HËLDERSCHE
liV IVIEIIWEDIEPER COIIRAKT.
1876. N°. 134.
Woensdag 8 November.
34 Jaargang.
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noorderkwartier.
Binnenland.
„W ij huldigen
het goed e."
Verschijnt Dingsdtg, Donderdag en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal 1.80.
i ii franco per post - 1.65.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Eiken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost-Indlë. Laatste ligiing 's avonds 6 uur.
De sluiting der mail naar Bataviate verzenden per
mailboot Holland, geschiedt voor drukwerken den
10 November a. s., na aankomst van trein Hl (Noord-
hollandsche Spoorweg), ten 10.58 des avonds, voor brieven
den 11 November, na aankomst van trein I, ten 9.47 des
morgens.
Met deze mailboot heeft er geen verzending via Napels
en Padang plaats.
HELDER en NIEUWEDIEP, 7 November.
Blijkens een bij het departement van Marine ontvangen
berigt is Zr. Ms. schroefstoomschip Prinses Marie, onder
bevel van den kapt.-luit. ter zee C. J. Smith, in den
namiddag van den 4 dezer van de reede van Hellevoetsluis
naar zee vertrokken, ter opvolging zijner bestemming naar
de Levant.
In de jongstgehouden vergadering van de Vereeniging
tot beoefening der Krijgswetenschap heeft de heer C. J. Smith
eene lezing gehouden over de verdediging der noorder- en
zuiderfrontieren door de Marine, in verband met de kust-
batterijen, torpedo's en touwversperringen. Spreker wees
daarbij op 't verschil tusschen beide frontierenvóór Helle
voetsluis kan men op de buitenbanken met ligte schepen
aan alle zijden aanvallen, terwijl zich op de Noorderhaaks
geen vaartuig kan wagen, hoewel op de Zuiderhaaks eenige
bruikbare vaargeulen worden aangetroffen, waarvan onze
schepen zouden kunnen gebruik maken.
Bij een blik op de vreemde mogendheden, noemde spreker
Turkije als de derde in rang; dit Rijk bezit eene sterke
gepantserde vloot, gebouwd, zeide spreker, voor Hollandscb
geld en wij mogen ons gelukkig achten, dat het den gezanten
van Atsjin voor drie jaren niet is gelukt, den Sultan tot
hulp over te halen, want een paar Turksche pantsers zouden
onze geheele vloot voor Atsjin vernield hebben. Spreker
haalde dit aan als een staaltje van de eigenaardige wijze,
waarop de Hollanders hun geld soms beleggen.
Een fort op de Laan acht spreker gevaarlijk èn voor
het fort èn voor het vaarwater, 't Is nog niet lang geleden
dat het Noordergat goed bevaarbaar was; thans kunnen
alleen visschersvaartuigen er door. De Noorderhaaks ver
plaatst zich dus in oostelijke rigting en spreker acht het
nu gevaarlijk, die verplaatsing te belemmeren of een fort
te plaatsen in de rigting waarin het zand zich beweegt.
Na weinige jaren lag dit fort dan misschien ver van 't
vaarwater op het drooge. Men zou evenwel eenige drijvende
batterijen kunnen plaatBen, bijv. twee op de Laan en o. a.
ook een bij den binnendrempel van het Schulpengat binnen
den ton de Zwemmer. De kustbatterijen moeten sterk en
doelmatig bewapend worden. Spreker wil o. a. kanonnen
van 35 cM. op enkele punten en ook veel mortieren.
Hij hield aan 't slot vol, dat wij ons met hoop op
goed gevolg kunnen verdedigen, mits in vredestijd het
noodige tot stand gebragt worde.
Naar wij vernemen heeft de commissie, die het plan
heeft beraamd tot stichting eener Floralia alhier, zich de
9) MOOI PLEUNTJE.
Een NoordliollandscRe DorpsRistorie, door Jar» van der Hout.
