HËLDERSOHE E\ NIELIWEDIEPER COURANT. 34 Jaargang. 1876. N°. 115. Zondag 24 September. BEKENDMAKING. BEKENDMAKING. Binnenland. „Wjj huldigen het goede." Verschijnt Dingsdng, Donderdag en Zaturdag namiddag. Abonnementsprijs per kwartaal 1.80. i a a franco per post - 1.65. Uitgever A. A. BAKKER Cz. Bureau: MOLENPLEIN N°. 163. Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents, elke regel meer 15 Cents. Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Eiken Donderdag vertrekt de mail Oost-Indië. Laatste ligting 's avonds 6 uur. De brieven en drukwerken naar Batavia en Padangte verzenden per mailboot «Friesland» uit Rotterdam, geschiedt voor drukwerken den 26 September, vóór het vertrek van 1 trein C (Noordhollandsche Spoorweg), ten 6 ure des avonds, j De sluiting der mail naar Batavia en Padangte ver- i zenden per mailboot «Stad Amsterdam,» geschiedt voor drukwerken den 29 Sept., na aankomst van trein III (Noordhollandsche Spoorweg), ten 10.58 des avonds, voor brieven den 30 Sept., na aankomst van trein I, ten 9.47 des morgens. Burgemeester en Wethouders der gemeente Helder brengen ter openbare kennis, dat bet eerste Suppletoir Kohier van den Hoofde- lijken Omslag, dienst 1876, door den Gemeenteraad in zijne zitting van den 19 dezer is vastgesteld en gedurende de eerstvolgende acht werkdagen op de gewone kantooruren voor een ieder ter Secretarie ter lezing is nedergclcgd. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Helder, STAKMAN BOSSE, Burgemeester, den 20 September 1876. L. VERHEY, Secretaris. De Burgemeester der gemeente Helder maakt bij deze aan de daarbij belanghebbenden bekend, dat de Voljaars-Patentbladen, zoomede die van Slijters en Tappers, over de dienst van 1876/1877, aan de Secretarie der gemeente te bekomen zijn, van Maandag den 25 September tot Dingsdng den 3 October 1876, van des morgens 9 tot 1 uur en des namiddags van 5 tot 7 uur, den invallenden Zondag uitgezonderd. Laatstgenoemde Patentbladen worden alleen afgegeven op vertoon van het aanslagbillet. Patenten die niet worden afgehaald, worden overeenkomstig de Wet tegen betaling van 10 cents door den Deurwaarder bezorgd. H e 1 d e vDe Burgemeester voornoemd, den 21 September 1876. STAKMAN BOSSE. De Kafler-oorlocr in de Transvaal. De N. Itott. Crt. deelt in een brief uit Bloemfontein van den 3 Aug. jl. een zeer interessant verbaal mede van de aanleiding en het beloop van den oorlog, dien de Transvaalscbe republiek beeft te voeren tegen de Kaffers aan bare grenzen. Zij, die de belang rijke beschouwingen hebben gelezen van ds. de Jongh van Arkel, mogen ook de bier volgende regelen niet ongelezen laten. „Het berigt: „Kaffer-oorlog in de. Transvaal" moet velen in Nederland op minder aangename wijze hebben wakker geschud uit schoonc en liefelijke drooincn. Nog weinige maanden geleden was diezelfde Transvaal na een smakelijk diner of souper, onder een glas goeden wijn, zoo welsprekend verheerlijkt, dat men er baast 't beloofde land, een Nieuw-Nederland, vruchtbaarder, rijker en met een beter klimaat gezegend dan 't oude, in was gaan zien. Brochures, getiteld: „Naar de Transvaal!" waren verschenen, afge vaardigden van verschillende maatschappijen waren derwaarts ge zonden om hoogte te nemen, onderwijzers, jongelieden van goeden huize, ondernemende ambachtslui waren reeds vertrokken, en men dacht er juist over, of 't niet een verstandig plan zou zijn ook maar zijn koffers te pakken en bun voorbeeld te volgen, toen eensklaps die tijding: „Kaffer-oorlog!" aan al zulke idealen en plannen den bodem insloeg. Wij, bier in Afrika, waren er minder door verrast; wij hadden 't reeds zoolang zien aankomen. De politiek, door Engeland tegen over de naturellen gevolgd, leidde er met zoo mathematische zekerheid toe, dat bet alleen nog maar de vraag kon zijn, wie van beide, Natal of de Transvaal, van die jammerlijke en kortzigtige staatkunde het eerste