1875. N°. 11.
Zondag 24 Januarij.
33 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Binnenland.
HËLOERSCHE
NIEUWEDIEPER COURANT
„Wij huldigen het goede."
Verschijn Dingsdag, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaalf 1 30.
nu franco per post - 1 65.
Bureau: MOLENPLEIN N\ 163.
Prijs der Advertentiën: Aan 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Klken Donderdag vertrekt de mail naar Oost-Indië
vin Urindisi.
Laatste ligling 's avonds 6 uur.
De sluiting der mail naar Padang en Batavia, te ver
zenden per mailboot Java, geschiedt den 29 Januarij a. s.,
na aankomst van trein III (N. Holl. Spoorweg) ten 10.42
des avonds.
HELDER en NIEUWEDIEP, 23 Januarij.
De Commissie, die zich belast heeft met het bijeenbrengen
van fondsen tot stichting van predikantswoningen bij de
Hervormde gemeente alhier, heeft, blijkens aan ons ver
strekte mededeelingen, steun gevonden hij de leden der
gemeente. Reeds nu ziet zij zicli in staat gesteld om ééne
pastorie te doen houwen, waartoe de grond liaar is afgestaan
door heeren kerkvoogden en notabelen. Het plan bestaat
om deze pastorie te bouwen op het aan de Hervormde
gemeente behoorende terrein ten zuiden der Nieuwe Kerk.
Op de uitnoodiging der Commissie tot het inzenden van
geldelijke bijdragen, moeten nog eenige niet onbelangrijke
giften zijn ingekomen.
In de op gisteren gehouden vergadering der Commissie
voor Volks voordragten is besloten tot het houden van nog
twee voordragten in dit saizoen, en wel medio Febr. en
medio Maart. Met genoegen werd geconstateerd, dat die
voordragten steeds meer worden gewaardeerd, en dat de
orde op die talrijke bezochte bijeenkomsten niets te wenschen
overlaat.
Jl. Donderdag avond traden de dames Elize Baart
en Mina Kruseman in Musis Sacrnm voor een talrijk
gehoor op. Eerstgenoemde droeg voor de novelle«Eene
oude jonge jufvrouw,» laatstgenoemde het bekende«Kunst
en kritiek. Over den inhoud van het voorgedragene
behoeven we den lezers van ons blad geene mededeeling
te doen; uit hetgeen indertijd door ons is gemeld over de
lezingen dier dames, elders gehouden, is die inhoud genoeg
bekend. Mej. Kruseman was, tengevolge van haar vroeger
optreden alhier, voor ons geen vreemdeling. Wat de voor-
dragt betreft, handhaafde zij den reeds door haar verworven
gunstigen naam. Ook aan mej. Baart kunnen wij geenzins
de lof ontzeggen van eene schoone, onberispelijke voordragt.
Zij boeide haar hoorders en ontlokte zeker aan alle de
opmerking, dat ook liaar verschijnen op het tooneel voor
zeker een aanwinst zal zijn te achten. Of de geopperde
denkbeelden echter heel veel ingang hebben gevonden,
meenen wij te moeten betwijfelen.
Naar wij met leedwezen vernemen, is de kapitein
ter zee A. R. Blommendal, chef der liydrographie aan het
ministerie van marine, jl. Donderdag aan tafel in het hotel
de 1' Europe door een beroerte getroffen. Zijn toestand is
zeer bedenkelijk; hij is nog steeds bewusteloos en mogt
dan ook niet naar zijn woning vervoerd worden. (D.).
Uit goede bronnen verneemt het U. D., dat er hij
de officieren van het leger zeer weinig lust bestaat, om op
de gestelde voorwaarden bij liet korps mariniers over
te gaan.
Bedankt voor het beroep naar Groningen, door ds.
P. Huet, pred. te Dirksland.
Tot directeur der zeevaartkundige school te Rotterdam
is na drie stemmingen en met het lot tegen den heer
Suyver benoemd de heer J.B.J.Lucardie, luit. ter zee 2dekl.
