HELDERSOHE
EN NIELWED1ËPEB COURANT.
1876. N°. 114.
34 Jaargang.
Vrijdag 22 September.
GEMEENTE BAAD.
BEKENDMAKING.
„W ij huldigen het goed e."
Verschijnt Dingsdag, Donderdag en Zatnrdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal f 1.80.
t pp franco per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Ad ver tentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Zitting van Dingsdag den 19 September 1876.
Voorzitter de lieer Burgemeester.
Tegenwoordig 15 leden; afwezig de hecren van Veen en Ilugen-
holtz, met kennisgeving van verhindering.
De aanteekeningen van het verhandelde in de vorige zitting
worden gelezen en goedgekeurd.
Door den Voorzitter wordt, namens B. en W., den Baad aan
geboden de begrooting van ontvangsten en uitgaven der gemeente
voor de dienst van 1877, gelijk mede die voor het Algemeen
Weeshuis, het Burgerlijk Armbestuur en de dd. Artillerie-Schutterij.
De hoofdstukken der eerstgenoemde begrooting sluiten met de
navolgende eindcijfers
Hoofdstukken. ONTVANGSTEN.
I. Ontvangsten wegens vroegere diensten f 18642.09
II. Inkomsten van gem.-eigendommen en bezittingen 562.50
III. Opbrengst van belastingen en heffingen 161928.85
IV. Ontvang, van verschill. aard en toevallige baten 935.
V, Buitengewone ontvangsten20.
Totaal f 182088.44
UITGAVEN.
I. Kosten van huishoudelijk bestuurf 13415.
II. Kosten van invordering van de plaatselijke be
lastingen en teruggave deswegens 11065.
III. Kosten van onderhoud van gemeente-eigen
dommen en de deswegens verschuldigde lasten 22037.
IV. Kosten der openbare veiligheid en brandweer 27984.
V. Kosten der plaatselijke gezondheids-politic 120.
VI. Kosten van het onderwijs45663.
VII. Kosten van het armwezen, mitsgaders subsidicn
en bijdragen aan onderscheidene daarmede in
verband staande instelliugen30400.
VIII. llcnlen en aflossingen4500.
IX. Pensioenen en wachtgelden2231.
X. Andere uitgaven, niet onder de vorige hoofd
stukken behoorende6 60.
XI. Buitengewone uitgaven van allerlei aard. 22010.
XII. Onvoorziene uitgaven2003.44
Totaal f 182088.44
3.) Emigratie naar tle Transvaalsclic of Zuid-Afrikaanschc
Republiek, door ds. B. de Jongli van Arkel. {Slot.)
Ook is mij gebleken dat velen bij hun vertrek uit Holland niet
op de hoogte waren (en dus velen die voornemens zijn te emigreeren
misschien nog niet op de hoogte zullen zijn) ten opzichte der reis
kosten die zij zullen te bestrijden hebben vóór hunne aankomst in
de Transvaalsche republiek. Men weet natuurlijk nauwkeurig te
berekenen, wat men als 1ste of 2de klasse reiziger, zoo voor zijn
persoon, als voor zijn bagage zal moeten betalen, ten einde Port
Natal te bereiken. Maar omtrent de inoeijelijkheden, den duur en
de duurte der landreis verkeeren velen in eene Egyptische duisternis.
Kan men in Holland bijna op elk uur van den dag plaats nemen
op stoomboot, spoortrein of diligence, in den Vrijstaat of Trans
vaalsche republiek kent men al die dingen slechts bij naam. In
Natal alleen is een dagelijksche dienst tusschen Duiban en Marits-
burg, vice versa. Van eenige geregelde dienst of reisgelegenheid
is verder landwaarts in geen sprake, noch in Natal, noch in de
republieken van Zuid-Afrika. Wanneer men in tijds zorg draagt
eene plaats te bespreken, kan men tweemaal 's weeks gebruik maken
van de postkar en ook eenige bagage met zich nemen.