slagtoffer zou worden. Het antwoord is nu gekomen: bet lot heeft de Transvaal getroffen. De Hollandsche boeren zullen nogmaals met hun bloed te betalen hebben voor misgrepen van Engelsche regeringen; en nogmaals zullen waar schijnlijk die Engelsche regeringen met de voordeelen gaan strijken, voor den prijs van dat bloed gekocht. Die Engelsche politiek is niet in alle opzigten zoo slecht, als men uit de voorafgaande uitdrukkingen geneigd zou zijn op te makentheoretisch laat zij zich zeer goed verdedigen, rheoretisch laat zij zich zelfs zeer schoon opsmukken; het is alleen in de praktijk, dat zij uiterst gevaarlijk is. Eerste principealle menschen zijn broeders, en 5t doet er niet toe, of zij ecu witte of oen zwarte huid hebben. Uitnemend. Tweede principede taak der blanke natiën in andere werelddeelen kan gcene andere zijn, dan om tot beschaving en verheffing der gekleurde rassen, met welke zij in aanraking komen, mede te werken. Even uitnemend. Ik geloof niet, dat er velen zullen ge vonden worden, die aan deze stellingen hunne instemming zullen weigeren. Maar toch protesteren wij ten krachtigste, wanneer zij tot daden leiden, die ons bestaan zelf in de waagschaal stellen. En zulk eene daad is het, wanneer de Britsche regering liet toelaat, dat gewetenlooze handelaars en speculanten de inboorlingen op VERGADERING van den RAAD der gemeente ANNA PAULOWNAop DINGSDAG den 26 SEP TEMBER 1876, des namiddags ten 2 ure. Anna Pauloiona, den 22 September 1876. De Burgemeester C. E. PER K. Ondenoerpen ter behandeling: 1. Vaststelling Gemeente-begrooting voor 1877. 2. Suppletoire begrooting voor 1876. 3. Benoeming hulponderwijzer. 4. Mededeeling van ingekomen stukken. IIELDER en NIEUWEDIEP, 23 September. In de vergadering der Commissie voor Volksvoordragten, gisteren gehouden, zijn de volksbijeenkomsten voor liet aanstaand saizoen, in den regel 6 in getal, weder vastgesteld. Onderscheidene lieeren hebben zich welwillend beschikbaar gesteld tot het vervullen van spreekbeurten, en de Com missie, die niets onbeproefd laat om deze bijeenkomsten aan haar doel te doen beantwoorden, rekent er op, dat in den volgenden winter weder druk gebruik zal worden ge maakt van deze even aangename als nuttige zamenkomsten, steeds door zeer verdienstelijke muziek-uitvoeringen opge luisterd. Volgens een bij het departement van Marine ontvangen berigt is de oefeningsdivisie onder bevel van den kapt. ter zee W. C. Klis, en bestaande uit Zr. Ms. scbroefstoom- schepen Zilveren Kruis, Leeuwarden en Prinses Marie, den 29 Aug. jl. van Cura^.ao naar Nederland vertrokken. In het jongste Koloniaal verslag is reeds melding gemaakt van de voorgenomen oprigting van eenige depót- bataillons. Thans wordt berigt, dat die depót-bataillons zullen gevestigd worden te Padang, Buitenzorg, Magelang en in het hoogland van Java's derde militaire afdeeling. Voor 1877 wordt ei' gerekend op de uitzending van 2500 in stede van 4000 man suppletietroepen. Door prof. A. C. Gerlach, hoogleeraar aan de Kon. Veeartsenijschool te Hannover, zijn in den laatsten tijd op 110 dieren (waarvan 108 zoogdieren) proeven genomen om te bewijzen: 1. dat de zoogenaamde parehiekte, bij de groote schaal voorzien van uitstekende geweren en daarbij behoo- rende patronen. Het is moeijelijk zoodanige handelwijze naar verdienste te brandmerken. Zij is eene domheid en eene wreedheid tevens; eene domheid, want zij moet op zelfvernietiging uitloopeueene wreedheid, want, terwijl enkelen zich op ellendige wijze verrijken, moeten misschien duizenden land- en slamgenooten er met hun bloed en tranen voor betalen. Men heeft getracht den geweerhandel als een onschuldige zaak voor te stellen en gezegd: laat de zwartjes maar een geweer koo- pen, zo weten er toch niet meê om te gaan. Alsof een wilde, wanneer hij een goed wapen heeft, het niet even goed, zoo biet beter, zal leeren hanteren dan menig man van beschaving; alsof