HELDERSOHE
EN NIEUWEDIEPER COURANT.
1877. N°. 21.
Zondag 18 Februarij.
Jaargang 35.
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noorderkwartier.
Binnenland.
„W ij linldigen
het goed e."
Vemhijnt Dingsd»g, Donderdag en Zatnrdag namiddag.
Abonnementiprijs per kwartaal1.80.
t t franco per post - 1.66.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bnrean: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Advertentién: Van 1i regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
lülken Donderdag vertrekt de mail
Oost-Indië. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
HELDER en NIEUWEDIEP, 17 Februarij.
Uit het Kanaal langs 's Rijks marinewerf, ter hoogte
van de hoofdwacht, is gisteren middag het lijk opgehaald
van den marinier, die sinds circa vier weken werd vermist.
JI. Donderdag avond hield de heer M. A. Perk,
van Amsterdam, in het kerkgebouw der Evang. Luth.
gemeente alhier eene lezing voor de leden der plaatselijke
afdeeling van de Evangelische Maatschappij en andere
belangstellenden. Het onderwerp zijner lezing was Savo-
narola. In zijne inleiding deed spreker uitkomen, dat,
naar 't bekende spreekwoord: «leeringen wekken, maar
voorbeelden trekken,» het beeld van den man, die al den
moed eener krachtige overtuiging bezat, zeker meer indruk
zal maken, dan de meest boeijende redenering. Hij schetste
in levendige trekken den levensloop van den in vele
opzigten hoogst belangrijken man, die door zijn heftigen
strijd tegen dwang op staatkundig en godsdienstig gebied,
zijn naam ook ver buiten Florence bekend maakte. Spreker
sloot het oog niet, voor het min-goede in 's mans hande
lingen, voor zijne sterk uitkomende feilen; maar stelde
daartegenover zijne beslistheid, zijn kalmen moed, zijne
volharding tot in den dood. Gevreesd bij zijne vijanden
als hardnekkig strijder tegen het vele verkeerde, dat
gedurende de middeleeuwen in de Christenkerk was inge
slopen, mag hij met regt een voorlooper der Hervorming
van de 16de eeuw heeten. Spreker schetste den held van
zijn verhaal als profeet en deed uitkomen, hoe zijne voor
zeggingen, ofschoon niet aanstonds, in onzen tijd toch werkelijk
tot vervulling zijn gekomen: Italië is verlost van over-
heersching op staatkundig en geestelijk gebied. Treffend
was 't tafereel waarbij spreker zijn gehoor bepaalde, toen
hij den marteldood beschreef van dezen vromen held, die
met zijne beide getrouwe vrienden tot den brandstapel
werd veroordeeld. Met opmerkingen over den toestand
van Kerk en Staat in onzen tijd en met aansporing tot
verzet tegen het dreigend optreden van het ultramontanisine
besloot spreker zijne belangwekkende rede.
Gisteren avond werd in 't lokaal Tivoli alhier eene
volksvoordragt gehouden, die, als gewoonlijk, door een
zeer talrijk publiek werd bijgewoond. Sprekers waren: de
heer Alting von Geusau, die het belangrijk en onderhoudend
stuk las van den heer van Marken, van Delft, voorkomende
in Vragen des Tijds, onder den titel: Heerschend Wan
begripen de heer H. J. Schuijt, die 't dichtstuk van
dr. E. Laurillard voordroeg, getiteld: Arme Kinderen.
Tot slot werd door het gezelschap Ernst en Scherts op
zeer verdienstelijke wijze opgevoerd het tooneelstukje
Romeo op Kantoorblijspel in één bedrijf, naar 't Hoog-
duitsch door W. C. Roijaards.
Flinke muziekuitvoeringen openden de werkzaamheden
van dezen avond en wisselden die af.
De zesde en laatste volksvoordragt in dit saizoen zal
iri de helft der volgende maand worden gehouden.
Het beroemde Florentijner kwartet zal, bij genoegzame
deelneming, eerstdaags in Musis Sacrum een concert geven.
Met de haringvisscherij op onze kust is het treurig
gesteld. Er wordt zoo weinig gevangen, dat men het stuk
tegen 5 cents voor aas verkoopt.
