HELDERSCHE
Ei\ N1EUWEDIEPER COURAXT.
1876. N°. 96.
34 Jaargang.
Vrijdag 11 Augustus.
Binnenland.
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt IJingsdag, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
w bw franeo per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Centa,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
fcllKen llonderdag vertrekt de mail naar
Oost-lndië. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
Uittreksel uit liet Verslag van den toestand
der provincie Noordiiolland, gedaan aan de
Provinciale Staten van dat gewest, door de
Gedeputeerde Staten, in de zomervergadering
vau het jaar 1876.
(Vervolg.)
Het hoofdstuk over „Armwezen" vangt volgender wijze aan „He
meeste gemeentebesturen deelen mede, dat de toestand van het
armwezen, evenals in 1874, vrij gunstig was; enkele zelfs dat er
vooruitgang was te bespeuren. De gezondheidstoestand der vol
wassenen was dau ook over het algemeen goed, en er was, vooral
in de groote gemeenten, ruim gelegenheid om werk te vinden. Wel
was de winter van langen duur, doch slechts in weinige gemeenten
werkte dit nndcelig op liet, cijfer der bedeelden."
Als gestichten tot verpleging van bekoeftigen worden genoemd
a. De Prins Hendrik-stichting te Egmond aan Zee, op 7 October
met 5 verpleegden geopend. De jaarlijksche bijdragen bedroegen
tot uit. December f 1573.40. b. Gesticht tot opneming van bekoeftigen
te Barsingerhorn, waarvan de bouw in 1874 is aangevangen en dat
bestemd is het bestaaude armenhuis te vervangen. De kosten van
aanbouw zijn ongeveer f 19500, en worden gedrageu door het
algemeen burgerlyk armbestuur met eene bijdrage van f 6000,
van het weezeu-armbestuur.
Als instellingen ter voorkoming van armoede worden genoemd
de banken van leening. Die te Alkmaar is met 1 Sept. 1874
gesloten en in 1875 zijn slechts de nog aanwezige panden gelost
of verkocht. Mede is tot opheffing besloten der banken van leening
te Zaandam, Edam en Naarden, respect, met ingang van 1 Maart,
I Mei en 1 Jan. 1875.
Banken van leening, gehouden door administratiën van weldadig
heid bestaan te Amsterdam, Enkhuizen, Haarlem, Hoorn en Texel;
de zoodanige, die verpacht zijn, vindt men te Helder, Hilversum
en Uithoorn. Het gemiddeld bedrag der voorschotten op elk pand
was in 1874 f 3.52, in 1875 f 3.871.
Spaarbanken zijn opgerigt in 1871 te Abbekerk, Assendelft,
Berkhout, de III Egmonden, Oosthuizen, Oudendijk en Wieringen,
in 1872 te Texel, in 1873 te Schagen, in 1874 twee te Barsingerhorn
eu in 1875 te Andijk. In de provincie bestaan thans te zamen
40 spaarbanken met 36118 deelnemers: de inbreng bedroeg in het
afgeloopen jaar f 1,833,396.37. de uitbetaling f 1,280,532.33^.
Spaarkassen bestaan er drie (die te Schagen is in 1873 opge
heven) en wel te Amsterdam met 338, te Medemblik met 9, te
Purmerend met 51 deelnemers in 1875.
Te Zijpe is in 1875 een zieken- en begrafenisbus opgerigt.
Hulpbanken bestaan te Alkmaar, Andijk, Enkhuizen, Haarlem,
Hoorn, Koog a/d Zaan en Zaandam ieder 1, te Amsterdam 4. Het
getal der voorschotten gezamelijk was 1933, het bedrag gemiddeld
f 82,97, in 't geheel 160.383,
Rijksmiddelen. Volgens de laatste opmetingen bedraagt de geheele
oppervlakte der provincie, met uitzondering van de drooggemaakte
gronden die aan Zaandam zijn toegevoegd en waarvan de juiste
grootte nog niet bekend is, 273.755 hectaren, tegen 271.455 hectaren
in 1874. De gemeenten Westzaan, Assendelft, Spaarndam, Haar-
lemmerliede en Spaarnwoude, Beverwijk en Velzen zijn door land
aanwinning eenigermate uitgebreid.
Het belastbaar inkomen der gebouwde eigendommen bedroeg in
't afgeloopen jaar f 8.534.108, dat der ongebouwde f4.371.563,55
de opbrengst der belasting was, met inbegrip der rijksopcenten
gebouwde eigendommen 1.084.967,30, der ongebouwde f 682.568.61.
De opbrengst der personeele belasting over 187 4/75 was f2.059.685,97.
