HËLDERSOHË
i:V NIËIJWËOIËPËR COURANT.
1876. N°. 74.
34 Jaargang.
Woensdag 21 Junij.
„Wij huldigen het goede."
Verachijut Dingsdag, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal 1.80.
franco por post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
lïureau: MOLENPLEIN N°. I6S.
Prijs der Adrertentiën: Van 14 regeli 60 Canti,
elke regel meer 15 Centi.
Groote letters of vignetten worden naar plaatiruimt berekend.
fillken donderdag vertrekt de mail naar
Oo.it-Indië. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
VERGADERING van den RAAD der gemeente TEXEL
op VRIJDAG 23 JUNIJ 1876, 's morgens 10 ure.
Punten van behandeling:
Ingekomen stukken.
Rekwest Stoomboot-Directie.
Definitive vaststelling Kohier Hoofdelijken Omslag.
Rapport Commissie herziening Strafverordeningen.
Binnenland.
HELDEK en NIEUWEDIEP, 20 Junij.
Gisteren heeft alhier plaats gehad de aangekondigde
herbesteding van het fort Kijkduin (Raming f 618,000).
Er was ingekomen slechts één inschrijvings-billet, als van
den heer A. S. Schaafsma, te Harlingen, voor f 759,000,
dat is f 141,000 boven de begrooting. Bij de eerste aan
besteding was het laagst ingeschreven door den heer Bekker,
voor f 683,000, terwijl toen de heer Schaafsma de som
van f 765,700 als inschrijvingssom op zijn billet had
ingevuld.
De uitslag dezer herbesteding is aan de goedkeuring
van Z. Exc. den minister van Oorlog onderworpen.
De kapt. der genie van Marle heeft zijne betrekking
alhier aanvaard.
De officieren, met bijbehoorende manschappen en
paarden, die gedurende eenige dagen in dit deel der pro
vincie zich geoefend hebben in het doen van verkenningen,
zijn jl. Zaturdag weder van hier vertrokken.
Gisteren heeft alhier plaats gehad de jaarlijksche
inspectie der milicien-verlofgangers, die in deze gemeente
verblijf houden.
Gisteren is van hier vertrokken het barkschip Waal-
stroom, kapt. H. B. Manje, bestemd naar de Delagoabaai.
Het schip heeft ingeladen het materieel voor den spoorweg
van die baai naar de grens van de Zuid-Afrikaansche
republiek, het terrein waar de heer Burgers, die onlangs
ons vaderland bezocht, zijne kolonie zal exploiteeren. Verder
gaan met dit schip zes passagiers voor het daarstellen van
bewusten spoorweg.
De regering stelt voor, het schoolgeld voor de
landbouwschool te Wageningen op een minimum van f 40
en een maximum van f 100 te stellen. Volgens de tegen
woordige wet, bedraagt het minimum voor rijkslandbouw
scholen f 100.
In het tijdperk van vier weken, 14 Mei tot 10 Junij,
zijn, blijkens ingekomen ambtsberigten, door longziekte
aangetast: in Noordbrabant 1 rund, in Zuidholland 116, in
Noordholland 6, in Utrecht 10, in Friesland 21, in het Rijk
154 runderen. In het vorige tijdperk van 4 weken waren
188 runderen door die ziekte aangetast.
Het brievenvervoer hier te lande is in 1875 met
1,371,971 stuks vermeerderd en gestegen tot 35,411,269
gefrankeerde en 470,326 ongefrankeerde.
Het brievenvervoer is 4 pCt. toegenomen. Het getal
ongefrankeerde brieven verminderde 17 pCt. Op elke 100
brieven waren 98.7 gefrankeerd en 1.3 ongefrankeerd.
Ook de buitenlandsche correspondentie is toegenomen
met 554,766 brieven.
De verzonden briefkaarten vermeerderden met 1,241,521;
dit is thans gestegen tot 7,555,037.
Het getal verzonden dag- en weekbladen vermeerderde
met 2,148,641.
Men schrijft ons van Schagen, dd. 19 dezer:
«In den jare 1603 wierde Schagen gepriviligeert bij
«haar Ed. Mogende, om te hebbene en vrye Paardenmarkt,
«die altijd moet gehouden worden op den 17 Junij.»
