1874. N". 107.
Zondag 6 September.
32 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: HOLEN PLEIN, N°. 163.
Binnenland.
HELDERSCHE
Ei\ ïVIEUWEDIEPER COURANT
„Wij huldigen het goede."
VencHyiit Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Prijs der Advertentiën Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Eiken Donderdag vertrekt de mail naar Oost-Indië
vla Brindisi.
Laatste ligting 's avonds 6 uur.
HELDER en NIEUWEDIEP, 5 September.
Zr. Ms. schroefstoomschip Sambas is den 2 dezer te
Port-Saïd aangekomen. Aan boord was alles wel.
De 34ste verjaardag van Z. K. H. den Prins van Oranje
werd gisteren alhier op de gebruikelijke wijze gevierd.
In de op gisteren avond gehouden vergadering van
het kiescollegie der Hervormde gemeente alhier is, ter
vervulling der vacature, ontstaan door het overlijden van
den heer J. H. Kreraer, beroepen de heer A. F. Macken-
stein, predikant te Haastrecht.
Woensdag a. s. vertrekt te 5 u. 40 m. van Rotterdam
een volkstrein naar hier, tevens passagiers opnemende te
Schiedam, Delft, den Haag en Leiden; ten 7 u. 30 m.
des avonds vertrekt deze trein weder derwaarts,
Z. M. de Koning (Groothertog) heeft tot kómmandeur
der orde van de Eikenkroon benoemd, den kolonel H. baron
van Tuyll van Serooskerken, president van de vereeniging
het Roode Kruis te 's Hage.
Het zal zeer zeker velen, zegt de N. Arnh. Crt., met
ons verheugen, de verdiensten van den lieer van Tuyll
voor deze nuttige en schoone instelling, van welke hij een
der grootste, eerste en ijverigste oprigters en bevorderaars
is, op deze wijze door Z. M. erkend te zien.
De magazijnen van het Roode Kruis vinden, gelijk Z.
K. H. Prins Hendrik onlangs bij een bezoek verklaarde,
hare weergade niet in Europa. Op dit oogenblik is men
in staat, eene geheele scheepslading, met al het noodige
voor het liefderijke doel der vereeniging, op het eerste
aanzoek af te zenden. Zoo goed is daarbij de organisatie,
dat alles binnen twee uren tijd's kan verzonden worden.
Naar Atsjin werd van hier uit reeds verzonden voor
eene waarde van f 80,000 waaronder voor f 500 aan tabak.
Niet Z. M. de Koning, maar Prins Alexander is
benoemd tot kolonel bij het Russische regiment „Koning
Willem III der Nederlanden." Die onderscheiding viel
Z. K. H. te beurt op zijnen jongsten verjaardag. De naam
van het regiment had tot de vergissing aanleiding gegeven.
Een ter uitvoering van art. 8 der wet op den ijk
der gasmeters door den afgetreden minister Geertsema
vastgesteld reglement behelst o. a. het volgende: Voor de
stempeling van de in gebruik zijnde gasmeters wordt een
hijzonder merk vastgesteld, waarvan de stempels aan de
ijkkantoren zullen worden toegezonden. De gasmeters
worden in den regel ter stempeling aangeboden aan de
ijkkantoren of in de daarvoor aan te wijzen localen. De
ijker, chef van dienst, is bevoegd van deze bepaling af te
wijken, hetzija. ingeval de meters niet verplaatsbaar zijn
b. ter vereenvoudiging van de werkzaamheden op verzoek
vati de bélangliebhenden. Ih het laatste geval heeft de
eigenaar der meters zorg te dragen, dat voor zijne rekening
de hulpmiddelen voor de stempeling en het noodige personeel
aanwezig en de meters geheel gereed zijn om de stempeling
te ontvangen.
De stempeling geschiedt op dat gedeelte van de buitenkast,
dat het meest in het oog valt of het best bereikbaar is,
wordende de wijze van stempeling voorts omschreven. Van
het aantal gestempelde gasmeters wordt in elke gemeente
aanteekening gehouden, mét opgaaf van de soort (drooge
of natte), het aantal lichten, waarvoor zij bestemd zijn, en
den naam van den vervaardiger. Een afdruk van voormeld
voorschrift is door Gedeputeerde Staten dezer provincie
toegezonden aan heeren B. en W. in deze provincie, met
uitnoodiging in het hijzonder aan hen, in wier gemeenten
gasfabrieken gevestigd zijn, de gegeven voorschriften alge
meen bekend te maken en hunne medewerking aan de
ambtenaren van het ijkwezen te verleunen bij de uitvoering
der bovengenoemde wet.
