meldde generaal van Swieten, dat een aanval gedaan werd
door 200 man, die gemakkelijk werd afgeslagen; in het
tweede berigtte de opperbevelhebber dat de troepen bij eene
verkenning verder gingen dan noodig was, en dientengevolge
werden teruggeslagen. Ten aanzien van dit laatste is dus
Reuter's berigt niet juist. Het slot van zijn berigt stemt
daarentegen weder vrij wel met het beden ontvangen
regeringstelegram overeen.
Aan een brief van een der officieren, welke de expeditie
naar Atsjin medemaken, ontleent de Arnh. Crt. het
volgende
Na het nemen van den kraton is er nog maar eenige
keeren uitgerukt, en sinds ruim een maand is hier niet
meer aan gedaan, maar wordt er uitsluitend gewerkt aar,
de hier op te rigten versterkingen. Dat dit op den duur
niet altijd even amusant is, behoef ik niet te zeggen; en
dat het ontvangen van een brief hierop een alleraange
naamste afwisseling bezorgt, evenmin.
Er komen hier de volgende versterkingende kraton
(in officiële stukken Cotta Radjaheen groot tort, tegen
over den kraton aan de kali een klein bentingje voor
bruggenhoofd; op Penajoeng, een half nur lager aan de
kali, waar zich thans het hoofdbivak bevindt, een benting
bij de daar geslagen brug; voorts een kwartier lager aan
de rivier een fortje, waar vroeger een Atsjinesche benting
lag; waarschijnlijk nog een in de kampong Marasa; eindelijk
moet het terrein om de meeste dezer werken op 2000
meter straal worden schoongemaakt.
Wanneer deze werken gereed zijn, blijven hier een
gedeelte der troepen als bezetting achter, en gaan de anderen
naar Java terug. Ik behoor niet tot een der blijvende
bataillons; daar deze echter tot compleet zullen worden
aangevuld, zullen er officieren worden overgeplaatst, en
kan ik dus nog niet zeggen, wat mijne bestemming zijn zal.
Men beweert dat de vertrekkende troepen p. m. medio
April gaan zullenof de geprojecteerde werken dan echter
wel klaar zullen zijn, betwijfel ik.
Na het nemen van den kraton is mijn bataillon ijselijk
veel heen en weêr getrokken van kraton naar Penajoeng
vice versa (toepasselijk liedvan Delfshaven naar Schiedam
enz., met eene kleine verandering van woorden); ik ben
op het oogenblik weêr op Penajoeng, met de beide overige
luits. der compagnie in eene hut aan de kali, een aller-
vrolijkst uitzigt: aan de eene zijde de rivier over hare
lengte met de digtbegroeide oevers en het gebergte tot
achtergrondvlak voor ons de rivier en daarover de passer,
waar de Atsjinezen der enkele bevriende kampongs hunne
waren tegen exorbitante prijzen komen verkoopen, en de
tramway die tusschen hier en den kraton is aangelegd
voor het vervoer van geschut, geniematerieël enz. enz.
(Penajoeng ligt aan de oostzijde, de kraton aan de overzijde
der rivier.
Over onze operatiën wil ik liever later breedvoerig praten,
dan er thans over schrijven; ik heb hier veel opgemerkt,
en mijne opinie is niet altijd die van vele anderen. Misschien
schrijf ik u uitvoerig na afloop der expeditie.
De kolonel Pel, vroeger commandant onzer brigade,
blijft als commandant; de blijvende troepen zullende brigade-
Pel uitmaken, zoodat mijn bataillon van de 2de brigade
bij de 3de is overgeplaatst. Ter gelegenheid hiervan hebben
we, den laatsten avond van ons verblijf in den kraton,
waar de kolonel Pel en de blijvende troepen voorloopig
reeds gelegerd zijn, den kolonel een afscheidsdinétje ge
geven met de weinige middelen, waarover we beschikken
konden, hadden we het toch nog vrij aardig kunnen inrig-
ten; ziehier het afschrift van het menu:
Menu du Diner d notre Colonel J. L. J. H. Pel
a Kotta Radja le 18 Mars 1874. oupe Kraton a l'
AméricainePotage au Colonel; Filet de boeuf Atjehnois
Asperges d la Koerong Daroe; Salade a la VictoirePud
ding du quatorzième Bataillon; Fruits a l'humanité; Café;
Liqueurs, etc.
