1875. N°. 138.
33 Jaargang.
Woensdag 17 November.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 163.
Binnenland.
HELDERSCHE
EN NIEUWEDIEPER COURANT
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag, Donderdag en Zatnrdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal 1 80.
»w franco per post - 1.65.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Eiken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost'Indië. Laatste ligling 's avonds 6 uur.
De sluiting der mail naar Padang en Batavia, te ver
zenden per mailboot HOLLAND, geschiedt voor drnk-
werken den 19 November a. s., na aankomst van trein III
(Noordhollandsche Spoorweg), ten 10.58 des avonds, voor
brieven den 20 November, na aankomst van trein I, ten
9.47 des morgens.
HELDER en NIEUWEDIEP, 16 November.
H. M. de Koningin heeft een rustigen nacht doorgebragt
en is zoozeer in beterschap toegenomen, dat zij bij tusschen-
poozen bet ziekbed verlaten mag.
De Haagsche correspondent van de Gron. Crt. verneemt,
dat Prins Alexander, indien de toestand van H. M. de
Koningin, die voortdurend in krachten wint en heden voor
het eerst eenige oogenblikken bet bed heeft verlaten
blijft vooruitgaan, waarop alle hoop bestaat, nog in den loop
dezer maand aan zijn voorgenomen reis naar Algiers en
zijn voorafgaande bezoeken aan Koning Leopold en Presi
dent Mac-Mabon gevolg zal geven.
Ook Z. M. de Koning en Z. K. H. de Prins van Oranje
zullen dan weldra de residentie weder verlaten.
Er is ook sprake van, dat H. M. de Koningin, zoodra
zij hersteld en krachtig genoeg zal zijn om een reis te
ondernemen, in zachter klimaat de wintermaanden zal gaan
doorbrengen. Dit is echter nog slechts een punt van over
weging, een on-dit.
De correspondent der N. Middelb. Crt. schrijft aan
dat blad de volgende lofrede op ons Koninklijk Huis
«Ieder weet, hoe vooral van onze Koningin de luister
van de kroon uitgaat en hoe zij, door haar weinig aan-
getrolfen bekwaamheid en haar waarachtige vroomheid, van
alle kleinzieligheid vrij, de edelste parel is aan de kroon
der Oranjes. Onderscheidt zij zich als echtgenoote, als
moeder munt zij niet minder uit en vindt daarbij haar
liefde erkend en beloond. Goed ingelichte personen hebben
mij verhaald van de diepe droefheid van onzen Prins
Alexander, die in een der aangrenzende vertrekken in de
hevigste spanning op de uitspraak der geneesheeren stond
te wachten, en van de ontroering, waarvan de Prins van
Oranje een vorst met een hart van goud, in wien al
de schaduw- en lichtzijden van het karakter der besten
van de Oranjes zich vereenigd hebben deed blijken,
toen hij, komende van Parijs, onmiddelijk naar het kranken-
leger zijner innig geliefde moeder snelde. Weet gij, wat
mij in deze dagen vooral leed doet? 't Is het feit, hoe de
laster zich vermoeit in het uitvinden van allerlei verhalen
omtrent den Prins van Oranje en nóg hooger geplaatsten
in het Oranjehuis; verhalen waarvan óf in het geheel
niets aan is óf waaraan feiten ten grondslag liggen, die
een betrekkelijk veel onschuldiger karakter dragen. De
liefdezorg des Konings voor zijn lijdende gade moet worden
geroemd. Hij zelf bewaakt in zekeren zin dat deel van
het paleis, waar de kranke op haar rustbed ligt uitgestrekt.
Tegen elke rustverstoring, ook de minste, beveiligt hij
haar; zijn goed hart komt bij deze gelegenheid bij ver
nieuwing uit, en in dergelijke omstandigheden weet de
Koning weder terrein te veroveren, dat hem welligt niet
meer zoo geheel toebehoorde. De grondtoon van 's Konings
karakter is en blijft hartelijk, welgemeend en opregt. Die
eigenschappen dat verzekerde onze Koningin meermalen
weet zij uitstekend goed in haar gemaal te waardeeren.»
Van de nu uitgestelde reis van Prins Alexander naar
Algiers sprekende, wijst de correspondent op de geruchten,
dat Z. K. H. gevaarlijk ziek zou zijn. Dat is zoo niet.