Emigranten maken dus in den regel gebruik van ossen- of trans
portwagens. Deze zijn van groote afmeting, zeer stevig maar ruw
afgewerkt en niet op vcêren. Zij vervoeren de goederen of handels
artikelen uit Duiban of Maritsburg naar de store- of tocohouders,,
die in de hoofdplaatsen der verschillende districten van de Transvaal
of den Vrijstaat wonen en wederom naar Duiban en Maritsburg
huiden, wol en andere handelsartikelen, die uit de republieken worden
gevoerd. Op zulk eene gelegenheid moet men natuurlijk wackteu.
's Zomers komt ze meer menigvuldig, 's winters evenwel niet zoo
dikwijls voor. Met zulk een wagen legt men de reis grootendeels
te voet af, daar men in den regel het wandelen boven het zitten
op een hotsenden wagen zal verkiezen.
Wanneer men nu zijn vaderland verlaat in den tijd, die invalt
tusschen de maanden April en Augustus, om zich in te schepen
voor de Transvaal, dan komt men te Port Natal aan in het winter
seizoen of droge jaargetijde. Maar dan is de gelegenheid, zooals
boven reeds is gezegd, schaarsck om met een ossenwagen de reis
naar de Transvaal te kunnen voortzetten. Die gelegenheid is dan
vooral zeldzaam van Duiban af en men zal dus voorzigtig handelen
van de gelegenheid gebruik te maken om Maritsburg te bereiken.
Men neemt dan plaats in een wagen of omnibus, voor 10 persoi.en
iugerigt en met 6 paarden bespannen, die om bet uur worden ver
wisseld. Daarmede wordt de reis afgelegd in den tijd van 8 uur.
Men betaalt daarvoor een p. st. per persoon. Elk passagier heeft
6 kilo bagage vrij. Voor elk kilo daarboven betaalt men de geringe
som van 1 schilling (60 cent).
Men kan nu wel berekenen, hoeveel men ongeveer, met. 100 kilo
bagage (indien de wagen dit kan bergen, wat niet altijd zeker is)
van Duiban naar Maritsburg zal hebben uitgegeven.
Is men te Maritsburg aangekomen, dan heeft men in zijn hotel
ruimschoots tijd om te overleggen, hoe men trachten zal verder te
kómen, maar de keuze blijft u gelaten tusscheu postkar en ossen
wagen. Op gelegenheid om met den ossenwagen de reis te kunnen
voortzetten, moet men soms 1, 2 a 3 weken wachten, terwijl ge
intusscken de ondervinding kimt opdoen, dat de verblijfkosten in
Maritsburg liet dubbele bedragen van den prijs dien men gewoon
is u in Holland te berekenen. De ossenwagen neemt dan in den
De begrooting van liet Algemeen Weeshuis sluit met een totaal
van f 15772.G2£. die van het Burgerlijk Armbestuur f 9650, en
die van de dd. Artillerie-Schutterij f 1698, alles in ontvangst, en
uitgaaf tot een gelijk bedrag.
Tot het onderzoek van deze begrootingen splitst zich de Baad
in drie afdeelingen, elke onder voorzitterschap van een der leden
van het Dag. Best., volgendervvijze1ste afd. de heeren de Lange,
Braaksma, van Kelckhoven, Groen en Janzen; 2de afd. de heeren
Werend lijn Smit, Berghuijs, Giltjes, van der Meulen en Bitter;
de afd.de heeren Jelgersma, Maalsleed van Veen en llugcnholtz.
De vergaderingen der afdeelingen zullen plaats hebben op 25, 26
en 27 dezer.
Ter benoeming van twee hulponderwijzers aan de openbare scholen
in deze gemeente, worden door het Dag. Best., in overleg met den
Schoolopziener en de betrokken hoofdonderwijzers, de navolgende
drietallen voorgedragen: voor de 1ste vacature: I. G. Evers, te
Wilp gem. Voorst; 2. P. D. Hoekstra, te Terwispel gem. Opster-
land; 3. S. Bocrsma, te Oudesluis. Voor de 2de vacature: 1. H.
W. Disper, alhier; P. G. Appelboom, te Haringkarspel; 3. S.
Boersma, te Oudesluis. Benoemd worden de heeren G. Evers en
II. W. Disper, beiden met 14 steramen; bij elke verkiezing was
1 briefje in blanco.