1 noodige inlichtingen weten te verschaffen van elders, waar
men met goed gevolg die nuttige zaak heeft in 't leven
geroepen. Te Arnhem o. a. is, blijkens die gegevens, met
uitnemend succès gewerkt. In den winter reeds werden
de voorbereidende maatregelen getroffen en in 't laatst van
Maart des vorigen jaars geschiedde de inschrijving van hen,
die plantjes tegen een bepaalden lagen prijs wenschten te
bekomen. In Mei daaraanvolgende had de afgifte der
planten plaats, waarbij ieder zich tegen zeer geringen prijs
kon voorzien van eene beknopte handleiding tot het kweeken
van bloemen. De inzending der gekweekte bloemen
geschiedde in Sept.gedurende verscheidene dagen waren
die tentoongesteld, terwijl inmiddels eene jury, uit des
kundigen zamengesteld, beoordeelde aan wie eene bekrooning
kon worden toegewezen. Gedurende een viertal dagen
kon men de tentoonstelling bezoeken, terwijl op eenige uren
muziekuitvoeringen plaats hadden. Op plegtige wijze werden
aan de bekroonden de prijzen, in kleine geldsommen
bestaande, uitgereikt, waaraan werden toegevoegd diploma's
geschikt tot wandversiering. Na de tentoonstelling hadden
de inzenders weder de vrije beschikking over hunne bloemen.
Van de feestelijkheden werd door bet publiek uit de ver
schillende standen druk gebruik gemaakt.
Bovenstaande mededeelingen, ons welwillend verstrekt,
achtten we niet ongeschikt ter vermelding op 't oogenblik
dat ten onzent pogingen worden aangewend om eene Floralia
tot stand te brengen. De inteekenlijst bevat reeds een aantal
inschrijvingen.
Spaarbank voor den Helder, 3de kwartaal 1876:
Saldo op 1 Julij 1876 f 59530.451
Ingebragt en renten gedur. het 3de kw. 1876 - 8540.82
(Slot.)
VII. Een kruis met rozen.
Weer was het winter geworden en weer bedekte de sneeuw de
velden, toen eene jonge, in lompen gehulde vrouw, met een kind
in de armen, den weg langs ging die naar het dorp voerde, waar
de huizinge van de Staphorst stond.
De vrouw was zwak en uitgeput en somwijlen stond zij stil om
nieuwe krachten te garen, tot de koude haar weder voortdreef.
De sneeuw glinsterde als kristal in de stralen der avondzon, die
bloedrood onderging en kraakte als glas ouder den zwaren voetstap
der vrouw. Toen zij aan de lage woning genaderd was, waarin
Jasper Felders gestorven was, werd haar tred vlugger eo met den
glimlach der hoop op het gelaat klopte zij aan de deur. Er volgde
geen antwoord. Zij klopte op nieuw, twee, driemaal; te vergeefs.
Toen zij den klink wilde oplichten, vond zij de deur gesloten. Het
huisje was onbewoond; wellicht was de laatste bewoonster gestorven.
Kermend van vermoeienis en zwakte zette de vrouw haar weg
voort. Het wichtje in haar arm beefde van de koude en schreide
om voedsel. En nog eens bood ze het kind de borst die geen
lafenis meer bevatte; het kind bleef schreien.
De avond viel en de opkomende wind deed de koude toenemen.
Vruchteloos bedekte de jonge moeder het kind met den dunnen doek,
dien ze zelve ter beschutting had omgeslagen, ze voelde dat ze het
niet kon verwarmen en dat de kraohten haar ontzonken. Te nauwer-
f 68071.271
Uitbetaald gedurende het 3de kwart. 1876 - 5890.68
Saldo op 1 Oct. 1876 f 62180.59i
Aantal deelhebbers op 1 Julij 1876 512.
1 Oct. 1876 523.
Z. M. heeft opgeheven het ontvangkantoor der dir.
bel. en acc. te Midwoud, zoo als het thans bestaat; de
kantoren van Nibbixwoud en Sijbekarspel toegevoegd aan
het kantoor te Spanbroek, onder voortdurend beheer van
den tegenwoordigen titularis Klaassen. De kantoren van
Midwoud, Twisk, Opperdoes en Abbekerk zijn toegevoegd
aan het kantoor te Medemblik, onder voortdurend beheer
van den tegenwoordigen titularis Goetzee.
De toestand van den heer J. L. Nierstrasz is, naar
het Dblverneemt, de laatste dagen aanmerkelijk vooruitgaande.