«De Prins is betrekkelijk zoo gezond als 't behoeft; doch
de geneesheeren raden hem reizen aan om de algemeene
gevoeligheid te doen verdwijnen, die hem nog allijd eigen
is. Overigens kan van hem niet dan met lof getuigd
worden. Hij behoort onder die mensclien, welke minder
door vlugheid dan door degelijkheid uitmuntenminder
vlug in 't in zich opnemen van kennis en voorstellingen,
houdt hij ze ook langer vast, als hij er eenmaal meester
van is. Studie en onderzoek zijn 's Prinsen lust en leven.
Doorgaans woont hij niet alleen de zittingen bij van den
Raad van State, maar laat zich ook de stukken voor
leggen, welke behandeld moeten worden. Vallen ze niet
direct onder het bereik zijner bevatting, dat moet hij den
secretaris, den heer Beaujon, ontbieden, die daarop soms
uren met hem in besogne is. Zoo verschijnt hij wel toe
gerust in de vergadering, waar men zijn advies op den
hoogsten prijs stelt. Behoort Prins Alexander alzoo niet
tot de schitterende vernuften daaronder mag met volle
regt de Prins van Oranje worden geteld toch is hij
reeds een even degelijk als deugdelijk man, die niet alleen
in de schaduw van den troon, maar ook in burgerkringen
waardeering en achting zou genieten. Bij voorkeur omgeeft
hij zich trouwens van ouderen en wijzeren. Aan zijn discli
noodt hij dikwerf leden der Kamer en leden van den
Raad van State, die immer genoegen vinden in den omgang
met den jeugdigen Vorst.»
De uitslag der op jl. Zondag gehouden verkiezing
van vijf notabelen der Hervormde gemeente alhier is geweest
als volgtHerkozen zijn de lieerenP. C. de Winter,
L. Jelgersma en C. van Veen; gekozen, ter vervanging
van den heer C. Boon (die tot kerkvoogd is benoemd), de
heer J. T. Tinkelenberg en ter vervanging van wijlen den
heer C. J. Blok, de heer P. Kindt.
De titel van de dramatische schets, welke mejufvr.
Kruseman wil opvoeren, luidt: Ben blik in de kunstenaars
wereld. Daarin zullen de drie dames elk in meer dan een
rol optreden. De rolverdeeling luidt: Laura, jonge vrouw,
mej. Kruseman; Caroline, hare vriendin, mej. Baart; Liefde,
mej. Kruseman; Haat, mej. Gerritsen; Alarianne, opera
zangeres, mej. Kruseman; Marie, dochter van Laura, mej.
Gerritsen; Elize, dochter van Caroline, mej. Baart; Meester
Kritiek, mej. Kruseman.
Naar wij vernemen, zal alhier eene opvoering plaats
hebben, en wel op den 24 dezer, in Tivoli.
Met ingang van 1 Dec. a. s. wordt op het Rijks
telegraafkantoor te Enkhuizen de doorloopende dagdienst
met beperkte Zondagsdienst ingevoerd. Het kantoor zal
dan open zijnop werkdagen, van 8 ure voor- tot 9 ure
namiddag; op Zon- en Feestdagen, van 8 tot 9 ure voor-
en van 1 tot 3 en 7 tot 9 ure namiddags.
Bij sententie van het Hoog Militair geregtshof te Utrecht,
in hooger beroep gewezen, is de huzaar H., door den krijgs
raad te Haarlem veroordeeld tot 3 maanden cellulaire gevan
genisstraf wegens het overrijden eener vrouw ouder Ovor-
veen, veroordeeld tot eene cellulaire gevangenisstraf voor
den tijd van 9 maanden.
Bedankt voor het beroep naar Koudekerk door ds.
J. Kraijenbelt, pred. te Alkmaar.
Te Groningen is bevorderd tot doctor in de godge
leerdheid de heer E. J. P. Jorissen, oud-predikant te
Groningen en lid van den gemeenteraad aldaar, na ver
dediging van een academisch proefschrift: Scheiding van
kerk en Staat. Genoemde heer vertrekt eerstdaags als hoog
leeraar naar de Transvaalsche republiek.
