1874. N°. 134.
Zondag 8 November.
32 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Binnenland.
HELDERSCHE
NEËUWEDIEPER COURANT
,Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdao-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaalf 1.30.
J franco per post - 1.65.
Prije der Adverteatiën V»n 14 regelt 60 cent,
elke regel meer 15 cent.
Groote lettert of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
KIken Donderdag vertrekt de inail naar Oost-lnilië
via Brindisi.
Laatste ligting 's avonds 6 uur.
De sluiting der mail naar Batavia, te verzenden per
mailboot Prinses Amalia, geschiedt den 20 Nov. a. s., na
aankomst van trein II (N. H. Spoorweg), ten 7.32 u. 's avonds.
HELDER en NIEUWEDIEP, 7 November.
Bij de Directie der Marine werd gisteren aanbesteed
de uitvoering der werken voor het onderhoud der dok-
sluis- en andere waterwerken van het Maritime-Etablissement
alhier, gedurende het jaar 1875.
Er waren billetten ingekomen van de heeren: P. Boon
ad f 16,100, P. Spruit f 16,000, S. Gooien f 14,900,
Gebr. Moorman f 14,300, Gehr. Klein f 13,900, B. Swets
f13,728, Vos en Duinker f13,594, Gebr. Janzen f12,827.
Gisteren avond werd in het lokaal Tivoli de eerste
volksvoordragt in dit saizoen gehouden. Een zeer talrijk
publiek vulde de zaal. De heer J. G. R. Vos hield eene
lezing over den goeden ouden tijd; de heer IV. Thie Fz.
droeg voor: „De twee kalfskoppen of de mislukte ver
zoening;" eindelijk de heer J. Rinner: „Hendrik en
Elsje," een dichtstuk van een Noordhollandschen boer.
Door de Onderofficiers-Vereeniging Vaderland en Oranje
werd ten slotte ten tooneele gevoerdDe Militaire Willems
orde, oorspronkelijke dramatische schets in 1 bedrijf, door
Rosier Faassen. Dit tooneelstuk droeg, bij eene zoo flinke
uitvoering, in groote mate de algemeene goedkeuring weg.
Muziekuitvoeringen wisselden de verschillende werkzaam
heden af.
Wij vestigen de aandacht onzer lezers op het hier
achter voorkomend ingezonden artikel, betreffende het
„Willem III fonds." Die zaak behoeft onzes inziens geen
verdere aanprijzing. Het doel is zóó schoon en edel en
maakt zoozeer aanspraak op aller krachtdadige ondersteuning,
dat wij slechts de lezing der circulaire van de sub-commissie
aanbovelen, vertrouwende dat ieder die kan na de lectuur
gaarne iets voor dat doel zal geven.
De schoener Havana, dezer dagen alhier binnen,
verliet voor tien jaren geleden deze haven en heeft sedert
onafgebroken verschillende zeeën bevaren.
De minister van Binnenl. Zaken heeft bij circulaire
van 28 üct. jl. de commissarissen des Konings in de
provinciën uitgenoodigd, de Burgemeesters aan te schrijven,
voortaan bij het ontstaan van longziekte, ten gevolge waar
van ander vee in verdachten toestand geraakt, den eigenaar
van dat vee te herinneren aan zijne verpligting tot inenting
krachtens het besluit van 17 April jl., door een door bem-
zelveu te ontbieden geëxamineerden veearts, en indien de
eigenaar daaraan niet met den vereischten spoed voldoet
(behalve in het geval voorzien in de laatste alinea van art.
1 van het aangehaald besluit), deswege proces-verbaal op
te maken en aan het O. M. te zenden. Het Rijk vergoedt
niet meer dan de som van 50 cent per ingeënt rund.
Aangenomen het beroep naar Waal en Koog op
Texel door den heer J. F. L. Boonacker, candidaat.
Kngelsch vee.
Nu de prijzen van vee en vleesch tegenwoordig de algemeene
aandacht trekken, is het belangrijk de aandacht te vestigen op al
hetgeen in Engeland gedaan wordt tot verbetering van den veestapel.