De geheele opbrengst der directe belastingen was f 5.142.350,17,
tegen f 5.061.341,72^ in het voorgaande jaar. Al de rijksmiddelen
in 1875 leverden een bedrag van f 21.415.837,77, In 1874 was
die opbrengst circa een half millioen hooger.
Waterstaat. De gezamenlijke werken aan 't Noordzee-kanaal
werden in 1875 voortgezet met 330 tot 1575 werklieden, 19 tot
32 paarden, 3 locomotieven, 100 wagens, 7 tot 14 stooinbagger-
vaartuigen, 60 tot 90 grondschouwen, 2 lot 6 sleepstoombooten,
voorts met 3 tot 9 ploegen, te zamen 33 tot 68 werklieden, bij
nacht op de stoombaggervaartuigen werkende.
Verschillende werken zijn van rijkswege uitgevoerd tol onderhoud
en verbetering der haven het Nieuwediep. Het gewoon onderhoud,
aanbesteed voor 3 jaren, kostte f 24829.
De gemiddelde diepte van deze haven bedroeg in 1875 9.33 M.
beneden laagwater, dat i.iO M. beneden hel aangenomen peil van
volzee, of 0.84 M. onder A. P. heeft. Sedert het jaar te voren is
de haven 0.13 M. verdiept.
De noordelijke dam der haven te Barsingerhorn is ter lengte van
200 M. verhoogd tot 0.80 M. boven A. P. De kosten hiervan
beliepen met het gewoon onderhoud f 370. Door de sluis werden
naar binnen geschut 212 vaartuigen, waarvan 143 geladen met turf;
naar buiten zijn geschut 20 tjalken met vlas geladen, 30 visch-
schuiten en 280 bootjes.
Aan de haven te Medemblik werd de verouderde havenbeschoeijing
over eene lengte van 60 M. door bazaltmuur vervangen. Het ltijk
besteedde daaraan en aan 't gewoon onderhoud f 3908, terwijl door
de gemeente voor 't uitdiepen der buitenhaven f 2900 werd uitge
geven. Door 472 binnenschepen werd van deze haven gebruik
gemaakt. Aan havengeld werd ontvaugen f 376,10.
De gemeente Enkhuizen besteedde f 4130 aan verbetering der
havenwerken, waarvan f 2600 tot het diephouden der haven. Ruim
6000 binnenschepen maakten in 1875 van die haven gebruik en
II stoombooten. Aan havengeld werd ontvangen de som van f 200.
Met de verbetering van het Krabbersgat voor Enkhuizen werd
van rijkswege voortgegaan. De herstellingen aan de leidammen
kostten f .1500, terwijl aan de overige werken eene som van
f 76,800 werd ten koste gelegd.
Yan Broekerhaveu werd door 1357 vaartuigeu gebruik gemaakt
aan havengeld werd ontvangeu f 305.50.
De haven te Hoorn werd door de gemeente op de vereischte
diepte gehouden; zij werd in 1875 bezocht door 5 geabonneerde
stoombooten en 7 geabonneerde schepen met allerlei goederen geladen,
door 1662 drooge vaartuigen en 1488 vischscb uiten. Aan haven-
vuur- en moddergeld werd ontvangen f 1610.82.
Aan 't onderhoud der havenwerken te Terschelling werd van rijks
wege weder f 9600 te koste gelegd. Van deze haven werd gebruik
gemaakt door 17 rijksvaartuigen, 5 buitenschepen, 46 binnen- en
299 visschersvaartuigen. Aan havengeld is ontvangen f 375,74^-.
Volgens aanbesteding werd in 1875 aan de havenwerken en
zeeweringen op Vlieland f 28700 besteed. De gemiddelde diepte
der haven was 1.70 M. onder volzee. De steenglooijing en het
plankierwerk werd over eene lengte van 50 M. verbeterd en gedeel
telijk vernieuwd. Door 23 binnen- en 21 visschersvaartuigen werd
van deze haven gebruik gemaakt. De havengelden bedroegen f 62,97-è.
De haven beoosten het Oude Schild op Texel vorderde eene
uitgaaf van f 3643; zij verkeert in goeden staat en werd in 1875
bezocht door 172 binnenvaartuigen, door de stoomboot Ada van
Holland, 27 tjalken, 11 kaagschepen, 4 visschervaartuigen, 93 haring
schuiten en 1 jagt. Wordt vervolgd.)
HELDER en NIEUWEDIEP, 10 Augustus.
Het vauxhall, door het bestuur van het Muziekkorps der
Artillerie Schutterij en der Schietvereeniging Willem Teil
aan de leden Dingsdag 11. aangeboden, is in alle opzigten
geslaagd. Het park Tivoli, a giorno verlicht en versierd
met een prachtigen transparant, maakte een schilderachtig
effect in den heerlijken avondstond. Het Muziekkorps der
Schutterij verhoogde dit genot door een keurig programma.