Aangenomen het beroep Daar de Doopsgez. gemeente
te Workum door J. Westerman Holstijn, prop., die bedahkt
hepft voor Wormer en Jisp, voor Zuid-Zijpe en voor
Mensingaweer.
Door het provinciaal bestuur in Noordholland is
jl. Donderdag aanbesteedhet doen van klinkerbestratingen
op de groote rijkswegen in die provincie, in drie perceelen.
Minste inschrijver: voor het 1ste perceel de heer M. G.
van der Leeden, te Oud-Beijerland, voor f 5865: voor
het 2de perceel de heer C. van der Meijden Cz., te Har-
dinxveld, voor f 1990, en voor het 3de perceel dezelfde
voor f 1800.
Door den gemeenteraad van Callantsoog is aan den
hoofdonderwijzer eene gratificatie van f 100 geschonken.
De voordragt voor hoofdonderwijzer te Noord-
scharwoude is als volgt: W. Dorsman, te Nieuwenhoorn
M. van Tol, te HaarlemmermeerW. S. P. Hoff, te Hoorn
W. van Twisk en C. Mulder, te Helder en J. B. de Boer
van der Leij, te Zaandam. De laatste drie bij loting, als
hebbende een gelijk aantal punten verkregen.
Men schrijft ons uit Hoorn, dd. 3 Sept.:
„Z. M. de Koning heeft, door tusschenkomst van HD.
adjudant en particulieren secretaris baron Dumonceau, in
een vleijend schrijven zijnen bijzonderen dank betuigd voor
het feestinsigne der Vereeniging voor Volksvermaken alhier,
H. D. dezer dagen toegezonden. Z. M. stelde het „fraaije
kleinood" te meer op prijs, omdat de Vereeniging door het
organiseren en behoorlijk leiden van vaderlandsche en
volksfeesten herhaaldelijk bewezen had, van den besten
invloed te zijn geweest op het geluk en de vaderlandsliefde
van het volk, met welk doel Z. M. zijne hooge ingenomen
heid betuigde.
Zooals men weet, heeft Z. M. den 12 Mei jl. het eere
lidmaatschap van genoemde Vereeniging aanvaard en bestaat
het koninklijk feestinsigne in een massief gouden dravend
paardje, hangende aan een dito hoorn (het wapen dezer
stad) waarvan de strik met diamanten is omzet en gedekt
door een gouden kroon."
Hoewel het vee thans, zoowel op de markt te Hoorn
als te Purmerend, goedkooper is dan eenige maanden
geleden, blijft nog steeds het vleesch zijn lioogen prijs
behoudenteregt klaagt men aldaar en elders daarover, en
beweert men, dat het vleesch minstens 10 cent per half
kilogram lager kon verkocht worden, en dat dan nog de
vleeschhouwers goede winsten zouden maken. Ook de
schapen zijn niet minder dan 12 a 13 gulden lager in prijs
dan vroeger, en toch blijft ook het schapenvleesch duur,
en dus voor den arbeider en den kleinen burger niet te
verkrijgen.
Jl. Zaturdag avond ontstond te Naarden aan de
Amsterdamsche poort twist tusschen een polderwerker en
zijne kostbaas, beiden in den Naarder-meer woonachtig.
Laastgenoemde bragt den polderwerker met een mes zulke
vreeselijke verwondingen toe aan het aangezigt, dat deze
een paar dagen later overleed. De dader bevindt zich in
hechtenis.
Voor het Prov. Hof in Zuidholland stond jl. Woensdag
de gewezen brievenbesteller te Brielle teregt. Die man had
twee brieven uit Oost-Indië, hem tot bezorging ter hand
gesteld, van de postzegels ontdaan en vervolgens met het
cijfer 80 gestempeld, zoodat hij bij de bestelling van eiken
brief 80 cents ontving. Het bedrog is waarlijk te ingenieus
in verhouding-tot de kleine som die het opbragt. Tegen
hem is eene tuchthuisstraf van 5 tot 15 jaren en drie boeten
van 20 ets. geëischt.
