1875. N°. 123.
Woensdag 13 October.
33 Jaargang.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Binnenland.
HELDERSCHE
EN MEI WEIMEPER OIRWT
„W ij huldigen het goed e."
Verschijnt Dingsdag, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal 1.80.
franco per post - 1.65.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 103.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Sdlken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost-Indlë. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
De sluiting van de mail naar Padavg en Batavia, te
verzenden per mailboot CELEBES, geschiedt voor druk
werken den 15 October a. s., na aankomst van trein III
(Noordholl. Spoorweg) ten 10.58 des avonds, voor brieven
den 16 October, na aankomst van treinl ten 9.47 des morgens.
HELDER en NIEUWEDIEP, 12 October.
Bij de op 19 dezer te houden verkiezing van gemagtigden
in het Kiescollegie der Hervormde gemeente alhier moet
voorzien worden in de vacaturen, die ontstaan zullen wegens
de periodieke aftreding van 10 leden van dat Collegie,
alsmede in 3 vacaturen, ontstaan door overlijden en door
benoeming tot eene andere kerkelijke corporatie.
Gisteren morgen is de bejaarde landbouwer A. v. D.,
uit Koegras, die melk aan zijn klanten alhier had gebragt,
op weg huiswaarts met zijn paard, door het omkantelen
van den wagen, in een vrij diepe sloot teregt gekomen.
De man verdronk jammerlijk, terwijl het paard zich heeft
weten te redden.
Op den 4 Aug. jl. overleed te Soerabaija, in Neêrl.
O. I., de 1ste timmerman der Marine J. van den Berg,
in hulpbehoevenden toestand nalatende eene weduwe met
twee nog zeer jeugdige kinderen, alhier woonachtig.
De Onderofficiers-Vereeniging voor Zee- en Landmagt
«Vaderland en Oranje,» waarvan de overledene lid was, is
voornemens, op Dingsdag den 2 November a. s., ten voor-
deele van die weduwe eene tooneelvoorstelling te geven,
welke zal opgeluisterd worden door het strijkorchest van
de K. N. Marine alhier, onder directie van den heer Wec-
kesser, dat daartoe, geheel belangeloos, zijne medewerking
heeft toegezegd.
Wij twijfelen niet, of onze plaatsgenooten zullen gaarne
willen medewerken om dit menschlievend doel der Ver-
eeniging op krachtige wijze te ondersteunen.
Gisteren morgen is een trein van den Holl. Spoorweg
te Vogelenzang gederailleerd, waardoor de volgende treinen
verhinderd werden den weg te passeeren. De trein was
gelukkig ledig en het dienstdoend personeel heeft geen
letsel bekomen.
De rammonitor Adder, dezer dagen buiten dienst
gesteld, zal voorloopig te Hellevoetsluis blijven.
Men schrijft aan de Standaard:
«Niettegenstaande bij de Marine-directiën reeds een goed
georganiseerde brandweer bestaat, zal deze toch nog ver
beterd worden. De directiën te Willemsoord en Hellevoet-
sluis zullen ook in het bezit komen van eene stoombrand-
spuit, gelijk Amsterdam er nu twee heeft. Voorts zullen
nog voor alle 3 directiën, de bij de Amsterdamsclie brand
weer gebruikt wordende Extincteurs met Waarloo-ladingen,
en ook rookmaskers, beide van het beste, sinds korten tijd
uitgevonden systeem, worden aangeschaft. Maatregelen als
deze, welke de veiligheid verhoogen van het Rijksmateriëel.
hetwelk tonnen gouds vertegenwoordigt, verdienen ten volle
aller goedkeuring.»
Het gedeeltelijk bankroet van Turkije kost aan de
fondsenhouders een verlies aan inkomen van bijna 84 millioen
gulden per jaar. Bovendien moet men het verlies rekenen
aan kapitaal door de daling der Turkscbe fondsen.
Volgens de Constitutionnel is bij het Nederlandsche
gezantschap te Parijs berigt ontvangen, dat Prins Hendrik
dezer dagen aldaar wordt verwacht. De Prins van Oranje
zou dan tegelijk met zijn oom terugkeeren.
