HELOERSCHE
KV VIEIIWEDIEPER COURANT.
1877. N°. 37.
Woensdag 28 Maart.
Jaargang 35.
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noorderkwartier.
Binnenland.
o»
„W ij huldigen
li e t goed e."
Verschijnt Dingsdtg, Donderdag i
Abonnementsprijs per kwartaal
Zatnrdag namiddag,
franco per post
1.80.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 11 regels 60 Cents,
elke regel meer 15 Cents.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Eiken Donderdag vertrekt de mail naar
Oost-Indië. Laatste ligting 's avonds 6 uur.
HELDER cn NIEÜWEDIEP, 27 Maart.
Jl. Zaturdag morgen strandde in den Razenden Bol, bij
dikte van regen, de Nederl. schooner «Onco,» met eene
lading haver van Delfzijl naar Glocester bestemd. Naauwe-
lijks had men hier van de kust het gevaar opgemerkt
waarin schip en bemanning op die noodlottige plaats ver
keerden, of in een oogenblik waren er drie vletten van
de steenglooijing in zee gelaten en met moedige vletterlieden
bemand. Pijlsnel vlogen die ranke vaartuigjes, door een
fiksche zuidoosten bries aangejaagd, naar de Haaks. Met
de hun eigene zeemanschap werkten zij zich door de
branding heen naar het schip en hadden weldra liet geluk
hetzelve te naderen. Met het noodige beleid werd nu de
equipage, uit zes man bestaande, in de drie vletten opge
nomen en naauwelijks was de laatste schipbreukeling
gered, of de wind schoot uit naar het westen en begon
de branding zich met alle kracht te verheffen. In allerijl
nam men nu met de geredden de terugreis aan en onze
menschlievende vletterlieden, waaronder wij er zoovelen
tellen die reeds zoo menig schipbreukeling gered hebben,
mogten op nieuw het geluk smaken zes hunner natuur-
genooten aan den dood te hebben ontrukt.
Hunne namen maken de meest billijke aanspraak op
eene eervolle vermelding.
De eerste vlet was bemand met F. Kenning, als schipper,
verder met D. Rijkers, B. Hagenaar, F. Blokker en
A. Pronk.
De tweede vlet met P. Rensmaag, als schipper, verder
H. Rensmaag, P. Rensmaag Jr. en C. Koster.
De derde (trekker)vlet met P. Geerling, als schipper,
en verder H. Kenning, J. van Wijk, K. Reusmaag, A.
van den Berg, W. Bakker, A. Kuiper, C. Bontes en G.
Huurman, als opvarenden.
Het schip is vol water; eenige zeilen en tuig zijn gered.
De mailboot Prins van Oranje passeerde 24 Maart
Sagres en de mailboot Koning der Nederlanden 25 Maart
Kaap St. Vincent.
Dezer dagen is een aanvang gemaakt met het op-
hoogen van den grond ten dienste der bestrating van den
openbaren weg in het voormalige weiland «Breewater»
alhier. Ook is men begonnen met den bovenbouw dei-
nieuwe brug over het Heldersch kanaal nabij het Postkantoor.
De 2de luit. der infanterie Balbian van Doorn,
alhier in garnizoen, is jl. Zondag plotseling door eene
ernstige ongesteldheid overvallen en den volgenden morgen
overleden.
Onze vroegere plaatsgenoot, de sergeant der artillerie
bij het Oost-Indisch leger T. Hellegers, is, wegens zijn
kloekmoedig gedrag bij de krijgsverrigtingen te Atsjin,
door Z. M. benoemd tot ridder 4de klasse der Militaire
Willemsorde.
Op Woensdag den 18 April a. s. zal door den heer
konunandant in het 4de genie-kommandement alhier worden
aanbesteed: 1. liet éénjarig onderhoud der werken te
Helder en op Texel; en 2. het éénjarig onderhoud der
kazerne-gebouwen te Helder.
De zesde en laatste volksbijeenkomst in dit saizoen
had gisteren avond in het lokaal Tivoli alhier plaats. Ook
nu was het publiek zeer talrijk opgekomen. Sprekers
warende heer J. F. Groen, die, na eene toepasselijke
inleiding, de schoone novelle voordroeg van Cremer
Tijs de smid; en de heer H. C. Kroon, die achtereenvolgens,
blijkbaar zeer tot genoegen der aanwezigen, voordroeg de
dichtstukken: 1. Drie Sterren, van Louwerse, en 2. De
Schildwacht, van Vögl.
