Binnenland.
B u ite n I a n d.
realisme, dat een dialoog, die beurtelings onder dieven en
vrouwen van een niet te noemen leven wordt gevoerd,
den naam van roman geeft.
Maar wij hebben het oog op die massa onverteerbare
producten der moderne romanfabriek, die zoo wel ter
school gaat bij de sentimenteele moordenaars van een
Clauzen, als bij de edeldenkende ligtekooijen van een
Dumas.
Helden en heldinnen, ingegeven door een bandelooze
phantasie, eene bandeloosheid, die matheid, loomheid en
gebrek aan vindingskracht niet uitsluit, beurtelings gëin-
spireerd door de ruwheden van 'het dagelijksch leven, en
de onmogelijke maneschijndeugd eener ongezonde ver
beelding, wandelen door deze boeken, en vullen de hoofden
en harten van het volk met voorstellingen, waarvan nog
het minste kwaad is, dat zij onwaar zijn.
Onwaar, in hunne onmogelijke schilderingen eener
weelde, wier voorstelling hebzucht opwekt en begeerte,
onwaar in hunne teekening van den braven, godvreezenden
held, wiens deugd voor menschen van vleesch en bloed
even onbereikbaar is, als zijn verstand en schoonheid,
even onbereikbaar als de laagheid van den verrader en
den misdadiger, die op het einde van het boek gestraft
wordt, juist als de brave ter zijner belooning het mooiste
meisje, met de meest zeldzame en complete staalkaart van
vrouwelijke deugden voorzien, tot echtgenoote krijgt
Maar onwaar vooral, om dat laatste, omdat het boek
altijd loopt over de vraag: krijgt hij haar? of misschien
zegt de lezeres: krijgt zij hem? en uit is 't, als zij
elkaar in de armen vallen. Alsof daarmede het leven was
afgesloten, alsof er geen geluk en geene pligten meer
lagen na het huwelijk, geen geluk en geene pligten bestaan
buiten het huwelijk.
Acht gij Jt een gering kwaad, dat het voedsel van hoofd
en hart, en voor hoevele duizenden zijn de goedkoope
romans, het eenige voedsel dat hun bereikt, althans dat
zij tot zich nemen, ongezond is, het hoofd opvult met
onware begrippen, voorstellingen van dingen, zooals het
werkelijke leven ze niet kent?
Gelooft gij niet, dat menigeen ontwapend staat in den
strijd des levens, omdat hij zich eene maatschappij heeft
opgebouwd uit roman-voorstellingen, en de werkelijke
wereld kent noch begrijpt? Gelooft gij, dat gij de dochter
van het volk wapent tegen verleiding, als gij haar dag
aan dag de liefde voorhoudt als de verontschuldiging voor
alle zonde: gelooft gij, dat gij den knaap aanspoort tot
arbeid, als gij voor zijne oogen de gevondene schatten,
die de heerlijkheid der Monte-Christo's uitmaken, doet
schemeren?
Gelooft gij, dat gij zonder gevaar de gedachten van de
jeugd in haar uitspanningslectuur, en van de vrouw haar
leven lang in de verpoozingen van hare dagelijksche,
taak, uitsluitend rigt op dat eenige onderwerp, dat slechte
romans kennen, de verhouding tusschen man en vrouw,
verleiding en huwelijk?
Een goede roman is eene voorstelling van het werkelijk
leven met zijn leed en zijn geluk, zijn strijd en arbeid,
zijn zegepraal soms, zijn bezwijken veelal, gezien met het
oog van den kunstenaar, die groepeert en licht en bruin
verdeelt, zonder de waarheid te verminkenmaar wat
hebben met zulk een kunstwerk, dat opvoedend werkt, en
de lessen der ervaring aanschouwelijk maakt, de karre-
vrachten prullen gemeen, die deze loterij-manie over ons
en onze kinderen, over het geheele volk van den hoogste
tot den laagste uitstort? Niets; ongezonde voortbrengselen
eener overprikkelde of magtelooze verbeelding zijn ze,
onwaar, vertalingen, voor een goed deel kunnen zij niet
eenmaal dienen tot oefening in stijl en taal, zijn ze in het
gunstige geval even spoedig vergeten als gelezen, in
dit ons korte leven, nuttelooze tijdverspilling! maar in
duizend en nog eens duizend andere gevallen werken ze
als opium, arm- en oogverslappend voor het werkelijk
leven, om daarvoor in plaats te stellen een kunstmatig
zenuwprikkelend medeleven met helden en heldinnen in
een droomwereld, die slechts in de hersenen van een
romanfabriekant bestaat.