(De Koerong Daroe is het riviertje, in de- Kali Atjeh
uitstroomende, dat door den kraton loopt; de vruchten
hadden we gekregen van het Roode Kruis.)
Voor de juistheid van dit laatste kan ik niet instaan.
Binnenland.
HELDER en NIEUWEDIEP. 30 Aprii.
Met den trein van 1 u. 20 min. 's namiddags vertrok
gisteren met zijne familie van hier de heer dr. F. J.
van Leent, dirigerend officier van gezondheid der marine,
die op den 16den der volgende maand met de mailboot
Conrad naar Indië zal vertrekken. Sedert Oct. 1868 was
de heer van Leent alhier gevestigd en terwijl hij zich jegens
ieder door eenen humanen omgang onderscheidde, was
hij velen ten weldoener, door zijne kennis, inzonderheid
op 't gebied der oogheelkunde, ten behoeve van zoovele lij
ders aan te wenden.
Door eenige belangstellende vrienden werd den vertrek
kende uitgeleide gedaan aan het stationveel grooter dan
't getal der daar aanwezigen is zeker 't aantal van hen,
die den heer van Leent zich zullen blijven herinneren en
en die hem, hoe ver ook weldra van ons verwijderd, alles
goeds toewenschen.
Gisteren avond werd in 't lokaal Musis Sacrum alhier
de aangekondigde soiree musicale gegeven door den heer
B. van der Kaa, oud-élève van het Blinden-Instituut te
Amsterdam. Op verdienstelijke wijze werden de verschillende
nommers van het program ma uitgevoerd, zoodat het vrij
talrijk opgekomen publiek herhaaldelijk van hare ingenomen
heid blijk gaf. De indruk van het gehoorde werd voor
zeker bij allen nog aanmerkelijk verhoogd door de gedachte,
dat hij die zich hooren deed van een zoo edel zintuig,
van het gezigt, is beroofd.
-Z. K. H. Prins Alexander bragt jl. Dingsdag incognito
een bezoek aan boord van de ramtorenschepen en monitors
in deze haven.
De minister van Finantiën verwittigt de belangheb- j
benden dat, te beginnen met 1 Mei dezes jaars, de gelegenheid
zal bestaan om uit Nederland naar Nederl.-Indië kleine geld
sommen door bemiddeling der postadministratie over te
maken. Het regt, wegens deze geldverzeridingen van den
afzender te heffen en door middel van frankeerzegels, die j
op de formulieren worden vastgehecht te kwijten, bedraagt
twintig cent voor elke tien gulden of gedeelte van tien
gulden.
Uit aanmerking van de voortdurende koude des nachts
heeft de minister van Oorlog bepaald dat aan alle militaire
wachten des Rijks tot den 15den der volgende maand
brandstoffen zullen worden verstrekt.
Aangenomen het beroep Kwadijk en bedankt voor
Rockanje en voor St. Maarten en Valkoog door den
heer H. A. van der Meulen, proponent.
-De algemeene vergadering van het Nederlandsch
schoolverbond zal dit jaar den 1 Junij te Utrecht gehou
den worden.
Voor zoover bekend is, zijn in den loop der week van
19 tot en met 25 dezer in deze provincie slechts 2 run-
deren uithoofde van longziekte onteigend en afgemaakt,
en wel in de gemeente Sloten.
Volgens officiële opgaven bedroeg de bevolking in
de na te melden gemeenten van Noordholland op 31 Dec.
1873 de daarbij opgegeven getallen: Alkmaar 11,698,
Amsterdam 281,944, Beemster 3913, Beverwijk 3320,
Bloemendaal 3712, Edam 5288, Enkhuizen 5455, Haarlem
32,758, Haarlemmermeer 12,253, Helder 20,104, Hoorn
9587, Huizen 3281, Nieuwer-Amstel 9408, Purmerend
4747, Sloten 3365, Terschelling 3218, Texel 6368, Velzen
4204, Weesp 3335, .Wormerveer 3617, Zaandam 12,201,
Zijpe 4930.