De Voorzitter deelt mede, dat het aantal hulponderwijzers aan
de openbare scholen thans 34 bedraagt.
Namens het Dag. Best. wordt door den Voorzitter ter tafel ge-
bragt het 1ste suppletoir kohier van den hoofdelijken omslag, dienst
1876, tot een gezamenlijk bedrag van f 510.79. Tegen dat kohier
waren geenc bezwaarschriften ingekomen. Het wordt met eenparige
stemmen goedgekeurd en vastgesteld.
Aangenomen voor kennisgeving worden deze mededeelingen:
a. dat, indien voor de dienst van 1S77 op nieuw eene heffing
van hoofdelijken omslag noodig wordt geacht, het daartoe strekkend
Baadsbesluit vóór 15 Oetober e. k. bij HH. Ged. Staten behoort te
worden ingezonden; en
b. dat HH. Gcdep. Staten, bij besluit van 30 Aug. 11., No. 27,
hebben goedgekeurd de suppletoire begrooting, ten bedrage van
f 6000, ten behoeve van nieuwe bestratingen.
Er wordt gelezen een adres van den kommandant en de verdere
officieren der dd. Artillerie-Schutterij alhier, inhoudende liet verzoek
om eene subsidie uit de gemeentekas ten behoeve van het niuziek-
regcl 10 a 12 p. st. voor elk persoonterwijl men zi di iu Maritsburg
behoort te voorzien van alles wat men zal noodig achten voor
voeding gedurende den duur der reis en voor behoorlijk logies
onder, in of naast den wagen. De reis duurt 's winters langer,
omdat de ossen gedurende de reis zich moeten tevreden stellen
met het afgestorven gras, dat ze langs het Pad (zoo wordt de
hoofdweg genoemd) kunnen vinden, en men dus minder van de
beesten kan vergeu. Stelt men nu den duur der reis van Maritsburg
naar Pretoria in den winter op 25 dagen, dan zal in dat seizoen
de landreis zeker veel meer kosten dan de zeereis.
Wanneer men daarentegen de reis met de postkar maakt, gaat
hel veel sneller en men vliegt steeds berg op, berg af. Om evenwel
de reis op die wijze te kunnen doen, is vooreerst noodig een zeer
sterk gestel, dat dagen achtereen tegen zulk eene halsbrekende ge
schiedenis, bestand isen een niet minder gevulde beurs 1 De reis
per postkar naar de Transvaal kost 16 p. st. per persoon, p. m.
1 p. st. daags aan logies en vertering en een 1 schilling
per kilo overwigt aan bagage. Heeft men veel bagage dan is men
genoodzaakt het grootste deel achter te laten, totdat een ossenwagen
dit kan medenemen. Dit moet natuurlijk wederom wachten op
gelegenheiden men behoort daarbij wel zorg te dragen, om omtrent
alles, liet achtergelaten goed betreffende, goede afspraken te maken.
Men heeft dan de kans, indien dan de omstandigheden niet ongunstig
zijn, 6 weken of 2 maanden nadat men zelf reeds ter bestemder
plaatse is aangekomen, ook het achtergelaten goed te zien arriveerén.
Behalve eene geldelijke vergoeding voor het bewaren en afzenden
der goederen met den transportwagen, betaalt men aan den trans
portrijder f 16 a f 18 per 50 kilo en mag zeker van geluk spreken,
wanneer het goed niet al te veel geleden heeft.
De gemakkelijkste en tevens de voordeeligste wijze om zijue reis
voort te zetten zal wel deze zijn: Laten n.1. de financieële,krachten
het toe, ofkunueii reizigers hieromtrent met elkander eenige schikking
treffen, dan tracht men in Maritsburg een ossenwagen met een span
ossen te koopen (1). De wagen op 100 p. st. en de ossen door
elkander op 9 p. st. berekend, dan komt zulk een aankoop te staan
op eene som (in ronde cijfers) van f 3000. Men kan dan de reis
met eigen wagen en ossen voortzetten, maar behoeft daartoe de
hulp van 2 Kalfers, een ossenleider en ossendrijver. Men betaalt
den drijver 5 li 6, den leider 3 ti 4 p. st. per maand, buiten den
kost, dien men voor hen medeneemt. In de Transvaal aangekomen,
zullen tal van liefhebbers zich voor den ossenwagen opdoen en men
kan dan minstens op den wagen verdienen wat men op de ossen
zal moeten verliezen. Met zulk een wagen vervoert men in den
wintertijd een gewicht van 3000 kilo.
