P. m. 1100 stüts PALEN en STOMPEH,
GEWONE PAARDENMARKT
VEÜLENMARKT TE TEXEL.
Een Kajuits-Hofmeester
LEEST HIER.
PALEN en STOMPEN.
SOLIEDE PERSONEN,
Notaris HATTINGA RAVEN,
PUBLIEKE VERKOOP
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1878,
SLIJM- EN MAACPILLEN.
te SCHAGERBRUG,
den I9den AUGUSTUS 1878.
Den 10 dezer is te Amsterdam overleden onze geliefde
Vader en Behuwd vader HEINRICH WILHELM AUF
DEM BRINKE, in den ouderdom van ruim 71 jaren.
F. AÜF DEM BllINKE.
D. A. L. M. AUF DEM BllINKE,
van Roosendaal.
Wegens dit sterfgeval is de Winkel Woensdag gesloten.
Heden overleed, in den leeftijd van 10 jaren, ons geliefd
kind IIELENA MARIA CHRISTINA.
J. L. PISUISSE.
.T. II. PISUISSE—HOBSON.
Nieuwediep, 12 Augustus 1878.
Heden ontving ik tot mijne en mijner Kinderen diepe
droefheid de treurige tijding, dat mijn geliefde Echtgenoot
J. A. PETERS, Bootsmaat a/b Stoomschip Cblebes, met
wien ik eene gelukkige eclitvereeniging van 20 jaren
gesmaakt heb, op zijn tehuisreis te Aden plotseling is
overleden, in den ouderdom van 52 jaren.
Zwaar treft ons dit verlies, doch wij hopen in Gods
wijzen wil te berusten, wiens doen wijsheid is.
J. PETERS, geb. OUDT.
Mede namens Zoon en Behuwddochter,
J. A. PETERS.
D. PETERS, geb. BEEN.
Nieuwediep, 13 Augustus 1878.
Algemeene kennisgeving.
Voor de vele blijken van belangstelling en vriendschap,
zoowel van hier als elders ondervonden, bij de ziekte en
het overlijden van onzen geliefden Zoon, betuigen wij, ook
namens onze Kinderen, onzen hartelijken dank.
G. J. VAN HOOLWERFF.
E. B. VAN HOOLWEIIFF-PASTOOR.
Zij, die iets te vorderen hebben van den
^Officier van Gezondheid IJ. BAKKER,
gelieven daarvan OPGAVK te doen, vóór
1 September aanstaande.
wordt verlangd om terstond in dienst te treden aan boord
van Zr. Ms. Stoomschip VAN GALEN, bestemd voor
eene reis naar Oost-Indië en terug, tegen een maandelijksch
tractement van 32 gulden en eene toelage van 20 tot
35 gulden 's maands, naar gelang van bekwaamheden.
Aanbiedingen liefst in persoon, of met franco brieven, met
overlegging van getuigschriften, bij den kommandeerenden
Officier van bovengenoemdStoomschip, liggende teNieuwediep.
Voor eene gevestigde Maatschappij van uitkeering bij
overlijden, worden gevraagd
om tegen flinke provisie als AGENTEN werkzaam te zijn.
Brieven franco, onder No. 113, bij den Boekhandelaar
P. J. VAN SPIJK, te Zwolle.
De ondergeteekende, WATKBKLEBM,
*door de ontbinding eener firma buiten betrek-
king zijnde, wensebt weder geplaatst
te worden als KANTÖORLOOPER of iets van dien aard.
Reflecteerenden gelieven zicli te adresseeren aan den
ondergeteekende,
II. ZEEMAN.
Helder, den 13 Augustus 1878.
Het BESTLTUR van den Polder „HET
^KOEGRAS," zal op DiiijEfsdaq; 80 Augustus
1828,- voormiddags elf uur, ten herberge van
WIE RING, aan Westeinde, AAlVKKSTKWKiV:
De levering- en het stellen van vier
stel Sluisdeuren, ten behoeve van
genoemden Polder.
Inlichtingen bij den Opzigtei- SCHENK, te Wierin-
gerwaard.
TE HUUR:
J
bestaande uit: VIER KAMERS en voorzien van ALLE
GEMAKKEN, des verkiezende met GEI1EELE
BEDIENING en DINER.
Adres: A1VHEBPABK, H 333.
ter standplaats Nieuwediep, gemeente Helder, zal op
MAANDAG 19 AUGUSTUS a. s., des voormiddags
10 uur, binnen het Fort ERFPRINS, te Helder,
verkoopen
Eene groote partij Greenen PLATEN, ELLENS,
JUFFERS, KOLDERS, KAPSPANTEN, DEELEN,
eene partij PANNEN, IJZERWERK en zoo voorts.
