1875. N°. 141.
Woensdag 24 November.
33 Jaargang.
Binnenland.
HËLDERSCHE
E\ NIEUWED1EPËR COURANT
„W ij huldigen het goed e."
Verschijnt Dingsdag, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal 1.80.
u nu franco per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Klken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost-Indië. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
HELDER en NIEUWEDIEP, 23 November.
Als een voorbeeld van zeldzame stijging der vischprijzen
deelen wij mede, dat op den afslag van gisteren de schel-
visch verkocht werd voor f 82,50 het groot honderd. De
rog bragt f 1,05 het stuk op, voor zooverre ons bekend is
de hoogste markt die hier nog bedongen is.
Met de nog dit jaar van hier vertrekkende twee
stoomschepen van de stoomvaartmaatschappij Nederland,
zullen 28 eerste en tweede luitenants van het leger hier
te lande naar Java vertrekken, om aldaar tijdelijk gede
tacheerd te worden.
Prins Alexander zal a. s. Woensdag de reis naar
Algiers aannemen.
Uit de te 's Hage ontvangen opgave omtrent de
verliezen, door het korps mariniers ten gevolge der diensten
te Atsjin geleden, blijkt, dat 147 man overleden zijn, waar
onder 1 officier en 132 mariniers.
Het detachement suppletie-troepen a/b van de Conrad
is te Aden met 11 man vermeerderd. Zooals men zich zal
herinneren, zijn van het vorige transport per stoomschip
Groningen 18 man in het Suez-Kanaal gedeserteerd, waarvan
deze 11 te Aden aangehouden en naar Batavia gezonden zijn.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal is bijeen
geroepen tegen Donderdag a. s., des avonds ten 8 ure.
Naar aanleiding van de door ons en anderen mede
gedeelde gevallen, dat vruchtboomen voor de tweede of
derde maal in dit jaar bloeiden, hetgeen gewoonlijk als een
bewijs van vruchtbaarheid wordt aangemerkt, deelt de heer
K. J. W. Ottolander het volgende mede: «Of die feiten
nu een gevolg zijn van de buitengewone vruchtbaarheid
van dit jaar, kan ik niet uitmaken; wel weet ik, dat het
meer dan eenmaal bloeijen van een vruchtboom een abnor-
rnalen toestand verraadt. (Met sommige wijnstokken is het
wel eens anders.) Ooftboomen mogen in ons klimaat maar
eenmaal 's jaars bloeijen en vrucht geven. Het meerdere
is een bewijs van zwakheid, nimmer van gezondheid. Een
vochtige nazomer met warmte (laf weêr) doet vele bloem
knoppen, die voor een volgend jaar gevormd waren, ont
wikkelen en verloren gaan't Is ontijdige geboorte.»
Het beroemde Florentijner strijkkwartet van Jean
Becker wordt in de tweede helft van Jan. 1876 hier te
lande verwacht. De violoncellist Hilpert is vervangen door
Heggyesi.
De minister van Binnenl. Zaken, gelezen een aantal
adressen, waarbij wordt aangedrongen op het behoud der
tonvormige houten maten, vestigt de aandacht van belang
hebbenden op het koninklijk besluit van 8 Nov.jl., waarbij
het gebruik dier maten tot 1 Jan. 1878 wordt toegestaan.
Met intrekking van het vroeger ter zake voorge-
schrevene, heeft de minister van Oorlog bepaald, dat
voortaan alleen dan door de artillerie, hulp en leiding bij
de oefeningen der korpsen artillerie-schutterij zullen worden
verleend, wanneer daarom wordt verzocht.
De commanderende officieren der artillerie, in de plaatsen
waar oefeningen voor de gezegde schutterijen worden
gehouden, zullen evenwel, in overleg met de commandanten
dier schutterijen, de noodige maatregelen nemen, om bescha
diging en verlies van het gebruik wordend materiëel der
artillerie te voorkomen.
De minister van Marine is voornemens een wetsontwerp
tot verbetering der pensioenen in te dienen. Het daartoe
strekkende ontwerp is in behandeling en zal welligt nog
in den loop van dit jaar de Kamer bereiken.