Yerlaat men daarentegen zijn vaderland in den tijd die invalt
tusschen de maanden Augustus en April, dan komt men te Port
Natal aan in liet zomerseizoen. De ossen vinden dan overal voedend
gras, zijn vlugger en krachtiger, de dagen zijn daarbij langer en zij
kunnen, in korter tijd dan dat 's winters het geval is, een zwaarder
vracht (4000 kilo) vervoeren. Ook viudt men in den zomer reeds
te Duiban gelegenheid om, tegen den prijs van 9 a 10 p. st. de
persoon, een ossenwagen te bespreken. Den duur der reis kan men
dan, zonder ongunstige omstandigheden, van Duiban tot de Transvaal
(1) Een span ossen noemt men daar het aantal dat voor den
ossenwagen loopt, en doorgaans een 16 a 18tal trekossen bedraagt.
Te Maritsburg kan men doorgaans wagen en ossen, en wel tegen
billijke voorwaarden, bekomen.
korps der Schutterij. Adressanten wijzen daarbij op de sympathie,
die liet muziekkorps blijkbaar van de zijde van 't publiek geniet,
op de noodige zorg, die er voor de oefeningen wordt gedragen en
op de dringende behoefte aan stoffelijken steun. Namens het
Dag. Best. stelt de Voorzitter voor, om de op de begrooting voor
1876 uitgetrokken som van f 150 voor publieke vermakelijkheden
ten behoeve van 't muziekkorps af te staan en aan adressanten te
verzoeken, zoo mogelijk, eenige meerdere openbare uitvoeringen te
doen geven. Dienovereenkomstig wordt besloten.
Een adres van den heer D. Dekker, hoofdonderwijzer aan eene
gesubs. bijzond. school, houdende verzoek om verhooging zijner sub
sidie, en een verzoekschrift, van de nachtwachts om vermeerdering
hunner bezoldiging, worden ter behandeling gevoegd bij de begroo
tingen, om in de afdeelingen aan de orde ie worden gesteld.
Voor kennisgeving wordt aangenomen de mededeeliug des Voor
zitters, dat de rekening en verantwoording van de dd. Artillerie-
Schutterij over 1875 door IIH. Gedep. Staten is onderzocht en
goedgekeurd.
Er geschiedt voorlezing van een adres van bewoners en eigenaars
van perceelen in de Keizerstraat alhier, inhoudende het verzoek om
verlichting van die straat bij avond en nacht. Adressanten wijzen
op het drukke verkeer door die straat en op de groote behoefte
aan verlichting, met het oog op de publieke veiligheid. De
Voorzitter herinnert hierop aan eeu vroeger genomen besluit, dat
in die straat vier gaslantaarns zullen worden geplaatst, zoodra de
voetstraten aan weerszijden geheel in gereedheid zijn gebragt. Dit
is nog niet het geval. Zoodra de voetstrateii gereed zijn, zullen
terstond de noodige gaspijpen gelegd en de lantaarns geplaatst worden.
De zitting wordt hierop voor gesloten verklaard.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Helder brengen ter
openbare kennis, dat de begrooting der plaatselijke inkomsten en
uitgaven voor de dienst van 1877 gisterenden Raad is aangeboden,
en van heden af op de Secretarie der gemeente voor een ieder ter
lezing nedergelegd en, hetzij in druk, hetzij in afschrift, tegen
betaling der kosten algemeen verkrijgbaar gesteld.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Helder, STAKMAN BOSSE, Burgemeester.
deir20 September 1876. L. VERHEY, Secretaris.
op ruim ,3 a 4. weken begroeten en men betaalt voor zijufe bagage
niet meer dan 's winters van Maritsburg. Maar ook dan moet.
men er oprekenen,dat de landreis niet veel minder zal kosten dan dezeereis.