Te bezigtigen ter plaatse gemeld, DonderdagVrijdag en
Zaturdag aanstaande, van 10 tot 2 uur.
Het Collegie van Dagelijksch Bestuur van het Waterschap
der 29 Gemeenschappelijke Polders op Texel zal op
voormiddags 11 ure, aan de Noordewijk bij de
Driesprong, publiek verkoopen
van verschillende lengte.
Zegt Het voort.
Deze PILLEN, die sints vele jaren met het beste gevolg tegen
de Slijm cn als maageersterkend gebruikt worden, door hare zachte
werking de spijsvertering zeer bevorderenbijzonder goed tegen de
GAL en zeer zacht laxerende zijn, zijn tegen 32£ Cent het Doosje,
met berigt van het gebruik, verkrijgbaar bij de Heeren:
Nieuwediep, Verhoeve Bruinvis,
Hoofdgracht.
Alkmaar, II. Schreudcr Co.,
Bitsevoort.
Amsterdam, M. Cleban &Comp.,
Heiligcnweg bij het Singel.
Abbekerk, D. Bruijn.
Abbekerkerwheere, J. Ligthart.
Burgerbrug, K. Iewen.
Haarletn, Gebr. Keur.
Hoorn, E. Knaven.
Oudkarspel, M. Hart.
Koog a/d Zaan, N. van Pome.en.
Let wel:
Deze SLIJM- en MAACPILLEN, reeds zoovele jaren met roem
bekend, zijn te Nieuwediep alleen en uitsluitend verkrijgbaar
gesteld bij den Heer
W. VERHOEVE ÏBBUINVIS, Hoofdgracht.
ÏKT Om elk doosje der echte en sints onheugelijke
jaren gebruikte SLIJM- en MAAG-PILLEN is een billet,
voorzien met de Handteekening van den vervaardiger
J. J. SCHREUDEB., Apoth. wolke Handteekening zich
ook bevindt op het Zegellak, waarmede elk Doosje ver
zegeld is.
Men gelieve daar wel attent op te zijn en wachte zich
voor het gebruik van namaaksels, welke men tracht in
omloop te brengen.
Kolhorn, Wed. Eriks.
Medemblik, M. Krap.
Purmerende, J. Schuitemaker,
llijp, Wed. D. de Vos.
Schageu, W. A. Hazeu.
Spanbroek, J. Bakker.
Venhuizen, KI. Krijger.
Watergang, J. Tromp.
Winkel, J. Otto.
Wieringerwaard, P. Sijbrands.
Wogmeer, C. Boot.
't Zand, P. Stam.
Te
Versterkendspijsverlerend, koortsverdrijvend.
Dit wijnhoudend elikster bevat alle hoedani
gheden der 3 verschillende kinasoorten veree-
nigd, het is zeer aangenaam en wordt zeer door
de geneesheeren aanbevolen tegen Bloedsgebrek,
gebrek aan krachten, ziekelijke bleekheid aandoenin-
fen van de maag. bloedarmoede, gevolgen van hei
raambed, aan hou- - -
dende koortsen, lang-
zame herstelling enz. J
Fabrieksmerk gedeponeerd
TE PARIJS, 22, RUE DR0U0T EN IN ALLE GOEDE ATP0HEKEN
Nieuwediep bij W. V. BRUINVIS, Hoofdgracht.
De TElTLEKnARUT aan den BURG te TEXEL
wordt gehouden MAANDAG 19 AUGUSTUS aanstaande.
De Burgemeester van Texel,
D. C. LOMAN.
Katoen en hare bewerking.
II. (S/of.)
Eindelijk is thans dc katoen hij den spinner aangekomen en zijn
werk is het nu om de ruwe vlokken, door de zware persing als
klompen op elkander gedrukt, tot draad (e verwerken. Naarmate
men meer of minder sterk of fijn garen behoeft, heeft men natuurlijk
ook verschillende soorten katoen noodig. Voor kettinggaren en de
fijnere soorten inslag gebruikt men daarom katoen met lange vezels,
langstapelige katoen, terwijl men voor inslaggaren in den regel met
korteren stapel volstaan kan.