Aldus luidt eene aanteekening van Dirk Barger van
Schoorel, in diens «Chronyk van de gansehe oude Heer-
olijkheid van het Dorp Schagen,» in welks boekske de
auteur daaromtrent op eene andere plaats'nog zegt: «Ook
«heeft men daar eene schoone paardemarkt, van vetto en
«magere paarden, met een groote toevloet van Menschen
«uit het gansehe Noorderkwartier, dewijle dezelve door
«het geheele Land vermaart en bekend is.»
Bijna drie eeuwen zijn verloopen sinds het privilegie
werd geschonken, en nog steeds handhaaft onze paarden
markt schitterend zijn ouden roem. Op die van heden
zijn weder tal van paarden, waaronder schoone exemplaren,
aangevoerd, terwijl, onder begunstiging van heerlijk zomer
weder, duizende bezoekers dank zij «de spoor,» thans
ook uit andere streken dan «het Noorderkwartier» onze
koffijhuizen, danslokalen, straten en marktveld vullen.
Onze kermis, waarvan de paardenmarkt als 't ware de
introductie is, munt uit door veelheid en verscheidenheid.
Een groot gedeelte der Hooge- en Lagezijde, benevens de
geheele oostzijde van het Marktplein, is bezet met kramen,
die elk «wat wils» bieden. Dan hebben we, om van het
mindere tot het meerdere te komen, onze goede oude
kennissen Judels en Bouwmeester; verder Coppejans, met
eene «paradetent,» vrij goede muziek en een programma,
dat taalkundige raadsels bevat; wijders Dobbelaar, meteen
keurig panorama; Xhaflaire, met een heuschen reus en dito
dwerg, benevens eene tent met spiegels, waarin het gelaat
de wonderlijkste proportiën aanneemt; vervolgens eene
«electriseerende dame;» tot geruststelling van andere
dames diene echter, dat zij 't meer op de spieren, dan op
de harten der bezoekers gemunt heeft; en eindelijk
een prachtige caroussel, de afgod der kinderen, doch een
straf voor in de nabijheid wonende ouderen van dagen,
vanwege de eeuwigdurende draaiorgel-muziek.
Doch voor laatstgenoemde beproeving zal ons vergoeding
worden geschonken door concerten en matiné's, te geven
door do kapel uwer schutterij, het orchest van Judels, de
muzikale artisten van Coppejans en onze lmrmonie-kapel.
Heb ik ditmaal over wat veel plaatsruimte beschikt,
gelieve dit echter te vergeven, bij de openhartige bekentenis,
dat uw correspondent alleen een weinig in bijzonderheden
is getreden, om, als Schager, de lezers van uw blad op te
wekken onze plaats «met een bezoek te vereeren.» Wij,
Schagers namelijk, houden bijzonder veel van «menschen
van buiten,» vooral wanneer ze komen feestvieren.»
Te Callantsoog zijn op het strand twee lijken van
Scheveningsche visschers aangespoeld. Men vermoedt, dat
het eene is dat van den schipper W. van der Zwan en het
andere dat van een der matrozen, Klaas Pronk, behoord
hebbende tot de bemanning der eenige weken geleden in
het Schulpengat omgeslagen bomschuit, genaamd de Vrouw
Ida, van den reeder en vischhandelaar A. Knoester, te
Sche veilingen.
Bestuurderessen der Vereeniging «Tot Nut der Armen,»
in de Rijp, ontvingen weder de som van f 100 van de
beschermvrouw der Vereeniging, H. M. de Koningin der
Nederlanden.
Aan den heer W. C. Timmerman, te Amsterdam,
is concessie verleend tot indijking en droogmaking der
plassen beoosten de Vecht, ter oppervlakte van ongeveer
5200 hectaren. Door de bijzondere bezwaren, aan de
indijking verbonden, is deze concessie niet van gewigt ontbloot.
Jl. Zaturdag morgen werd aan de brug te Sloten
een landbouwer uit de Haarlemmermeer zoodanig door
eens anders paard tegen het hoofd geslagen, dat hij voor
dood ter aarde stortte. Vrij spoedig kwam hij evenwel tot
bewustzijn en bleek het, dat hij vreeselijk gewond was.