Wij zijn geen vrienden van inmeuging van de overheid
in het bedrijf. Maar naar onze meening is in Nederland
deze nieuwe manier van handelen wel degelijk strafbaar,
als het houden eener loterij zonder vergunning. Misschien
zou men kunnen zeggen, dat het is eene loterij zonder
nieten, al is ook een «niet» minder erg dan een slecht
boek, maar dat zou naar onze meening de toepassing
van de strafwet niet vermogen te verhinderen. Als men
de personen, die meubelen verloten, vervolgt, waarom
laat men hen dan vrij, die bij verloting boeken en
welke prullenonder het volk brengen? Het zou wen-
schelijk zijn, dat de justitie hier tusschenbeiden trad. Ook
om het belang van den tweede-handshandel in boeken
zelf. Deze is volstrekt niet voor haar bestaan aangewezen
op dezelfde manier, als waarop de koek op de kermis door
den slijter wordt afgezet. Die kan en wordt door som
migen op fatsoenlijke wijze uitgeoefend. Deze wijze van
doen brengt hem in discrediet, en wat erger is, vult
boekenkasten, hoofden en harten inet onnut, schadelijk en
nadeelig tuig
HELDER en NIEUWEDIEP, 18 November.
Op het Raadhuis alhier had gisteren de verkiezing plaats
van drie leden voor de Kamer van Koophandel en Fa
brieken. De aftredende leden, de heeren D. de Lange en
en P. C. van der Meulen, zijn herkozen, terwijl in de
plaats van het aftredend lid, den heer A. J. van Kelck-
hoven, die niet weder in aanmerking wenschte te komen,
is gekozen de heer W. J. Maalsteed.
Jl. Donderdag avond werd in Tivoli, op uitnoodiging
der kerkelijke kiesvereeniging Evangelie en Vrijheid, eene
bijeenkomst gehouden van leden der Hervormde gemeente,
met het oog op het Synodaal besluit ter zake van de
belijdenis-vragen. De heer Vrendenberg gaf een kort maar
duidelijk verslag van 't geen te dezer zake is voorgevallen
en deed uitkomen hoe het vrijheids-beginsel in de Hervormde
kerk door de beslissing der Synode wordt vernietigd. Hij
drong met nadruk aan op 't teekenen van een adres, aan het
hooge collegie te zenden. Door de aanwezigen, ongeveer
250 in getal, werd daarop het adres na voorlezing onder
teekend. Verder werd bepaald, dat gedurende eenige dagen
nog gelegenheid zal worden gegeven om dit verzoekschrift
door mede-onderteekening te steunen.
Dezer dagen is alhier eene voorbereidings-klasse opge-
rigt, ter opleiding van jongelieden voor de lessen aan de
Rijks-Normaalschool. Met het onderwijs is belast de heer
J. F. Berk, hoofdonderwijzer alhier. Jl. Donderdag zijn
de lessen aangevangen met 9 leerlingen.
Bij de plaats gehad hebbende aanbesteding van steen
kolen, ten dienste der gemeente-lokalen, zijn 3 inschrijvings-
billetten ingekomen, als: van de heeren W. Breet ad f 1.58;
Bandsma ad f 1.48|en P. Broekhuizen ad f 1.38per 100KG.