Men schrijft van Texel, dd. 14 dezer:
«Gisteren zijn nog een paar schuiten naar «Onrust»
geweest, om te beproeven iets van 't onlangs verongelukte
schip te bergen. Met eenige tuigage enz. zijn zij 's avonds
teruggekeerd, terwijl door een vlet een wrakje werd
aangebragt.»
Men meldt ons van den Burg op Texel:
Heden avond is alhier op initiatief van den heer P. S.
Bakels, schoolopziener in het IX district, eene afdeeling
van het schoolverbond tot stand gekomen. De vergadering,
belegd en geleid door den heer Bakels, begroette zijne
heldere uiteenzetting van de gebreken nog aan 't openbaar
lager onderwijs verbonden, met daverend applaus, waarna
het grootste gedeelte dadelijk tot het lidmaatschap toetrad.
Na een kort woord van dank bij monde van den burgemeester
die niet onduidelijk liet doorschemeren dat de belangen
van het onderwijs in hem een zoo krachtig mogelijken steun
zouden vinden, werd de vergadering gesloten.
Dezer dagen is bij een ingezeten op Texel ingebroken
en verschillende voorwerpen van waarde werden vermist.
De vermoedelijke dader, zekere K., is door de politie aldaar
gearresteerd.
Door de heeren Brantjes en Breebaart is op uitnoo-
diging van het te Alkmaar in 1874 gehouden nijverheids
congres verslag uitgebragt over eene bij de schapen voor
komende kwaal, de leverbotziekte genaamd, en naar aanleiding
daarvan over de drooghouding der gronden.
Deze ziekte, bestaande in het water in de borst, waarhij
de lever verteert of vol diertjes geraakt, ontstaat door het
gebruik van planten, groeijende op gronden die altijd diep
en in zoetwater gelegen zijn. Deze planten bevatten niet
genoeg voedende bestanddeelen en maken daardoor zieke
dieren. De kleigronden aan rivieren en in polders, met diepen
bodem en omringd door zoetwater, zijn het meest nadeelig.
Het beste voorbehoedmiddel is de gronden minstens 1
meter boven peil droog te houden, waartoe alleen een stoom
gemaal in staat is en op afstanden van 10 meters 1 meter
diepte te draineren. Voorts moeten de verzuurde en veen
achtige gronden bemest worden met kalk, en bezaaid worden
met zwenkgras, pimpernel, klaver en andere goede grassoorten,
overal waar die ontbreken. Bij aanhoudende regenachtige
tijden mag ook het zout niet ontbreken.
In de jl. Donderdag gehouden vergadering van den
gemeenteraad te Zaandam is een adres vastgesteld aan
Z. M. den Koning, houdende bezwaren tegen de plaatsing
van een kruidmagazijn in die gemeente.
Een Zaandamsche vrouw, den 13 Maart jl. bevallen,
heeft nu dezer dagen dus binnen 35 weken na haar
vorige bevalling een tweeling ter wereld gebragt. Op
die wijze voortgaande, zal haar nageslacht zeker wel talrijk
worden als het zand der zee.
Jl. Woensdag avond zijn de leden der 's Gravenhaag-
sche Vereeniging «Handel en Nijverheid» bijeengekomen,
ten einde over een door Alultapatior opgeworpen denkbeeld
tot het op touw zetten eener algemeene beweging tegen
de patentwet te beraadslagen. Het voorstel van het bestuur,
om de wenschelijkheid van afschaffing van het patentregt uitte
spreken, werd met 49 tegen 8 stemmen aangenomen. Bij
acclamatie werd vervolgens het voorstel van Multapatior
aangenomen, om in alle gemeenten sub-commissiën te vor
men, en vervolgens eene monsterbeweging, een algemeen
petitionnement, tegen de patentwet te organiseren. Het
daartoe op te maken adres zal aan den Koning gerigt
worden.