Op nieuw zal eerlang een maatregel worden genomen
tot verbetering van de positie der officieren van gezondheid
bij de zeemagt. Een voorstel is op dit oogenblik in
behandeling, waarbij de verhoogde Indische zee-tractementen
van de officieren van gezondheid 1ste klasse, wanneer zij
tot de 8 oudsten behooren, gelijk worden gesteld aan de
verhoogde zee-traetementen van de kapt.-luits. ter zee.
Naar het Yad. verneemt, kan binnenkort tegemoet
gezien worden een wetsontwerp omtrent de afschaffing der
lijfstraffen bij de zeemagt. Nopens haar opheffing heeft
reeds mondeling overleg plaats gehad met den advocaat
fiscaal voor 's Konings zee- en landmagt en den mi
nister van Justitie.
Jl. Zondag is het 25jarig bestaan van het instructie-
bataillon te Kampen herdacht door een gemeenschappelijken
maaltijd der officieren. Later krijgt men een meer algemeen
herinneringsfeest.
In tegenstelling van het berigt betreffende het beroepen
van den candidaat S. Dijkstra tot predikant bij de Herv.
gemeente aan den Hoorn op Texel, kunnen wij thans
berigten, dat door voornoemde gemeente nog geen beroep
is uitgebragt.
Men schrijft ons van Texel dd. 22 dezer:
«De Nederl. kof «Eendragt» kapt. Smit, is in den storm
van Zaturdag nabij den Eijerlandschen vuurtoren gestrand.
Men heeft de bemanning, bestaande uit 4 personen, met
de reddingboot «Emily» gered, 't Schip kwam van New—
Castle met eene lading kolen en was bestemd naar Gronin
gen. De Cocksdorper schel pen visschers zouden 't vaar
tuig, voor de helft als bergloon, lossen.»
-Te Barsingerhorn is den 25 Oct. jl. een van valsch-
lieid verdachte gulden met de beeldtenis van Koning Willem II
en het jaartal 1847 in beslag genomen, waarvan de valsch-
heid door de bevoegde autoriteit later is geconstateerd.
Dezer dagen is te Hoogwoud geconstitueerd de West-
friesche afdeeling van het Witte Kluis, tot wering van
epidemische ziekten en tot hulpbetoqn tijdens epidemiën.
Een aanzienlijk getal belangstellenden zijn als leden, tegen
eene jaarlijksche contributie van f 1.50, toegetreden en
te gelijker tijd zijn 7 leden uit verschillende plaatsen in
den omtrek benoemd om het bestuur dier afdeeling uit te
maken.
Den 16 dezer heeft te Wijdenes de verkiezing plaats
gehad voor een lid van den Raad in plaats van den heer
D. Heuvel, die ruim 49 jaar raadslid is geweest. Van de
72 kiezers zijn slechts 22 opgekomen; gekozen is de heer
C. Haringhuizen, te Oosterleek.
Vijftig werklieden aan de spoorwegwerken van Zaan
damAmsterdam hebben den arbeid gestaakt; zij verlangden
meer loon; doch men heeft hen in tegenwoordigheid van
den commissaris van politie betaald en andere werk
lieden ontboden, die gisteren aan het werk zouden gaan.
Op het raadhuis te Amsterdam werd gisteren door
gecommitteerden tot de directie over de wegen en vaarten
tusschen de zes Noordhollandsche steden in het openbaar
aanbesteed: het vijfjarig onderhoud (1876 1880) der wegen
en vaarten tusschen die steden. Het minst is ingeschreven
voor perceel 1van Buiksloot tot aan de zuidzijde van het
Westerbuiten te Edam, door C. Blankevoort te Monnikendam
ter somma van f 23,434; voor perceel 2, van het Schouw
over Purmerend tot Oosthuizen door P. Meijers te Beets
voor f' 22,995voor perceel 3, van Edam tot de brug
over de Beets door C. Blankevoort te Monnikendam voor
f 17,839; voor perceel 4, van de brug over de Beets tot
het Medemblikker tolhek door C. de Groot Jr. te Schar-
woude voor f 43,474; voor perceel 5, van het Medem
blikker tolhek tot Enkhuizen door Jan Boos te Groote
broek voor f 33,333. Allen gegund.