Alle bemerkingen bij het spinnen zijn in de eerste plaats gerigt
op twee punten: 1. om de katoen zoo zuiver mogelijk van alle
overblijfsels der zaadpitteu of andere onreinheden te ontdoen2. om
zooveel mogelijk een spinsel te leveren, dat volkomen gelijkmatig
is. Het spreekt van zelf, dat de eene baal katoen iti kwaliteit wel
eens iets verschilt van de andere. Verwerkt men dus de katoen
baal voor baal, dan zou men voortdurend afwijkende kwaliteiten
van garen verkrijgen. Om dat nu te voorkomen begint men met
eene partij of een gedeelte er van, al naar gelang de plaatsruimte
zulks toelaat, baal voor baal in dunne lagen over elkander te
spreiden, waardoor de balen gelijkmatig worden vermengd. Van
deze menging, in navolging der Etigelsehe benaming „de mik"
genoemd, wordt nu geregeld de katoen regtstandig afgenomen,
zoodat bij elke afneming zich katoen bevindt uit ieder der ge
mengde balen.
De eerste bewerking ondergaat thans de katoen in de „opener,"
een ijzeren cylinder, met pinnen van circa 15 cM. lengte voorzien;
zij wentelt met groote snelheid in een tweeden ijzeren cylinder,
waarvan de bodem uit dunne roostertjes bestaat. Dc zamengeplakte
katoen wordt door de snelle rondwenteling langs de wanden van
den buiteneylinder gevoerd en daardoor losgewerkt, terwijl de eerste
onreinheden er van door de roosters verwijderd worden.
Na deze bewerking komen de losse vlokken op de slngmachine.
Op een zich langzaam voortbewegend doek van latten wordt telkens
tusschen twee aangegeven teekens een geregelde afgewogen hoeveel
heid katoen gelijkelijk uitgespreidtwee ijzeren rollen trekken de
katoen langzaam voort en onmiddellijk achter deze rollen wentelen
met vliegende snelheid vlakke ijzeren vleugels, die de katoenvezels
als 't ware schaven en daardoor van vele onzuiverheden ontdoen,
die weder, even als bij de opener, door de in den bodem aange-
bragte roosters verwijderd worden; een paar malen heeft deze
bewerking op dezelfde machine plaats en daarna worden de nu
geheel los liggende vezels tusschen twee gladde ijzeren walsen tot
een vel in den vorm van watten zamengeperst, welk vel zich lang-
znam tot een rol opwikkelt. Van deze rollen worden nu 2 of 3
op een gelijke machine zamenverwerktde ijzeren rollen nemen
van elk der vliezen tegelijk af en daardoor wordt de vermenging,
reeds met het uitspreiden der balen begonnen, voortgezet. Zoo
noodig wordt dezelfde bewerking nogmaals herhaald, waarna de
afkomende rollen, steeds nog uit het wattenvormig, dikke vlies
bestaande, op de kaardmachiues overgaan. Ook hier nemen weer
twee ijzeren rolletjes de katoen tot zich; in plaats echter van dc
vlakke vleugels bewegen zich thans achter deze inbrengers walsen
met zeer fijne naaldjes van staaldraad, die de katoenvezels over
nemen, ze op hunne beurt op andere en weder andere gelijke
walsen overbrengende, waardoor de vezels nogmaals en nogmaals
gezuiverd worden en eindelijk hunne plaats vinden op een grooter
cylinder, waar ze regelmatig naast elkander komen te liggen. Van
dezen cylinder worden de katoenvezels door een stalen kam, die
zich eenige duizenden malen in de minuut op en neer beweegt,
afgescheiden en als een geheel doorzigtig vlies, wel eenige overeen
komst hebbende met een bestoven spinrag, komen zij thans te
voorschijn, worden door met leder omkleede rolletjes geleid en nis
een dikke pees in een draaijende bus opgevangen.
Alweder ter wille van de gelijkmatigheid worden nu een zestal
verschillende bussen te zamen verwerkt op den verdeelstoel, die ze
in denzelfdcn vorm en in dezelfde dikte weder verlaten, en eindelijk
geeft de zoogenaamde fleijer aan de tot nu toe nog los tegen
elkander liggende vezels meer verband door zamendraaijing, met
welke bewerking de eerste draad is gemaakt, die op een houten
klos gewikkeld, den naam draagt van bombayer. Deze bombayers
ondergaan nu nog een of tweemaal dezelfde bewerking, waardoor
de draad dunner en vaster wordt, en worden daarna overgebragt
op de eigenlijke spinmachine.
Wij volgen thans den draad bij zijn laatste gedaanteverwisseling
naar de spinznal. Vonden wij in de lokalen, die wij tot nu toe
doorwandelden, eenige opeenhooping van machines, de spinzaal komt
ons daarentegen wat ledig voor. Gewoonlijk treft men op elke
zaal slechts 4 machines aan, elk de volle lengte der zaal beslaande.
