1873. N°. 77.
Vrijdag' 27 Junij
31 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
BERM BETREFFENDE DEN OORLOG MET ATSJIN.
HELDERS! 1IE
KV VÏEUWEIIEPER COURANT.
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dinqjsdag-, Donderdag- eu Zaturdag namiddag.
ibonnementsprijs per kwartaal1.30.
t franco per post - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
VERTREKDAGEN DER BRIEVENMAILS I
Naar Oost-lndië: via Triest 8 Julij 's avonds 6 u. 25 m.
Marseille 3 Julij, 's avonds 6 u. 25 m.
Brindisi 10 Julij 's avonds 6 u. 25 m.
Curcifao en Suriname, 1 Julij 's morg. 6 u. 25 in.
Kaap de Goede Hoop, via Southa.mpf.on: 3 Julij,
's morg. 6 u. 25 m.
Aan berigten uit Batavia, dd. 10 Mei, ontleenen wij
iog het volgende
„Gisteren avond zijn de stoom- en zeilschepen, met de
ran Atsjin terugkeerende troepen aan boord, ter reede
aangekomen, met uitzondering van de William Mackinnon,
Jie heden middag is gearriveerd.
Heden ochtend zijn de gekwetsten, ten getale van 70 of
80 man, van de Kosmopoliet door de Tjiliwong naar den
gebragt. Zij vonden aan den Kleinen Boom dezelfde
ontvangst als hunne voorgangers, met de Singapore hier
aangekomen. Na een en ander gebruikt te hebben, zijn zij
jaar het hospitaal vervoerdde ligtgekwetsten per tramway-
wagen, -de zwaargewonden in brancards met tent. Eerst
morgen zullen de troepen debarkeren. Ten 10 ure is de
Tjiliwong andermaal naar buiten gestoomd, ten einde
eenige gewonden af te halen, die tegen 12 ure aan den
wal zijn gekomen. De manschappen zagen er zeer afgemat
uit. Tegen 2 ure heeft de William Mackinnon zijn anker
laten vallen. De vloot heeft eene voorspoedige reis gehad."
Naar het Alg. D. v. Ned. Indië verneemt, is het leger
bestuur van plan om de getalsterkte der bataillons te
brengen op 1000 man. Men is nu ijverig bezig niet
alleen te Batavia, maar ook te Samarang en te Soera-
baija de troepen te oefenen in de behandeling van het
acbterlaad-geweer. Het getal Beaumont-geweren, uit
ïeierland herwaarts gezonden, is voldoende om daarmede
13 bataillons te wapenen.
Brieveu uit Iieunemerlaud.
XII.
Alkmaar, 22 Juni 1873.
De langste dag is reeds voorbij, de zomer begonnen, en nog
eb ik u niet uitgenoodigd, n in het heerlijke grpen te komen
verkwikken. Heeft het zich lang laten wachten, 't is er des te
prachtiger door geworden. Het vertoont door de regens, waar-
Ie wij bevoorrecht zijn, eene buitengewone frischheid, waardoor
bet genot eener wandeling verdubbeld wordt. Amsterdammers en
Nieuwetliepers maken dan ook weder druk gebruik van de door
spoortreinen en stooinbooten bestaande gelegenheid om eens groen
ea boomen te zien de Amsterdammers mogen roem dragen op
Vondelspark, dat eenmaal eene sclioone wandelplaats belooft
ta worden, voor het tegenwoordige ontbreken lommer en
«kaduw daar nog te veel om met onzen Hout te kunnen wedijveren.
Heyloo en Bergen mogen zióli weder in tal van bezoekers, in
bewonderaars hunner trotsche wouden verhengende nieuwe straat
wegen langs den duinzoom stellen thans de liefhebbers van
natuurschoon in staat, hunne rij- of wandeltochten wat verder, tot
Egmond en Schoorl, uit te breiden. Egmond kent ge waarschijnlijk
leeds, Schoorl gewis niet. Baadt uwe vrienden aan, dat lief gelegen
dorpje niet te vergeten; vriendelijk in het hout verscholen, ligt
bet aan den voet der hoogste duinen van Holland, die zich noord-
»aarts meer en meer versmallen, om bij Hargen plotseling te
eiadigen en door een kunstwerk, de Hondsbossche zeewering, ver
langen te worden. Eene beklimming van den duintop loont de
Moeite door het prachtige vergezicht over een groot deel onzer
provincie, bosschen en bouwland op den voorgrond, landerijen en
dorpen verderop, zelfs de masten in het Nienwediep zijn met het
Uoote oog te onderscheiden. Van Schoorl slingert een schilder-
nhtige weg langs duinen, bosschen en akkers en langs de woningen
«n het gehucht Aagtdorp tot het welbekende „vrouwtje aan 't
duin" te Bergen, waar men onder de schoone beuken na de korte
'indeling zich wat ververschen kan. Mochten de heeren Zur Mühlen
bunnen goedvinden hunne pleziergangers naar Alkmaar des morgens
h Schoorldam te doen uitstappen, niemand zon zich den tocht over
Schoorl naar Bergen beklagen.
