1875. N°. 97.
Vrijdag 13 Augustus.
33 Jaargang.
BEKENDMAKING.
BEKENDMAKING.
Binnenland.
HELDERSCHE
EX MEI WED1EPER COURANT
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.80.
v h ii franco per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: M O L E N P L E I IV SP. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Eiken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost-Indlë. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Anna Paulowna brengen
ter openbare kennis, dat de REKENING der INKOMSTEN en
UITGAVEN van deze gemeente over het dienstjaar 1874, op heden
den Raad aangeboden, gedurende de eerstvolgende veertien werk
dagen op de Secretarie der gemeente voor een ieder ter lezing
nedergelegd en in afschrift tegen betaling der kosten algemeen
verkrijgbaar is gesteld.
Anna Paulowna, den 10 Augustus 1875.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
C. E. PERK. Burgemeester.
A. J. DE JÓNGH, Secretaris.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Anna Paulowna
brengen ter openbare kennis, dat het VOL.TAARSKOHIER van de
BELASTING OP DE HONDEN, voor het dienstjaar 1875, door
den Gemeenteraad in zijne op gisteren gehouden vergadering vast
gesteld, gedurende de eerstvolgende acht werkdagen, op de Secretarie
der gemeente voor een ieder ter lezing is nedergelegd.
Anna Paulowna, 11 Augustus 1875.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
C. E PERK, Burgemeester.
A. J. DE JONGll, Secretaris.
HELDER en NIEUWEDIEP, 12 Augustus.
Volgens een bij het departement van Marine ontvangen
telegram is het raderstoomschip Bromo, onder hevel van
den kapt.-luit. ter zee W. J. Scholten van Aschat, den
10 dezer te Aden aangekomen, en zou, na kolen ingenomen
te hebben, de reis naar Atsjin voortzetten. Aan boord
was alles wel.
Blijkens een bij het departement van Koloniën ont
vangen telegram van den gouverneur-generaal van Ned.-
Indië, was den 4 dezer door den tijdelijken militairen en
civielen bevelhebber in Atsjin, kolonel Wiggers vanKerchem,
het navolgende aan de Indische regering berigt:
«Kleine patrouilles hadden den vijand nog al benadeeld
door het vernietigen van eenige versterkingen en het ver
branden van verscheidene woningen. Evenwel bleef de
vijand vele onzer posten beschieten. Cholera-gevallen
kwamen nog dagelijks voor, maar overigens werd de
gezondheidstoestand zoowel in als buiten Kotta-Radja
gunstiger en de sterfte was betrekkelijk gering.»
De sociëteit Bellona stelt zich voor op 4 September
a. s., de verjaardag van Z. K. H. den Prins van Oranje,
eene feestelijke bijeenkomst te houden, ter bijwoning waarvan
HH. officieren der landmagt, van de schutterij en der
plaatselijke weerbaarheids-vereeniging zullen worden uit-
genoodigd.
De 9de comp. van het 1 ste reg. vesting-artillerie, die
hier eenige dagen heeft vertoefd, is jl. Dingsdag weder
naar haar garnizoen, den Briel, teruggekeerd. Óp a. s.
Zaturdag wordt uit Willemstad alhier verwacht de 8ste
comp. van het 3de reg. vesting-artillerie.
De voorstelling in de Magie en Physique, gisteren
avond in het lokaal Tivoli gegeven door den heer F. Bascli,
was zeer goed bezocht en heeft aan de gunstige verwachting
ten volle beantwoord. We vernemen dat deze eerste door
meerdere voorstellingen zal worden gevolgd.
Bij den heer James Barge, lid van het Amsterdam-
sche comité ten behoeve der slagtoffers door de overstroo
mingen in Frankrijk, is ingekomen van N. N. te Zeist de
som van f 5000.
De heer Douwes Dekker heeft voor 't hem aangeboden
lidmaatschap der Maatschappij van Nederlandsche Letter
kunde bedankt.
De onweersbui van jl. Zondag heeft nog op verschillende
andere plaatsen dan de reeds gemelde schade aangerigt.