Het zal moeijelijk zijn een eenigszins duidelijke beschrijving van een
spinmachine te geven, doch om de bewerking te begrijpen, is het
noodig toch ook eciygszins een begrip te hebben van den alge-
meenen vorm der machine, en wij wagen ons daarom aan een, zij
het ook zeer onvolledige en slechts oppervlakkigo beschrijving.
De spinmachine bestaat in hoofdzaak uit een ijzeren rekwerk,
waarop de bombayers, om houten spillen draaijende, regtstandig
naast elkander worden geplaatst, zoodat bij de minste trekking de
draad zich gemakkelijk kan afwikkelen. Voor dat rekwerk slaat
een stel op raderfin, gemakshalve „de wagen* te noemen, waarop
in een lijn stalen' pinnen, „de spindels," zijn geplaatst, die door
een over de geheele machine voortloopende trommel in een snel
draaijende beweging worden gebragt. Deze wagen kan zich op hare
raderen beurtelings van en naar het rekwerk bewegen. De draad
van clkeu bombayer wordt nu door een stel naast elkander lig
gende ijzeren rolletjes gestoken, waarvan enkelen met leer omkleed,
en van onderen aan den spindel vastgemaakt. De dikte van den
draad wordt bepaald door deze rolletjes. Het achterste, dat de
draad van den bombayer trekt, loopt minder snel dan de voorsten,
waardoor de draad naar de spindel gaat. Wentelt nu b. v. dat
achterste rolletje slechts 1 maal, terwijl de voorsten 6 maal wentelen,
dan zal elk begrijpen, dat de draad tusschen deze rolletjes tot
zesmaal de oorspronkelijke lengte moet zijn uitgerekt, en dus ook
slechts een zesde van zijn oorspronkelijke dikte kan hebben behouden.
Om dus dunner of dikker garen te verkrijgen, heeft men alleen dit
achterste rolletje langzamer of sneller te laten loopen.
De spindels beginnen thans te wentelen en gaan zich tegelijker
tijd van het rekwerk verwijderen, zoodat zich tusschen de spindels
en het rekwerk, wanneer de wagen geheel is uitgeloopen, een draad
bevindt, die naar gelang der meerdere of mindere wentelingen der
spindels ook meerder of minder zaamgedraaid wordt.
Thans drukt een ijzeren stangetje, langs alle spindels heenloopcnde,
de gesponnen draad naar heneden, de wagen loopt naar het rek
werk terug en middelerwijl wordt de gesponnen draad om den
spindel opgcwikkeld. De wagen begint zijn heen- en terugtogt op
nieuw en herhaalt die zoo vaak tot zich om eiken spiudel een
voldoende hoeveelheid garen steeds in een kegelvorm heeft opge-
wikkeld, die dan den naam van cop draagt en daarmede gereed is
om als inslag- of kettinggaren naar de weverij zijn weg te vinden,
of wel na twijning als breikatoen in den handel te worden gebragt.
Om zich een denkbeeld te vormen van de hoeveelheid draad die
gesponnen wordt, kan nog dienen, dat het totaal aantal spindels
volgens Ellison bedraagt circa 70,000,000. Elke spindel levert bij
icderen uitloop van den wagen gemiddeld meter garen. In den
regel loopen de wagens circa 4 maal per minuut uit en wordt dus
ieder uur dat gesponnen wordt eene gezamenlijke lengte geprodu
ceerd van 420,000,000 meter.
Van alle werktuigen draagt wei de spinmachine den meest waren
naam (Selfacting). In het midden der machine vindt men een
aantal raderen, voor den leek een waar mengelmoes; evenwel zóó
naauwkeurig zamengesteld, dat alle werkzaamheden, hoe gering ook,
door haar zelf verrigt worden, zonder eenige hulp van menschenhand,
dan om het geheel in of buiten werking te stellen. Vandaar dan
ook, dat bij twee spinmachines, die dikwijls elk over de 1000
spindels tellen, slechts benoodigd zijn een persoon om de machine
in beweging te stellen of stil te zetten (de spinner), vier of vijf
personen om de hier of daar brekende draden onmiddellijk weder
zaam te hechten (de aanlappers), en een paar jongens om het
rekwerk geregeld van bombayers voorzien te houden.
(Pr. O. en Zw. Crt.)
Stoomsnelpersdruk van A. A. Bakker Cz., Nieuwediep.