De jeugdige honigsnoeper, van wien eenigen tijd
geleden gewag werd gemaakt, is tot drie maanden cellulaire
gevangenis veroordeeld.
Het Spinoza-comité meldt, dat het zich aanvankelijk
niet te beklagen heeft over den uitslag zijner pogingen,
om bijdragen voor het op te rigten standbeeld te bekomen.
In Nederland is tot dusver ingeschreven voor f 4169.50;
in het buitenland voor f 4575. Groot-Brittannië en Ierland
heeft bijgedragen f 1225, Zweden f 965, Duitschland f 890,
Frankrijk f 715, Rusland f 500, Italië f 200, Zwitserland
f 80. Wat de Nederlandsche steden betreft: te Rotterdam
is f 665, 's Hage f' 460 en te Amsterdam f 240 bijeengebragt.
nood vermocht zij het wichtje te torschen dat in hare armen lag.
Toen zette ze zich een wijle te rusten op een omgehouwen boom
stam, ter zijde van den weg, en ze sloot de oogen, moede en
onmachtig. Nog eenmaal zag zij rond zich heen; daar bespeurde
zij in de verte een licht, en daar naast nog een en nog eenmen
ontstak licht op de Staphorst.
Dat gezicht scheen de jonge vrouw nieuwen moed in te boezemen,
en zij deed een poging om op te staau en haar tocht te hervatten.
Maar met een kreet van smart zonk ze weer neder.
Toen sloot ze opnieuw de oogen en ze bad, lang en vurig. En
zij vleide het hoofd voorover op haar kind, tot ze van de koude
niets meer voelde, niets meer
Den volgenden dag was het Zondag en de plechtige kerkkloks-
toonen riepen op dien winterochtend met zeldzaam heldere stem de
menigte terapelwaarts, om God te danken voor de zegeningen van
de afgeloopen week.
Twee mannen, die het eerst het kerkpad langs kwamen, bleven
bij den boomstam staan, waarop de slapende vrouw voorover gebogen
op haar kind leunde. De klokketoonen hadden haar niet gewekt.
Een bedelaarster! sprak de eene kerkganger, die wilde door-
loopen om zijn plaats niet te missen.
God zegene ons, Ariaan, een doode! antwoordde de ander,
die de hand op het hoofd der vrouw had gelegd.
Beiden lichtten zy te zamen de vrouw van den grond op. Zij
was doodgevroren, met het kind in hare armen, zoodat men ze
niet scheiden kon.
Toen een der mannen het gelaat der vrouw ophief, klonk eruit
beiden mond een schreeuw van ontzetting:
Gerechte hemel! Het is Pleuntje.... Pleuntje van de Staphorst^
Het Ambtenaarsblad ontvangt de mededeeling, dat
de regering voornemens zou zijn, eene serieuse verbetering
te brengen in het lot der ambtenaren. Hunne bezoldiging
zou nl. zooveel mogelijk geregeld worden naar de bijzondere
omstandigheden, waarin zij verkeeren. Zoo zou het verschil
in huishuur in de onderscheidene deelen des lands in aan
merking komen, alsmede de uiteenloopende prijs der voedings
middelen, van het onderwijs, enz.
Tot zetters voor 's Rijks belastingen zijn benoemd
te Barsingerhorn de heeren G. Plevier en D. Smit Jz.
te Beets de heeren J. van der Molen Az. en J. Spaanders Lz.
In het tijdperk van 4 weken, 128 Oct. jl., zijn,
blijkens ingekomen ambtsberigten, door longziekte aange
tast: in Gelderland 1 rund, in Zuidholland 19, in Fries
land 24, totaal 44 runderen. In het vorig tijdperk van 4
weken was dit getal 58.
Jl. Vrijdag avond hield de vereeniging «Tonegedo»
te Anna Paulowna hare laatste vergadering. Met algemeene
stemmen werd besloten, van die vereeniging een departement
van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen te maken.