Wanneer men nu met een kleiner of grooter gezin de reis heeft
ondernomen, dan zal, ook in den zomer, de aankoop van wagen en
ossen, de voordeeligste wijze zijn óm zijn doél te bereiken.
Voor emigranten is thans 4 maal 's mnands gelegenheid om voor
Port Natal plaats te nemen en wel bij 2 Maatschappijen. Zij kunnen
de reis doen met een der steamer's van de Union Company of met
die der Donald Currie Cie Liue. Bij ons vertrek uit het vaderland
hadden we plaatsen besproken bij de Donald Currie Cie Line,
en deden de zeireis met de Edimburg Castle, een prachtig en uit
nemend ingericht zeekasteel, metende oDgeveer 2100 ton. In den
regel mogten we profiteeren van gunstig weèr en legden we de reis
af in den tijd van 32 dagen. Hierin is begrepen het oponthoud,
dat het aandoen van eenige plaatsen, als Madeira, Cape-Town,
Port-Elizabeth en East-Londen, veroorzaakt, welk oponthoud,
bij elkander genomen, bijna 1/5 van den duur der reisbedroeg.
Te Port Elisabeth (Algoabaai) worden de passagiers overgescheèpt
op eene zoogenaamde kustboot. Het aantal passagiers voor Port Natal
was op de Edimburg Gastle vrij groot en daar The Florence, die
hen te Port Elisabeth overnam, eene boot is van veel kleinere af
meting, waven de gevolgen vau die overscheping minder aangenaam.
De zes hutten, voor de eerste klasse bestemd, waren juist voldoende
om het dames-personeel te bergen en de heeren genoodzaakt zich
te behelpen op banken of op het dek, waar een zeildoek- in den
vorm van een veldtent opgeslagen, de passagiers niet kon beveiligen
voor tocht. Zoo moesten we ons dus de 4 laatste dagen behelpen.
Toch werd mij later in Duiban, waar men met de kustbooten wel
bekend is, de verzekering gegeven, dat onder die booten The
Florence geacht werd de beste te zijn.
Men heeft op de steamer's der Donald Currie Cie Line. goed
ingerigte hutten, een zeer goede tafel, terwijl de voorkomendheid
der officieren en in 't algemeen van 't seheeps-personeel jegens de
passagiers niets te wenschen overlaat. Daarbij lieerscht op die
booten eene uitnemende orde en zindelijkheid, en men zou al zeer
pessimistisch gestemd moeten zijn, Om als passagier eenige aanmer
king te kunnen maken. Zoo ten minste is mijne ondervinding ge
weest, én op de Edimburg Castle, én bij mijne terugreis op de
Walmer Castle. Ook van de 2de klasse reizigers, van wie ik velen
gesproken heb, hoorde ik eenparig hetzelfde getuigenis afleggen. Of
de Union Company voor passagiers de voorkeur verdient, kan ik
niet beslissen. Ik kan by ondervinding slechts over de Donald
Currie Cie Line eene oordeelvelling uitbrengen, maar dat oordeel
kan naar mijne overtuiging niet anders dan zeer gunstig zijn.
Aan hen, die willen emigreeren, kan ik nog den raad geven,
om met betrekking tot huishoudelijke voorwerpen en meubelen,
alles mede te nemen, wat, zonder veel plaats te eischen, medegenomen
kan worden; b. v. keukengereedschap, servies voor ontbijt- en
middageten, tafels en stoelen, wanneer ze uit elkander geuomen
en in kisten gepakt kunnen worden. Al die diugen zou men ge
noodzaakt zijn zich aan te schaffen tot een prijs zóó hoog, dat men
zich den last en de onkosten vau vervoer daarvoor wel kan getroosten.
Wanneer nu eeu en ander, door mij vluchtig daarheen geschreven,
dezen of genen tot nut kan zijn, dan zal ook het doel zijn bereikt,
dat ik met dit schrijven mij heb voorgesteld.
Tot het geven van meerdere inlichtingen blijf ik gaarne bereid.
Bussum. B. De Jongh van Aekbl, predikant.