Binnenland.
Benoeming-en, enz.
Buitenland.
HELDER en NIEUWEDIEP, 30 December.
Volgens een bij het departement van Marine ontvangen
telegram, was het schroefstoomschip Deli, onder bevel van
den luit. ter zee 1ste kl. P. Swaan, op zijne reis naar
Oost--Indië, den 25steü dezer te Aden aangekomen. Aan
boord was alles wel.
De mailboot Koning der Nederlanden kwam den
27 dezer te Aden aan, en vertrok den 28 dezer, 's morgens
ten 6 ure, weder van daar; alles wel.
De mailboot Conrad passeerde den 27 dezer Gibraltar,
des middags ten 12 ure; alles wel.
De mailboot Madura, den 24 dezer te Port-Saïd
aangekomen, heeft den 26 de reis voortgezet.
Door burgemeester en wethouders dezer gemeente is
op den 29 dezer maand openbare afkondiging gedaan van
de raadsbesluiten van den 14 October 1873, goedgekeurd
bij Zijner Majesteits besluit van den 13 December 11., n°. 5:
a. tot heffing van een hoofdelijken omslag voor 1874,
ten bedrage van hoogstens f 17,000
b. tot heffing van een belasting op het gemaal, a f 1
de 100 kilogrammen meel van tarwe enz., van 1 Januarij
tot ultimo December 1874; en
c. tot heffing van de bestaande belasting op het gedis
tilleerd, tot ultimo April 1875.
Uithoofde van de feestdagen en het ruwe weder
hebben onze visschers gedurende de laatste dagen aan de
vischvangst weinig gedaan, en die er nog op uit zijn geweest
vingen niets. Slechts 2 sloepen kwamen alhier met hun
vangst aan. De eerste besomde f 1000 en de tweede f 500.
De firma den Duik en von Oterendorp werd dezer dagen
zeer teleurgesteld, daar zij moest vernemen, dat de sloep
de Goede Verwachting, schipper Ruijg, die voor hen circa
6000 zeekreeften in lading heeft van Christiansand naar
hier, wegens stormweer te Bremerhaven was binnengeloopen,
behalve met veel schade aan het tuig met geheel vermor
zelde lading. Genoemde firma wilde op Amerikaansche
wijze de teelt alhier beproeven van deze schaaldieren. Zijn
wij wel ingelicht dan zijn deze heeren door deze mislukking
niet afgeschrikt en zullen zij spoedig eene tweede bezen
ding bestellen.
Wij vernemen, dat door het centraal comité voor
het kindergeschenk aan Z. M. den Koning reeds circa
f 25,000 ontvangen is. (Amst. Crt.)
De regering heeft voor f 8 een kanon uit de 14de
eeuw aangekocht, uit Venlo afkomstig en bestemd om deel
uit te maken van het, naar men hoopt, weldra op te rigten
Museum van vaderlandsche kunst en oudheden.
In den ring Scharwoude zijn de predikantstractementen
der navolgende plaatsen in de laatste dagen verhoogd, als
volgtZuid-Scharwoude met f 200, Haringcarspel met
f 200, Oudkarspel met f 100, Noord-Scharwoude met f 100,
Winkel met f 200 en Nieuwe Niedorp met f 100. Op de
laatste plaats deed men dit reeds vier jaren achtereen.
Te Amsterdam werd gisteren aanbesteed: het maken
van aardewerken, gebouwen en verdere werken voor de
uitbreiding van het gemeenschappelijk station te Amers
foort. Minste inschrijver de heer S. van der Kamp, te
Leiden, voor f 94,668.
Jl. Donderdag en Vrijdag heeft het Algem. Nederl.
Werkliedenverbond te Amsterdam een vergadering gehouden,
onder voorzitting van den heer Heldt. Er waren 35 afge
vaardigden en vele leden, die twee morgen- en eene avond
zitting bijwoonden. De toestand van 't verbond is niet gun
stig; de afdeelingen worden minder en het ledental evenzeer.