Gelijk men weet is het besluit, waarbij de pupillen
school wordt opgerigt, dezer dagen door Z. M. bekrachtigd.
Naar de Arnh. Crt. van goederhand verneemt, zou bij de rege
ring het voornemen bestaan die school in den loop der maand
Mei a. s. te openen, terwijl het getal pupillen, dit jaar te
plaatsen, het cijfer van 50 niet zal mogen overschrijden.
Uit Petermanns geografische Mittheilungen blijkt, dat
onze regering, met name de ministers van Marine en
Financiën, zeer ingenomen zijn met eene expeditie naar de
Noordpool. Aan genoemd tijdschrift wordt door een ge
zaghebbend en invloedrijk Nederlandsch geograaf geschreven:
«Gisteren heb ik den minister van Marine, op diens
uitnoodiging, een bezoek gebragt en van Z. Exc. veel ver
nomen, wat mijn hoop op het tot stand komen van een
Nederl. Pool-expeditie aanmerkelijk heeft doen toenemen.
De minister van Marine is persoonlijk de zaak warm toe
gedaan, en zijn ambtgenoot van Financiën is ook zijnerzijds
bereid, om voor 1878 een vrij aanzienlijke som voor een
Pool-expeditie op zijn begrooting te brengen. Officieren,
matrozen, scheepsmateriëel, wapenen, instrumenten,
kortom alles, waarover hij beschikken kan en wat op de
Rijkswerven voorhanden is, wil de minister van Marine
ons geheel kosteloos ten gebruike afstaan.»
Blijkens de mededeeling der regering aan de Tweede
Kamer worden, aanvangende op 1 Mei 1877, al de Nederl.
Koloniën opgenomen in de internationale postconventie.
Het porto van brieven zal daardoor een vermindering
ondergaan.
In de maand Jan. jl. zijn door de Rijks-telegraaf
kantoren 19,440 telegramzegels verkocht, tot een gezamenlijk
bedrag van f 6913.87±.
Kapitein Quick, gezagvoerder van het schip Golden
Age, den 4 Jan. bij Terschelling gestrand en verbrand,
wordt door de Board of Trade beschuldigd van het schip
moedwillig te hebben doen stranden en verbranden.
Ook de andere apothekersbediende in het Binnen-
Gasthuis te Amsterdam, die zich dezer dagen zoo te goed
heeft gedaan aan een verkeerde flesch spiritus, is overleden.
Het geregtshof te 's Hage nam eergisteren kennis
van eene vreeselijke gebeurtenis. Er trad in de bank voor
de beschuldigden een man, wien de misdaad wordt ten
laste gelegd, zijne wettige huisvrouw met voorbedachten
rade te hebben vermoord. Die man was de 20jarige J.
Timmerman, boerenknecht en arbeider van beroep en
woonachtig te Oostburg. Niet minder dan negen veroor
deelingen heeft hij reeds ondergaan, meerendeels wegens
mishandeling of rebellie. Het is een man, gelijk de presi
dent het noemde, met mishandelingen vertrouwd en die
spoedig de handen uitsteekt. Aanvankelijk tot ligte straffen
veroordeeld, werden hein laatstelijk elf maanden celstraf
opgelegd.
In den namiddag van 11 Oct. jl. had het verschrikkelijk
feit plaats. Man en vrouw dien middag na elkander thuis
komende, kregen, gelijk meermalen het geval was, over
een weinig beteekenend feit verschil, dat tot eene heftige
woordenwisseling aangroeide, maar toch spoedig weder
was gedempt. De man, hevig jaloersch zijnde, verdacht
zijue vrouw steeds, omgang met andere mannen te hebben.
Zij daarentegen schold hem altijd voor moordenaar, daar
het gebleken was, dat hij eens onder verdenking van
moord in hechtenis is geweest, maar daar een ander de
schuldige was, buiten vervolging was gesteld.
