HËLDERSCHE
EN NIEUWEDIEPER COURANT.
1876. N°. 119.
Woensdag 4 October.
34 Jaargang.
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noorderkwartier.
Binnenland.
„W ij li n 1 <1 i g e n
li e t goed e."
Verschijnt Dingsdag, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.80.
t g g franco per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Ellken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost-Indië. Laatste ligiing 's avonds 6 uur.
VERGADERING van den RAAD der gemeente TEXEL
op Vrijdag den 6 October 1876, 's morgens 10 ure.
Punten van behandeling:
Vaststelling Begrooting dienst 1877.
Aanbieding Begrooting Weeshuis.
Algemeen Armbestuur-
Verordening rijden op wegen.
honden.
HELDER en NIEUWEDIEP, 3 October.
Heden morgen ten 4 ure vertrokken van hier de sleepbooten
Amsterdam en Archimedes naar Velzen, om het ram-
torenschip Koning der Nederlanden uit het Noordzeekanaal
naar hier te sleepen. Ook de oorlogsvaartuigen Schorpioen,
Guinea en Adder vertrokken derwaarts.
Heden bragt Z. Exc. de commissaris des Konings een
bezoek aan deze gemeente. De kommandant en verdere
officieren der schutterij maakten 's voormiddags hunne
opwachting bij Z. Exc.
De terugkomst van Z. IC. II. den Prins van Oranje
hier te lande zal niet lang meer op zich doen wachten en
denkelijk nog geschieden vóór dat het jagtsaizoen zal zijn
afgeloopen. (R. Ct.)
In een artikel, onder het opschrift«Boekgeschenken,
medailles, ridderlinten,» voorkomende in Ons Onderwijs,»
orgaan van het Nederlandsch Onderwijzers-Genootschap,
wordt de meening van dr. van Vloten, ten aanzien van
deze onderscheidingsteekenen, aan onderwijzers te verleenen,
bestreden. Dr. van Vloten wilde dat de onderwijzers, en
in de eerste plaats het Onderwijzers-Genootschap, zichtegen
dergelijke onderscheidingen zouden verklaren. De schrijver
van het artikel in het onderwijsblad wil de onderscheidings
teekenen behouden, maar dan ook alleen voor gevallen als
de volgende: wanneer van den onderwijzer eene kracht is
uitgegaan, die het schoolwezen heeft hervormd of het
onderwijs in het algemeen heeft bevorderd; als door hem
de schoollitteratuur inderdaad is verrijkt en hij op dat
gebied een nieuw tijdperk heeft doen aanbreken; wanneer
door hem een nieuwe methode van onderwijs is ingevoerd,
waardoor geheel de vaderlandsche jeugd is gebaat; in één
woord: als hij op paedagogisch gebied talenten ontwikkeld
en voortbrengselen geleverd heeft gelijk anderen dit op
staat- of wetenschappelijk- of kunstgebied deden. Maar
dan voegt ook hem, even als den grooten mannen op dat
gebied, eene onderscheiding aan de hunne gelijk. Het
eerelint in zulk geval af te wijzen, zou, zoo meent de
schrijver, van kleingeestige arrogantie getuigen. Men loopt
echter vooreerst nog geen gevaar, zegt hij, om tusschen
aannemen en weigeren te kiezen. Het wil er over 't alge
meen nog niet in, dat de onderwijzer is als ieder ander
menschmen meent dat, als het op onderscheiden aankomt,
men het bij hem wel met wat minder af kan en het wat
al te kras zou zijn, een schoolmeester zoo maar tot ridder
te maken. Onder de stellingen aan 't slot van dit betoog
komen deze voor: «Voor langdurige en trouwe dienst komt
van Staatswege voor den onderwijzer geen bijzondere onder
scheiding te pas. Medailles en boekgeschenken van Staats
wege vervallen geheel en de weigering bij de aanbieding
wordt door een regtmatig gevoel van eigenwaarde geboden.»