Te 's Hage is jl. Donderdag o. a. aanbesteed het
maken en stellen van den metalen bovenbouw der brug
over de Nieuwe Maas, te Rotterdam. Minste inschrijver
de firma Cail en Co. te Parijs voor f 872,000.
De commissie voor het standbeeld van Thorbecke
laat den gemeenteraad van 's Hage vragen, of en waar
nu het beeld moet geplaatst worden. In lang is niet van
de zaak gehoord.
Te Brielle is bezwaar gemaakt tegen de toelating
van het nieuw gekozen raadslid, de heer van Es. Omdat
hij voorzanger is, maakt men de opmerking, dat hij is
„bedienaar van de openbare godsdienst," een met die van
raadslid onvereenigbare betrekking. De kerkeraad en
kerkvoogden liggen over denzelfden man overhoop. De
kerkvoogdij wil den voorzanger afschaften en de kerkeraad
beweert, dat die tot het bedienen van de godsdienst noodig
is, een beweren dat de bovenvermelde opvatting sterkt.
De N. Arnh. Crt meldt, dat te Arnhem het vleesch
10 cents per kilogram goedkooper is geworden, maar zij doet
opmerken, dat dit twee- of driemaal moet geschieden,
voordat het publiek niet meer dan de eigenlijke waarde
voor het vleesch betaalt.
Het volgende voorval heeft te Badel een diepen indruk
gemaakt. Moge de mededeeling overal tot meer voorzig ig-
heid aansporen. Corn. van de Laar, landbouwerszoon uit
het naburige Preusel, wilde een haas schieten, die zich op
de landerijen zijns vaders ophield. Met geladen geweer op
den schouder, stapte hij de deur uit. Op weg een kar
ontmoetende, legde hij het geweer daarop, en gaat naast
den wagen verder. Ter plaatse gekomen waar hij de
jagt zal beginnen, trekt hij het geweer bij den tromp van
de kar. Ongelukkig blijft de haan achter een plank haken,
hij spant gedeeltelijk, slaat neer en drijft zoo de -geheele
lading in de borst van den rampzaligen jager. Des nachts
was de 18jarige jongeling reeds een lijk.
Te Delden kwam voor eenigen tijd in den gemeente
raad een plan tot het maken van een nieuwen stationsweg
ter sprake. Onder de belangrijke adviezen, bij die gelegenheid
uitgebragt, verdient vooral dat van een raadslid, wonende
aan den ouden weg, vermelding. Twee redenen gaf hij op
waarom hij tegen den nieuwen weg was: in de eerste plaats
omdat, naar hij vreesde, door vermeerdering van het aantal
toegangswegen tot het stadje ook de onveiligheid zou toe
nemen, in de tweede plaats omdat als de nieuwe weg kwam
de oude weinig meer zou worden bereden, wat voor zijn
vrouw, die weinig uitging en veel van drukke passage
hield, een groote ramp zou zijn.
Dat advies maakte blijkbaar indruk; de meerderheid
besloot geen nieuwen weg aan te leggen.
Als een buitengewoon feit uit de dierenwereld deelt
men mede, dat de brugwachter Piepers, te Groningen, in
het bezit is van een hen, naauwelijks drie maanden oud,
die reeds sedert eenige dagen volledige eijeren legt.
Jl. Dingsdag namiddag, onmiddellijk na aankomst
van den trein van Zwolle, gebeurde te Meppel een zeld
zaam voorval. Uit een der waggons stapte een sergeant
met zijn vrouw af, voornemens zijnde om, na het gewoon
oponthoud, de reis naar Groningen voort te zetten. Ter
naauwernood in de wachtkamer aangekomen, beviel de
vrouw van een flinken zoon. Na door trouwe zielen zoo
goed mogelijk verzorgd te zijn, werden moeder en kleine
voor verdere verpleging naar het stads-ziekenhuis vervoerd.