Volgens dat blad zou alzoo de Prins van Oranje nog
in Parijs vertoeven. Andere bladen maken melding van
zijn verblijf te Arenenberg.
Beroepen bij de Chr. Geref. gemeente te 's Herto
genbosch ds.'K. van Goor, pred. te Broek op Langendijk,
die ook te Spijkenisse is beroepen.
Tot directeur der Burger-avondschool te Alkmaar,
in de plaats van den heer A. van Uven, naar Gouda ver
trokken, is benoemd de heer W. Verbeet, leeraar aan die
inrigting.
In de afgeloopen week heeft de inspecteur-generaal
van de Fransche geneeskundige dienst der landmagt, het
rijkshospitaal te Utrecht bezigtigd en zijne bijzondere tevre
denheid over deze rijks-inrigting betuigd; met gelijk doel
had hij te Amsterdam de inrigtingen voor het onderwijs
der militaire studenten in de geneeskunde bezocht.
Jl. Vrijdag zijn 30 prachtige hengsten van Olden-
burgsch ras langs Utrecht naar Engeland vervoerdzij zijn
voor den aanfok bestemd; er waren paarden bij, waarvoor
f 2000 betaald is.
Op den 7 dezer werd voor het Provinciaal geregtshof
in Noordbrabant behandeld de zaak tegen B. P., oud 33
jaar, geboren te Cuijk, wonende te Ilaps, beschuldigd van
moord op een pasgeboren kind van het vrouwelijk geslacht,
van 't welk zijne bij hem inwonende en met hem levende
ongehuwde schoonzuster te zijnen huize en in zijne tegen
woordigheid was bevallen, door het even na de geboorte
te hebben geworgd door een lint vast om den hals te
snoeren en met twee knoopen vast te maken en het daarna
in een zak gedaan en in een kuil in den stal zijner woning
begraven te hebben. In deze zaak werden negen getuigen
gehoord; de procureur-generaal rekwireerde eene tuchthuis
straf van twaalf jaren.
Mr. H. van Lanschot trad als verdediger op en conclu
deerde tot verzachting van straf, op grond van zijn vol
ledige bekentenis. Het hof zal a. s. Woensdag uit
spraak doen.
Omtrent den moord te Velp (Noordbrabant) meldt men
uit Grave, dd. 8 Oct., nader het volgende:
Toen gisteren de brigadier der maréchaussee P. J.
Lellscliop vernomen had, dat in een hadbosch te Yelp het
lijkje gevonden was van een der vermiste kinderen uit het
dorp Reek, begaf hij zich onmiddellijk derwaarts. Onderwijl
was niet ver van daar het lijkje gevonden van het tweede
kind, liggende in een greppel, waarin ongeveer twee palm
water stond. De inwoners van het dorp Reek en de bewoners
van de omliggende hoeven waren op het gerucht van den
moord op de plaats zamengestroomd. De brigadier maakte
uit eenige geruchten op, dat het een verdacht teeken was,
dat een meisje, niet ver van daar woonachtig, niet op de
plaats des onheils tegenwoordig was. Het meisje stond
zeer ongunstig bekend. Op dit gerucht afgaande, gaf de
brigadier onmiddellijk last aan een veldwachter en een maré
chaussee, haar op te sporen en haar op het terrein van den
moord te brengen. Bij hare aankomst werd zij terstond
bij het lijkje gebragt, en, hoewel haar gelaat kalm bleef,
gaf toch eenige aarzeling in haar houding den brigadier
aanleiding haar te visiteren. Hij vond in haar bezit een
knipmes, bevlekt met bloed en een zakdoek, almede met
bloed bemorst. De oorzaak daarvan wist zij niet op te
geven. Zij bleef echter alle schuld hardnekkig ontkennen.
Zij had zelfs den moed, op last van den brigadier, het
lijkje van het jongste kind 53 passen ver te dragen. Zij
werd daarop naar Grave vervoerd, waar zij lagchende, onder
een grooten toeloop van volk, hare intrede hield. Toen zij
echter in de gevangenis was opgesloten, kwam zij spoedig
tot bekentenis.