Ten slotte werd door het Israëlitisch Jongelings-Collegie
«Eendragt baart genoegen» zeer verdienstelijk opgevoerd
het blijspel in 3 bedrijven: De verzegelde burgemeester
naar 't Hoogduitsch van W. Farber.
Met flinke muziekuitvoeringen werden de werkzaamheden
geopend en afgewisseld.
Aan 't einde der bijeenkomsten voor dezen winter,
kunnen we niet anders dan erkennen, dat deze zamen-
komsten blijkbaar zeer in den smaak vallen van 't publiek,
dat deze gelegenheden, om op nuttige en aangename wijze
eenige der winteravonden door te brengen, hoogelijk
waardeert. De Commissie kan daarom gerust op den
ingeslagen weg voortgaan; wij hopen dat haar daarbij de
noodige medewerking en ondersteuning nimmer ontbreke.
Den heer C. Berghuijs is, op zijn verzoek, een
eervol ontslag verleend als correspondent van de Nederl.
bank alhier. In een vorig nummer deelden wij reeds mede,
dat de heer P. Groen in zijne plaats als zoodanig is benoemd.
Ongeveer medio April zal door liet tooneelgezelsehap
onder directie van den lieer Victor Driessens, en met
medewerking van mejufvrouw Beersmans, alhier eene
opvoering plaats hebben van het nieuwe drama: De
geldduiveldoor den heer E. van Bergen bewerkt naar
den onder dien naam hekenden roman van H. Conscience.
Den kapt. W. C. F. van der Plas, van het garnizoen
te Leiden, directeur der op te rigten pupillenschool, is
opgedragen, om de te Aalst gevestigde Ecole des enfants
de troupe te bezoeken. Genoemde kapt. is daartoe reeds naar
België vertrokken.
Op hot drietal te Kwadijk komen voor: ds. W. A.
Kuipéri, te Wieringerwaard en ds. W. van Dam, to Ilpen-
dam; op het zestal te Krommenie: ds. F. W. N.
Hugenholtz, te Santpoort en ds. A. M. Venker, te Koedijk.
Beroepen hij de Chr. Ger. gemeente te Colijnsplaat,
de heer H. K. Mol, pred. te Dirkshom.
Bedankt voor het beroep naar Kolhorn, door ds. A.
G. Reede, te Nieuw-Vennep; naar Hoorn op Terschelling
door ds. Stramrood, te Brandwijk.
Uit Noordscharwoude meldt men, dd. 23 dezer:
«Gisteren avond trad alhier vooreen zeer talrijk publiek,
afkomstig uit de vier dorpen van den Langedijk, de heer
de Vries van Oudorp als spreker op in het belang der
Vereeniging «Volksonderwijs.» Na eene korte uiteenzetting
van het doel, hetwelk deze Vereeniging zich in het algemeen
voorstelt, bepaalde hij de aandacht zijner hoorders meer in
't hijzonder bij het voorbereidendofdusgenaamd bewaarschool-
onderwijs en bepleitte op krachtige en welsprekende wijze
de noodzakelijkheid eener behoorlijke regeling dezer zaak
en van hare algemeene invoering. De talentvolle spreker
werd met veel ingenomenheid aangehoord. Het gevolg
zijner rede was, dat een vrij aanzienlijk getal der aan
wezigen als lid tot de Vereeniging toetraden, zoodat er
eene afdeel ing Zuidscharwoude, Noordscharwonde en Broek
kan opgerigt worden, üp de vierde plaats van den Langedijk,
Oudcarspel, bestaat reeds eeneafdeeling van «Volksonderwijs,»
die 55 leden telt.»
Jl. Maandag werd te Utrecht een zeer bijzonder ver
heven diner gegeven. Eenige studenten boden een maaltijd
aan enkele Luiksche studenten aanop den domtoren,
waar een onzer eerste cuisiniers een ferme menu had bijeen-
gebragt. De klanken van een fanfare-orchest, dat van
die hoogte de toonen verre over de straat verbreidde, bragten
op onderscheiden punten een aantal menschen op de been.