Na op de Badhoeve verbonden te zijn, is hij naar zijne
woning vervoerd. Bij deze gelegenheid kwam de mensch-
lievendheid van mr. J. P. Amersfoordt treffend aan den
dag. Terstond was hij op de plaats des onheils en deed
al het mogelijke om den gewonde eigenhandig de eerste
hulp toe te dienen. Tot het laatste oogenblik stond hij
den geneesheer krachtdadig ter zijde en reed ten slotte
zelf naar 's mans familie, om deze op zijne tehuiskomst
voor te bereiden.
De te Vlaardingen ontvangen berigten van de Hol-
landsche haringvloot blijven ongunstig. Er was nog slechts
weinig gevangen, klein van stuk en min van smaak.
Uit Bad Ems wordt aan het U. D. van particuliere
zijde, dd. 15 dezer, geschreven:
«De Keizers van Duitschland en Rusland zijn hier; de
laatste zal, zegt men, a. s. Zondag vertrekken. Buiten-
j gewone beweging maken die personaadjes niet; als gewone
stervelingen bewegen ze zich onder de menigte, 's morgens
in en om de Trinkhalle, 's avonds na 7 uur op de prome-
1 nade; de Keizer van Duitschland deftig a quatre épingles
die van Rusland doodeenvoudig in 't zwart. Deze ziet er
min of meer lijdend uitde eerste loopt regt als een kaars,
i is vlug in zijne bewegingen en spreekt telkens dezen of
genen aan, waarbij hij 't meest 't woord rigt tot dames.
Dat onderhoud is steeds levendig, nu en dan klinkt een
gulle lach, 't publiek schaart zich op eenigen afstand
rondom de groep en houdt zich kalm en rustig, geen
gejuich, maar ook geen dringen of rumoer, de mannen
ontblooten 't hoofd, de vrouwen doen hun best om
door de sierlijkste buigingen de aandacht tot zich te trek
ken. Polizei ziet men niet, ten minste ze laat zich niet
gelden. Dezen avond waren beide Vorsten op de pro
menade. Alexander, geheel alleen, scheen Wilhelm te
zoeken; een der kamerheeren berigtte dit en Wilhelm
keerde terug; bij de ontmoeting liet Alexander aan Wil-
helm een telegram lezen, waarvan deze geruimen tijd
aandachtig kennis nam. 't Talrijke publiek trok zich
1 op grooten afstand terug; er heerschte eene doodelijke
stilte; 't was alsof men als bij intuïtie gevoelde, dat daar
iets gewigtigs zou besproken worden. Korten tijd liepen
de Keizers stilzwijgend naast elkander voort en traden
toen de Curzaal binnen, waarin concert was.
Onder 't publiek werd gemompeld van belangrijke
tijdingen uit Turkije.»
Men schrijft aan het U. D.
•Onderscheidene liberale leden der Herv. gemeente te
Harlingen, die niet aan een naam hangen en geen deel
meer nemen aan de kerkelijke gemeenschap, nu er niets
dan orthodoxe predikers meer zijn, laten zich bij de Herv.
gemeente afschrijven, vragen bewijs van lidmaatschap en
doen zich inschrijven bij de Evang. Luth. gemeente.
Wanneer aan de heerschende neiging bij velen om dit
voorbeeld te volgen, gevolg gegeven wordt, dan konden
welligt de leden der versterkte Evang. Luth. gemeente,
uit de Herv. predikanten een leeraar en voorganger kiezen,
als opvolger van den eerlang vertrekkenden ds. Gonlag.
De synode toch van het Luth. kerkgenootschap beraad
slaagde in hare dezer dagen gehouden vergadering over
de kwestie, hoe de overgang van predikanten van andere
genootschappen gemakkelijker kan gemaakt worden, dan
dit tot nu toe 't geval was. Alle mansleden hebben bij
het kiezen van predikanten eene stem, en daar er bij het
Evang. Luth. kerkgenootschap tegenwoordig geene keuze
is van liberale kandidaten, zou het kiezen van een Herv.
predikant wel zaak zijn.»
Men schrijft uit Antwerpen aan de N. M. Crt.