Het' meisje, Maria van der Linden geheeten, is 15 jaar
oud. Zij bekende, dat zij, bezig zijnde eikels te rapen, de
kinderen in eene laan had gezien. Dat zij daarop, omdat
de kinderen haar wel eens hadden uitgescholden, het plan
opvatte hen te vermoorden. Zij had beiden naar een afge
legen boschje gelokt en het oudste kind aangevat en met
haar mes een steek in den hals toegebragt. Dit had zich
alstoen verweerd, waarop het door haar op den grond werd
geworpen en de oogen uit het hoofd werden gesneden. Een
paar sneden over den hals voltooiden het feit. Volgens
hare verklaring had zij er zeer veel «spul» mee gehad.
Daarop had zij het jongste kind in een greppel met
het hoofd in het water gehouden en gesmoord. Alstoen is
zij teruggegaan naar het lijk van het. eerst vermoorde kind
en heeft dit een portemonnaie afgenomen, waarin acht centen.
De portemonnaie heeft zij weggeworpen en de centen begraven
onder eene graszode bij hare woning. Hoewel er geruchten
loopen, dat zij idioot is, schijnt dit niet het geval te zijn.
Opgevoed in eene buurt van de gemeente Reek, die teregt
«de wildernis» heet, heeft zij misschien nooit het goede
van het kwade leeren onderscheiden. Zij kan lezen noch
schrijven en was reeds gedurende langen tijd om haar
kwaadaardig karakter door iedereen in het dorp gevreesd.
De publieke opinie schrijft ook aan haar de branden toe,
die in den laatsten tijd in de gemeenten Reek en Yelp
hebben gewoed. De officier van justitie en de regter-
commissaris uit 's Bosch hebben heden in loco een onder
zoek gedaan en de moordenares verhoord.
Maria van der Linden is jl. Zaturdag morgen naar
's Hertogenbosch getransporteerd. Het vervoer geschiedde
in een rijtuig om haar voor de woede van 't volk te bevei
ligen. De luitenant der maréchaussee Quadekker, die op
den dag der ontdekking van den moord te 's Hertogenbosch
voor het Hof als getuige diende tegen zekeren Panders uit
Haps, beschuldigd van kindermoord, spoedde zich onmiddellijk
naar Grave en wist in den avond 't jeugdige monster tot
bekentenis te brengen. Zij heeft den volgenden dag aan
hem in loco de plaats aangewezen, waar zij de porte
monnaie weggeworpen en het geld begraven had. 't Schijnt
ook dat de muren der gevangenis een grooten invloed
hebben geoefend op haar geest. Zoolang zij onder den
vrijen hemel stond, ontkende zij alles hardnekkig. Het
kind der heide was daar nog in haar element. De gevangenis
bragt haar tot nadenken. Zij schijnt den volgenden dag
ook eenige teekenen van droefheid te hebben gegeven.
Toen zij echter dezen morgen vervoerd zou worden en zij
de kreten van 't volk hoorde, toen kwam haar dierlijke
geaardheid weer boven en sprong zij lagchende in 't rijtuig,
brutale blikken op het volk werpende.
Dien morgen zijn de vermoorde kinderen ter aarde besteld.
Alle kinderen uit het dorp en den omtrek volgden, onder
het luiden der klok, de draagbaren, waarop de lijkjes
der onschuldige slagtoffers, naar de groeve werden gebragt.
Te Wilp had jl. Vrijdag een verschrikkelijk ongeluk,
plaats. De smid V. had een geweer ter reparatie ontvangen,
dat hij natuurlijk meende niet geladen te zijn. Toen hij
het eenigen tijd in het vuur had, ging er evenwel een
schot af, met het ongelukkig gevolg dat de vrouw van
den smid de lading in de zijde ontvingzij was onmiddellijk
een lijk. De vrouw verkeerde in hoogst zwangeren toestand
en laat vier nog jeugdige kinderen achter.