Het krooningsfeest zal te Alkmaar op den 13 Mei
gevierd worden, met het houden van eene groote hard
draverij in den Hout en het ontsteken van vuurwerk.
Onder voorzitting van mr. C. D. Asser hield de
centrale commissie voor de algemeene zaken van het Neder-
landsch-Israëlitisch kerkgenootschap jl. Zondag te Amster
dam eene buitengewone vergadering. Van de 21 leden uit
de verschillende hoofdplaatsen van het Rijk waren 19
tegenwoordig. Met 14 tegen 5 stemmen werd aangenomen
een voorstel van het lid mr. D. Polak Daniels (van
's Hage), met welk voorstel zich de meerderheid van de
permanente commissie, onder intrekking van hare voor-
dragt, vereenigde. Dat voorstel stelde de al dan niet ver
binding van het rectoraat en het rabbinaat buiten het
debat en luidde, dat voortaan ieder vreemdeling, de noodige
titels in het buitenland verkregen hebbende, ontheven is
van het vereischte, tot dusver gevorderd, dat hij reeds
elders minstens twee jaren het rabbinaat heeft bekleed",
doch dat van den anderen kant van eiken buiter.landschen
rabbijn, rector of niet, de geldigheid van het in den vreemde
verkregen diploma steeds door een rabbinaal collegie in dit
land moet worden onderzocht alvorens hij als opperrabbijn
in Nederland mag optreden.
De aandeelhouders in het Paleis voor Volksvlijt te
Amsterdam, hielden jl. Maandag de jaarlijksche algemeene
vergadering, gepresideerd door den heer A. C. Wertheim.
Uit het verslag bleek, dat het jaar 1873 ruim f 12,080
winst had opgeleverd, zijnde ongeveer f 1700 meer dan
het jaar te voren.
In de vergadering van effecten-handelaren, jl. Dingsdag
avond in de Effecten-Societeit te Amsterdam gehouden,
zijn de volgende besluiten aangenomen: 1. dat op 11 Mei
geene officiële prijscourant zal opgemaakt worden; 2. dat
het hestuur gemagtigd is, zoo noodig, ook den 13 Mei
geer.e officiële prijscourant op te maken; 3. dat de levering
van verkochte stukken gedurende de feestdagen niet zal
plaats hebben en de eerste leveringsdag zal zijn Vrijdag 15 Mei.
De Amst. Crt. verneemt, dat het geschenk, hetwelk
van wege het groothertogdom Luxemburg Z. M. den Koning
bij het zilveren feest zal worden aangeboden, zal bestaan
in een prachtig gewerkt antiek schild, voorstellende de
Aegis, het schild van Zeus, door Hephestos vervaardigd.
Men schrijft uit 's Hage aan 't Handelsblad:
„Zijn hier te lande velen in angstige bezorgdheid omtrent
den toestand hunner betrekkingen in Atsjin, dan is het
voor hen ook een onschatbare troost de overtuiging te
erlangen, dat het den gekwetsten en zieken daar aan niets
hoegenaamd ontbreekt, en het Roode Kruis in toewijding
met de geneeskundige dienst wedijvert. Indien eerstdaags
de gewone vervanging van den chef van de geneeskundige
dienst der zeemagt zal plaats hebben en de aftredende
chef een welverdiende rust verkrijgt, dan zal zijn plaats
worden ingenomen door een man, in de volle kracht des
levens, met de Indische toestanden geheel bekend en met
al die talenten toegerust, welke men in deze gewigtige
dagen voor zulk een betrekking eischen kan, tot het geven
van adviezen, zoo aan het Indisch gouvernement als aan
hen, die van zijn groote ervaring op het gebied der genees-
en heelkunde wenschen gebruik te maken. Wij wenschen
doctor van Leent een voorspoedige reis."