De Drenthsche boer, zoo meldt men o. a. aan het
U. D., die vroeger een, als 't ware ingeschapen afschuw
van papierengeld had, die zich een bankbillet liet aan-
preken, later een muntbillet zonder hoog ernstige beden
kingen in ontvangst nam, en daarna ook coupons, zonder
wanhopige tegenstribbelingen in zijne landbouw-almaiiak
wegmoffelde, speelt nu met geldswaardig papier als drinke
broers met oude kaarten en is bezitter van Oostenrijksche,
Turksche, Spaansche en Noord-Amerikaansche effecten.
Hij heeft die in een oude trommel achter 't linnen, en
enkelen, de Rothschilds onder de plattelanders, koopen al
een brandvrije ijzeren kist. Of nu door de een of andere
politieke catastrophe de effecten een klap krijgen, de boer
lacht er om. „Ik heb wel schik met mien Spanjolen,"
zei onlangs een olijke boerheer, „en kan mij best ver
beelden hoe de Amsterdammers die al hun geld op „struken"
en „heegen" zetten in de benaauwheid zitten als Serrano
of don Carlos der wat langs krig, maor wat giet mij 't
an, of dat voddegoed een percent in de hoogte of in de
leegte löp, ik verkoop ze toch niet en Spanje is er góed
veur. 't Wordt niet annexeert, en dat ze onder mekaar
liggen te ronzebonzen, komp alleen umdat ze het te vet
hebt. Ze moesten op 't Ellersveld wonen en zoo'n Don
beginnen met koejongen te worden, die somtieds een stoot
in de ribben, of wat leeger een schop met de klomp krig,
dan zult ander volk worden. Ze zekt, da je in Spanje 't
zaod zoo maor in den grond hebt te zei'jen, en 't is, a'je
de oogen even digt knepen hebt, der al boven, 't Ver
wondert me niks, dat onze Lieve Heer van zukke verwende
schepsels geen plezier hef. Maor waarum döt ie 't! Van
't wereldbestuur hebben wij kriemels geen verstand.
Maor hoe het dan ook wezen mag, ik heb zooals ik al
zee, pleizier met mien Spanjolen. Vrogger dee'k mien geld
aan de Rus, maar das en groot Hans, die veur een abli-
gaassie van duzend gulden ook pardoes duzend gulden wil
hebben, vief percent gef en een gezicht trekt als Goliath
van Gad, maar de Spanjool presenteert mij een defect van
f 1000 veur 200 gulden en ak nou f 1000 uitgeve, hek
f 5000 gulden in papier. Zonder rente, zeg onze Scholte,
die op de Spanjolen scheldt, dat hij bont en blaauw onder
de hemskraage wordt, maar scheelt mij dat? As ik aan
Berend Tippeling geld op intrest leene en vief percent
vragen, dan wordt die tureluursch. Hij mut maar is een
paor jaor in 't Turkenland lo'sjeeren, dan zal i zien, dat
men pleizeirig kan huusholden met geleend geld tegen twalf
percent en 300 wieven."
Intusschen, kleinburgers, die ook druk in Spanjaarden
speculeerden, zitten in groote benaauwdh»id en dat werkt
nadeelig in het dagelijks verkeer Die ellende heeft echter
ook eene goede zijde. De hoer, bang voor papier geworden,
zet weer geld orider bekenden of op hypotheek uit en voor
den aanleg van provinciale en gemeente-wegen is tegen
matige rente weer geld te vinden. De rentestandaard is
5 pCt. De tijd dat een solied man voor 2, 2J, 3a4pCt.
gfeld kon krijgen, is voorbij en de fabelachtige vertelsels
van het „verlegen wezen" met geld, worden, hoe waar ze
ook zijn, moeijelijk geloofd, 't Is echter een feit, dat
vroeger een Drentsche boer een notaris smeekte om geld,
dat hij van deze móest ontvangen, te houden tegen 2, zelfs
tegen 1 pCt. en toen de notaris niet te vermurwen was,
het hem liet en een percent toegaf; maar zooals wij zeiden,
die tijd is voorbij. Dat er echter hier en daar nog aan
zienlijke sommen op verborgen plaatsen en in wollen kousen
worden bewaard, is zeker. Er zijn menschen, die niemand
vertrouwen en dezen willen hun schat altijd kunnen zien
en betasten.
Verwonderlijk is het, hoe verstandig de Drentsche hoer
over effecten weet meê te praten, Hij bestudeert dan