Na de eerste afdeeling van het concert volgde de prijs-
uitdeeling aan de overwinnaars van het concours. Genoemde
heeren werden door den president hartelijk toegesproken
en met de behaalde overwinningen geluk gewenscht. Daarna
had de schietwedstrijd der dames plaats, waarvan de uitslag
was als volgt: 1ste prijs mejufvrouw Anna Kikkert; 2de
prijs mejufvrouw Overbeek; 3de prijs mevrouw Luijmes.
Nadat de prijzen onder eene flinke toespraak van den pre
sident aan de dames overwinnaressen waren uitgereikt en
het Muziekkorps de tweede afdeeling had uitgevoerd, volgde
het vuurwerk, dat inderdaad prachtig en verrassend was
en waarvoor aan den pyrotechnicus, den heer F. H. de Goeij,
lid der vereeniging Willem Teil en sergeant der Artillerie
Schutterij, een woord van lof en hulde toekomt. Alle stukken
liepen goed van stapel en een daverend applaus van de
zijde der aanwezigen, gaf de algemeene tevredenheid dui
delijk te kennen. Nadat door den president van Willem
Teil de diploma's aan de dames en heeren bekroonden waren
uitgereikt, bragt ZEd. dank aan allen die tot het welslagen
van dit feest het hunne hadden toegebragt. Een vrolijk bal
besloot dezen feestelijken avond, 't Zal niet ongepast zijn
als wij hier nog kortelijk vermelden, dat de prijzen van
het concours meestal door vereenigingen, leden en particu
lieren aan Willem Teil waren aangeboden, dat de trophéen,
bloemen en verder decoratief door verschillende geachte
ingezetenen in bruikleen waren afgestaan en dat het deco
reeren, zoowel in als buiten de zalen, alles door leden van
beide vereenigingen is in orde gebragt. Hulde aan de feest
commissie, die ook hier wederom getoond heeft dat eendragt
magt maakt. De uitstekende orde, die er gedurende den
ganschen avond heerschte, was een duidelijk bewijs van de
flinke organisatie en bragt veel bij tot verhooging van het
genot en den goeden afloop van het geheel.
Nog zij vermeld, dat de heer mr. D. P. H. Aberson,
en na ZEG. nog andere heeren het woord gevoerd hebben.
Eerstgenoemde sprak over den goeden geest, die er heerschte
onder de leden van W. T., die gepaard met de noodige
bekwaamheid in het hanteren van de wapens, stellig ten
dienste en tot heil van 't vaderland was. De andere
sprekers gaven een woord ten beste over de vele zorgen
en moeite van Tells president en over den goeden afloop
van liet concours en het feest.
De torpedo-compagnie, onder bevel van den kapt.
van Iiontum en de verdere officieren van Pelt, 1ste luit. en
Sodekamp, 2de luit., tijdelijk alhier gedetacheerd, is weder
naar hare garnizoensplaats den Briel teruggekeerd.
Circa 1200 personen hebben gisteren uit verschillende
Noordliollandsclie gemeenten gebruik gemaakt van den
volkstrein, om aan Rotterdam en den Haag een bezoek
te brengen.
Het onlangs bij de roode ton gestrande kofschip
Jansje, kapt. Niggebrugge, is jl. Dingsdag vlot gekomen.
Men bergt de lading en hoopt het vaartuig in de haven
van Texel te brengen.
Naar men verneemt bestaat er plan om in de vol
gende maand door de afdeeling Texel der Hollandsche
Maatschappij van Landbouw weder eene veetentoonstelling
te houden, 't Feest zal besloten worden door eene muziek
uitvoering van het gezelschap Serapre Crescendo aldaar,
dat onder de leiding van den muziek-on der wijzer M. P.
Polak, van hier, in den korten tijd van zijn bestaan reeds
flinke vorderingen heeft gemaakt.
Men meldt ons van Texel, dd. 10 dezer:
«Onze visschers hebben zich wat uitgesloofd, door alhier
aan te brengen zekere Jansjen, van Zwolle. Deze Jansjen
dan geraakte, zooals het lot helaas! van vele harer natuur-
genooten, aan den grond; daar zat Jansjen nu op een
gevaarlijke plaats, en niettegenstaande de vriendelijke invitatie
der Wieringers (die haar onderwijl ontkleedde en aftuigde)
weigerde Jansjen mede te gaan hare positie was nu niet
beter, naakt en bloot geheel alleen op een gevaarlijke
plaats. De Texelaars maakte Jansjen daarop een visite en
dit ging beter. Jansjen besloot mede te gaan en arriveerde
gisteren in onze haven. Eene korte visite zal ons evenwel
aangenaam zijn. De verschrikkelijke stank van hare
broeijende lading beenen kan nadeelig voor de gezond
heid zijn.»