Te 's Hage heeft men zelfs geen afdeeling kunnen oprigten
te Amsterdam trok zich de oudste vereeniging terug; te
Haarlem smolt 't getal leden van 350 op 80. De voorzitter,
daarop wijzende, betreurde dien achteruitgang, die onver
schilligheid; hij zeide ook dat de Grondwet, die te veel
de belangen der bezittenden voorstond, verouderd was en
herzien moest worden. De secretaris Schuurman gaf nog
onderscheidene mededeelingen; in 't belang van eene goede
regeling van den arbeid van kinderen waren in 't vorig
jaar 2000 adressen aan Z. M. met 30 teekenlijsten rond
gezonden en slechts 3000 handteekeningen werden verkregen
op grond van discussiën, in 't vorig jaar op de eerste
algemeene vergadering gehouden, was te Utrecht den 15
en 17 Junij een coöperatief congres gehouden en werd den
19 Sept. een spaar- en voorschotbank opgerigt; op het
adres aan den Amsterdamschen gemeenteraad, dat de gemeente
de tarieven der loonen mogt verhoogen, was afwijzend
beschikt; de tarieven moeten zich regelen naar vraag en
aanbod.
Daarop werd het oprigten van een begrafenisfonds bespro
ken eD daartoe besloten.
Vervolgens kwam ter sprake bijdragen te bepalen, om
het vernietingen van vakvereenigingen door patroons te voor
komen. Bij de oprigting van 't verbond had. men wel
alle verband met de Internationale afgewezen; nu wilde
men toch een soort van verzetkassen tegen de patroons.
Men zou echter het geld niet vinden; de sigarenmakers
werkstaking had f 30,000 gekost; men deinsde dus voor
de zaak, die men wenschte, terug. Op de volgende alge
meene vergadering zou ze weder ter tafel komen.
Om tot een eigen orgaan te geraken, zou het bestuur
eene overeenkomst trachten te sluiten met eenig blad, het
liefst met de Werkman.
Men zal beproeven een congres bijeen te roepen van pa
troons en werklieden.
Vervolgens kwam geleidelijke loonsverhooging, door het
verbond, en vakvereenigingen te bevorderen, in behande
ling. Het voor en tegen van de vordering van den
werkman tegenover de stelling van vraag en aanbod werd
in het breede uiteengezet en ten slotte bepaald, dat het
centraal bestuur door het oprigten van vakvereenigingen
en het onderling iri verband brengen er van, tot verbetering
van de zedelijke en stoffelijke welvaart van den werkman
zou trachten werkzaam te zijn.
Tot het verkrijgen van eigen woningen is te Amsterdam,
Leeuwarden en Rotterdam reeds veel gedaanzich zelf te
leeren helpen moet den werkman worden ingeprent; dan
alleen is in deze iets te verrigten.
De heer Rommeits hield een rede over de noodzakelijk
heid van voldoend lager onderwijs, zonder 't welk geen
volkswelvaart denkbaar is; daarom naar school met de
kinderendat is 't groote redmiddel. Daarom werd ver-
pligt onderwijs besproken en de noodzakelijkheid daarvan
met algemeene stemmen aangenomen.
Het livretten-stelsel werd afgekeurd en niet in 't belang
van den werkman genoemd. Door 't verbond zal het
dan ook worden bestreden.
Wat ten slotte de openbaarmaking betreft, de vergade
ring betoonde zich voorstander van openbaarheid, omdat
het kwaad alleen het licht schuwt. Het verbond verlangt
openbaarmaking van zijn handelingen en verklaarde het te
betreuren, dat patroons-vereenigingen niet van 't zelfde
beginsel uitgingen. (U. D.)