De laatste brief van den heer van Gorkom in de
Transvaal maakt, zooals de Arnh. Crt. teregt zegt, een
weemoedigen indruk. Ziehier wat hij o. a. schrijft over
de houding der boeren:
«Die groote massa heeft eerst niet willen vechten, daarna
niet willen betalen, terwijl vreemdelingen voor haar vochten.
Intusschen hield zij de oogen gesloten voor het gevaar, dat
dreigde van de zijde der zwarte vijanden, en voor het niet
minder groote gevaar, waarmee haar onafhankelijk volks
bestaan bedreigd werd van Britsche en Britschgezinde zijde.
Nu sedert eenige dagen ziet men hier en daar
teekenen van ontwaakt of ontwakend nationaal zelfbewust
zijn. Ik vrees, dat het te laat is. Ik vrees, dat sir The-
ophilus gekomen is ter overneming of ter executie van den
insolventen boedel. Deze laatste zinsnede wilde me haast
de pen niet uit; maar ik acht het pügt te schrijven wat
ik geloof. Bijna schreef ik «wat ik weet.»
Ongelukkig volk, dat u, bewust of onbewust, schuldig
maakt aan nationalen zelfmoord!.... Ach! ik zou mijn leven
willen geven om u te redden. En Burgers, dien velen uwer
miskennen, ja verguizen, zou niet éénmaal, maar duizendmaal
zijn leven ten offer willen brengen aan uw nationale vrijheid
en onafhankelijkheid. Maar nog eens: ik vrees, dat gij
niet meer te redden zijt.»
De moedige, edele Burgers, toegerust met zeldzame gaven,
die hij geheel aan het heil zijns lands wijdde, heeft moeten
zwichten voor domheid, onwil en kuiperij, meer nog dan
voor den naijver van Engeland. De Transvaal zelf heeft den
man, die het een toekomst geven wilde en geven zou, ten
val gebragt. Vondels regels vinden op nieuw bevestiging:
„Die zorgt, en waakt, en slaaft, en ploegt, en zwoegt, en zweet,
Ten oirbaar van het lant een lastig ampt bekleet,
En waant de menschen aan zyn vrooinheit te verbinden,
Zal zig te jammerlyk in 't endt bedrogen vinden
Van 't wispeltuurig volk, dat, veel te los van hooft,
Genoten dienst vergeet, en 't ergste liefst gelooft.
Wat dorperheit is dit, onedele gemeente
Wat bitse nyt verteert het merg in uw gebeente!
Wat dolheit voert u aan, dat gy uw hceren hoont,
En met zoo valsch een munte uw trouwste vaders loont!
O reukelooze schaar
Hier houdt de toepasselijkheid op de Transvaalsche
boeren op.
Reeds in de oudheid oefenden fraaije schelpen een
groote aantrekkingskracht op de menschen uit en werden
zij gebruikt tot versiering van het ligchaam of van huizen,
kamers en tuinen. In Midden-Azië waren zij zelfs voor
werpen van godsdienstige vereering. Ook thans nog worden
zij door velen gezocht en tot allerlei doeleinden aangewend.
Fraaije schelpen zijn dan ook altijd kostbaar geweest; tot
de duurste behooren: de oCarinaria vitrea» uit de Indische
zee, die per stuk met f 350 tot f 600 wordt betaald; de
«Cypraea aurora» die door de Nieuw-Zeelandsche opper
hoofden als teeken hunner waardigheid om den hals wordt
gedragen en ongeveer f 350 per stuk kost; de «Scalaria
pretiosa» die met f 900 tot f 1200 wordt betaald, en
eindelijk de zeer zeldzame «Spondylus regulus", waarvan
de twee schoonste bekende exemplaren zich te Parijs bevinden
en waarvoor men tot f 3500 besteedt.
Te Brussel is men bezig met muilezels af te rigten,
welke eerlang bij wijze van proefneming in plaats van
paarden op sommige tramwegen zullen worden gebruikt.
Financiële berigten. Dezer dagen zijn tabellen
openbaar gemaakt, waaruit blijkt, hoeveel spoorwegmaat
schappijen in 1876 alleen in de Vereenigde Staten hetzij
verkocht zijn krachtens forcclosure, hetzij vroeger iii
noodlijdendheid vervallen en niet bij magte zich te her
stellen de executie te gemoet gaan door de benoeming
var. receivers of door het optreden der obligatiehouders.