Op den 15 dezer is bij de directie der Marine alhier
aanbesteed de levering van versch vleesch, wit brood,
groenten, aardappelen, bier en melk, ten behoeve van het
hospitaal der Marine, gedurende het jaar 1877. Minste
inschrijvers waren de heeren
A. L. van Gelder voor versch vleesch, ad f 67.96 per
100 KG.; C. Karsman voor wit brood, ad f 19.70 per
100 KG.; D. van Amersfoort voor groentenP. van Twisk
voor aardappelen, ad f 2.99 per 50 KG.; R. H. Raads-
veld voor bier, ad f 8.per 100 Liter; K. L. de Boer
voor melk.
Men schrijft ons van Texel, dd. 15 dezer:
«Naar wij vernemen, vertrekt spoedig met der woon van
ons eiland de heer K. Bakker, lid van den gemeenteraad.
In die kwaliteit toonde hij het goede en nuttige te willen
en werkte hij ijverig mede om speciaal het belang van onzen
burgerstand te bevorderen. Zijn vertrek wordt dus door
vele ingezetenen betreurd, en we kunnen dan ook niet
nalaten hem straks bij het verlaten van ons eiland een
hartelijk dankbaar vaarwel toe te roepen.»
Bij de jl. Donderdag te Alkmaar gehouden verkie
zing voor drie leden van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken, zijn de aftredende leden, de heeren G. J. van
Leeuwen, H. J. Conijn en C. Bosman, herkozen. Van
de 370 kiezers leverden slechts 41 hun stembillet in.
Te Amsterdam is gisteren nacht ingebroken bij de
heeren gebr. Goedkoop, kantoor houdende in de Haarl.
Houttuinen. De dieven hebben ongeveer f 150 in gelds
waarde ontvreemd.
Gisteren werd te Amsterdam, onder begunstiging van
goed weder, de groote najaars-paardenmarkt gehouden.
Aangegeven waren 250 paarden.
Uit Rijnsburg wordt gemeld, dat, terwijl de stand
der late bloemkool al reeds dadelijk veel te wenschen
overliet, de oogst daarvan thans, even als verleden jaar,
door de strenge vorst bijna geheel is mislukt. De schade,
hierdoor veroorzaakt, is grootenkele landbouwers spreken
van meer dan f 1000 per hoofd.
De arrondisseménts-fegtbank te 's Hage heeft eer
gisteren A. M. P., onderbaas bij den bouw van de R. C.
kerk in de Parkstraat aldaar, door wiens achteloosheid
den 20 Julij 11. een brugsteiger brak en vijf werklieden
min of meer ernstig zijn verwond, eene boete van f 50 of
subsidiaire gevangenisstraf van 5 dagen opgelegd.
Jl. Dingsdag namiddag ten 5j ure had het volgende
ongeluk op de rivier de Maas onder Kralingen plaats:
De stoomboot Johan de Wit II, van Rotterdam naar
Dordrecht, kwam met de stoomboot Telegraaf II, die van
Antwerpen naar Rotterdam stoomde, in aanvaring en liep
13 voet in de bakboordszijde van laatstgenoemde, die daar
door onmiddellijk zonk, terwijl de Johan de Wit minder
averij bekwam, doch ook daar ter plaatse is voor anker
blijven liggen. De passagiers, die hevig ontsteld waren,
zijn gedeeltelijk met roeibooten van werklieden der Nederl.
Stoombootmaatschappij te Feijenoord onder Kralingen aan
wal gebragt, terwijl ook anderen op de stoomboot IJssel-
monde zijn overgegaan. Voor zoover bekend is hebben
geene persoonlijke ongelukken plaats gehad.
De St. Nicolaas-commissie te Utrecht heeft besloten,
dit jaar aan de kinderen geen gebak uit te reiken, op
grond van de veelvuldige klagten over de baldadigheid
der Utrechtsche jeugd.