-r Het wrak, de geborgen tuigage eu lading van het te
Terschelling gestrande Nederl. schip Merwede, kapt. Glim-
minga, van Riga naar Dordrecht, hebben 25 September in
veiling te zamen f 20,400 opgebragt, waarvan p. m. f16,000
voor het hout, en f 700 voor het wrak.
De vastgestelde begrooting te Anna Paulowna voor
1877 sluit in ontvangst en in uitgaaf met een bedrag van
f 11,961.554- Onder de ontvangsten komen voorf 401.10|
als nog beschikbaar batig saldo der laatst gesloten rekening,
f 450 wegens inkomsten van gemeente-eigendommen en
bezittingen, f 11,067.45 als opbrengst van belastingen en
heffingen, waaronder f 2650 wegens den lioofdelijken omslag,
f 175 wegens belasting op de honden, f 550 wegens
schoolgelden. De kosten van het onderwijs zijn geraamd
op f 4820, die van het armwezen op f 1810. Voor renten
en aflossing van schulden is f 1769.60 uitgetrokken.
Den 7 Julij jl. ontving de burgemeester van St.-
Pancras per post een brief van een kolonist te Yeenbuizen,
die verzocht, hem f 25 te zenden en hem tevens dreigde,
bij niet toezending de roode haan op zijn huis te doen
vliegen.
De schrijver van dien brief, Jan Slisker, oud 36 jaren,
geboren te Warmenhuizen, stond deswege jl. Yrijdag teregt
in de crimineele zitting van het hof te Leeuwarden. Het
bleek dat hij iemand was van een goeie afkomst. Hij
was schoolkameraad geweest van den burgemeester te
St.-Pancras, maar had door luiheid, oneerlijkheid en verzet
tegen de openbare magt liet zoover gebragt, dat hij door
den Krijgsraad van het schroefstoomschip Djambi in 1864
wegens insubordinatie was veroordeeld tot zes jaren krui-
wagenstraf, terwijl bij bij herhaling wegens bedelarij en
ook wegens diefstal was veroordeeld. Hij wilde liever in
de gevangenis zitten dan in de kolonie veldarbeid verrigten.
De advocaat-generaal, mr. B. W. N. Servatius, rekwi-
reerde eene veroordeeling tot een tuchthuisstraf van 5 tot
15 jaren.
De verdediger, mr. "YV. R. v. d. Weide, advocaat te
Dokkum, verzocht, zoo mogelijk, eene straf in eenzame
opsluiting. Uitspraak over 8 dagen.
De klokopwinder van den Waagtoren te Alkmaar,
M. K., kwam jl. Zaturdag avond op vreeselijke wijze om
het leven. Toen hij tusschen 6 en 7 ure boven was om
zijn gewoon werk te verrigten, geraakte hij door 't een of
ander ongeluk in de ruime pijp, waardoor het zware gewigt
van het speelwerk naar omlaag hangt en viel zoo van een
duizelingwekkende hoogte neer. Zondag morgen vond men
zijn lijk.
-r- Jl. Zondag morgen verspreidde zich te Hoorn de
tijding, dat de stoomboot Hoorn, die ten 7 ure vertrokken
was, op de hoogte van Warder was gezonken. Ongeveer
ten 9| ure bevestigde zich dat gerucht, daar toen een
visschersschuit de opvarenden in de stad bragt. Menschen-
leVens zijn bij die ramp dus gelukkig niet te betreuren.
De vrachtgoederen, bestaande hoofdzakelijk in kaas en
zaad, hebben, hoewel men druk bezig is met er uit te
halen wat er uit te halen is, veel geleden. De stoomboot
deed dienst als goederenboot tusschen EnkhuizenHoorn
Rotterdam. Door den hevigen oostenwind schijnt het water
er over te zijn geloopen.
In de vijfde vergadering van het te Enkhuizen
gevestigd departement van het Aardrijkskundig Genootschap
hield de heer W. P. van Vlissingen eene voordragt over
de verdeeling der volken naar de mate hunner ontwikke
ling. Spreker stond stil bij de beteekenis van de woorden:
civilisatie en cultuur, de meest heerschende denkbeelden over
den ouderdom der aarde en van het menschelijk geslacht,
de afstamming van den mensch en de verwantschap der
rassen, waarna door hem eene parallel werd getrokken
tusschen cultuur- en natuur-volken, naar aanleiding waar
van hij de vraag, of er eene volstrekte grens tusschen beide
groepen bestaat, in ontkennenden zin beantwoordde.