De bevestiging van den heer J. F. L. Boonacker,
beroepen pred. te Waal en Koog op Texel, zal plaats
hebben op Zondag 31 dezer des voormiddags te half tien
uur. Bevestiger de heer A. Metz, pred. te Hippolitushoef.
Intree 's namiddags te half twee uur.
Te Urk oefent een hulponderwijzer aan de openbare
lagere school (op een salaris van f 500), tevens het vak
uit van barbier met een zeer drukke clientèle.
Den 26 Jan. e. k. zal in het lokaal van den heer
A. Knikker, te Scliagen, ten tooneele worden gevoerd «de
Kaperkapitein,» door het gezelschap van Frascatie, te
Amsterdam. De zeer gunstige recensie in het Algemeen
Handelsblad van 11 Jan jl. noopt tot een bezoek. In 't
hijzonder worden daarbij geroemd de heeren D. W. Jacqui,
Herman en inejufvr. Larondelle, wier spel luide werd
toegejuicht.
Yan de «Yereeniging tot verbetering der kleine-
kinder-bewaarplaatsen,» te Amsterdam, bestaande uit vijf-
en-twintig dames, is een kort, maar zaakrijk verslag ver
schenen, waaruit blijkt, dat zij, door ruime giften daartoe
in staat gesteld, in Julij 1872, in een gehuurd lokaal in
de Vinkenstraat de eerste bewaarplaats heeft kunnen openen
en dat daar in de laatste zeven maanden van dat jaar
3938, in 1873 12,160 en in 1874 15,556 kinderen gevoed
en verzorgd zijn, waarvoor de kosten, na aftrek van de
zeven centen, die de ouders betaalden, in 1873 bedroegen 15 c.
en in 1874 10| cent per dag. De groote behoefte aan goede
bewaarplaatsen had de vereeniging doen besluiten, voor
een deel der aanwezige gelden een huis in de Warmoes
straat te koopen, dat daarna geheel afgebroken en tot een
ruime en geschikte school met speelplaats voor de kinderen
ingerigt is en 1 Februarij a. s. zal worden geopend.
Het ontwerp-adres aan de Tweede Kamer, inhou-
dene bezwaren tegen het ingediende wetsontwerp op liet
hooger onderwijs en het verzoek om in die wet bepalingen
op te nemen om ook aan het Athenaeum Illustre te
Amsterdam, onder zekere voorwaarden, het regt te geven
tot het toekennen van doctorale diplomata, na voorafgaande
examina en promotiën, is jl. Woensdag door den gemeen
teraad van Amsterdam behandelden met eene geringe wijzi
ging in de redactie goedgekeurd.
Yolgens het Hhld. zal den 25 dezer in Diligentia,
te 's Hage. een eeresabel worden uitgereikt aan den onder
bevelhebber van de tweede expeditie naar Atsjin, den luit.-
generaal Verspijck. Bij gelegenheid van die plegtigheid
zullen de bh. Nierstrasz en Fahius het woord voeren.
Het geschenk moet uitgaan van den heer van Rees, lid dei-
Rekenkamer.
De jongeling uit Velzen, die dezer dagen op eene
kostschool te Elburg door een zijner makkers hij ongeluk
met een geladen pistool aan het hoofd is getroffen, is een
paar uren daarna aan de gevolgen overleden.
Niet alleen mej Kruseman, maar ook naar gemeld
wordt, mej. Elize Baart heeft met de heeren Le Gras, van
Zuylen en Haspels een overeenkomst aangegaan om in de
«Vorstenschool» op te treden. De repetitiën en de eerste
voorstelling zullen waarschijnlijk door den heer Douwes
Dekker worden bijgewoond, en de eerste openbare uitvoe
ring zal in de laatste helft van Febr. plaats hebben. Voorts
verneemt men dat aan Utrecht of Leiden de primeur van
de «Vorstenschool» zal gegeven worden, en dat mej. K.
zich zal belasten met de vertolking van «Louise,» en mej.
B. als «Hanna» optreden.
Naar aanleiding van een ingezonden stuk van Prof.
