HELDERSCHE
EN iVIEUWERIEPER COURANT.
34 Jaargang.
Zondag 4 Junij.
Binnenland.
Brieven uit de Hoofdstad.
lö?6. N°. 67.
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingadsg, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal 1.80.
i franco per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN M°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimt berekend.
frllk^n Runderdng vertrekt de irasSJ naar
Oost-indie. Laatste iigting 's avonds 6 uur.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Anna Paulowna her
inneren belanghebbenden dat de vorderingen ten laste der gemeente
over het dienstjaar 1875, uiterlijk vóór den eersten Julij a. s. moeten
zijn ingediend. Alle vorderingen, over gemeld dienstjaar, welke
vóór het verstrijken van genoemden termijnen niet zijn verevend,
zullen, volgens de wettelijke bepalingen zijn verjaard en vernietigd.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Anna Paulowna, C. E. PERK, Burgemeester,
den 30 Mei 1876. A. J. DE JONG1T, Secretaris.
HELDER en NIEUWEDIEP, 3 Junij.
Wij zijn verzocht te berigten, dat ds. K. de Lanoy,
van Haarlem, morgen in de Doopsgezinde kerk zal optreden.
De Eerw. Deken van Schagen zal de nieuw gebouwde
R. O. kerk in de Nieuwstacl alhier, Donderdag a. s. des
morgens inzegenen en daarin de eerste H. Dienst verrigten.
Blijkens achterstaande annonce bestaat er alle uitzigt
dat er eene stoombootdienst van hier, via Texel, naar Har-
lingen zal tot stand komen, zeer ten gerieve voorzeker van
't reizend en handeldrijvend publiek. Van het voor die
onderneming benoodïgd kapitaal moeten echter nog eenige
aandeelen a f 250 geplaatst worden. Wij twijfelen echter
niet of het cijfer zal spoedig zijn volteekend, daar liet hier
geldt een nuttige zaak, waarvan ieder gemakkelijk de groote
kans van slagen kan berekenen.
Zr. Ms. schroefstoomschip van Galen, kommandant
kapt. ter zee H. P. van Boneval Faure, vertrok lieden
morgen van hier naar Cura^ao.
De schade, door den monitor Adder aan het fregat
Noacli IV toegebragt, wordt begroot op slechts f700. Als
men weet, dat de 3 ramschepen voor f 65,000 mogen
bederven, dan is het toegebragte nadeel gering.
Voor het examen tot admissie op het Koninklijk
Instituut voor de Marine alhier zijn bij het departement
van Marine ingekomen 158 adressen, waarvan 146 voor
de eigenlijke zeedienst en 12 voor de mariniers. Het
getal opengestelde plaatsen bedraagt 48 voor de zeedienst
en 12 voor de mariniers.
Uit de rede van den president-directeur der Noord-
brabantsch Duitsche Spoorwegmaatschappij, in de algemeene
II.
1 Juni.
Amice
Toen ik u de vorige keer zoo vluchtig weg iets schreef over de
faits et gestes van de Vereeniging „Het Nederlandscli Tooneel",
sprak ik daarover in eenigszins afkeurenden zin. Zoudt ge willen
gelooven, dat men mij daarover hard heeft gevallen? Men heeft
getracht mij vriendschappelijk onder het oog te brengen, dat deze
jeugdige planting, deze veelbelovende spruit van het „Tooneel verbond",
met eenige omzichtigheid en verschooning behoorde behandeld te
worden. Maar eilieve, waar moet dat heen? Zal dan de geheele
pers als op commando het voorbeeld moeten volgen van de Aruster-
damsche bladen, die geen kwaad van hun lieveling willen hooren
en zich, naar ik met zekerheid vernomen heb, eenparig hebben
voorgenomen in het aanstaande speelseizoen alles wat van de Ver
eeniging uitgaat, om strijd te bevvierooken en toe te juichen? Ge
zult eens zien wat een koor van jubelende aanbidding het worden
zal! Wie het echter gegeven is nu en dan eens achter de schermen
te zien, behoeft naar de oorzaak van dit verschijnsel niet ver te
zoeken. Het „Nederlandsch Tooneel" slaagt in zijn voorloopige
werkzaamheden lang niet gelukkig: de onderhandelingen met ver
scheidene goede artisten 'of bruikbare dilettanten zijn zoo goed als
mislukt; over de keuze van een répertoire en vooral van een stuk
voor het debut kan men het onderling nog niet eens wordende
financicclo operatiën blijken van veel meer omvang te zullen wor
den dan men aanvankelijk meende, en zoo meer.