Men meldt ons van Schagen, dd. 10 dezer:
«In de Schager Courant van heden wordt door de
redactie den volke verkondigd, dat de gewone jaarlijksche
feestviering alhier zal plaats hebben op den 24 dezer. Dit
lezende zou men meenen, dat deze zaak geheel in het
reine was. Ik kan u echter verzekeren, dat er nog enkele
kleinigheden ontbreken, waardoor het allerwaarschijnlijkst
is, dat van het feest op dien datum ten minste
niets zal kunnen komen. Er is namelijk nog geen geld,
geene commissie, en diensvolgens ook geen plan voor
feestviering; ergo nog niets. Wel is op de Zaturdag 11.
door de afgetreden commissie belegde vergadering, welke
zeer slecht bezocht was, 24 Aug. een geschikten datum
geoordeeld, doch bij ontbreken van de genoemde kleinig
heden was het niet mogelijk dien bepaald aan te wijzen.
Het ware welligt het beste de feestviering nog eeriigen
tijd uit te stellen, en deze dan in verband te brengen met
de voltooijng van de demping onzer gracht. Men zou dan
het «aan de golven ontwoekerd» terrein kunnen versieren,
men zou er b. v. een gedeelte van kunnen reserveren
voor een bal in de open lucht, enfin men had dan in elk
geval aanleiding om het een of ander te arrangeren. Want
het door de Schager gegeven program: de traditionele
harddraverij op eene ongeschikte baan, en liet gewone
vuurwerk, is wel wat mager en afgezaagd; ons feest moet
zal 't niet louter voor een beroep op de beurs van
den buitenman worden uitgekretenjaarlijks, zoomogelijk,
het publiek iets nieuws te genieten geven. En 't is meer
malen gebleken dat, bij onderlinge zamen werking, de orga
niserende krachten daarvoor ten onzent aanwezig zijn.»
Heden herdenkt de heer H. Bloem, pastoor der H.
Dominikuskerk te Alkmaar den dag van zijn 25jarig
priesterschap.
Jl. Zaturdag herdacht de heer D. J. Faber, predi
kant te Obdam, zijn 50jarigo ambtsbediening in die ge
meente. Groot was de deelneming den algemeen géachtefl
jubelaris betoond. Alle ingezetenen, zonder onderscheid
van gezindheid, hebben het hunne bijgedragen om dit zoo
zeldzaam feest luisterrijk te vieren.
Jl. Maandag had te Amsterdam in het Bible—hótel
de eerste algemeene vergadering plaats van het Multapa-
tiorsbond. Op deze vergadering werd een hoofdbestuur
gekozen, de grondwet van het Bond herzien en op nieuw
vastgesteld. De overige punten van den beschrijvingsbrief
zijn aangehouden tot eene tweede algemeene vergadering,
die binnen kort gehouden zal worden. Uit het verslag
bleek, dat het Bond op dit oogenblik ongeveer 1000
leden telt.
Jl. Dingsdag ochtend werd door eenige werklieden
van de firma B. te Dordrecht aan de voorpui van het
groote kleederen-magazijn van den heer Hugo Werner, op
den Nieuwendijk te Amsterdam, een zware kostbare spiegel
ruit van grooten omvang ingezet, toen de ruit door een
onvoorzien toeval naar binnen viel, twee personen onder
het krakende spiegelglas geraakten en zoo ernstig gekwetst
werden, dat zij ter verpleging naar het Binnen-Gasthnis
moesten vervoerd worden.
Volgens de Standaard, heeft de minister van Binnenl.
Zaken van den hoofdingenieur Conrad berigt ontvangen,
dat het ramtorenschip Koning der Nederlanden zeer goed
de reis door het Noordzeekanaal kan maken. De ministeï
heeft daarop aan de directie der Kanaalmaatschappij voor^
gesteld, de bekende mal een tweeden togt te laten doen,
daarna het schip bij de Noordzeesluizen vast te meeren
en, na nieuwe maan op 19 dezer, op een der giertijden in
zee te brengen door de haven waar, volgens het berigt
van den heer Conrad, nog eenige moeijelijkheden bestaan.
Aan de directie werd voorgesteld daaromtrent in overleg
te treden met den heer Brutel de la Rivière, en den
minister daarvan berigt te geven.
Jl. Zondag, op klaarlichten dag, is eeA brutale dief
stal gepleegd te Sloten in eene boerenwoning, waarvan de