In de buurtschap Baal, gemeente Bommel, sloeg de bliksem
in eene hofstede, bewoond door twee huisgezinnen. De
bewoners bleven ongedeerd en er werd geen brand veroor
zaakt. Een hooiberg, mede door den bliksem getroffen,
brandde geheel af.
In de nabijheid van Raalte zijn twee met hooi gevulde
hergen door den bliksem getroffen en totaal afgebrand. Eene
koe is in de weide door het onweder doodgeslagen.
Te Markel sloeg de bliksem in eene boerenwoning, die
geheel afbrandde, terwijl eene daarbij staande schuur met
een 25tal schapen insgelijks een prooi der vlammen werd.
Te Velp op den Zaalheuvel sloeg de bliksem in een
boom en verbrijzelde dien. Te Wijchen werd een huis
getroffen, zonder brand te veroorzaken. Een groot varkenshok
nabij een woning op den weg van Grave naar Nijmegen
gelegen, werd door den bliksem in brand gestoken. Te
Berg-en-Dal, waar bij het losbreken van het onweder 150
personen aan tafel zaten, was de ontsteltenis zeer groot.
Wel twintig malen sloeg de bliksem aan den voet van den
berg neer, op korten afstand van het groote en hoog
gelegen gebouw, dat, van vier bliksemafleiders voorzien,
niet het minste letsel bekwam. Te Lent trof de bliksem
achter elkander drie gebouwen, die allen verbrandden. In
bijna iedere rigting zag men brand. De groote hagelsteenen,
die uit de lucht vielen, zullen zeker veel schade hebben
berokkend, aan de te veld staande gewassen.
Omtrent de gevolgen van den hagelslag te Utrecht, wordt
door het U. D. nog gemeld, dat bij een enkel bloemist
2600 ruiten vernield werden. Door lekkage heeft het
archief van de Nederlandsche Rijnspoorweg-maatschappij
veel geleden.
Loodgieters en metselaars hebbeii volop werk en kunnen
onmogelijk allen helpen. In de Elisabethstraat alhier liep
door het vele water een kelder, waarin een water- en
vuurnering wordt uitgeoefend, vol. De bewoners klommen
op stoelen en tafels en konden den uitgang niet meer
hereiken. De buren en de knechts uit de Manége schoten
ter hulp en haalden hen er uit.
Dc bliksem is geslagen in de boerenhofstede de Pan,
onder de Bilt, zonder echter groote schade te hebben
veroorzaakt.
Al het te veld staande heeft veel geleden. Geheele
liovenierslanden zijn vernield, erwten en boonen tegen den
grond geslagen, salade en andijvie tot moes verpletterd,
de aardappelen hebben veel geleden.
De volgende berekening kan eenigszins een denkbeeld
geven van de verbazende hoeveelheid water, die bij de
donderbui van jl. Zondag middag op die stad is gevallen.
De oppervlakte der stad binnen de singels is ten naastenbij
136 hectaren. Wanneer op die geheele oppervlakte even
veel water gevallen is, als door den regenmeter op Zonnenburg
is aangewezen, dan is dit op elke hectare 743,000 liters of
743 kub. meters en op de geheele stad 101,050 kub. meters.
Deze verbazende hoeveelheid, waarvan het grootste gedeelte
in korten tijd viel, is grootendeels door de riolen naar de
grachten en singels afgevoerd. Geen wonder, dat hier en
daar overstroomingen zijn voorgekomen, doordien de riolen
niet in staat waren die massa te verzwelgen. Een kubieke
regenbak van 46| meter zou juist voldoende zijn geweest
om die watermassa te bevatten.