Hebben uwe plaatsgenooten zich niet beklaagd, dat Mijers cirque
êweenten als Schagen, Medemblik, Beverwijk en Haarlemmermeer
bezoekt en de zooveel grootere gemeente Helder vermijdt? Dank
dl paardendroes ten uwent, die er den ondernemer toe verplicht,
'de rijksdaalders zijn er door bespaard. Was het dan niet merk
aardig? De tent, ja, de vlugge, ordelijke wijze van opzetten en
'Ibreken, de practische inrichting van het geheel verdient bewon-
dering. Geen geschreeuw, geen gevloek, ieder weet zijn werk en
?aat stil zijn gang. Maar dit kon men gratis waarnemen, even
als de nette optocht, waarvoor het niet aan toeschouwers van hier
elders ontbrak. De voorstellingen echter in het cirque voldeden
fflinderpaarden en ruiters waren vooral niet beter dan van Carré
Wohlschlager, gedresseerde olifanten blijven onbevallige dieren
het zien van een waaghals in eene leeuwenkooi doet de gedachte
Uit een particulier schrijven van Singapore deelt men aan
het Bat. Handelsbl. het volgende mede:
,,Wij ontvangen zekere berigten, dat door alle kleine
vorsten op Sumatra aan den Sultan van Atsjin goed ge
wapende hulptroepen worden gezonden en zijn toegezegd,
om hem bij eene hervatting van den oorlog, dien men
stellig en spoedig verwacht, tegen de Hollanders te onder
steunen. Groote hoeveelheden kruid en ander krijgs-
materiëel werden opgekocht en op verschillende wijze naar
Atsjin gezonden, hetwelk niet kan worden belet, daar de
blokkade niet effectief is. De tweede expeditie naar Atsjin
zal dan ook voor eene geduchte en goed toegeruste magt
staan, die vast besloten is om het rijk tot het uiterste te
verdedigen."
De correspondent van het Bat. Handelsblad te Penang,
die gemeld had dat er nog twee onaangetaste kratons
bestonden, komt op deze mededeeling terug en zegtik had
moeten zeggen een half dozijn, waarvan een, de voornaamste,
veel grooter en sterker dan een der andere en waarin het
paleis staat, ongeveer 15 mijlen van het strand ligt, nage
noeg op dezelfde plaats als Johnstons Chart of the world
on Mercators projection is opgegeven. Nabij dien kraton
is een moskee, naar ik verneem ook versterkt en waarin
.ruimte is om 5000 geloovigen te herbergen. Langs de
kust, als het ware op een eiland, dat gevormd wordt door
de delta der Atsjin-rivier, die zich, in vier takken verdeeld,
in zee stort, liggen aan den regter oever der meest regts
gelegen rivier, een groot aantal forten, die het strand be
strijken aan den linkertak der rivier, waarvan de monding
door twee forten wordt beschermd, is de plaats waar onze
troepen geland zijn en de versterkingen werden genomen.
Al de andere forten, waarvan ik gesproken heb, zijn niet
aangevallen geworden, ook niet het fort, dat de monding
van den uitersten linkerarm der rivier verdedigt.
Gij ziet dus, dat er werk in overvloed voor uwe troepen
zal zijn, wanneer zij den oorlog gaan hervatten; reken er
op, dat 20,000 man de kleinste magt is, die voor deze taak
is berekend; indien het namelijk het doel is den oorlog
spoedig tot een goed einde te brengen.
De Tijd heeft uit eenige aanteekeningen van eenen
rijzen, dat te eeniger tijd de natuur boven de leer gaan en John
Cooper het slachtoffer zijner vermetelheid worden zal. Loopen en
dansen op zeer hooge stelten is evenmin gracieus als gedrilde
olifanten en getemde leeuwen, en het gracieuse moet o. i. in een
paardenspel op den voorgrond staan.
Behalve van Mijer, zijn ons geene uitspanningen aangeboden
dan de voordracht van mej. Kruseman (die van hare gezellin mej.