De heer van Gendt betoogt in eene brochure, dat het
paleis op den Dam, te Amsterdam, ten volle de ruimte
bezit voor alle lokalen voor 't stadhuis benoodigd; er zijn
op den beganen grond en de vier verdiepingen 111 ver
trokken, behalve de woningen voor boden't tegenwoordig
stadhuis heeft er 63, en in een uitgeschreven prijsvraag
waren en slechts 110 noodig gesteld, een tusschen-verdieping
blijft dan nog voor de archieven open. Voor de waarde
van 't tegenwoordig stadhuis kan 't paleis uitnemend voor
stadhuis worden ingerigt. Een nieuw paleis zou in 't Park
tegenover den Hortus moeten gebouwd worden en op de
plaats van 't tegenwoordig stadhuis de beurs worden
opgerigt.
De Amsterdamsche bladen berigten, dat het tooneel-
gezelschap van de hh. Albregt en van Ollefen slechts voor
't oogenblik ontheven is van de bepaling, dat het te
Amsterdam moet gevestigd zijn, uit aanmerking der
moeijelijkheid, om in dat saizoen te verhuizen.
't Handbl. deelt nog mede, dat de stadsschouwburg in de
helft van Jan. zal geopend worden met een oorspronkelijk
blijspel, Thuisblijvengetiteld, door den gunstig bekenden
schrijver van „Uitgaan.1'
Blijkens een verhandeling van mr. W. P. Sautyn
Kluit, opgenomen in de werken van de Maatschappij der
Nederlandsche letterkunde te Leiden, over de Haarlemsche
Courant, is het ad verteeren van familieberigten in 1795
in gebruik gekomen. Toen dit een paar jaar geduurd
had, begreep de fiscus dat het land daardoor groote schade
leed door verminderd briefport. Men zal zich herinneren
dat toen een enkelvoudige brief uit het noorden naar de
residentie 8 stuivers port kostte! Om die schade goed te
maken, besloot het bestuur van Holland een belasting te
heffen van f 1 voor een geboorte-, f 2 voor een dood-
en f 3 voor een huwelijksannonce. Bovendien betaalde
men 2 stuivers zegelregt, -f 1,50 voor de drie eerste regels
en '9 stuivers meer voor. eiken regel.
Te 's Hage zijn üitgegeven acht afbeeldingen der
maag, die de gevolgen toonen van het gebruik en misbruik
van sterken drank.
Aan de waterleiding te Rotterdam zal een grootere
uitbreiding worden gegeven dan oorspronkelijk in de bedoeling
lag. Het buizennet zal worden uitgebreid, en alzoo zal de
som, voor het maken der waterleiding geraamd, wordeD
overschreden met f 50,000; de geheele aanleg vereischt
dus de som van f 1,488.000. Verder is besloten, na de
voltooijing der waterleiding, 20 openbare water- of drink-
kranen in de stad te plaatsen. De kosten hiervan worden
begroot op f 90,000.
Te Rotterdam is voor de feestviering bij gelegenheid
van de 25jarige regering van Z. M. den Koning bijeen-
gebragt de aanzienlijke som van f 28,588,16.
Te Workum en Koudum is eene vereeniging opgerigt
tot publieken verkoop van boter, die bereids 36 leden telt.
Tot volraagt is gekozen de heer N Asma te Koudum.
Op Dingsdag den 20 Jan. a. s. zal in het gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen te Utrecht eene buiten
gewone algemeene vergadering gehouden worden van den
Nederlandschen Weerbaarheidsbond. Onder de zaken die
te behandelen zijn komt voor het houden van een vijfden
Nationalen schietwedstrijd, waarvoor het Centraal Comité,
indien er toe besloten wordt, het programma van den vierden
Nationalen wedstrijd wil van kracht doen verklaren. In
plaats van den heer J. des Amorie van der Hoeven, moet
een nieuw lid van het Centraal Comité gekozen worden.
De dieven, die de vorige week in de pastorie te
Austerlitz onder Zeist, hebben ingebroken, zijn nog niet
ontdekt. Reeds eenige malen meende de politie hen op 't
spoor te zijn.