Vissering zegt de N. R. Crt.«Nu H. M. de Koningin
(Koning Willem III is een kweekeling der Leidsche aca
demie), nu er dames, nu er een breede schare van mannen
zonder geleerde opleiding tot het aanhooren der academische
oratie genoodigd zijn, zou het van geen goeden smaak ge
tuigen, de rede in het Latijn te houden. Daarover geen
verschil meer. Hetgeen een punt van geschil had kunnen
zijn, is, of het eeuwfeest der Leidsche universiteit niet uit
den aard der zaak een feest was in de eerste plaats voor
de mannen der wetenschap of men, de vertegenwoordigers
der buitenlandsche universiteiten noodigende, niet van die
zelfde meening uitging? of men, zonder de verdere feest
viering tot de enge afmetingen van een geleerden-kring te
beperken, «de plegtige redevoering van den rector magni
ficus» niet in haar aloud karakter had kunnen houden enz.
Maar dat alles heeft nu geen beteekenis meer. En hoe
naijverig ook op onze goeden naam buitenslands, zeggen
wij thans nu geen Latijn. Over het Hollandsch mogen
zich de vreemde gasten ergeren onhoffelijk te zijn jegens
onze geëerde Vorstin en jegens de dames, dat het laatst
van alles!»
De gemeente Hellevoetsluis verkeert tegenwoordig
in zulk een mageren geldelijken toestand, dat het schoolgeld
er verhoogd is moeten worden.
In den laatsten tijd zijn duizenden kilogrammen
geperst hooi langs Utrecht vervoerd, met bestemming naar
Engeland. Dit hooi, dat voor het grootste deel uit Overijssel
afkomstig is en in de omstreken van Zwolle geperst wordt,
is in liet buitenland zeer gewild. Men betaalt gemiddeld
i van f 30 tot f 35 per 1000 kilogram.
Dezer dagen is door de 62jarige vrouw van Zeijl
voor de derde maal een kind gered. Het kind wilde over
een plank loopen, die over een diepe moddersloot in
Ahstede ligt, doch viel er af en zou zeker zijn omgekomen,
als niet de oude vrouw, eigen gevaar niet tellende, alle
haar nog ten dienste staande krachten had verleend, om
het uit zijn netelige positie te redden. (U. D.)
Men schrijft uit 's Hage aan het Utr. Dagbl.
«Verschillende bladen hebben in de laatste dagen min
of meer juiste berigten gegeven over het ophanden zijnde
eeuwfeest der Leidsche hoogeschool. Er schijnt een noodlot
te wezen op onze nationale feesten geen kan eendragtig
gevierd worden ook heeft dit feest weder aanleiding
gegeven tot de meest treurige verdeeldheid. Bekend is
het, dat de curatoren zich niet hebben kunnen vereenrgen
met het denkbeeld, om de feestrede in het Hollandsch uit
te spreken, maar minder bekend is het, dat ook het doen
der invitaties een oorzaak van twist tussclien curatoren en
professoren is geworden, 't Gevolg daarvan is geweest,
dat er twee dinées plaats zullen hebben, een van curatoren
waaraan Z. M. de Koning zal deelnemen, en een van de
professoren met de vreemde gasten, voor welk dinée de
Koning heeft bedankt. Z. M. zal de feestrede in de kerk
bijwonen en daarna op het stadhuis de vreemde hoog
leeraren op audiëntie ontvangen.
Armzaliger feest dan dit worden zal, kan men zich
moeijelijk denken; de vreemde heeren zullen een raar
denkbeeld krijgen van ons feestvieren. Op de gastvrijheid
dir ingezetenen is een beroep gedaan, en zij, die geen
gast in huis kunnen of willen hebben, kunnen volstaan
met een bon op Paulez af te geven:
«Goed voor een man logies.»
Kon het nationale «Beleg van Leijden» niet ten gehoore
worden gebragt, kon men een gedeelte van de gelden, die
op de begrooting voor het feest zijn uitgetrokken daarvoor
niet hebben bestemd? Kon men het geheele feest niet
hebben laten zamenvallen, met de maskerade in Junij?
