den heer Stracké, hoogleeraar in de
beeldhouwkunst te Amsterdam. Hier ter stede is voor het monu
ment voor f 1300 a f 1400 ingeschreven, dat misschien eén gering
bedrag schijnt, maar het niet is, als men in aanmerking neemt,
dat de burgers voor het feest vele malen in de beurs zullen moe
ten tasten.
De Yereeniging tot viering van den gedenkdag van Alkmaars
Ontzet beeft den dichter dr. J. B. Heije uitgenoodigd een nieuw
volkslied te vervaardigen, en aan dit verzoek is terstond en met
warmte voldaaneenige componisten zijn aangezocht, de scboone
woorden van eene daaraan passende melodie te voorzien, en zullen
onder elkander de beste kiezen. Van uwen plaatsgenoot, den heer
Leich, zag ik eene fraaie teekening, „de bangste dag van Alkmaars
beleg," welke door een onzer boekhandelaars in het licht zal wor
den gegeven. Maar meer dan genoeg reeds over ons feest, waarop
ik in volgende brieven nog wel eens zal terugkomen.
In mijn vorigen meldde ik, dat Albregt en van Ollefen ons
dezen winter zouden ontgaanwelnu, Valois is hunne plaats komen
vervullen en gaf reeds „de Goudboer" en „de Gelaarsde Kat" (een
vier-kroonen-kluchtspel) ten beste. Stumpff en Veltman hebben
grooten toeloop. Wij zagen bij hunne voorstellingen mevr. Kleine
schitteren als Tante Moes in „Zege na strijd" (naar Schimmels
roman „het gezin van baas van Ommeren") en als Deborah in
MosenthaTs drama van dien naam; mevr. van der Finck als de
dochter van den houtvester, als Jane Eyre en als Hanna in „Deborah."
De opvoering van „Lugarto" of „Misdaad en vergelding," naar
eene roman van Eug. Sue, kon echter van ons publiek geen bijval
verwerven. De heeren Appy en Hess met de kinderen van laatst
genoemde, zoo terecht in uw blad geprezen, troffen hier een slechten
avond, tusschen een concert van Arion en de dames-zangvereeni-
ging en eene tooneelvoorstelling, maar het beroemde Florentijner
strijkkwartet had eene zaal vol toehoorders, die geene woorden
konden vinden om hunne verrukking uit te spreken. Kunt gij in
uw barre, dezen winter zoo schaars door muziek verzachte noorden,
met uwe vrienden de Florentijnsche meesters eene voldoende re
cette garaDdeeren, laat dan de gelegenheid om iets uitstekends te
hooren niet voorbijgaan.
Gij bemerkt wel, het ontbreekt ons ditmaal weder niet aan uit
spanningen, al noemde ik nog geen uitvoeringen van Mannenkoor,
Bilderdijk, enz. enz. Ziet men bij al die verschillende gelegen-
beden dezelfde toehoorders en dezelfde toeschouwers, dan komt
men tot bet besluit, dat onze burgers, om aan de zucht tot ver
maak ts voldoen, zich zeiven eene zeer zware belasting opleggen,
dat hier zeer veel verdiend moet worden om ook bet meer noodige
te kunnen erlangen, en dat overhouden voor de meesten een onbe
kend woord is. Van daar zeker, dat het overlijden van eene in
den reuk van zuinig en zonderling staande vrouw, die geacht wordt
een miljoen nagelaten te hebben en wier nog 6 weken gesloten
In de Engelsche brieven van het Hld. lezen wij omtrent
de Zondagviering aldaar het volgende:
Ik ben door behendige vragen eindelijk te weten gekomen,
wat alzoo op een Zondag geoorloofd is in een niet al te
strikt Evangelisch-episcopaalsch gezin, waarvan een paar
dochters high-church zijn. Ik begrijp in de verste verte
niet welk beginsel gevolgd is bij de zamenstelling van
dit sabbathwetboek, maar dit doet er niet toe. Dit
wetboek geldt in Engeland, niet in Schotland, en wordt
slechts gehoorzaamd door de meerderheid, daar het der
ultra-vrome minderheid niet voldoet.
1. Des zomers mogen heeren op Zondag morgen een
zeebad nemen, doch dames niet.
2. Mannen mogen des Zondags zich zeiven scheren, doch
geen barbier laten komen.
3. Dames mogen zich echter laten kappen en kleeden
door haar kamenier.
4. Des Zondags namiddags mag men couranten, week
schriften en Engelsche romans lezenFransche en Duitsche
romans zijn echter verboden.
5. Men mag niet schaakspelen, doch een jonge dame
fluisterde mij blozend in het oor, dat bij hen aan huis des
avonds bezique mogt gespeeld worden, mits niet voor geld.