Bij de opening van den cursus 1876/77 aan het
Athenaeum Ulustre te Amsterdam zijn door de verschillende
departementen, van Oorlog, Marine en Koloniën, 41 adspi-
ranten benoemd tot militair student bij de geneeskundige
dienst, te weten: 12 voor de landmagt hier te lande,
6 voor de zeemagt, 22 voor Oost-Indië, en 1 voor
de dienst in West-Indië; allen ter opleiding tot officier
van gezondheid. Op den 1 dezer zijn zij in dienst gesteld.
Het schip Wilhelmina Clara, kapt. Tjebbes, gemeerd
liggende in bet Oosterdok te Amsterdam, is jl. Zondag
ochtend, ten 6 ure, geheel op zijde gewaaid. De oude
waker en zijn vrouw lagen nog te bed, gelukkig in een
dekhuis en aan den loefkant, zoodat zij er uit konden
kruipen en op den kant van het dekhuis blijven zitten,
totdat hulp kwam opdagen. Aan het rondhout is nog al
schade ontstaan.
De heer, die te Arasterdam door eene jufvrouw met
vitriool in 't gezigt werd geworpen, is een inspecteur van
politie.
Ongeveer twee duizend mensch en waren jl. Zondag
namiddag in den tuin van den heer Claus, aan de Willems
poort te Amsterdam bijeen om de misbruiken te bespreken,
die door militairen en politie zijn begaan bij het onder
drukken der jongste ongeregeldheden. De heer K. Ris,
befaamd door zijne pamfletten en redevoeringen in het nu
geslechte Dalrust, had zich met de leiding der meeting
belast. Zeer velen voerden in meestal opgewekte gemoedstem
ming het woord en drongen daarbij aan op de wensche-
lijkheid en noodzakelijkheid om den hoofdschuldige van
het gebeurde te vinden. Verschillende personen waren van
het onzinnig gevoelen, dat niemand anders dan de burge
meester de hoofdrol in deze gespeeld had, en het resultaat
van de discussiën was, dat men den Koning het ontstag zou
vragen van jhr. mr. C. J. A. den Tex en dat zijn mede-
pligtigen geregtelijk moesten vervolgd worden. Bij accla
matie werd besloten in dien geest dadelijk een telegram
aan Z. M. te zenden en op het antwoord te wachten. Een
der aanwezigen deelde hierbij zijn vermoeden mede, dat op
last van de politie het telegram wel niet zou worden ver
zonden. De commissaris van politie der 5de sectie, de
heer Steenbergen, die ter vergadering tegenwoordig was,
verzekerde dat hij zich met de verzending van telegrammen
niet had te bemoeijen, zelfs niet al wilde de geheele ver
gadering per luchtballon naar 's Hage gaan, zou hij er
niets tegen hebben. Toen de man, die belast was met het
bezorgen van het telegram, terugkwam, rapporteerde hij
dat de chef van het telegraafbureau aanvankelijk bezwaar
had gemaakt tegen de verzending, doch dat hij later ver
klaard had, het telegram toch te zullen opzenden, maar
dat wegens de drukte op de lijn, niet terstond antwoord
kon verwacht worden. De vergadering ging ten 3* ure
uiteen, na nog besloten te hebben voortaan alle Zondagen
en op verschillende plaatsen der stad bijeen te komen.
Wij hopen dat de mannen wijzer zullen zijn en hun rust
tijd beter zullen gebruiken, dan door te luisteren naar
mallepraat van eenige raddraaijers. (Amst. Crt.)
Nieuwsgierig rigtten vele voorbijgangers jl. Zaturdag
morgen in de Kalverstraat, te Amsterdam, hun oog naar
het huis van de firma Verweegen Kok, zadelmakers.
Van tijd tot tijd werden aldaar proeven genomen met de
«Sauveteur Leysen,» en daalde een der bedienden van
genoemde firma uit het dakvenster naar beneden.