Op de buitenplaats Slarigeregt, nabij Breukelen,
toebehoorende aan den heer Dudok de Wit, is een merk
waardig verschijnsel te zien, dat bewijst welk een belang
rijke rol de bast der boomen speelt bij het opnemen dei-
sappen uit den grond. Daar staat namelijk een morellen-
boom (leiboom) van 5 meters vlugt en van wiens stam,
eene hoogte hebbende van ongeveer IJ meter, niets meer
bestaat dan een reep bast; de stam zelf is geheel weg, en
niettegenstaande dat levert de boom in haren rijken bloei
een prachtig gezigt op. Het is een vreemd gezigt, dat
slechts een reep bast voedsel geeft aan zooveel takken,
terwijl verzekerd wordt, dat de boom elk jaar goede
vruchten levert.
Door het studenten-gezelschap Doctrina uitgenoodigd
tot het houden eener voordragt, arriveerde jl. Zondag te
Leiden uit Genève de heer Loyson (père Hyacinthe) en
nam zijn intrek bij prof. Rauwenhoff, waar hem een talrijk
bezoek ge bragt werd.
Maandag avond trad hij op, voor een buitengewoon
talrijk gehoor, in de groote zaal van het stadsgebouw op
de Breedestraat. Het onderwerp zijner rede wasla crise
actuelle dans l'église catholique en met aanwijzing van het
bekende standpunt, door hem ingenomen, legde hij het
geloof aan een persoonlijken God en de souvereiniteit Gods
aan zijn beschouwing ten grondslag en verklaarde onder de
vrijheid beide de staatkundige en godsdienstige, de vrijheid
voor elke natie en familie, algemeen en individueel, te
verstaan.
Na de pauze kwam spreker tot het beginsel der scheiding
van Kerk en Staat; hij wenschte haar, niet in volstrekten
zin, of in radicalen geest, maar hoofdzakelijk tot losmaking
van den zilveren band, terwijl hij, bij erkenning en eer
biediging van ieders zelfstandigheid, den wederkeerigen
invloed van beiden op elkander in breede trekken aanwees.
Ten slotte sloeg de redenaar een blik in de toekomst, ver
klarende alléén heil te verwachten van hervorming in de
Roomsche tot een Catholieke kerk.
Te ruim half acht ure, zegt het Vaderland, betrad de
heer Loyson den katheder. Zijn uiterlijk is eenvoudig, zijn
voorkomen krachtig, doch zijn gelaat onderscheidt zich niet
door sterk sprekende trekken. Met heldere stem ving hij
aan te spreken; meer en meer geraakte de spreker in gloed,
een breede woordenvloed stroomde hem van de lippen, en
in het vuur zijner improvisatie nam zijn krachtig geluid
zulke kolossale proportiën aan, dat men als 't ware ver
pletterd werd door de magt zijner welsprekenheid. Pére
Hyacinthe is een waar redenaar bij hem geen affectatie,
geen gezochte zinbouw of oratorische wendingen en verras
singen hij preekt niet, hij acteert niet, hij poseert niet.
Hyacinthe spreekt uit het hart tot het hart, wat hij zegt
vloeit voort uit zijn innigste gemoedsovertuiging, hij maakt
zijn hoorders deelgenooten van zijn eigen peinzen, denken
en worstelen, en geen zijner hoorders die hem eenigszins
heeft kunnen volgen, heeft zijn edele taal, zijn schitterende
rede kunnen aanhooren zonder dat de stem van het huma
nisme die er uit sprak, in eigen boezem althans eenigen
weerklank vond of een snaar van sympathie deed trillen.
Te Rotterdam heeft een agent van politie, die iemand
arresteren moest, het genoegen gehad dezen tweemaal in
't water te moeten naspringen. Met hulp van een inspec
teur en een burger werd hij zijnen man ten slotte toch baas.