Jl. Woensdag avond is in een winkel te Utrecht een
brutale diefstal gepleegd. Twee personen traden den winkel
binnen; een hunner bestelde een pond St. Nicolaasgebak
en legde een rijksdaalder neder. Nadat hij het gebak opge
nomen en f 2 terug gekregen had, nam de tweede den
rijksdaalder weg en wierp tegelijkertijd een handvol asch
in het gelaat der winkelierster, waarop beiden het hazen
pad kozen.
S. Smit uit Harderwijk, die de vorige week voor de
regthank te Arnhem teregt stond wegens het begunstigen
der desertie van een militair, is jl. Dingsdag veroordeeld
tot 12 maanden gevangenisstraf.
Tengevolge van eene kwestie om een meisje, zijn
nabij Dokkum een paar jongelingen handgemeen geraakt,
na meer dan gewoon veel sterken drank gebruikt te hebben,
en is één hunner, de 21jarige zoon eener weduwe, R. H.
genaamd, van Oosthem, later op den avond bij 't Verlaat
te water geraakt en verdronken.
Te Meppel was jl. Maandag avond de societeitszaal
eivol, om het Europeesch daines-orchest te hooren. Men
wachtte te vergeefs, de dames zaten in den trein, die uit
Groningen door den sneeuw werd teruggehouden en eerst
aankwam toen Meppel .sliep.
In de Landb. Crt. No. 46 van jl. Donderdag komt
de volgende beschouwing voor over het enquête-voorstel
in zake longziekte.
Van meer dan ééne zijde is ons gevraagd naar onze
meening over het enquête-voorstel, door vijf leden aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal gedaan 1), of wij
namelijk de aanneming daarvan geheel of ten deelewenschelijk
achten al dan niet.
Wij antwoordden daarop in het kort het volgende:
Vraag 1 (welke de gezondheidstoestand van het rundvee
in Nederland is «met betrekking tot de besmettelijke long
ziekte» 2) is niet bijzonder duidelijk gesteld. Als bedoeld
is «hoe is het met de longziekte onder het rundvee in
Nederland gesteld?» dan mag zij overbodig heeten. Want
dan ligt hare beantwoording in de officiële staten.
Vraag 2 (van welken invloed de vigerende wettelijke
bepalingen geweest zijn) is, dunkt ons, het best te beant
woorden door vergelijking van de officiële opgaven der
veterinaire ambtenaren betrekkelijk de vroegere en tegen
woordige gevallen.
Vraag 3 (de oorzaken waarom hier wél en ginds geen
goede werking van de regerings-maatregelen bespeurd
wordt) is naar onze meening uitnemend voor een enquête
geschikt, omdat daaruit mits korte en duidelijke vragen
gesteld worden het algemeen gemis aan eenheid van
behandeling en van uitvoering blijken moet.
Vraag 4 (of er maatregelen kunnen genomen worden om
de nationale ramp te bestrijden of te overwinnen) is, dunkt
ons, voor eene enquête ten eenenmale ongeschikt. Zij kan
alleen beantwoord worden door hen, die doorkneed zijn in
de kennis der longziekte, met hare infectie en incubatie,
met alles wat betreft desinfectie enz. Bovendien bewezen
onzen provinciën Groningen en vooral Zeeland 3) b. v.
dat de longziekte best te bedwingen is. Eene enquête kan
hier, naar onze meening, geen beter licht brengen dan wij
bezitten.
Wij kunnen ons dus best vereenigen met het instellen
eener enquête voor zoover betreft vraag 3. Het bijeen
vergaren van allerlei informatiën over wat in Zeeland met
arendsoogen ontdekt en in en om Schiedam niet opgemerkt
is en wordt, over wat hier ten deele, of te laat, gedaan en
ginds nagelaten is of wordt; over de zeer uiteenloopende,
en onvoldoende, trage uitvoering van bevolen maatregelen,
de verregaande slordigheid, waarmeê soms wordt afgemaakt,
de gebrekkigste wijze van desinfecteeren, en meer van dien
aard, kan een belangrijk dossier opleveren, waaruit we
durven het voorspellen veel zal te leeren zijn, waardoor
veel, zeer veel zal worden toegelicht mits het onderzoek
met het grootste beleid geschiede en met de uiterste zorg
plaats hebbe; mits het helder, duidelijk klaar en vooral
zaakrijk zij, opdat er waarom het immers te doen is
de feitelijke toestand, of in casu de naakte waarheid,
uit blijke.