Beroepen hij de Doopsgez. gemeente te Borne, de heer
K. Gorter proponent.
Het gebouw voor het stoomgemaal tot zuivering dei-
riolen te Hoorn werd aangenomen door de heeren M. God-
vliet en P. J. Blauw, aldaar, voor f12,533; de levering der
machineriën, door de naamlooze maatschappij La Flandre,
te Gent, voor f 10,77-9
-Men meldt uit Nieuwe Niedorp dd. 9 dezer:
«Nadat onlangs in dit blad was vermeld, dat de waar
schijnlijk meer dan 4 eeuwen oude kerk der Hervormde
gemeente alhier eerlang gesloopt en door een nieuwe
vervangen zou worden, hebben de Rijksadviseurs voor de
monumenten van geschiedenis en kunst een onderzoek doen
instellen naar de waarde, die aan het oude gebouw te
hechten is, en naar den staat waarin het verkeert. Na dit
onderzoek hebben zij per missive aan kerkvoogden alhier
kennis gegeven, dat deze kerk behoort tot de merkwaardige
monumenten van Nederland, en dat er weinig dorpen zijn
die zich kunnen verheugen in het bezit van een kerkgebouw,
hetwelk dat te Nieuwe Niedorp in architectonische schoon
heid en waarde evenaart, waarom het te betreuren zou zijn,
indien dit monument, hetwelk als een gedenkteeken van den
ouderdom en den vroegere» rijkdom der gemeente bewaard
gebleven is, zonder noodzakelijkheid werd gesloopt.
De Rijksadviseurs erkennen, dat de kerk behoefte heeft
aan eene algemeene restauratie, doch meenen dat zij gevoegelijk
kan geschieden, en geven daarbij een plan ten beste, hoe,
naar hun oordeel, de kerk zou kunnen worden hersteld en
ingerigt, waardoor dit gebouw zou behouden blijven.
Ten slotte bevelen de Rijksadviseurs met nadruk hun
denkbeeld aan, om de gelden, welke voor den houw eener
nieuwe kerk bestemd kunnen worden, te besteden voor de
algeheele en afdoende restauratie van het oude monument,
terwijl zij hunne diensten aanbieden om kerkvoogden met
adviezen, plannen enz. behulpzaam te zijn.
Dezer dagen hebben kerkvoogden eene vergadering
gehouden en deze missive in ernstige overweging genomen.
Kerkvoogden evenwel meenen te moeten blijven bij hun
besluit tot slooping van de kerk. Zij zijn overtuigd dat
de kerk te bouwvallig is om hersteld te kunnen worden.
Reeds voor eenige jaren hebben meer of minder belangrijke
reparatiën plaats gehad, maar tevens bleek, huns inziens
duidelijk, in hoe vervallen staat het gebouw verkeerde.
Niet alleen is de kap zeer slecht, maar ook verscheidene
pilaren staan in eene meer of minder schuinsche rigting,
terwijl de muren verzakt en verweerd zijn. Ook vreest
men, dat bij eene restauratie, al ware die overigens wen-
schelijk, het gebouw voor de belangen van de eeredienst
minder doelmatig zou blijven, gelijk het thans reeds is.
Kerkvoogden meenen dan ook, dat een naauwkeurig onder
zoek van het gebouw door een bekwamen, practischen
bouwkundige de overtuiging zal schenken, dat hun besluit
tot slooping op redelijke gronden steunt, en hebben bepaald,
dat in dien geest aan heeren Rijksadviseurs zal worden
geantwoord.»
Men meldt uit de Beemster, dd. 9 dezer:
«Een der paarden van den landbouwer J. K., alhier,
is aan den kwaden droes gestorven.»
«Aan de alhier gehouden harddraverij namen 10 paarden
deel. De prijs werd behaald door het paard van den heer
C. Broers, van Sijbekarspel, de premie door dat van den
heer C. Paarlberg, te Zijpe.»
De Portugeesch-Israëlitische gemeente te Amsterdam
viert dezer dagen een heugelijk feesthet 200jarig bestaan
der Synagoge. Talrijke autoriteiten zijn uitgenoodigd om
getuigen van Israëls vreugde te zijn, en de liberale Her
vormde predikanten der hoofdstad hebben jl. Zondag in
de kerken de gemeenteleden aangespoord van hun deelneming
te doen blijken. Ook de algemeene kerkeraad der Ned.