Daarbij komt de niet geringe zwarigheid, dat het naloopende
contract der bij het Nederlandscli Tooneel" geëngageerde acteurs
en actrices eerst den 31slen Augustus e. k. eindigt, terwijl op
1 September de nieuwe overeenkomst ingaat, waardoor het studce-
ren van nieuwe rollen bijna onmogelijk wordt voor de leden van
die tooneelgezulsekappen, die de verschillende kennissen gaan be
reizen, zooals o. a. de troep van Albregt van Ollefen. Vandaar
dan ook dat men, zooals ik u schreef, een oud, overbekend
spectakelstuk dienst zal laten doen in de kermisweek. Doch de
zwarigheden, waarmede men te worstelen heeft, mogen groot zijn,
moeten deze echter van te voren alle kritiek ontwapenen? Het is,
dunkt mij, vrij wat verkieselijker, nu reeds op mogelijke dwaal
wegen te wijzen, dan later, als de mistred eenmaal begaan en
terugtreden zooveel moeiclijker is. De Vereeniging //Het Neder
landscli Tooneel", die met zulke goede voornemens en verleidelijke
beloften voor het publiek verscheen, moet nog alles veroveren en
kan nog niet op haar reputatie gaan leven
Zij, die zich ten taak stelt ons Nationaal Tooneel te veredelen,
te verheffen, vindt een ruim veld ter bearbeiding. Lees tegen
woordig de affiches onzer schouwburgen in de eerste stad des
vergadering van deelhebbers op jl. Woensdag gehouden,
zoowel als uit bet verslag over 1875 en bet resultaat van
het onderzoek door den ingenieur J. J. van Kerkwijk
ingesteld, blijkt dat de toestand der Maatschappij veel
gunstiger is dan men vermoedde en de toekomst zich goed
laat aanzien.
Het publiek stelt ongetwijfeld belang in de volgende
opgaven. Dezen zomer bestaat er gelegenheid per spoor
trein, in rijtuigen der eerste klasse, rondreizen te doen door
de aangrenzende landen: Van Rotterdam over Breda,
Antwerpen, Brussel, Namen, Huy, Luik, Spa, Verviers,
Mecbelen, Antwerpen en Breda naar Rotterdam terug voor
f 20.35. Geldig voor 15 dagen.
Van Utrecht of Rotterdam over Breda, Antwerpen,
Brussel, Namen, Jemelle, Arlon, Luxemburg, Gouvy, Spa,
Cbaudfontaine. en Luik naar Utrecht of Rotterdam terug
f 28.30. (30 dagen.
Van Rotterdam over Dordrecht, Breda, Antwerpen,
Brussel, Namen, Huy, Luik, Spa, Verviers, Aken en Keulen
naar Rotterdam terug, f 27.40. (30 dagen.)
Van Rotterdam over Breda, Antwerpen, Brussel, Bergen,
Quievrain, Valenciennes, Amiens, Parijs, St. Quentin,
Erquelines, Namen, Huy, Luik, Spa, Verviers, Aken en
Keulen naar Rotterdam terug, f 54.35. (30 dagen.) Op
elk dezer plaatsen kan men een willekeurigen tijd vertoeven.
Gisteren is te Wieringen aanbesteed: het maken van
een aardprofil gedekt met steen, lang 80 M., breedte der
steenglooijing 9 M. Er werd ingeschreven door de bh.:
J. Tool ad f 6890, P. de Vries f 6700, J. Schreuder
f 6500, P. van Driel f 6225, T. Lanser f 6175, B. Beu
kenkamp f 5598, J. Poppen f 5590 en C. Croon f 5110.
Het bestuur der Prins Hendrik-stichting te Egmond
aan zee beeft voor de eerste maal verslag uitgebragt over
den toestand van deze stichting in de drie eerste maanden
van haar bestaan tot ultimo December 1875. Hieruit
blijkt dat tot vader en moeder in die stichting gekozen
zijn M. J. de Jong en echtgenoot, doch dat die op aan
vrage van Nov. tegen 1 Maart eervol werden ontslagen
door vertrek naar Alkmaar, waar zij aan het hoofd van
het gasthuis werden geplaatst, en dat in de vacante plaatsen
werd voorzien door de benoeming van P. Ver heus en
echtgenootc.
De stichting werd den 7 Oct. op verzoek van Z. K. H.