Perk mocht niet tot de uitspanningen gerekend worden). Mijn
West-Eriesche collega heeft u van de door deze dames te Hoorn
gehouden lezing reeds een verslag gezonden, zoo compleet dat ik
er niets heb bij te voegen, en zoo geestig als ik niet in staat
kou zijn geweest te geven.
Onze zoo gunstig bekende hoogere burgerschool zie in dat
„onze" geene pretensie, waar ik van eene Rijks-instelling spreek
ondergaat een gevoelig verlies door het spoedig aanstaande vertrek
van 1 haren directeur, den heer van Aken, die de betrekking van
directeur van dergelijke gemeente-inrichting te 's Gfavenhage en
daarmede de moeilijke taak aanvaard heeft, om verbetering te
brengen in een zeer ongunstigen staat van zaken. Zijn doorzicht,
flinkheid en humaniteit, eigenschappen welke hem hier deden hoog
schatten, mogen hem in staat stellen, de in de hofstad bestaande
bezwaren te overwinnen eu een daar, meer dan elders, noodig
geslacht van degelijke en ontwikkelde mannen te helpen vormen.
De toebereidselen voor ons Oetoberfeest worden ijverig voortgezet.
Ook de Langestraat heeft zich door het voorbeeld van andere
ètraten en grachten laten verleiden tot eenparige versiering en
verlichting, eene samenwerking, die slechts schaden kan aan de
verscheidenheid en aan den naijver der ingezetenen onderling.
Enkele goede plannen worden daardoor opgeofferd, maar de eens
gezindheid valt in deze ook te waardeeren. Belangrijke sommen
zijn in verschillende gedeelten der stad tot dergelijk doel reeds
bijeengebracht, zoodat het te verwachten is, dat Alkmaar een be
vallig feestgewaad zal vertoonen. De algemeene feestcommissie had
van inschrijvingen der burgerij p. m. f 1200, van een aantal
ingezetenen voor eene harddraverij f 600 eu van eene subsidie der
Ontzetvereeniging f 650 beschikbaar, op verre na niet genoeg om
hare plannen tot uitvoering te brengen. Zij verzocht dus aan den
gemeenteraad eene subsidie van f 1500. De fiuanciëele commissie
adviseerde om f 600 te verleenen, maar het voorstel van een raadslid
óm de gevraagde f 1500 toe te staan, werd aangenomen. Alzoo
begint het bedrag ter beschikking der feestcommissie het betamelijk
cijfer van 4000 te naderen. Bovendien wordt van gemeentewege
f 2000 ten koste gelegd aan een vuurwerk en aan illuminatie,
o. a. van het waaggebouw, waarvan de fraaie voorgevel door 8000
lampions zal verlicht worden. De Koning heeft, zooals de bladen
gemeld hebben, f 500 voor het op te richten monument ge
schonken. Bij de audiëntie, tijdens Z. M. bezoek te Amsterdam,
is niet verzuimd den Koning tot bijwoning onzer feestviering uit
t'e noodigen, maar voor bet oogenblik bestaat nog geen uitzicht,
(jat aan deze uitnoodiging gevolg zal worden gegeven. Met de
mededeeling, dat de komst der feesttent van Bonard te Delft ver
zekerd, en dat de compositie van Itichard Holl voor dr. Heije's
particulieren verslaggever aangaande de Atsjinesche expeditie
het een en ander medegedeeld. Daardoor wordt o. a.
bevestigd, dat het leger van den Sultan door Europeanen
wordt aangevoerd. Verder meent de verslaggever o. a. ook,
dat de expeditie volstrekt gestaakt moest worden, daar
tussclien Mei en September de geheele vlakte van Atsjin
tussclien liet strand en het gebergte niet zelden onder
water staat.
Bij besluit van den gouv.-gen. van 7 Mei is een crediet
van f 2 millioen geopend boven de Indische begrooting
voor oorlogzaken.
De Straits Times, na aan zijne lezers het voornaamste
te hebben medegedeeld uit de Nederl.-Indisclie bladen,
betreffende de expeditie naar Atsjin, zegt:
„Uit de verschillende tijdingen schijnt te blijken, dat de
Nederlandsch-Indische troepen geen tegenstand verwachtten
zoo wanhopig als die gevoerd is, en van meening waren,
dat men met een coup de main zich van Atsjin zou kunnen
meester maken. Wanneer men zulke zware versterkingen
en zulk een wanhopigen weerstand ontmoet, dan is het
beste, neen het eenigste plan, om op kalme en welberekende
wijze de positiën van den vijand te bewerpen, op dezelfde
manier als in Britsch-Indië met zooveel succes werd gedaan,
in den oorlog tegen de Lashaisde sterkste verschansingen
van de Lashais werden gemakkelijk genomen -door
ze heel bedaard te beschieten, niettegenstaande hunne
voordeelige positie, flinken aanleg en hunne talrijke bezet
ting van uitgelezen voorvechters; de Engelschen leden
daarbij slechts geringe verliezen.