De KI. Crt. bespreekt 't stukje van den hper D.
v. d. Keilen in den Nutsalmanak, getiteld de Kunstwerker.
De schr. wil den Nederl. handwerksman opheffen uit zijn
toestand van smakeloosheid, waar 't kunstarbeid geldt. Bij
ons is meestal de hoofdvraag naar soliede, maar smakelooze
artikelen. De vaardigheid, waarmede men schaaf of boor
hanteert, maakt den bekwamen werkman niet, dat kan
ook de machine doen, maar er moet geest en ziel in 't
werk zitten. Begrijpt men dit hier als in 't buitenland, 't
werk zal meer grage koopers vinden. Naar zijn schoon
heidszin, zijn kunstvaardigheid wordt de werkman betaald.
In de ijzerfabriek bekomt de smelter f 1 a 1.25, de voimer
f 1.80 a 2.00, de modelleur, de man die het model ont
werpt, ontvangt f 7.20 a 9.60 per dag. De model-teekenaar
in een drukkerij van katoen ontvangt f 10,000 en meer
per jaar. Goede smaak en een kunstvaardige hand is de
groote magt. De buitenlandsche meubels en weelde-artikelen
worden overal zoo getrokken, omdat de vervaardiger aan
't schoonheidsgevoel weet te voldoen. Arbeid, dat geen
denken kost, wordt meer en meer aan de machines over
gelaten. Al wat gekocht wordt, staat onder den invloed
van den zin voor 't schoone. Onze arbeiders staan zeer
ten achter in smaak bij de vreemden. Het wordt meer
dan tijd de handen aan 't werk te slaan, om dit te ver
beteren. De heer v. d. Keilen wijst daartoe op het teekenen:
«De grond voor alles zegt hij is teekenen, teekenen
zonder eind. En niet alleen het regtlijnig en bouwkundig
teekenen is voor den handwerksman noodig, niet minder
't zoogenaamde teekenen, waarbij liniaal en passer onnutte
voorwerpen worden. Nooit genoeg kan den handwerksman
toegeroepen worden: teekenen, teekenen is uw a, b, c
leer dat zoo mogelijk van a tot z zonder dat blijft uw
werk broddelwerk. Goede modellen te volgen, te beproeven
het eens geteekende ook zonder 't model op het papier of
op de lei te brengen en zoodoende het geheugen te oefenen,
ten einde de indrukken van het schoone in 't hoofd te
kunnen bewaren, dan, zoo de hand genoeg geoefend is, te
trachten de plannen en scheppingen, die in 't hoofd gevormd
worden, ze mogen in 't begin ook al gebrekkig zijn, op
liet papier weer te geven,dat is de weg, waardoor de
handwerksman er komen moet!»
Moge de werkman die woorden overwegen. En voor
regering, gemeentebesturen en particulieren is er ook gele
genheid te over, om te toonen, dat verheffing van den
liandwerksstand een zaak van algemeen belang is.
Het Zondagsblad betoogt in een artikel, ten opschrift
voerende «Geen gevaar,» dat zoowel Rusland als Oosten
rijk en Duitschland behoefte hebben aan vrede en dat de
vrede in Europa daarom nooit meer verzekerd was dan in
onze dagen. Toch zou men moeten gelooven, dat het er in
Europa treurig uitzag, indien de Beurs, gelijk beweerd
wordt, de politieke thermometer was. «Het is zegt
het Zondagsblad alsof wij aan den vooravond staan
van een Europeschcn oorlog, zoo gevoelig is de Beurs.
Effecten dalen, groote bankiershuizen, welke jaren lang
een ongeschokt vertrouwen genoten, gaan ten gronde, de
kapitalen worden teruggetrokken, en dat alles om redenen,
die met vrede of oorlog niets te maken hebben.
«Er bestaat eene geheime combinatie, welke d la baisse
speculeert, die hare agenten heeft op plaatsen of in kringen,
waar men die het minst vermoedt, en deze zendt nu van
hier, dan van daar allerlei berigten de wereld in, welke
het publiek in voortdurende spanning houden en alle ver
trouwen ondermijnen.