Op den eersten Kersdag zijn de reizigers van den
laatsten sneltrein uit Arnhem aan een groot gevaar ontsnapt.
Een onverlaat had een eind voorbij 't station Driebergen
een losliggende rail dwars over de rails gelegd. De trein
is wel niet gedérailleerd, maar de machine werd door den
schok defect en kon de reis niet vervolgen. Een hulptrein,
uit Utrecht gezonden, heeft de reizigers afgehaald en de
ledige trein met defecte machine is door een andere loco
motief naar 't station Driebergen teruggevoerd, om de baan
voor den laatsten trein vrij te maken. De vermoedelijke
dader, die zoovele menschenlevens roekeloos in gevaar
gebragt heeft, is door de politie gevangen genomen. Hij
is een landbouwer, onder Veenendaal woonachtig.
De dysenterie, welke dit jaar in Gelderland geheerscht
heeft, heeft zich in 33 gemeenten vertoond en 652 per
sonen aangetast, waarvan 150 zijn gestorven.
Jl. Vrijdag avond is, bij gelegenheid van eene ver
loting in het veld, onder de gemeente, twist ontstaan,
met het ongelukkig gevolg, dat een jongeling van 18 jaar
den volgenden ochtend op den weg vermoord is gevonden.
De vermoedelijke dader heeft eene vrouw en 5 kinderen.
Misbruik van sterken drank schijnt de oorzaak van deze
zaak te zijn.
In den laten avond van den eersten Kersdag heeft
te Beesd eene zeer treurige zaak plaats gehad. Aan de
Achtersteeg, tusschen Beesd en Kuilenburg, waren in eene
herberg een aantal jongelingen en meisjes bij elkander,
toen plotseling een jongman van ongeveer 20 jaren kwam
binnen stuiven, en aan een ander jongman van denzelfden
ouderdom met een mes zulk eene gevaarlijke wonde in de
zijde toebragt, dat deze binnen weinige oogenblikken den
geest gaf. De regtbank van Tiel heeft reeds het noodige
onderzoek gedaan, en de dader is gevat. Er schijnt tusschen
de beide jonge lieden eene veete bestaan te hebben, en de
sterke drank heeft dit verder gebragt. Ook hier zal waar
schijnlijk de waarheid weder bevestigd worden van de spreuk:
de jenever is de beste leverancier voor het tuchthuis.
De gefailleerde bankier J. H. G. te Dinxperlo is in
het begin dezer maand naar Amerika gevlugt. Zijn passief
bedraagt, voor zooverre men kan nagaan, f240,000; onder
scheidene bankiershuizen zijn er in betrokken, terwijl ook
vele landbouwers en renteniers aldaar gevoelige verliezen
lijden. Een telegrafisch berigt uit Baltimore in de Vereenigde
Staten meldt, dat genoemde G. incognito reizende onder
den naam van Herr Schröder, mit Sammtlichen Gepack,
zooals de Duitschers zeggen, is gevat.
De Keizer van Duitschland bevindt zich volgens de
laatste berigten iets beter.
Het mond- en klaauwzeer breidt zich in Zwitserland
uit. Blijkens de officiëele opgaaf heerschte die ziekte den
16 dezer op 357 stallen, zijnde 224 stallen meer dan op
den 1 dezer.
Uit Rome wordt berigt dat de toestand van de
Hertogin van Aoste is verergerd.
In een Reuter-telegram leest men het berigt uit
Lissabon, dat de runderpest op Madeira is uitgebroken en
dat het vee, hetwelk op genoemd eiland gekocht werd en
reeds naar Cape Coast vervoerd is, door de ziekte aangetast
werd.