Prins Hendrik plegtig geopend, bij welke gelegenheid reeds
vijf verpleegden werden opgenomen, wier getal reeds zoo
Rijks! Ik schrijf hier de titels van een paar stukken af. ;/De
Koningin van den Nacht of de verkochte slaap;" ;/de Opvoeding
vormt den Mensch" (nota bene: geannonceerd als Wyspel); //twee
huurders op één kamer"//de pleegdochter van den galeiboef
met een voorspel de wraak eener Creoolsche (Ienz. Hoe
troostend en bemoedigend lacht mij tusschen al dien balkenden
onzin de aankondiging van de Vlaamsche opéra Liederik toe, die
hier heden en Zaterdag voor het laatst gespeeld wordt: dien weg
moeten we op, den weg der reine, sobere, oud-vaderlandsche
kunstvereering, wars van alle vreemde inmengselen Met de open
bare vermakelijkheden is bet overigens bij den aanvang van het
zomerseizoen povertjes gesteld; het voetlicht wordt in de schouw
burgen binnen de stad overal gebluscht; en dc zoogenaamde
zomer-theaters daarbuiten onderscheiden zich in den regel door
een diepe verachting voor al wat den kunstsmaak kan streelen.
De wereldberoemde „professor" Donato, die in de Kal verstraat
tegen betaling van een gulden min een cent de wonderen van
magnetisme en somnambulisme, toegepast op eene allerliefste jonge
dame, voor de oogen van den leek ontsluierde, zou bepaald veel
meer opgang gemaakt hebben, als hij zijn publiek bij een tempe
ratuur van tien graden vorst genoodigd had. Zelfs kapitein Paul
Boyton, of liever //de heer Boyton", zooals het Handelsblad
dien vorst der drijvers en zwemmers betitelde oogstte hier bij
zijne voorstellingen aan het Buiksloter Tolhuis, aan den overkant
van 't IJ, eergisteren en heden middag een betrekkelijk alledaagsch
succes. Eu ik moet zeggen, dat de wijdvermaarde kapitein zelf
daartoe wel een weinig aanleiding heeft gegeven, door wat al te
veel de allures aan te nemen van een kermisreiziger, die geen
reden ziet om te verbloemen, dat hij alleen voor een goede
recette zich afslooft. De geïllustreerde strooibilletjes, met zwarte
en roode letters gedrukt, welke door de geheele stad verspreid
werden en den volke verkondigden, dat er tweemaal daags een
j //Voorstelling" zou gegeven worden, telkens „opgeluisterd door
1 muziek", deden te- veel aan Blanus en Dassy deuken. Maar ook
j afgezien daarvan, heb ik de verrichtingen van den kapitein in zijn
I waterdicht costuum met een wantrouwend oog gadegeslagen. Want,
wel beschouwd, wat beteekeut dat alles eigenlijk? Het is waar,
Boyton beweegt zich te water in zijn reddingskleed even gemak
kelijk als te land: hij ligt een tijd lang stil, hij hengelt, rookt,
schiet, timmert een vlot, gebruikt een ontbijt, geeft signalen en
zoo al meer; maar hiertoe heeft hij van te voren alles in gereed
heid gebrachthet water waarin hij zich beweegt is zoo effen als
in een goudvischkomhet Meizounetje beschijnt hem en de dui
zenden toeschouwers, die bij de minste vrees voor gevaar hem
te hulp kunnen komen. Maar wat blijft er van die kunstjes, als
de schipbreukeling niets rondom zich heeft dan de woeste baren,
die loeiend de rotsen beuken, terwijl de donderslagen het luchtruim
doen daveren
Neen, Amice, ge zult het met mij eens zijn dat de uitspraak der
vermeerderde, dat nu reeds de helft van bet gebouw bevolkt
is. Met de verdere opname moet voorshands worden
gewacht tot dat de geldmiddelen voldoende zullen zijn om
ook de tweede helft in gebruik te stellen. Het gebouw
beantwoordt uitstekend aan het doel; de verpleegden zijn
zeer tevreden en hun gedrag laat weinig te wenschen over.
De jaarlijksche bijdragen bedroegen tot ultimo Dec.
f 1573.50, de uitgaven bedroegen per hoofd en per dag
48| cent, zoodat, wanneer ook de andere helft wordt in
gebruik gesteld, het bestuur voor een tekort zal staan van
f 1268.80 's jaars, berekend tegen 80 pCt. van hetgeen
thans benoodigd is.
De stichting mag zich voortdurend in veler belangstel
ling verheugen, en het tijdperk van drie maanden, waarover
verslag is uitgebragt, wordt daarin zeer bevredigend genoemd.
Door de ontvangst van vele bijdragen hoopt het bestuur
niet alleen spoedig het geheele gesticht in gebruik te kunnen
stellen, maar dit des noods te kunnen vergrooten, opdat
niet een van hen die zich aanmelden ongetroost behoeft
afgewezen te worden. (Amst. Crt.)
In het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam hebben
Dingsdag, Woensdag en Donderdag zamenkomsten tot
bevordering van geestelijk leven plaats gehad. Het too
neel en orchest waren ledig. Een tiental heeren, vóór
het tooneel aan een tafel gezeten, leidden de zamenkomsten,
die niet het karakter van de «revivals» van Moody en
Sankey, maar van de Brightonsche zendiugsfeesten van
Peashall Smith droegen.