De Haagsche correspondent van het U. D. behandelt
o. a. in een schrijven aan genoemd blad de jeunesse en
vieillesse dorée der residentie. Ziehier wat we daarin lezen:
Onze jeunesse dorée, jongelui die meenen, dat hun
hoogklinkende titel en hun adellijke naam hen plaatsen
hoven het plebs en hun verheven doen zijn boven de conve-
nances en maatschappelijke opvattingen, jongelui die, in
stede van te handelen naar het noblesse oblige, meenen dat
die noblesse hen juist van alle verpligtingen ontheft,
jongelui, die meenen hun levenstaak te vervullen met
driemaal daags een keurig toilet te maken, en wier voor
naamste bezigheid overigens bestaat in het openlijk overtreden
van de wetten van welvoegelijkheid en zedelijkheid.
Want de jeunesse dorée bepaalt zich niet tot de weinige
Hooggeboren en Hoogwelgeboren lediggangers, die de
pantoffelparade met hun tegenwoordigheid vereeren en
opluisteren; zij hebben ook een sleep van bijmanen rondom
zich, die sterren van onzen beau-rnonde; die bijmanen zijn
in de eerste plaats de naapers, die noch door maatschappe-
lijken rang, stand en positie, noch door hun naam, onverstand
en rijkdom tot het eigenlijke gilde behooren, maar er zich
willen indringen, of er de manieren van aannemen, opdat
de wereld hen voor «groote heeren» zou aanzien.
De tweede soort van bijloopers zijn erger dan de tvould-be
voorname lui, erger ook dan de jeunesse zelve, zij zijn de
vieillesse dorée, de afgeleefde mannen der groote wereld,
de roué's van onze maatschappij, de jeunesse van een vorig
tijdperk, thans blasé van al de genietingen, die zij in
allerlei variatiën hebben gesmaakt, en nu, opwekking uit
hun versuftheid zoekende in overprikkeling van hun sen
sualiteit, hun grijsheid bezoedelen door onbeschaamde
beleediging en vertrapping van alle begrippen van mora
liteit. Ik geloof, of liever ik vrees, dat geen stad van
Nederland zulk een hoeveelheid roué's kan aanwijzen als
de residentie. Wilde ik al den lezer beleedigen door
't hem onder de oogen te brengen, mijn pen zou de dienst
weigeren voor 't beschrijven van de «uitspanningen» dier
walgelijke grijsaards. Trouwens Jacob van Lennep heeft
hen geschilderd in het natuurgetrouwe portret van Tilbury
(Klaasje Zevenster) en ik zal het niet wagen, dat werk te
willen aanvullen, al zijn er ook nog heden ten dage
Tilbury's in grooten getale in de residentie, die zich ergerlijker
gedragen dan het individu, door van Lennep beschreven,
en die in de hoogste kringen geduld en gezien, er roem
op dragen, openlijk en met verkrachting van alle eergevoel,
dat zij hun levensgeesten slechts opwekken, hun hartstogt
slechts prikkelen kunnen, door de onschuld, die zij ver
leiden met hun goud.
De vorstelijke residentie van Nederland levert een
treurig contingent aan het leger der prostitutie. In alle
rangen, van de allerhoogste tot de allerlaagste, is de kwaal
doorgedrongen; maar nergens treedt zij onbeschaamder en
in ruwer, cynieker vorm op, dan onder de roué's-, geen
klasse levert een grooter aandeel dan die afgeleefde
zondaars, die lagchende er roem op dragen, dat elke
bevrediging van hun lust wordt gekocht met de eer en
het levensgeluk van een rampzalige Danaë.
De zonde heet in haar jeugd hartstogt, maar in haar
ouderdom heet zij misdaad. Maar die misdadigers, talrijker
dan de Jut's en hunne huisvrouwen en die meer moorden
hebben bedreven dan de moordenaars van de Bogt van
Gninea, loopen ongestraft rond, onbekommerd, daar de
wet hen niet treffen kan en met eerbied gegroet, omdat
zij Hooggeboren heeten en rijk zijn.
Doch laat 'k niet verder uitweiden over dien treurigen
1 kanker, die knaagt aan het respect, 't welk ons volk nog
aan de hoogere klassen toedraagt. Gelukkig zijn niet allen
zoo, zijn er vele en goede uitzonderingen op den regel, al
vervallen deze ook weer vaak in het andere uiterstede
witgedaste, hyper-orthodoxe regtzinnigheid en stijfheid, die
tot verachting van alle wereldsche ijdelheid voert. Maar
mogt eenmaal de dag komen 't geen de hemel verhoede!