De Prov. Gron. Crt. geeft het volgend schetsje van
een Winschoter kermis:
Beteekent de markt niet veel, op de najaarskermis, die
er meê zamenvalt, is 't wat drukker; 't plein om de kerk
is geheel met tenten en kramen en daartusschen wemelt
het weer van menschen, wel niet in zulke digte drommen
als anders, maar toch nog in groot aantal. En dat is ook
zelfs met 't oog op 't waarlijk al zeer slechte weer, geen
wonder; want «Winschoter markt» is een dag, waarop in
omliggende plaatsen oud en jong, hoog en laag, zich voor
bereidt reeds lang te voren. Van de eenvoudigste boeren
arbeider en boerenmeiden, die een potje maken of geld
opnemen van hun «volk» om eens regt veel pret te hebben,
tot de heeren en dames van den landbouw toe, stroomen
allen naar Winschoten «naar 't mark.» Zoo'n kermis dan
ook te Winschoten, zie, dat 's heel wat anders nog als
een kermis in een groot er stad; 't is er een veel gewigtiger
dag. Anders is die kermisdag, dat feest te Winschoten,
vooral ook door de personen die er aan deelnemen. De
Winschoters maken er, buiten de kinderen en't dienstdoend
personeel, al weinig drukte van; schoon onze keukenprin
sessen, enz. 't toch al druk genoeg maken en menige huis
vrouw dankbaar is als de groote dag dér kermis achter
den rug is. Zijn eigenaardig karakter krijgt 't feest
echter voornamelijk van de buitenlui. En die buitenlui?
Als men er twee groepen van heeft gezien, kent men allen.
De eerste groep bestaat uit boerenknechts en boerenmeiden.
Gescheiden komen ze in Winschoten, maar 's namiddags,
tegen den avond, komt er toenadering. De wijze, waarop
die toenadering plaats heeft, is soms, ja dikwijls al zeer
eigenaardig. De «jongen» verovert, in den letterlijken zin,
zijn «meid!» Na achtervolgen en ontwijken, na aanvallen
en ontvlugten, na trekken, scheuren, stompen soms, ziet
men uit den drom de paren te voorschijn komen. En
gearmd nu, soms zelfs in zeer innige omarming, gaan ze
dan de kermis op en neêr. Dan zingt en joelt zoo'n troep
van paren, dat hooren en zien iemand zou vergaande
beenen raken los en de leelijke straatkeijen van Win
schoten zelfs zijn geen te harde of oneffene dansvloer voor
de trouwens vrij dik geschoeide voeten der forsche lui.
Maar de keel wordt al gaauw heesch van 't zingen (of
wilt ge liever schreeuwen, bulken, loeijen) en moet ge
smeerd worden en wordt gesmeerd ook door velen met
jenever, door sommigen met wijn 't Bloed begint nu
sneller en sneller te vloeijen, de hoofden gloeijen, de zaal
der herberg wordt een zaal vol vrijende menschen, waar
de eene zoen klapt na den andere, tot het uur van scheiden
(morgenuur dikwijls) nadert of totmaar 't wordt
laat en de verlichting laat veel te wenschen over, dus laat
ons niet verder gaan: we konden eens verkeerd zien.
De andere groep bestaat uit jonge heeren en dames, die
ook hier hunne zamenkomst hebben. Van stijve vormen,
die toenadering moeijelijk, onmogelijk maken, is hier geen
sprake. Och neen. men wil een avond feest vieren, pret
maken, en een avond zamen is immers nog niet altijd
zamenToch beneden zijn stand gaat rnen niet ligt
en hoer worden gaat niet. gemakkelijk tegenwoordig; dus
ook opgepast in deze keuze, uit 't eene kan 't andere ligt
ontstaan. Anders komt men nu echter hoofdzakelijk zamen
om feest te vieren. De eerste ontmoeting heeft ook kiel
plaats op de markt, in een der koffij huizen of 's avonds in
de ruime en nette zaal van 't hotel Wissemann, waar
lustige dansmuziek zich laat hooren. En dan is 't een
lust zoo'n zaal zoo digt bezet, zoo stikvol jongelui te zien.
Want gezond zien onze jongelui uit den omtrek er uit;
dat kan ook trouwens niet wel anders; de warmte dei-
zaal, de wijn en nog meer de jonge, frissclie levens
lust doen de aangezigten gloeijen, de oogen schitteren. En
daarbij dat dansen in eene ruimte, te klein soms om er
een wat groote tafel neêr te zetten! Maar dit hindert
niet, men is zamen, gezélschap bij gezelschap, men heeft
pleizier, dol veel pleiziei'. En straks, ja dan wordt de