Door den buitengewonen stand van gras in de wei
landen zijn de stallen te Capelle (Langstraat), reeds eenige
dagen ontruimd en het vee vindt schier overal voldoende
voedsel. Een en ander oefent, zooals gewoonlijk, weder
invloed op de prijzen der koeijen uit, die dan ook merke
lijk gestegen zijn. De prijs van het hooi is zeer verschillend,
de voorraad is intusschen zeer gering, zoodat slechts enkele
partijtjes van de beste soort verhandeld worden. Het
hooigras voor het a. s. saizoen wordt alweder tot ongekend
hooge prijzen gepacht. De vruchtboomen leveren ook in
de geheele Langstraat een prachtig gezigt op.
De Vlissingsche gemeenteraad heeft lang en breed
beraadslaagd over de vraag, of de vergaderingen der regenten
van het gasthuis en van het weeshuis al dan niet met
gebed zouden geopend en gesloten worden. In het
gasthuis zal men nu bidden, in het weeshuis niet. Waarom
is onbekend.
De landbouwer F. van der Lee te Haskerdijken heeft
het eerste voer hooi, in dit jaar gewonnen, reeds binnen.
Jl. Zaturdag werd het ingehaald. Deze oogst getuigt van
een buitengewoon vroeg voorjaar.
Te Leeuwarden hebben twee gevangenen in het
tuchthuis op een medegevangene, die als opzigter in de
werkzaal dienst deed, een moordaanslag gepleegd, door
hem met een plank zoodanig op het hoofd te slaan, dat
men voor zijn leven vreest.
Meer en meer neemt de wijn-vervalsching toe; zoo
wel in Frankrijk als in Duitschland zijn fabrieken en groote
handelshuizen die het buitenland van deze waar voorzien.
Al bestelt men wijn uit Bordeaux van zoogenaamde soliede
huizen, dan is men geenszins zeker niet een surrogaat te
bekomen. In Stiermarken hebben de wijnbouwers zich tot
de regering gewend om dit bedrog tegen te gaan, daar de
werkelijke wijnbouw er groote nadeelen van ondervindt.
Dat die aanvraag om hulp aan de regering niet overbodig
is, blijkt o. a. uit de volgende annonce in de Oostenrijk-
sche dagbladen voorkomende: „Kunstwijn fabiiek! Met
50 gulden kapitaal jaarlijks duizenden te winnen Daar in f
Duitschland mijn kunstwijnrecept voor honderde thalers
wordt verkocht, heb ik besloten aan die zwendelarij het
hoofd te bieden, door den prijs van mijn recept voortaan
op f 20 te stellen. Om mijn kunstwijn te maken is geen
chemische kennis noodig. Zij wordt zonder druiven, ooft
of rozijnen gemaakt. De ingrediënten zijn bij iederen drogist
te bekomen. Geen toestellen of dergelijke worden vereischt.
De eimer (gelijk aan 56 kan) komt slechts op f 31 te
staan, bouquet van bepaalde wijnstreken of bergen, wordt
tegen afzondei lijk honorarium geleverd. Bij vooruitbetaling."
Iemand, die 20 gulden voor 't geheim over had, zond
dat bedrag aan het opgegeven adres en ontving een ant
woord, waaruit hij een en ander in de N. Fr. Presse
mededeelt. In de prijscourant voor de verschillende recepten,
bij dit antwoord gevoegd, komt o. a voor: Eenvoudige
goede wijn met den gewonen wijn aroma f 20. Muscaatwijn
f' 25. Malaga, Tokayer, Madera per recept f 50. Diverse
kleuren rood, donkerrood, donkergeel enz. per kleur f 5.
Aan het slot schrijft deze wakkere man, die met de edele
druif totaal gebroken heeft: „Het is een onderneming
waarmede ge rijk kunt worden, ik heb er reeds menigeen
op de been geholpen. Fijne wijnen, die in Weenen hoogelijk
worden geroemd, zijn en worden volgens mijn recept met
5 h 600 pCt. winst vervaardigd."
Onwillekeurig rijst de vraag: wat drinken wij?
Don Alphonso, Isabella's zoon, zal volgens de Hour
te Woolwich de artillerieschool bezoeken. Hij stelt zich
veel voor van den omgang met Loulou.
Blijkens officiële opgave heerschte in Zwitserland den
22 dezer het mond- en klaauwzeer op 138 stallen, zijnde