Elk ander kaartspel wasechter verboden. Mogtenze kleuren?"
vroeg ik. "Neen, natuurlijk niet!" klonk het met deugdzame
verontwaardiging.
6. Men mag des Zondags een diner geven, doch geen
groot diner. Eenigen beweerden dat acht, anderen dat tien
het uiterste getal was. Stellen wij dus negen.
Volgens enkelen mogen er alleen familieleden gevraagd
worden; volgens anderen ook vrienden, doch geen kennissen.
7. Men mag des namiddags naar den zoölogischen tuin
in Regentspark gaan, om elkander keurig gekleed te ont
moeten en de beesten te zien voedendoch het is goddeloos
om in Hydepark naar militaire muziek te luisteren, en een
schilderijen-museum dien dag te bezigtigen ware bepaald
profaan.
8. Men mag 's middags niet toeren, maar zich wel per
rijtuig naar een diner laten brengen en zich laten afhalen.
9. Vroeger mogt men na den eten alleen kerkelijke
muziek op de piano spelen, tegenwoordig is ook andere,
mits degelijke muziek geoorloofd. Dus mag men Schumanns
stukken op de piano spelen, maar men mag zijn stukken
testament de harten der vermoedelijke erven en de nieuwsgierigheid
van het publiek in spanning houdt, als eene gebeurtenis werd be
schouwd, welke eenige dagen het onderwerp van alle gesprekken
was. Eene nalatenschap van 100 tonnen (Alkmaarsche n. 1.) komt
niet alle dagen voor, ook niet voor notarissen of ontvangers der
successierechten.
Hoe moeten, bij het noemen van zulke schatten, de werklieden
watertanden, die, bij de duurte der levensbehoeften en de in ieder
werkzame zncht tot verbetering van bestaan, tot nog toe te vergeefs
trachten om eene loonsverhooging van enkele centen per uur te
bekomen! Onze werkliedenvereeniging, die „verbetering van den
stoffelijken en zedelijken toestand" van den werkman in haar schild
voert en het eerste gedeelte van dat programma zeker wel het
meest ter harte neemt, riep, reeds eenige weken geleden, eene
vergadering van meesters en gezellen bijeen, in welke de belangen
der laatsten bepleit werden door 2 afgevaardigden van den Nederl.
Werkliedenbond, de heeren Post en Heldt van Amsterdam. Slechts
één der bazen trad met hen in debat en toonde zich, tegenover
de vraag tot verbooging met 4 centen per uur, geneigd tot opslag
met één cent. De bazen schenen bevreesd, dat hunne patroons
bezwaar zouden maken tegen hooger prijs van den arbeid, of trager
zouden worden in het doen verrichten van werk. Alzoo liep de
bijeenkomst vruchteloos af, en als gevolg daarvan verloor de ver-
eeniging van hare 100 leden de helft. Haar bestuur heeft thans
eenige gegoede ingezetenen uitgenoodigd om bij bestaande kwestiën
hunne voorlichting te willen verleenen, en de verzochten hebben
zich bereidvaardig daartoe vereenigd. Verbetering van loon is zeker
wenscbelijk, indien men slechts bedenkt, dat een verwersknecht,
die het zeldzaam geluk heeft het geheele jaar te werken, 's zomer9
lange en 's winters korte dagen, gemiddeld niet meer dan f 7.10
per week kan verdienen. De verwersbazen van 6 omliggende
dorpen hebben onlangs het loon tot hooger cijfer gebracht dan
hier ter stede, en lokken zij daardoor eenige werklieden van hier,
dan moet voor de blijvenden het loon wel rijzen.
Tot voor weinige dagen was er nog werk in overvloed en werd
er getimmerd en gemetseld, als ware het midden in den zomer.
De ingevallen vorst heeft daaraan plotseling een einde gemaakt.
Overigens is er heel wat werk in het vooruitzicht, zijnde er van
stadswege voor niet minder dan f 60616 bésteed, bij welke kleinig
heid nog komen moet de ijzeren bovenbouw van de 2 bruggen,
waarvan de onderbouw door uw plaatsgenoot Swets voor f 15469
is aangenomenbet bouwen eener nieuwe tusschenscbool en het
inrichten van een ander kantoor van waarborg viel voor f 18600
ten deel aan Slegtkamp te Beverwijk, het bouwen van het muzeüm,
in verband met verbetering van localen der regtbank en van de
Latijnscke school, voor f 13500 aan Brugman alhier. Daartoe is
deze reeds bezig den stadsschouwburg, vroeger de garenmarkt, te
sloopen, hetgeen een aardige bouwval te zieu geeft.
De nieuwe fabriek van stoom- en andere werktuigen is, na een
kortstondig bestaan, weder te niet gegaan. Den ondernemers schijnt
het aan moed of de middelen ontbroken te hebben om het opdagen