De uitkomsten zijn voor de betrokken kapitalisten duize
lingwekkend. Krachtens foreclosure werden verkocht
30 spoorwegen, waarin een kapitaal was belegd van
217,848,000 dollars. Receivers zijn benoemd of foreclosure is
ingesteld voor niet minder dan 46 spoorwegen, waarin
belegd 538,000,000 dollars. 10 spoorwegen hadden nieuwe
tekortkomingen, waarvan het kapitaal 156,661,000 dollars
beliep. Te zamen 86 spoorweg-maatschappijen, met een
kapitaal van 912,509,000 dollars of bijna 23 milliarden
Hollandsche guldens.
Een electbo-magnetische plant. Het Aualand van 5 Maart
ontleent aan de Hamburger Garten- und Blumen-Zeitung het
volgende„De heer Levy berigt in de Illustr. hortic. van Nicaragua
iets over een plant, 't welk, als het berigt van dezen reiziger
bevestigd wordt, zeker zeer merkwaardig mag heeten. Het is een
Phytolaccadie nieuw schijnt te zijn en welke men den naam
Phytolacca electrica gegeven beeft. De heer Levy zegt in zijn aan-
teekeningen: „Ik wenschte de aandacht op dezen struik te vestigen,
omdat ik er»zulke sterk sprekende electro-magnetische eigenschappen
bij opgemerkt heb. Als men er een tak afscheurt, wordt de hand
even sterk aangegrepen als dit door een Rumkorffsche batterij
geschieden zou. Dit gevoel trof mij zoozeer, dat ik proeven begon
te nemen met een klein kompas. De invloed liet zich reeds bespeuren
op een afstand van zeven a acht pas. Naarmate men meer naderde,
week de magneetnaald zigtbaar af, hare bewegingen werden steeds
onrustiger en eindelijk midden in den struik veranderden de
afwijkingen in een zeer snelle kringvormige beweging. Als men weer
terugging, zag men de verschijuselen zich in omgekeerden zin her
halen. Onder in den grond vertoonde zich geen spoor van ijzer of
magnelische metalen, als cobalt of nikkel, en het valt dus niet te
betwijfelen, of de plant bezit zelve deze zonderlinge eigenschap. De
sterkte van het verschijnsel verschilt met den tijd van den dag.
Gedurende den nacht is zij bijna nul; zij bereikt haar maximum
tegen 2 uur des namiddags. Ah het stormachtig weer is, is de
kracht nog des te grooter, en als het regent is de plant krachteloos.
Nooit heb ik insecten of vogels op de Phytolacca electrica zien
vertoeven."
Regtszaken.
Het kantongeregt te Leiden eisclite in de zitting van gisteren
voor twee leerlingen der Hoogere Burgerschool, die zich hadden
schuldig gemaakt aan het werpen met sneeuwballen naar personen
en glazen der woningen, voor den een een boete van f 5 of twee
dagen subs. gevangenisstraf en in de kosten van het geding, en
voor den ander een geldboete van f 10 of drie dagen subs. gevan
genisstraf en eveneens in de kosten van het geding.
De uitspraak is bepaald op Zaturdag a. s.
Een boerendienstmeid van Bellingwolde, oud 23 jaren, stond
jl. Donderdag in de criraiueele zitting van het hof te Leeuwarden
teregt wegens kindermoord. Zij bekende, den 31 Dec. 11. heimelijk
te zijn bevallen op het erf achter de schuur. Toen zij het kind
hoorde schreeuwen en zich zag bewegen, wierp zij het in eene
sloot en had er verder niet meer van gezien. Daarna ging ze weer
aan haar gewone werk. Zij had dit gedaan, omdat zij niet wist,
wat met het kind te moeten beginnen en ook schaamde zij zich
om, ongehuwd zijnde, een kind te hebben; doch zij verklaarde,
niet te weten dat zij er zonde aan deed. De advocaat-generaal,
mr. G. A. Yisscher, rekwireerde veroordeeling tot 5 jaren tucht
huisstraf. De verdediger, jhr, mr. C. van Eysinga, bepleitte on
toerekenbaarheid voor beschuldigde, die niet eens besefte waarvoor
zij tereglstond, doch bestreed voornamelijk de identiteit van het op
26 Jan. 11. gevonden lijkje, zoomede het visum repertum der des
kundigen, en concludeerde tot vrijspraak. Uitspraak Donderdag a. s.