«Zij hebben daarbij gemakkelijk spel, want er zijn tijden
of het in de lucht zit weten wij niet waarin de
berigten niet te zwaarmoedig kunnen zijn voor het pessi
mistisch gestemde publiek, en zoodanigen tijd beleven wij
thans. Hoe dikwerf ook door valsche alarm-berigten
bedrogen, telkens kan men met volkomen succes, met eene
nieuwe onwaarheid 't doet er zelfs niet toe, of ze waar
schijnlijk of onwaarschijnlijk is den zenuwaclitigen Beurs
bezoeker aan boord komen. Hij gelooft. Komt de tegen
spraak, welke natuurlijk niet kan uitblijven, dan aarzelt
hij. Er zal toch wel iets van aan zijn.
«Het is een ziekteverschijnsel, dat treurige gevolgen
heeft, omdat zoovelen, die niet zenuwachtig zijn, die geene
Beurs bezoeken, die zelf gezond genoeg van geest zijn om
al de machinatiën te doorzien, er armer door worden.
Anderen, die niet op de hoogte zijn, laten zich met de
Beursbezoekers beangstigen. Zij werken mede om de ver
spreiders van ongunstige berigten te doen slagen in hunne
poging om zich meester te maken van waarden, tot prijzen,
welke in normale tijden dwaas zouden genoemd worden.»
Het Zondagsblad waarschuwt tegen deze Beursspeculatiën
van de ergste soort.
Op de gisteren te Arnhem gehouden najaarsbeesten
markt waren ongeveer 600 stuks rundvee aangevoerd.
Prijzen 1ste kwal. van 75 tot 80, 2de kwal. van 68 tot
74 cents per kilo. Mindere soorten naar evenredigheid.
Handel vlug.
De industrie in Twenthe bepaalt zich niet enkel tot
garen spinnen en katoen weven, maar wordt ook toegepast
op den overgang van onroerende goederen.
Wanneer b. v. A. een aanzienlijke possessie aan B. wil
verkoopen, gaan zij eenvoudig te zamen een vennootschap
aan tot het uitoefenen van een of ander (dikwijls fictief)
bedrijf. A. brengt in de onroerende goederen ter waarde
bijv. van f 100,000 en B. een gelijke som in geld.
Na verioop van een wijle tijds wordt de vennootschap
ontbonden en bij de scheiding verkrijgt B. het onroerend
goed en A. krijgt het geld.
Partijen besparen zich hierdoor ten nadeele van den
Staat 7 a 8 mille, terwijl de goederen even goed van A.
op B. worden overgebragt.
Men kan in het achterland ook nog wel eens slim zijn.
In de «Haagsche kroniek» van de Gron. Crt. leest
men omtrent het aan de Maatschappij Zeeland gedaan
vorstelijk aanbod. Prins Hendrik ik behoef u haast
niet te zeggen dat er sprake is van dezen milden ijveraar
voor onze scheepvaart heeft aan de directie gevraagd,
of zij door de rampen, die haar schepen getroffen hadden,
ook in financiëele moeijelijkheden was geraakt; in welk
geval hij zijn steun aanbood, zonder gepreciseerde belofte
te doen. Daar het veronderstelde geval gelukkig niet aan
wezig was, heeft de directie erkentelijk voor het gedane
aanbod bedankt. De financiëele toestand der Maatschappij
behoeft dan ook, ondanks de geleden verliezen, geenerlei
bezorgdheid te baren.
Blijkens dezer dagen uit Venezuela ontvangen berigten,
is de tijding van het afbreken door den heer Jose M. Rojas,
gevolmagtigd minister en buitengewoon gezant bij de Neder-
landsche regering, van de tusschen beide landen bestaande
diplomatieke relatiën aldaar in den avond van den 16 Oct. jl.,
door een telegram van den gezant, via St. Thomas, bekend
geworden. De President bevond zich op dat oogenblik in
de vallei van Aragua en keerde niet dan den 18den 's avonds
in de hoofdstad terug. Na gehouden kabinetsraad is daarop
aan onzen consul-generaal en zaakgelastigde, den heer J.
Brakel, een paspoort, begeleid van de onderstaande missive,
toegezonden. Eerst op den 20 Oct. bragt het Nederlandsch