een scherp oog, een vaste hand en stalen zenuwen niet veeleer het deel van den natuurmensch, dan van den kunstmatig ontwikkelde waren. En welk een algemeene begeerte, welk een koortsachtige lust tot het bezitten van dien schat, een goed geweer, zich van alle Zuid-Afrikaansche staramen heeft meester gemaakt, dat kan hij beoordeelen, die maar eens een bezoek aan de Diamantvelden ge- brngt en de drukte en beweging van zwarte koopers in en bij de tallooze geweerwinkels heeft waargenomen. Hij weet, hoe de Kaffers van heinde en ver derwaarts stroomden en den zwaren mijnarbeid verrigtten, alleen om dat ééne doel te bereiken: zooveel geld tö besparen, dat zij met een geweer huiswaarts konden keeren. En 't spreekt wel vau zelf, dat het kostbaar bezit niet zonder invloed op de stemming der zwarte rassen kon blijven eu op hunne hou ding tegenover de blanke bevolking. Over de geheele oostgrens woelde en gistte het. Vau de Groote Kcirivier in 't oosten der kolonie tot aan de Limpspo bemerkte men ontevredenheid en een vijandige houding, aangevuurd door godsdienstige opwekking, 't opstaan van zoogenaamde profeten en profetessen, die, onder allerlei bewegingen en verdraaijingeu, waarschuwden tegen afval van de zeden en gewoonten der voorvaderen, enz. Tot eene uitbarsting moest het spoedig komen, en 't is nu daartoe gekomen. Een zekere Johannes, een klein Kufferhoofd, staande onder 't gezag van het hoofd Secocoeni, en even als deze een onderdaan der Transvaalscbe regering, begon al te onbeschaamd te plunderen en te rooven, en toen daarover bij Secocoeni geklaagd werd, was zijn antwoord van dien aard, dat der Transvaalscbe regering, wilde zij haar gezag handhaven, geen andere keus over bleef dan de oorlog. En dat zij die keus zoude doen, was geen oogenblik twijfelachtig, nu een man ais President Burgers 't bewind in handen heeft. Gelukkig was daarmede ook gewaarborgd, dat alle maatregelen met de noodige voortvarenheid en kracht genomen zouden worden en dat daarin de eenheid heerschen zoude, die tot nog toe iu Zuid-Afrikaansche oorlogen zoozeer had ontbroken. Sneller dan men 't hier gewoon was. stonden de kommando's uit alle deelen des lands in 't veld, en weldra stond ook de President zelf, nog weinige maanden geleden de gevierde gast van ons vader land, tegenover zijn zwarten barbaarsoheu vijand, om 't prestige dieren in het algemeen en bij het rundvee in het bijzonder, overeenkomt met de knobbeltering bij den inensch; 2. dat door het gebruik van het vleesch van parelzieke dieren, hoofdzakelijk runderen en hoenders, knobbeltering bij den mensch kan worden teweeggebragt; 3. dat de ongekookte tuberkelstof der genoemde dieren (de raauwe parels), op bet ribbenvlies en in de longen, als voedsel aan andere dieren verschaft, meestal constant bij deze de verschijnselen van knobbeltering doet ontstaan, minder constant als zij vooraf gekookt is; 4. dat uit inenting en voeding van vele dieren met menscbelijke knobbelteringstof (tuber- culeuse materie) de genoemde ziekte teweeggebragt wordt. Al deze proeven zijn bevestigend uitgevallen. De feiten zijn van groot gewigt voor de publieke gezondheid, daar de parelziekte vooral hij runderen vaak voorkomt, zelfs rekent men bij 2 6, 3 pCt. der volwassen runderen. Volgens een ander geneesheer, Schneiber, te Koningsbergen, zou zelfs het gebruik der melk van parelzieke runderen een gewigtigen ziekmakenden invloed uitoefenen. In het Weelcbl. voor Geneesk., No. 32, 1876, wordt door dr. L. Ali Cohen deze gewigtige zaak uitvoerig besproken. Bedankt voor het beroep naar Veenendaal door ds. E. B. Gunning, pred. te Alkmaar. Door het Prov. kerkbestuur van Noordholland is aan den heer J. Cramer, th. dr. en pred. te Amsterdam, op zijn verzoek, met 1 Oct. a. s. emeritaat verleend. Jl. Zondag voormiddag had te Hoorn op Texel de bevestiging plaats van den heer A. S. van Eerde, pred. te Hensbroek. De bevestiger, de