De toestel is werkelijk hoogst doelmatig en eenvoudig;
hij bestaat uit een touw, van een lengte van 18 meter,
aan een der uiteinden van een haak voorzien, uit een
metalen teugel en een stoeltje uit riemen zamengesteld,
waarop men geheel vrij en gemakkelijk zit. In het neder
dalen kan men door den teugel de beweging staken en
weder voortzetten naar welgevallen. De prijs van den
geheelen toestel, welke zeer goed in een koffer kan gepakt
worden, is slechts vijf gulden. (Vad.)
Mejufvr. A. H. Jacobs, die onlangs te Groningen
met goeden uitslag het doctoraal-examen in de geneeskunde
heeft afgelegd, zal zich te Amsterdam metterwoon vestigen,
om zich voor het arts-examen verder te bekwamen. Waar
schijnlijk zal deze eerste vrouwelijke doctor zich later voor
goed te Amsterdam vestigen.
De heer van der Pijl, chef van het station Piet
Gijzenbrug aan den Holl. spoorweg, is jl. Zondag morgen
deerlijk gewond door trein 8, die ten 8.25 van Rotterdam
kwam. Deze sneltrein reed door het station, juist terwijl
trein 9, (8.25 van Amsterdam) er op het regterspoor stil
hield. Denkelijk heeft de chef nog den weg willen over
steken naar het station, toen de sneltrein hem verraste,
tegen den grond wierp en over het been reed. Hij werd
ook nog op andere plaatsen gekneusd en is ten half een
ure ongeveer aan de gevolgen bezweken. De machinist
stopte toen hij het ongeluk zag aankomen, wat hij echter
niet meer kon verhoeden. Twee doctoren, die met den
sneltrein reisden, verleenden de eerste hulp. Van de oprigtrag
der Maatschappij af was de overledene bij haar in dienst.
Een Leidsche dronkaard, beschonken thuis komende
en toen nog meer geestrijk vocht willende drinken, heeft
in plaats daarvan loog ingezwolgen, teugevolge waarvan
hij onder hevige pijnen is overleden.
Nabij den Driesprong, even buiten Breda, zijn jl.
Vrijdag avond door den laatsten trein, van Tilburg komende,
een veertiental ossen overreden, die uit het land geloopen
waren en zich op de rails bevonden. De locomotief ont
spoorde dientengevolge en zit nog in het zand. Persoonlijke
ongelukken zijn daarbij niet gebeurd: alleen de stoker
is eenigszins gewond. De ossen zijn allen dood; koppen, pooten
en stukken vleesch liggen overal verspreid.
In het gezin te Prinsenhage, waar, gelijk wij gemeld
hebben, vergiftiging door champignons heeft plaats gehad,
is nu ook de heer des huizes overleden, terwijl de gouvernante
nog zeer bedenkelijk ligt.
Uit Rotterdam wordt aan de Middelb. Courant de
opheffing der Zouaven-broederschap gemeld.
Uit Over-Betuwe schrijft men, dd. 25 Sept. jl., aan
de Arnh. Crt.:
«De Faam, die de bewoners der Betuwe steeds in een
lustoord van rijkdom en overvloed geplaatst heeft, zou
dezen zomer ongetwijfeld haar bazuin wat minder hoog
gestemd hebben, als zij gezien had hoe dor onze uiter
waarden, hoe spichtig onze tabaksplanten, hoe sober onze
tuingroenten en hoe klein onze boomvruchten waren. De
natuur heeft ons dit jaar haar nat en haar droog telkens
in te groote hoeveelheid toegezonden. Eerst hadden wij te
veel water en slib, toen te veel droogte en zonneschijn,
en later weer lieten de sluizen des hemels te veel en te
aanhoudend haar wateren naar beneden schieten. Een magt
van klaver, welke nog te veld stond, is daardoor overstuur
geraakt en veel koren werd nat geoogst. Het ging niet
erg naar den zin der boeren, die trouwens moeijelijk te
voldoen zijn. Het versje zal alle eeuwen door van kracht
blijven