Wat wordt nu den vreemden aangeboden! Behalve de
plegtige? ontvangst door den gemeenteraad en door cura
toren, rector en senaat, een diner, een speech in liet Hol
landsch, een audiëntie en illuminatie van academische en
andere en openbare gehouwen, plus een vuurwerk om 10
uur op de ruïne.... op 8 Febr. Hierna moeten de gasten,
die bij Paulez logeeren, nog met een extra trein naar liet
Haagje terug.
Al de bovengenoemde onaangenaamheden roepen in het
geheugen een even amusante als comische strijd, die in de
vorige eeuw onder de Leidsche professoren gewoed heeft
en die niets meer of minder betrof dan het gewigtige
vraagstuk, of de aftredende dan wel de nieuwe rector het
diner presideren moet dat aan het einde van elk academisch
jaar door de hoogleeraren genoten wordt.
De overwinning bleef aan den aftredende ten koste van
de maag van den nieuwen rector, die sedert dien neder
laag aan het diner geen deel meer neemt. Om hem te
troosten gaat men nu na liet diner hij den nieuwen thee
drinken. Er zijn toch altijd kleine groote mannen geweest
Misschien schrijf ik u nog wel eens over dit eeuwfeest.»
Te Boxtel is een algemeen geachte burgeres A. v.
d. M., toen zij Zondags 's morgens zich naar de kerk begaf,
in den Dommel gevallen en verdronken, door liet verzuim
van gaslicht in de straten te ontsteken, waardoor zij den
draai niet goed nam. Haar hulpgeroep werd gehoord, maar
men was in de vroegte niet spoedig genoeg bij de hand.
Denzelfden morgen zijn in diezelfde plaats verscheidene
andere personen, die zich naar de kerk begaven, door de
duisternis misleid, te water geraakt.
Dezer dagen werd te Heesch op eene publieke ver-
kooping een paard verkocht voor f 171 behalve de 10 pCt.
hetzelfde paard werd nu 24 jaar geleden door den tegen-
woordigen verkooper aangekocht voor f 184; het is nu
30 jaar oud.
- De regtbank te Deventer heeft den misdadiger te
Wijhe, die zich aan diefstal van twee muurbloemen had
schuldig gemaakt, veroordeeld tot een cellulaire gevange
nisstraf van 14 dagen, en H. Klomp, alias Peetoom, te
Wijhe, wegens het onbevoegd uitoefenen der geneeskunde,
tot eene geldboete van f 75.
De controleur te Lohitli is niet zoo kwaad voor
zijne ambtenaren als men gezegd heeft. Hij verbiedt hun
't rooken alleen, als zij schepen visiteren, wat voorzieti"
en wettig is.
Het Vaderland deelt op gezag van dr. Verwey mede,
dat de bekende kankerpoeders lapis albus bevatten, waarvan
de juiste hoeveelheid alleen aan dr. V. bekend is. De
poeders worden alleen aan vermogende personen tegen den
prijs van f 10 afgeleverd, aan onvermogende daarentegen
om niet.
Als een bewijs welke vreemde oorzaken er al voor
schoolverzuim worden opgegeven, kan dienen, dat op zeker
dorp, weinige dagen geleden, een knaap den onderwijzer
vroeg, of hij den volgenden dag van' school mogt weg
blijven, om zijn vadernaar de gevangenis te brengen.
Men verzekert, dat den Koning van Spanje een jaar
geld van 28 millioen realen (3) millioen gulden) zal
worden toegekend.
Paris Journal deelt het volgende vermakelijke
nieuwtje mede:
De Venezuelanen hebben op de groote markt van Caracas
een standbeeld willen oprigten voor den president der
republiek.
Maar daar die betrekking zoo dikwijls van titularis ver
wisselt, hebben zij er een lossen kop op geschroefd. Wanneer
nu de president zijn plaats inruimt voor een ander, schroeft
men de kop eenvoudig van den romp en zet er het hoofd
van den nieuw gekozene boven op. De uniform en de
insigniën blijven natuurlijk dezelfde.