Tot dien kolossalen arbeid wenschen wij.de leden der
eventuele enquête-commissie den onmisbaren moed!
Eduard Plouvier, de auteur van den Mangeur de fer
(Ijzervreter) en 50 andere tooneelstukken, is op 55jarigen
leeftijd overleden.
Prof. Nothnagel maakt bekend, dat de kwantiteit
zont, die men nemen moet indien men een aanval van
vallende ziekte voelt opkomen, grooter behoort te zijn dan
aanvankelijk is gemeld. Men moet nl. geen theelepeltje,
maar een mondvol zout nemen.
Elf passagiers uit Puerto-Plata, naar men gist vlug
telingen uit Cuba, hebben zich van de stoomboot Montezuma,
dienstdoende tusschen Havana en de Antilies, meester
gemaakt, den kapitein en de verdere officieren vermoord,
de overige passagiers aan de kust van Cuba aan land gezet
en vervolgens het ruime sop gekozen.
Een der Duitsche bladen deelt mede, dat het
Russische gouvernement bezig is met het redigeren van een
Oberkartojfelbrannlweinbrennereiaufsehergehaltserhöhungsgeset-
zesvorschlag (wetsontwerp tot verhooging van het traktement
der hoofdopzigters in de stokerijen van aardappelbrandewijn).
1) Bijblad van den Landb. Crt. No. 17 en 18.
2) Men zie den woordelijken tekst der vragen ook in de Landb.
Crt. No. 33, 17 Ang. jl.
3) Teregt in de Midd. Crt. van 18 Sept. jl. herinnerd.
Benoemingen, enz.
De luit. ter zee 1ste kl. H. A. Schippers wordt met den 26 dezer
geplaatst aan boord van het wachtschip alhier.
België.
De Brusselsche regtbank van koophandel heeft, naar de
Amst. Crt. mededeelt, een vonnis gewezen, dat nog al
sensatie maakt. Zij verklaarde nietig de schikking, bij
welke de directeuren en commissarissen der Banquë de
Belgique, tegen betaling van geldsommen, afwisselende
tusschen 200,000 fr. tot 1,500,000 fr., ontheven werden
van alle verantwoordelijkheid ter zake van de door 't Kint
de Roodebeeke gepleegde diefstallen. Wierd deze uitspraak
in hooger beroep bekrachtigd, dan zouden die heeren
genoodzaakt zijn de gestolen 29 millioen ten volle terug
te geven. Het vonnis der regtbank heeft in alle geval
de aandeelen van 127 tot 142 fr. doen stijgen.
Engeland,
De Globe verneemt uit eene goede, hoewel geen officiële
bron, dat er 21 bataillons infanterie, 7 regementen cavalerie
en 80 stukken geschut zijn aangewezen om, als eerste
korps Engelsche troepen, naar het Oosten te worden ge
zonden, ingeval dit noodig wordt geacht.
De gisteren verschenen Engelsche bladen maken
bekend, dat te Woolwich order is ontvangen van den
minister van Oorlog, om voortaan 2 millioen patronen per
week aan te maken, in plaats van een half millioen.
Groote bedrijvigheid heerscht in alle afdeelingen van de
arsenalen.
The Daily Telegraph berigt, dat alle soldaten, die zich
in Ierland met verlof bevinden, last hebben gekregen,
om naar hunne regementen terug te keeren.
Alle tijdelijke verleende verloven zijn geschorst.
Rusland.
Bij de revue, jl. Donderdag door den Keizer over de
troepen gehouden, zeide hij tot de hoofdofficieren: «Mijne
heeren, laat ons den opperbevelhebber den besten uitslag
toe wenschen.» Deze woorden werden met luiden bijval
ontvangen.