Jl. Vrijdag avond is te Amsterdam eene drukbezochte
bijeenkomst gehouden, uitgeschreven door de Vereeniging
tot handhaving van het liberale beginsel in de Ned. Herv.
gemeente aldaar. Het doel was, de vrijzinnige gemeente
leden aan te sporen, ten krachtigste te protesteren tegen
het door de Synode genomen besluit betreffende de beves
tigingsvragen. Op algemeene teekening der adressen, dooi
de vergadering van moderne predikanten opgesteld, werd
aangedrongen. Na eenig debat werd bepaald, dat op speciaal
verzoek de bepaling, dat alleen mannen zouden teekenen,
zou worden ingetrokken.
Als een interessante bijzonderheid ten aanzien der
prachtige Kanaalfeesten, dezer dagen te Amsterdam gegeven,
wordt medegedeeld dat deze geheel door directeuren uit
eigen middelen zijn betaald. (Amst. Crt.)
Jl. Donderdag stonden voor de regtbank te Haarlem
drie vrouwen teregt, twee gewezen dienstboden uit het
gesticht Meerenberg, en de derde koopvrouw aldaar, de
beide eersten wegens diefstal van onderkleederen en bedde-
lakens, die haar voor de patiënten waren gegevende derde
wegens het desbewust koopen en helen van die goederen.
Een der dienstboden behield de goederen voor zichzelf en
was bezig er zich een uitzet van te maken; de andere
verkocht de stukken aan de derde beklaagde. Tegen de
eerste werd 9 maanden, tegen de tweede (reeds vroeger
wegens diefstal in dienstbaarheid veroordeeld) een jaar, en
tegen de derde 2 jaar cellulaire gevangenisstraf geëischt.
Uitspraak Donderdag a. s.
Te 's Hage is men, volgens een brief uit de Hofstad
in de Arnh. Crt., zoo ingenomen tegen het Liernurstelsel,
dat het bij de benoeming van een gemeente-architect vol
doende waSj dat een lid van den Raad verklapte, dat No. 1
van de voordragt een voorstander van het Liei'nurstelsel
was, om No. 2 te doen benoemen. Dit zal nu te 's Hage
waarschijnlijk het spoelstelsel bezorgen, dat bij weinig des
kundigen bijval, bij velen strenge veroordeeling vindt.
Verder leest men in den aangehaalden brief nog het
volgende: «Dikwijls heeft het mij verwonderd, dat het
Liernurstelsel, inderdaad het eenige rationeele rioolstelsel
dat bestaat, zooveel tegenstand ondervindt, maar ik houd
Eeeds had zich een groep nieuwsgierigen om het tooneel ver
zameld. Maar als door een tooverslag opende zich eensklaps de kriDg,
om een oud man door te laten, die op het gerucht der ontdekking
van een doode vrouw op den weg haastig was toegesneld. Toen
hij een blik op het lijk had geworpen, en op de armen die het
doode kind omsloten, stiet hij een ruwen schaterlach uit
Bram Staphorst was krankzinnig
Drie dagen later werden moeder en kind in een en dezelfde kist
op een schaduwrijk plekje van den stillen Godsakker ter aarde
besteld. Zij had haar schande met den dood geboet en een deel
nemende, medelijdende schare van dorpelingen volgde de lijkbaar
van de arme zondaresse, die veel vergeven was omdat zij veel ge
leden had.
Op haar groeve prijkt een kruis. En telken jare, als de lente
bloesems de velden tooien en de eerste zwaluwen daarover heen
zweven, prijkt een kruis met een krans van voorjaarsbloemen. Zoo
huldigt Maurits in den vreemde de nagedachtenis van haar die
hem zoo lief was.
Maar eiken Zondag morgen wanneer de kerkklok de dorpelingen
tot het gebed roept, vindt ge bij Pleuntjes graf een man, die in
eerbiedige stilte zich daar een wijle afzondert, om bij die groeve
te bidden alvorens hij zijn plaats in de kerk gaat bezetten. Zijn
gebogen gestalte en zijn grauwe haren doen hem ouder schijnen
dan hij is; maar het lijden heeft hem vroeg oud gemaakt.
Kees Felders slaat geen Zondag ochtend over. Dat heeft hij
moeder Staphorst beloofd, toen hij aan haar sterfbed stond en zij
met den naam van haar Pleuntje op de lippen ontsliep.
God zegene er hem voor!