Na de ruzie, waarvan wij daareven spraken, begeerde de
vrouw water voor haar kind, dat zij reeds bij haar huwe
lijk met beschuldigde had en toén niet door hem als het
zijne is erkend. De man, die wilde voorkomen dat de
vrouw op de plaats achter de woning burengerucht zou
makeu, zou zelf het water halén, maar de vrouw, met het
kind op den arm, was haar man weldra gevolgd en nu vingen
de handtastelijkheden aan. Eene buurvrouw, die op het
gerucht was toegeloopen, poogde hen te scheiden, waarbij
allen op den grond geraakten en de man, op zijn vrouw
liggende, haar verwondingen toebragt. Nog had de vrouw
gelegenheid, bebloed als zij was, te ontkomen, maar de
man vervolgde haar met het mes in de hand, bereikte
haar in den achtergang zijner woning en toen werd de
vrouw als het ware geslagt. Met eene vreeselijke gapende
wonde werd zij een half uur later door den inmiddels ont
boden veldwachter reeds overleden gevonden, terwijl de man
in zijne woning, bezig zijnde zich van zijne met bloed
doortrokken kleederen te ontdoen, werd in. hechtenis genomen.
Reeds dadelijk bekende Timmerman volmondig zijne euvel
daad zelfs in de minste bijzonderheden, steeds bewerende
dat zijne vrouw in verboden verstandhouding met andere
mannen verkeerde.
Het O. M. eischte tegen den moordenaar levenslange
tuchthuisstraf. Mr. Pape, de verdediger, trachtte aan te
toonen, dat de doodslag onder vele verzachtende omstan
digheden in een toestand van razernij was gepleegd, waarom
hij er op aandrong, dat de strafwet niet ten strengste zou
worden toegepast.
De uitspraak is bepaald op Donderdag a. s.
Het vastenavond gemaskerd bal, jl. Dingsdag avond
in 't gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te 's Hage
gegeven, heeft een schitterend succes gehad. Er waren
behalve de genoodigden ruim 2000 kaarten uitgegeven. De
haute volée had zich niet onttrokkenpierrots en harlequins,
conspirateurs en ridders, boeren en boerinnen, Chinezen en
Polonaises, figuren uit de bekende operettes, domino's en
costumes van de laatste studenten-maskerades, en daarbij
toilettes de ville en zwarte rokken, alles dwarrelde fantastisch
dooreen. De beste toon heerschte overal. Ferme dansmuziek
hield de feestelingen tot 4| uur 's morgens bijeen. De
zalen waren keurig versierd. De kolossale balzaal was
soms te klein.
Door het geregtshof te Arnhem is de dag der teregt-
zitting in de zaak van H. J. Peters, polderwerker, laatst
wonende te Heino, bepaald op den 8 Maart e. k.
Zooals men zich zal herinneren, heeft deze beseh. in den
namiddag van den 28 Nov. jl., op den Apeldoornschen
weg tusschen de Woeste Hoeve en Beekbergen, Elisabeth
Gerritsen, vrouw van J. Wilbrink, wonende te Teriet, met
een mes aangevallen en eene snede aan den hals toegebragt,
tengevolge waarvan zij hevig bloedende op den grond si
gevallen, en na haar van het midden van den weg naar
het aldaar van dien weg ter zijde staand kreupelhout te
hebben gesleept, van de 7 of 8 dubbeltjes beroofd die de
verslagene bij zich had. De vrouw is onmiddellijk aan de
haar toegebragte wonde doodgebloed.
Bij nader onderzoek is gebleken, dat besch. te Groningen
in den nacht van 24 op 25 Nov. (dus drie dagen te vorenj,
in eene slaapstede, na deze heimelijk verlaten te hebben,
door medeneming van eenige voorwerpen ten nadeele van
mede aldaar logerende personen, zich aan diefstal heeft
schuldig gemaakt; ook moet hij herhaaldelijk ter zake vau
diefstallen en bedelarij, o. a. bij vonnis der regtbank te
Zwolle dd. 31 Oct. 1867, ter zake van diefstal tot cellu
laire gevangenisstraf veroordeeld zijn geweest.
Als verdediger is hem toegevoegd mr. G. S. P. Scheltema,
advocaat.