Herv. gemeente heeft een uitnoodiging ontvangen tot
bijwoning van 't feest, maar daar het orthodoxe dat is
't echt christelijk-historische element in die vergadering
de meerderheid heeft, heeft de kerkeraad aan de Israëlie-
tische feestcommissie geantwoord, «dat het hem, ofschoon hij
de uitnoodiging op hoogen prijs stelt, onmogelijk is deel te
nemen aan een feestviering, die van het standpunt zijner
belijdenis hem veeleer een oorzaak van smart dan van
vreugde geacht moet worden te zijn.
«Ónder toebidding van den zegen des Heeren, Num. 6,
verzoeken wij U,» enz.
De Kerkeraad voornoemd,
J. P. Stricker, Voorzitter, qq.
Steinfort, Scriba.»
De volgende brief is door negen predikanten der Nederd.
Hervormde gemeente te Amsterdam aan den Parnassim der
Portugeesch Israëlietische gemeente gezonden:
«De ondergeteekenden, leden van den kerkeraad der
Nederd. Hervormde gemeente alhier, hoogelijk afkeurende
het afwijzend antwoord door dien kerkeraad gegeven op
uwe uitnoodiging, om zich bij het gedenkfeest van het
tweehonderdjarig bestaan uwer Synagoge te doen vertegen
woordigen, voelen zich gedrongen, eveneens op grond hunner
Christelijke overtuiging, u langs dezen weg van hunne
belangstelling in dat feest de verzekering te geven, met de
beste wenschen voor uwe personen en uwe gemeente.
T. Modderman Azn. J. P. Stricker. F. A. C.
Pantekoek. II. A. G. Brumond. H. Steenberg.
J. C. van Marken. K. F. Ternooy Apel.
Ph. R. Hugenholtz. G. J. Vinke.»
Aan Parnassim der Portugeesch Israëlietische gemeerde,
te Amsterdam.
Jl. Maandag avond ten 8| ure is in perceel No. 11,
op de Warmoesgracht te Amsterdam, eene gasontploffing
ontstaan, die zeer ernstige gevolgen had. Binnenmuren zijn
ingestort; plafonds gebarsten, gesprongen en naar beneden
gevallen; stoelen, tafels, spiegels zijn verbrijzeld; glas-,
porcelein- en aardewerk vermorzeld; twee vertrekken
gelijken een ruïne. Van beneden tot boven (vier hoog)
bleef geen glasruit in den gevel, en van de belendende
perceelen zijn eveneens glasruiten verbrijzeld en plafonds
opengereten. De schok was zoo overweldigend, dat aan
de overzijde der gracht, in perceel No. 12, een groot
spiegelruit werd ingeslagen. Dat hierbij geen hevige brand
is uitgebarsten, is te danken aan de spoedige hulp der
brandweer, die een begin van brand aan het plintwerk
dadelijk bluschte, nadat de politie-agenten Lefebvre en
Woudstra het dreigende gevaar hadden getemperd. Beide
en de heer T. Bruins hebben zich loffelijk onderscheiden
door hunne zoo goed geslaagde pogingen om een verschrik
kelijke ramp te voorkomen.
De aanleidende oorzaak van dat ongeluk is waarschijnlijk
te zoeken in het niet zorgvuldig digtinaken van een der
leidingen door den gasfitter, die jl. Zaturdag in de zijkamer
bezig was met het aanbrengen van nieuwe gasornamenten.
De 90ste algemeene vergadering der Maatschappij
Tot Nut van 't Algemeen werd jl. Dingsdag in het kerk
gebouw der Vereenigde Doopsgez. gemeente te Amsterdam
gehouden. Zij werd bijgewoond door ruim 150 afgevaar
digden. De heer H. de Veer, door het hoofdbestuur uit
zijn midden tot voorzitter benoemd, opende de vergadering
met eene redevoering, waarin hij eenige beschouwingen
leverde over den aard der werkzaamheden van de Maat-