De meer wetenschappelijke landbouwers in Nederland beginnen
meer en meer de waarde in te zien van de goede resultaten, welke
veredeling van het ras zoo van paarden als van koeijen en schapen
oplevert. Men weet hoe enkele landeigenaars ijveren voor het
invoeren van stamboeken voor het vee, omdat het in de waarde
van het vee een groot onderscheid behoort te maken, uit welk ras
het voortsproot. Het twintigste deel van Coater's Herd-Book is
thans in Engeland uitgekomen, en merkwaardig is het»een een
terugblik leert op de twintig jaren, gedurende welke dit boek ver
schijnt. Indien men een begrip wil verkrijgen van hetgeen voor
een landeigenaar, die een gvooten veestapel heeft, de veredeling
van het ras waard is, heeft men slechts de cijfers te raadplegen,
die voor enkele koeijen en stieren gegeven worden, die van het
ras zijn, dat het meeste vleesch oplevert of de meeste melk geeft.
De hertog van Devonshire, de graaf van Bective en de heer
E. H. Cliency hebben in Engeland sinds vele jaren groote aandacht
geschonken aan hetgeen zij „wetenschappelijk fokken" noemen.
De shorthorns (korthoorns), welke zij aan de markt brengen, zijn
langzamerhand en eerst na vele kruisingen en tal van proefnemingen
het ras geworden, dat ze nu zijn. Bij den laatsten jaarlijkschen
verkoop van vee van dit beroemde ras, heeft de heer Larking aan
aan lord Bective f 15,272 betaald voor een vaars, genaamd Cherrv
Queen, en terzelfder tijd betaalde de heer Holfred f 13,860 voor
een andere vaars, Baroners Oxford, uit de weiden van den hertog
van Devonshire.
Door liet provinciaal bestuur van Noordholland is
jl. Donderdag o. a. aanbesteed: 1°. het driejarig onderhoud
van de provinciale Pettemer zeewering; daarvoor was de
minste inschrijver J. Oldenhurg te Bergen, met het lot
tegen den heer J. den Hartog te Petten, voor f 5050 per
jaar; 2° het driejarig onderhoud van de Heldersche zee
wering; daarvoor was de minste inschrijver de heer B.
Swets, te Helder, voor f 7624 per jaar; 3° het driejarig
onderhoud van de Rijks-zeewering benoorden Petten;
daarvoor was de minste inschrijver de heer J. Oldenburg,
te Bergen, voor f 3446 per jaar.
Naar men verneemt, zal van den Oosterspoorweg 't
gedeelte der lijn AmersfoortApeldoornZutphen 1 Nov.
1875 voor het publiek verkeer geopend worden. (II. D.).
Men meldt van Texel, dd. 4 dezer:
„Engelbertus Boerdinxholder, brigadier bij de rijksveld-
wacht, welke hier elf jaren was gestationneerd, vertrok
heden naar zijne nieuwe standplaats te Hoogwoud. Hij
had hier vele vrienden en wist zich in zijne soms moeijelijke
betrekking goed van zijnen pligt te kwijten. Wij hopen
dan ook dat het dezen ambtenaar in zijn verdere loopbaan
en nieuwe standplaats wel moge gaan."
In de raadsvergadering te Hoorn van den 28 Oct.
is de begrooting dier gemeente voor 1875 vastgesteld in
ontvangst en in uitgaaf op de som van f 131,638,011.
Onder de bijzondere artikelen komt voor een subsidie aan
het Israëlitisch armbestuur a f 300 en eene vermindering
van opcenten voor de gemeente op de Rijks personele
belasting van 75, in stedè van 100, zooals het vorige jaar.
Daarentegen is de hoofdelijke omslag verhoogd van f17,000
op f 23,000.
De te Oterleek nieuw gebouwde school met onder
wijzerswoning is gisteren, in tegenwoordigheid van den
heer schoolopziener en verdere genoodigden, feestelijk
ingewijd.
Jl. Dingsdag was het 40 jaren geleden sedert de heer
M. J. Berckenhoff, te Purmerende, als hoofdonderwijzer
der school voor meer uitgebreid lager onderwijs aldaar optrad.
Van het gemeentebestuur even als van zijne amhtgenooten,
leerlingen en vrienden, ontving hij bewijzen van waardeering.
Jl. Donderdag ochtend is te Amsterdam in het
plantsoen bij de Willemspoort, door een polderwerker, het
lijk gevonden van een lid van den Amsterdamschen gemeente
raad tevens lid van de Prov. Staten, mr. C. A. Crommelin.
Hij had zich waarschijnlijk door een pistoolschot van het
leven beroofd. Sedert jaren leed hij nu en dan aan zwaar
moedigheid.