heer D. Post, pred. te Oude Schild, sprak naar Mal. II 57. Des namiddags aan vaardde de bevestigde zijne bediening met Joh. VI 68m. De bevestiging en intrede van den te Akersloot be roepen leeraar, den heer P. Th. Wielandt, zal plaats hebben op Zondag den 1 Oct. a. s. Bevestiger de heer R. J. Koning, pred. te Limmen. De door den Raad te Harencarspel vastgestelde begrooting voor 1877 bedraagt zoowel in ontvangst als in uitgaaf f 28,485.18|. Onder de ontvangsten komen voor: t 2002.501 wegens restanten van vroegere diensten, f 2547 wegens huur of pacht van landerijen, f 2341.52 i wegens opcenten op 's Rijks directe belastingen, f 4566.16"| wegens bet gedeelte van de opbrengst der Rijks-belasting op het personeel, f 1500 wegens den hoofdelijken omslag en f 15,000 van den blanke en daarmede de bedreigde ontwikkeling en be schaving in deze verre gewesten te verzekeren. Het begin der vijandelijkheden kenmerkte zich door 't gewone verloop van een Zuid-Afrikaanschen Kafferkrijg. Duizenden wilden vielen de grensplaatsen aan, brandden en moordden eu voerden al 't vee, dat zij in handen konden krijgen, weg. Een enkele troep gewapenden, die dit trachtte te verhinderen, was tegen zulke over- magt natuurlijk niet bestand. Maar een geweldige wraak liet zich niet lang wachten. Een der oproerige Kafferhoofden, Mathebi, had zich in een sterke rotsvesting verschanst, waar hij zijn blanken tegenstander meende te kunnen trotseren. Toen een genoegzaam aantal manschappen op die plek bijeen was, werd de aanval be gonnen en met werkelijk bewonderenswaardigen moed en volharding ten uitvoer gebragt. Voet voor voet werd het terrein veroverd eu na 48 uur strijdens was de zege behaald, met een betrekkelijk gering aantal dooden, waaronder drie blanken. Spoedig werd de zegepraal door een tweede gevolgd, de sterkte van Johannes werd bestormd en genomen; Johannes zelf en bijna al de zijnen, geregte straf voor hunne euveldaden, kwamen daarbij om. Daarmede zijn de twee buitenwerken van Secocoeni vermeesterd en reeds rukt men tegen dat hoofd zelf op. „Nu de witte man," zegt de Kaffer in zijn schilderachtige taal, „den duikerbok geschoten heeft, „zal hij den steenbok ook wel spoedig schieten." Zoo hopen wij weldra de Transvaal in de eerste plaats, ons zeiven in de tweede plaats te kunnen geluk wenschen met de overwinning. Reeds loopt het gerucht, dat een groote witte vlag van Secocoeni's sterkte waait, ten teeken dat hij vrede wenscht. Dat die vrede zal gelijk staan met volkomen onderwerping, daarvoor staat Jt bekende karakter van Burgers alweder borg. Een dergelijke loop van zaken is wel een gelukwensch waard. Naar hetgeen ik heb laten vooraf gaan over den algemeenen toestand, kan mijn geduldige lezer zich eenigszins voorstellen, wat het gevolg eener nederlaag zou geweest zijn. Achter Secocoeni loert Ketclnvayo, de trotsche en magtige en nu reeds vrij onhandelbare Zulu-koning, en wee Natal! als hij zijn horden tegen de schaarsche en verspreid wonende bevolking dier kolonie loslaat. Laten wij hopen, dat de tuchtiging aan Secocoeni toegediend een heilzame uitwerking moge hebben De laatst ontvangen berigten hebben dé hier uitgedrukte hoop van den briefschrijver den bodem ingeslagen. De Morning Post zegt: „Tengevolge van de nederlaag van den President der Transvaalsche republiek door de Kaffers en van den door hem nitgedrukten wensch, dat de Britsche koloniale autori teiten haar eigen onderdanen in Transvaal zouden beschermen, alsook met het oog op eene waarschijnlijke overgave dier provincie aan hare Britsche majesteit, heeft het Engelsche gouvernement besloten versterkingen te zenden aan den luit.-geu. Cunyughama, den opperbevelhebber te Kaapstad. Het stoomschip St. Lawrence zal Zaturdag of Maandag e. k. met het eerste detachement troepen vertrekken."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche en Nieuwedieper Courant | 1876 | | pagina 1