Zij dienden niet om bekeerlingen te maken, maar om de
geloovigen in de leer te sterken. Zij verschilden slechts
in zooverre van gewone godsdienstoefeningen, dat ze ge
houden werden in een lokaal, voor comedie, concerten
en bals bestemd, en dat in stede van één voorganger,
telkens een ander leider optrad, telkens gezongen werd en
gebeden en men zich niet tot gewone psalmen en gezangen
bepaalde, maar ook liederen, meest uit het Engelsch
vertaald, ten gehoore bragt. De voornaamste voorgangers
waren de heeren: ds. Hoedemaker, ds Gerth van Wijk,
ds. Smitt (predikant bij de kerk der afgescheidenen te
Amsterdam), ds. Biihler, ds. Huet, ds. Herman, dr. Burkens,
ds. Schröder, prof. Brummelkamp, ds. Gewin, ds. Kromsigt,
dr. Faure, ds. Verwayen Pietersen, de heeren baron van
Doorn van Westkapelle, Meerloo, Geel, van 't Lindenhout,
A. Brummelkamp Jr., Stroes en nog enkele andere evan
gelisten en predikanten.
praktijk liier alles afdoet. Even vertrouwbaar als haar advies,
hoop ik dat de beslissing zal wezen der juryleden, die welhaast de
vierschaar zullen spannen bij den aanstaanden grooten zangwedstrijd
hier ter stede. De dagen van 24 tot 27 Juni zijn bestemd voor
dezen prijskamp van mannengezang; niet minder dan 22 liedertafels
en zangverenigingen uit Nederland en den vreemde zullen zich
daarbij doen hooren. Deze zullen Zaturdag 24 dezer samenkomen
op de Beurs op den Dam en van daar zich in optocht begeven
naar de Plantage, waar in het nieuwe gebouw Plancins en in het
Park de wedstrijden sullen plaats hebben, terwijl de te volgen
feesten Zondag, Maandag en Dinsdag daarna in het Paleis voor
Volksvlijt gegeven wordenalles besloten met een «groot schitterend
vuurwerk" op den Buiteu-Amstel. Ziedaar iets van belang voor
den Amsterdammer die van uitgaan houdt en een gelegenheid tot
amusement te meer voor de bezoekers onzer Oudheden-tentoou-
stelling. Veel bekijks heeft deze tot dusver wel reeds gehad, doch
het meeste publiek moet nog komen, daar de entrée, die sedert
de opening f 1.per persoon bedroeg, van heden af op 50 cents
gesteld is. Gisteren ochtend wijdde ik nogmaals een leeg uurtje
aan deze expositie, luid sprekende getuige van de kloekheid en
den gezonden geest der vaderen. En gisteren middag woonde ik
eenige oogenblikken de discussiën van onzen Gemeenteraad bij, die
een vierde en „zeker laatste" zitting wijdde aan de kwestie der
tramways. De eerste en tweede vergadering werden met vruchte-
looze debatten gesleten; in de derde werd de concessie tot den
aanleg van vier tramway-routes (welk een barbarisme!) aan onze
Omnibus-Maatschappij verleend; en de vierde zitting werd besteed
1 aan een beraadslaging over de voorwaarden van beheer. Vrees
j niet, mijn waarde, dat ik u meer van de discussies zal melden;
met 26 legen drie stemmen is thans beslist dat de ontworpen
paardenspoorwegen zullen aangelegd worden, om vermoedelijk nog
dit jaar in exploitatie te worden gebracht. Een mooie verbetering,
maar.... ik denk er altijd bij aan het Gasthuis.
Het heeft mij verwonderd dat in deze Raadszitting niet de een
of andere grappenmaker een dankadres heeft ingezonden, namenB
de Amsterdamsche honden, die sedert Hemelvaartsdag bevrijd zijn
van den ministeriëelen muilkorf, welke acht maanden aan één stuk
hun aangezichten omknelde. Ik geloof echter niet dat deze zeer
bijzondere protogés van de „dierenbeschermers", want dat zijn
de honden ontegenzegenlijk lang in vrijheid zullen blijven
rondloopen. Een geval van hondsdolheid is, by de toenemende
warmte, spoedig geconstateerd, en dan moeten ze weder voor vier
maanden in den korf. Nu, al heb ik er een innigen afschuw van,
een dier opzettelijk te kwellen of te mishandelen, ik kan mij met
de verordening van den muilkof als veiligheidsmaatregel opperbest
vereenigen. Het publiek begint er meer en meer in dien geest
over te denken. Van al het marktgeschreeuw en de vijandelijke
houding van sommige individus bij de uitvaardiging van het decreet,
werd gauudeweg niets meer gehoord. En dat de gevreesde korf