't Heeft - zegt het Utr. Dbl. - een allertreurigsten
indruk gemaakt dat een der achtenswaardigste leden van
den gemeenteraad, de heer C., door middel van een pistool
schot een einde aan zijn leven heeft gemaakt. Gisteren
schitterde hij nog door zijne welsprekende verdediging van
het onzen lezers bekende voorstel van Nierop, waarvan hij
een der mede-voorstellers was. Hij sprak hoogst bedaard;
van agitatie - bij andere leden van den raad, die den par
lementairen toon meer en meer uit het oog verliezen, zoo
zeer zigtbaar - was bij hem geen spoor te bemerken. Den
avond bragt hij door bij den wethouder van financiën, die
- zoo als men weet zijn ontslag indiende. Daarna volvoerde
hij de betreurenswaardige daad.
Deze vaarzen waren natuurlijk uitzonderingen, doch niettemin,
brengt al het vee van de drie genoemde fokkers groote sommen op
Den 9, 10 en 23 September hadden de groote veeveilingen plaats
Drie-en-veevtig stuks van den hertog van Devonshire werden
verkocht tegen f 4608 per stuk en bragten f 198,144 op. Vijf-
en—twintig stuks vee van lord Bective golden f 4356 per stuk en
bragten dus f 239,580 op. Nog meer geld werd gegeven voor
het vee uit de weiden van den heer Chency. "Voor 46 stuks vee
werd f 265,372 besteed. De koeijen golden het meest en werden
met f 4,608 per stuk betaald.
De Engelsche veehandel gelijkt veel op den Hollnndschen tulpen
handel van weleer, zal menigeen, die deze cijfers leest, denken;
doch men vevgete niet, dat van lien, die deze prijzen besteden,
hetzelfde kan gezegd worden als van Hamlet there is method in
tlder maduess. Vee is nuttiger en kostbaarder dan tulpen, en
veredeling van het soort heeft hij vee eenigszins andere gevolgen
dan hij Haarlemsehe tulpen.
Het was in de laatste helft der 18de eeuw, dat eenige Engelsche
landeigenaars het nut begonnen te waardeeren van bijzondere aan
dacht te schenken aan de vraag, welk ras van vee, voor vetweiders
en boterboeren, het best geschikt is. Het was de heer Bakewell
van Dickley in Nortliamptonshire, die vooral uitmuntte door zijn
heldere inzigten in deze. In een merkwaardig boek van Arthur
Young „A Farmers Tour(dat een allerlevendigst denkbeeld geeft
van Engeland onder de regering van George III) komt de beschrij
ving voor van een bezoek, door hem aan den heer Bakewell gebragt.
Hij zegt: „Bakewell's vee is beroemd in het geheele koningrijk en
hij heeft aangaande het fokken er van denkbeelden, die geheel nieuw
zijn. Zijn beginsel is, dat het er minder op aankomt het zwaarst
mogelijke koebeest te fokken, maar wel om een dier te winnen,
welks lendenen, ribben en meest gezochte deelen het zwaarst zijn.
Men verdiept zich in gissingen, welke wel de aan-
leidende oorzaak mag geweest zijn, dat een man, door de
fortuin in de hoogste mate gezegend, geacht, geëerd, in de
kracht zijns levens, een einde maakte aan zijn leven.
De jl. Donderdag te Amsterdam gehouden raadsver
gadering, die door een talrijk publiek werd bijgewoond, was
voor het grootste gedeelte gewijd aan de voordragt van B.
en W. en het voorstel van de heeren van Nierop en
Crommelin, betreffende de Kanaal-Maatschappij, naar aan
leiding van het bekende schrijven der ministers van Binnenl.
Zaken en van Financiën, inhoudende het verzoek om de in
1868 door de gemeente beschikbaar gestelde som van 3
millioen ook te verleenen al ware het kanaal niet geheel
gereed op 31 Aug. 1876. Na belangrijke discussien is het
voorstel van den heer van Nierop c. s,, strekkende tot
benoeming eener raadscommissie, die met de regering en de
directie der Kanaal-Maatschappij in overleg zal treden, met
23 tegen 13 stemmen aangenomen.
Tot wethouder voor de publieke werken, in de plaats
van jhr. Tindal, is benoemd de heer mr. G. van Tienhoven,
met 29 stemmen, die voor deze benoeming heeft bedankt.
Aan het einde der zitting deelde de heer Coninck Wes
tenberg mede, dat hij het aannemen der motie van den
heer van Nierop, betreffende de Kanaal-Maatschappij, als
een votum van wantrouwen tegen het dagelijksch bestuur
beschouwde te zijn en daarom zijne betrekking als wethouder
nederlegde. Na eenige discussie is die mededeeling voor
kennisgeving aangenomen.