«Op den verjaardag van Z. K. H. Prins Hendrik der
Nederlanden wapperde de Nederlandsche vlag van het
Nederlandsche loodskantoor alhier; een troep volk, aan
gestoken door Antwerpsche kiezers-waanzin, en denkende,
dat de vlag was uitgestoken om de overwinning der cleri-
calen te vieren, heeft ze naar beneden gehaald, in stukken
gescheurd en verscheidene glazen-in het gebouw ingeworpen.»
Het gerucht, waarvan de Arnh. Crt. onlangs melding
maakte, dat het Oera Linda Bok zou zijn geschreven door
Piet Paaltjens, is onjuist. Ds. Haverschmidt verklaart in
de Zutph. Crt., het boek niet geschreven, zelfs niet gelezen
te hebben.
Betreffende de zaak van ds. Herderschée, predikant
te Nijmegen, wordt medegedeeld, dat hij van het vonnis
tot schorsing voor den tijd van zes weken, door het klas
sikaal bestuur van Nijmegen over hem geveld, wegens het
zich niet houden aan de voorgeschreven vragen bij de
aanneming, in hooger beroep is gekomen bij het provinciaal
kerkbestuur van Gelderland.
't Wag. Weekbl. is dankbaar en voldaan, maar nog
niet verzadigd door de zamenkomsten in 't Paleis voor
Volksvlijt te Amsterdam. Nog niet lang geleden scheen
't, of de godsdienst buiten de maatschappij zou gebannen
worden. En nu komt de godsdienst, de achterdeur uitge
wezen, weder door de voordeur in. Er openbaart zich een
geest van beslist kerkelijk leven, grooter dan we 't ooit
gekend hebben. De nu te Amsterdam, gelijk vroeger elders,
gehouden bijeenkomsten, door vele honderden uit alle
oorden des lands zamengestroomd, bijgewoond, zijn een
bemoedigend teeken des tijds, eene openbaring van de
kracht des geestelijken levens, dat wel tijdelijk onderdrukt
kan worden, maar om zich daarna op nieuw luide te doen
gelden. Er zijn er, wie 't aanstoot gegeven heeft, dat in
't Paleis voor Volksvlijt, een gebouw aan de dienst der
wereld gewijd, de zamenkomsten gehouden werden, 't Wag.
Weekbl. kreeg een anderen indruk, 't Was een indruk
wekkend gezigt, die vele honderden daar nedergebogen te
zien voor Gods troon, waar anders de kinderen dezer we
reld aan de dienst der zinnen offeren. Toen t Paleis werd
opgetrokken moet da Costa geprofeteerd hebben: «laat ze
begaan, ze bouwen 't voor ons!» Die profetie is aanvan
kelijk in vervulling getreden op 30 en 31 Mei en 1 Junij
dezes jaars. Waarlijk, 't bestuur der zamenkomsten deed
goed, dit Paleis voor de dienst des Heeren bij voorbaat
in gebruik te nemen. Wie had voor 't vierde eener eeuw
durven hopen, dat op zulk een plaats in 't openbaar de
geloovigen voor zulk een doel zouden zamenkomen! Ook
hierin ziet 't Wag. Weekbl. een teeken des tijds, dat goede
hoop geeft.
De officier van justitie te Zutphen vestigt de aan
dacht op de handelwijze van Johannes Koch, commissionair,
wonende te Amsterdam, zich noemende directeur van de
Vereeniging de Eendragt, vroeger te Rotterdam, thans te
Amsterdam gevestigd, daarin bestaande, dat hij, door
tusschenkomst van agenten in de verschillende provinciën,
bij het min nadenkend publiek de hoop opwekt, om tegen
eene wekelijksche bijdrage aan hem van vijf centen gedu
rende één jaar, in het bezit te geraken van de prachtigste
meubelen, huissieraden en luxe-artikelen, ter waarde van
f 1.25 tot f 90, terwijl de ondervinding geleerd heeft, dat,
na het verstrijken van het jaar, aan de contribuanten, in
plaats van de voorgespiegelde prachtige meubelen, enz.,
slechts worden uitgereikt bloemenhangers, vazen, handdoek
rekjes en dergelijke voorwerpen van zeer geringe waarde,
de meeste beneden die van f 1.25.
Jl. Zaturdag nacht is de fabriek van Zweedsche lucifers
der firma A. C. Hoogendijk Co., te Apeldoorn, een prooi
der vlammen geworden.