Vaderlijke Regeringszorg. In 1834 nam de stede
lijke regering van Amsterdam het besluit om het rijdpn
door de stad met karossen, koetsen, kalessen, enz. te ver
bieden, niet alleen tot voorkoming van ongelukken, bij de
engte van vele stegen en straten, maar ook tot bewaring
van eenvoud van zeden, naardien gewoonlijk de een door
het exempel van den ander uitgelokt werd om ook rijtuig
te houden, vaak tot verderf van hunne huizen en tot ruïne
van hunne middelen.
Tot hulponderwijzer te Enkhuizen is benoemd de heer H. M.
Hubrechtse, te Betranchement.
De adelborst 2de kl. jhr. D. van Heemskerek van Beest wordt
met den 1 Jan. a. s. benoemd tot adelborst 1ste kl.
Met dien datum worden geplaatstaan boord van het wacht
schip alhier de adelborsten 1ste kl. J. D. Wolterbeek en D. A.
Kvaijenhoff van de Leur, met intrekking hunner plaatsing aan boord
van het transportschip Java, en aan boord van laatstgemelden
bodem de adelb. 1ste kl. P. T. M. van Leeuwen en P. 0. Granpré
Molière.
Het schroefstoomschip 2de kl. Marnix wordt met den 31 dezer
buiten dienst gesteld en de kapt.-luit. ter zee A. Bietveld eervol
van het bevel over dien bodem ontheven.
De luit. ter zee 1ste kl. B. Wijmans, de luits. ter zee 2de kl.
P. Holtzapffel, W. H. van Braam, L. J. K. A. Jeekel, W. Bömer
en A. C. van der Sande Lacosta, de adelborsten 1ste kl. jhr. H.
M. Speelman en C. Meyboom, de off. van geZ. 3de kl. dr. P. M.
Cowan, de off. van adm. J. C. de Vriese en de scheepsklerken
J. C. van Beyn en P. Lensing, allen dienende aan boord van
gemeld schroefstoomschip, de eerstgenoemde als lste officier, worden
met den laatsten dezer op non-act. gesteld.
De lste luit. A. D. baron van Verschuer, van het lste reg.
vest.-art. alhier, is bij het 3de reg. te Nijmegen overgeplaatst.
Frankrijk.
Bazaine, jl. Donderdag van Trianon vertrokken, kwam
Vrijdag op het eiland St. Marguérite aan. De ex-maar-
schalk heeft zijn oudsten zoon medegenomen en is verge
zeld van zijn beide neven, officieren bij het leger, en van
kolonel Villette. Het escorte, dat hem begeleidt, staat
onder bevel van een kolonel der gendarmerie. Tevens is
een directeur van het gevangeniswezen vertrokken, om het
toezigt te houden bij zijne installatie in het fort van
St. Marguérite.
Rochefort is met het transportschip Virginië te Numea
aangekomen. De zeereis moet zijn gezondheid niet ver
beterd hebben.
Eranqois Victor Hugo, zoon van Victor Hugo, is den
26 dezer te Parijs overleden.
Te Parijs werd dezer dagen de bibliotheek van een
beroemd geleerde in 't Chineesch verkocht. Onder de
belangrijke werken was er één, honderd jaren geleden gedrukt
in de keizerlijke drukkerij te Peking, en behelzende 600
afbeeldingen der typan en kleederdragten van de ver
schillende wilde stammen, die aan China schatpligtig zijn.
Het werd gekocht voor 1100 fr., naar men zegt, door den
agent van een beroemde modiste te Parijs, die nu vooreerst
genoeg nieuwe modellen voor damestoiletten heeft.
Het Comité van Hulpbetoon aan den Elzas en Lotha
ringen heeft jl. Vrijdag te Marseille alle kinderen van uit
die landen geëmigreerden rondom een kersboom bijeenver
zameld en hun geschenken gegeven.
Jl. Zaturdag heeft te Parijs eene hevige ontploffing
plaats gehad in een fabriek van los kruid voor kinder
pistolen. Vijf vrouwen verloren het leven en vijf andere
werden ernstig gekwetst, ten gevolge der instorting van
het vrij ruime gebouw.