Men meldt o. a. uit 's Hage aan de Arnh. Crt.
„Een schoone toekomst gaan we hier te gemoet sinds de
directie van de Haagsche opera aan een Haagschen chirurgijn
en verloskundige toevertrouwd is. De patiënt zal nu door
krasse middelen aangepakt wordenmisschien herleeft ze
dan wel weer. Verbeeld u dat we hier niets meer of
minder krijgen dan een corps de ballet. In advertenties in
de couranten worden jonge meisjes daarvoor opgeroepen en
naar ik mij verbeeld, zal het plan niet behoeven opgegeven
te worden uit gebrek aan liefhebbers; althans ik verwacht
dat de comediestraat, waar de adspirant-ratjes ter aanmelding
bescheiden zijn, 's ochtends wel gevuld zal zijn met dieHaagsche
jonge jufvrouwen, die men (is het om het gegons dat ze
zwermende afgeven? is het omdat ze ook wel eens steken?)
met den naam van „muggen" pleegt te noemen, de werksters
op de naaiwinkels en, doch deze heeten eigenlijk alleen
bij courtoisie muggen, die groezelige, slecht gevoede
schepsels, die met hoedendoozen belast en beladen de
„pasjufvrouw" op weg naar de clientèle vergezellen. Nu,
de doctor-directeur zal ook het publiek „veel genoegen
doen," zooals de muziekcritici in de couranten altoos
zeggen, althans toen er hier, een jaar of vier geleden, door
een gezelschap uit Weenen balletten gegeven werden was
de schouwburg te klein om het publiek te bevattenof hij
zijn eigen zak daarmede echter veel bevoordeelen zal
betwijfel ik. Ook de opera is in den regel zeer vol, en
om meer „volk" te trekken is het dus niet te doendaar
enboven zijn de oude, in de tijden van Willem II ingestelde
uiterst goedkoope ambtenaars-abonnementen ingevoerd,
die zeer aangenaam voor de ambtenaren zijn, maar voor
de directie vermindering van inkomsten te weeg brengen.
Een vreemde combinatie, zegt ge misschien, geneeskundige
Er is een groot verschil tusschen een rund, dat, om een cijfer te
noemen, 300 pond vleesch heeft, geschikt voor roast-leef en 200
pond van minder soort, dat slechts geschikt is om gekookt te
worden, en een rund, dat 200 pond van het eerste en 300 pond
van het laatste heeft. Hoe minder zwaar de beenderen van een
rund zijn, des te spoediger wordt het vet en des te meer vleesch
zal het wegen. Vleesch, geen heenderen, behoort de vraag van den
slagter te zijn. De vraag van den veefokker is: welk vee brengt
mij meer op? Vee met ligte of met zware beenderen?
Nu was het Bakewell's ondervinding, dat het zware Lincolnshire-
vee, dat in 1760 het meest gezocht werd, zoo onvoordeelig was
en veel meer gras noodig had om meer vleesch op te brengen dan
het vee van Lancashire. „Op de weiden van den heer Bakewell,"
schrijft Arthur loung, „die niet beter waren dan de weiden zijner
buren, zag ik een veel grooter aantal vee, dan de andere weiden
voeden konden, en het vee was zoo vet als boter. De kleine
hoeveelheid voedsel, welke een rund van goed ras in goeden toestand
houdt, is verwonderlijk. Zulk een dier wordt vet in een weide,
waar een slecht gebouwd rund met zware knoken honger lijdt."
Het ras der beroemde Shorthorns is gefokt geworden met bet
oog op de beginsels, in 1760 door den beer Bakewell voorgestaan.
Een klein ras met korte hoorns, dat vroeger ontwikkelde, verdrong
het reusachtig vee van weleer.
Hollandsch vee werd via Huil ingevoerd tot veredeling van het
ras, en uit alle werelddeelen werden koeijen en stieren aangevoerd,
die de gezochte hoedanigheden bezaten. In de "Vereenigde Staten
werden nog hooger prijzen dan in Engeland besteed voor de kunst
producten, die de vaders en moeders van de kudde der toekomst
zullen zijn. De teeltkeuze toch, waaraan Darwin te regt zulk een
gewigt hecht, werkt sneller wanneer de mensch de edelste rassen
bijeenbrengt. (Alg. Handelsblad.)