Men zoeke en vinde slechts een geschikte stelling om
vandaar uit met juistheid zijn batterij te doen werken en
elk inlandsch fort, elke kraton, moet spoedig bezwijken,
met slechts geringe verliezen aan den kant van de aanvallers.
Het wild er op instormen daarentegen is, in meer dan
een opzigt, een verloren spel; de geschiedenis levert daarvan
verscheidene voorbeelden."
Nog wordt aan het U. D. uit een schrijven van de reede van
Atsjin van 17 April jl. het volgende gemeld:
„Vijf dagen geleden vertrok er een boot met gekwetsten naar
Padang eu nu rèeds gaat een tweede met p. m. 100 gekwetsten
feestlied bekroond is, eindig ik ditmaal mijne berichten over de
viering van ons aanstaande eeuwgetijde.
Het karige voorstel der financiëele commissie van den gemeente
raad vond zijnen oorsprong in den gespannen toestand der plaatselijke
geldmiddelen, ook blijkbaar aan onzen verhoogden aanslag in de
directe belasting. Leenen en schuld maken voor productieve uit
gaven mag dikwerf raadzaam zijn, maar om in plaats van 2
wipbruggen, die f 10,000 zouden vorderen, 2 baseule-bruggen
voor f 40,000 te maken, is eene weelde, welke alleen bij groote
kasruimte geoorloofd mag heeten, afgezien van de vraag, of de
vervanging van wipbruggen (die eigenaardigheid onzer Hollandsohe
steden, ook ten aanzien van de hier bedoelde door mannen van
smaak op prijs geschat zie Waldorp's Gezicht op Alkmaar in
het Mnzeüm-van der Hoop) door baseule-bruggen als eene ver
fraaiing is te beschouwen. Zeker is het, dat de mildheid om
f 30,000 noodeloos aan 2 bruggen op te offeren, schrielheid
omtrent andere onderwerpen medebrengteen instortende wal langs
het Verdronkenoord, een stoep voor de bank van leeniug konden
niet vernieuwd, f 1000 niet gegeven worden voor het achterwaarts
brengen van den voorgevel van een hofje, dat tegenover het fraaie
weeshuis eene straat vernauwt. Of nu de commandant der schutterij
wel fiat zal krijgen op zijn vernieuwd verzoek om eene schietbaan,
en de combinatie waardoor de binnenbanen zijn gekocht op hare
voorstellen tot ruiling van grond en tot het verleenen eener bijdrage
in de kosten van aanleg van het terrein, waarop volgens het plan
van den heer Zooher 29 pereeelen zouden worden gebouwd, valt
te betwijfelen. De nieuwe stedelijke leening is thans uitgeschreven.
Moeht het publiek even ongenegen zijn als ten vorigen jare, dan zal
de Nederlandsche Bank de onuitgegeven aandeelen wel willen beleenen.
Het agentschap der Bank alhier schijnt goede zaken te maken;
in het met Maart geëindigde boekjaar heeft het aan rente van
disconteering en beleening eene winst behaald van f 67561.32,
waardoor het geene geringe plaats inneemt te midden der ver
schillende provinciale agentschappen.
Gij weet, hoe bitter de beide orthodoxe predikanten hier over
hoop lagen, en hoe Dagblad en Standaard gedaverd hebben van
hunne geschillen, toen een hunner de Groote Kerk voor de uit
voering eener cantate op 8 October wilde beschikbaar stellen.
Welnu, ieder had zijne partij en toen onlangs eene verkiezing voor
het kiescollegie moest plaats hebben, ging er niet een, maar
gingen er twee lijsten van rechtzinnige candidaten rond, met het
gevolg, dat de candidaten eener vrijzinnige vereeniging op een
paar na verkozen werden. Onder den indruk van dezen slag
hebben de twistende leeraars zich met elkander verzoend, uit
zucht tot vrede of uit nood? dat mag ieder raden.
Heb ik wel ooit onzen burgemeester een boogje gegeven? Ik
geloof het waarlijk niet. Ik kom er thans toe in verzoeking:
dezer dagen heeft hij eene zitting van den gemeenteraad niet door
laten gaan, om de leden een lesje te geven, dat zij op hunnen
tijd behooren te passen. Prompt. Den volgenden dag, toen de
leden gezorgd hadden dat de vergadering wel kon plaats hebben,
heeft een hunner voorgesteld, haar op een later uur te openen.