Aangezien Frankrijk, zoo meldt men uit Zwolle, den
invoer van huiden en andere zaken, die tot vee in betrekking
staan, heeft verboden uit Duitschland, Engeland, Oostenrijk-
Hongarije, Rusland, de Donauvorstendommen en Turkije,
tengevolge der heerschende veepest (épiscotie), zoo wordt
algemeen de vrees gekoesterd, dat ook ons land in groote
moeijelijkheden zal gewikkeld worden, om zich van een
belangrijk handelsartikel: gezouten inlandsche huiden, te
ontdoen. Reeds moeten aan de grenzen moeijelijkheden
zijn ontstaan, die tot terugzending hebben aanleiding ge
geven. Zeker is het, dat de door Frankrijk genomen maat
regel eene belangrijke daling op de huidenprïjzen zal teweeg
brengen. De ongunstige toestand, waarin het artikel in de
laatste jaren verkeert, zal er alzoo niet beter op worden.
De redactie der Landb. Crt. vestigt de aandacht op
de uitbreiding, die de /cims/boter-industrie verkrijgt. Zij
verklaart er niets tegen te hebben, maar komt wel na
drukkelijk er tegen op, dat men die /czwistboter welligt als
gewone (met bijvoeging van: Delftsche, of: Hollandsche)
aan de markt zal brengen.
Met de Fransche mail is te Batavia teruggekeerd
mngr. Claessens, bisschop van Petropolis. Den 9 Jan. jl.
werd hij feestelijk ontvangen. Een Te Deum werd in de
kerk op Weltevreden gezongen en den prelaat, die 28 jaren
in deze gewesten vertoefd heeft, een prachtig aandenken
namens de R. C. gemeenten in den Archipel aangeboden.
Van Ternate zijn de berigten gunstiger. De rust wordt
hersteld.
Uit officiëele opgaven blijkt, dat de sterfteverhouding
onder de bevolking van de groote steden van Europa, naar
gelijke evenredigheid van duizend zielen, gemiddeld de
volgende is: 's Hage 22.5, Amsterdam 27, Rotterdam 29.3,
Brussel 25.9, Antwerpen 20.5, Londen 22.6, Parijs 29.7,
Berlijn 24.6, Weenen 24.2, Buda-Pesth 39.9, Kopenhagen
22.2, Stockholm 28.9, Christiania 23.6; en buiten Europa:
New-York 22.5, Philadelphia 19, Calcutta 40.7, Bombay
35.1 enz.
Het Journal d'Alsace geeft de volgende aanwijzing
over het gebruik van een even eenvoudig als practisch
middel om de groenten en ooftboomen voor de verwoestingen
der insecten te beschermen. Alle planten wasemen, zoo als
bekend is, gasaardige stoffen uit, welker reuk of geur meer
of minder sterk is. Deze geuren lokken de dieren er bij of
verjagen ze. De hennep en het knoflook behooren tot de
laatste soort van planten. Plaatst men alzoo in een groentebed
langs latwerk zulke planten, zoo bewaart men de vruchten
door de verdrijving der insecten. Zoo verdwijnt weldra de
voor de appelboomen zoo schadelijke bladluis, nadat onder
den boom zoogenaamde kapuzijnerbloemen gezaaid worden,
welke tegen den boom opklimmen. Plant men hier en daar
een hennepplant in een koolbed, zoo verwijdert men de rupsen.
Op verscheidene plaatsen plant men in de nabijheid van
ooftboomen uijen, knoflook of prei, welke de bladluis ver
drijven en het ineenrollen van de bladeren der perzikboomen
verhinderen.
Jl. Woensdag nacht heeft te Brussel een hevige brand
gewoed bij den heer Bochart. Diens echtgenoot en eene
andere vrouw zijn in de vlammen omgekomen.
Te Stuttgart is een Engelsclnnan in hechtenis ge
nomen, die uit wraak, dat hij uit een club van jagtlief hebbers
te Offenberg was gestooten, al de jagthonden zijner vrienden
vergiftigde.
Oostersche kwestie. Een correspondent van den
Times schrijft: «Ten spijt van al de zorgen, die het in
hebben moet om iets te doen, wat naar practische toepas
sing gelijkt van de constitutie van Midhad, heeft het er
veel van, of de Turksche regering niets anders te doen
heeft, dan altijd maar meer soldaten naar den Donau te
zenden. Iedere penning wordt voor dit doel besteed. De
Aziatische gewesten zijn al sinds lang ontbloot van alle
strijdbare mannen. Uit Amerika, komen geweren bij hon-