Haria, de Bmiü van den Vatergeiis.
p. m. 50,000 SIGAREN,
VAN GIJN en C
E. B. Vietb's Toiletcocosiotzeep,
W. J. BLITZ, Tandarts,
„ADMIRAAL DE R U IJ T E R,"
LIEFDADIGHEIDS V OORSTELLIN Gr
AANZIENLIJKE VERKOOPING
Attentie s. v. p.!
Handel in grove en fijne
ENGELSCHE STEENKOLEN.
H. BUNZEL'S PENNEN.
De Apotheker E. STARK,
Onderofficiers-Yereeniging der Zeemacht
onder beschermheerschap van den HoogEd. Gestr.
Heer W. K VAN GENNEP.
Schout-bij-nachtDirecteur en Commandant der Marine te Willemsoord.
op DONDERDAG dei» 21 FEBRUARI 1884, in het
lokaal T1VOL1, waarvan de opbrengst zal strekken
geheel ten voordeele van de Weduwe MEIJER
en hare twee kindertjes.
De brave man en vader was scheepskok der Kon Ned.
Marine, en is in Oost-Indië plotseling overleden.
Programma:
Geschiedkundig Tooneelspel in 5 bedrijven, door H. Kroon Dzn.
Aanvang ten 8 ure precies.
Entrée per persoon f 0.49.
Kaartjes zijn te verkrijgen bij de HH. A. G. J. DE VRIES,
BEUGELING, BAKKÉR, J. DE JONG (voorheen Vennik),
Mej. de Wed. BRUIN Wz., Spoorstraat, en aan het lokaal,
alwaar tevens plaatsen a 10 cents extra te bespreken zijn.
Het Bestuur.
van GOEDEREN, door de ambtenaren aangehouden, op
WOENSDAG 20 FEBRUARI a. en zoo noodig
den volgenden dag, des namiddags ten 2 ure, in
't Verkooplokaal aan de Loodsgracht I 403,
als van:
WOLLEN-, ZIJDEN-, LINNEN- en KATOENEN
MANUFACTUREN, fijne LINNEN SERVET- en
TAFELGOEDEREN, eene groote partij NETELDOEKEN
en STAATSIEGORDIJNEN, DAMES-KRAGEN en
LAVALLIÈRES.
Deze goederen moeten tegen alle prijzen verkocht worden.
Te bezichtigen op de verkoopdagen in voornoemd
verkooplokaal, des morgens ten 10 ure.
Onmiddellijk na afloop van het Boêlhuis ten sterfhuize
van wijlen den Heer N. KRUIJER, aan het Zand in de
ZlJPE, zal, ten overstaan van den Deurwaar d er
J. VAN DER MAATEN, op Woensdag 20 Februari 1884,
les namiddags, op de Bovenzaal van den Heer STAM,
publiek wordeu verkocht:
oestaande in diverse merken en van zeer goede kwaliteit,
afkomstig van een gelikwideerde Sigarenfabriek te
'S HERTOGENBOSCH.
De Sigaren zijn te bezichtigen op de Bovenzaal van
pf elf uur op den verkoopdag.
De Deurwaarder J. VAN DER MAATEN,
te Schagen.
ZEGT HET VOORT!
die nog dagelijks in debiet toeneemt, is de beste en zuiverste
Toiletzeep. Zij maakt de huid wit en zacht, is tevens
heilzaam bij huidziekten en geheel reukeloos.
Deze Toiletcocosnootzeep vooral niet te verwarren mot
de z. g. „Cocosnuss-oelsodaseife," die veel geeler en weeker
is, alsook scherpe bestanddeelen bevat.
Verkrijgbaar voor den Helder en omstreken, per stukje
en per pakje, in
KOPPEN'S VERKOOPHUIS, Hoofdgracht, Nieuwediep.
AMSTERDAM ZILVEREN
1883. MEDAILLE.
Bekend door uitstekende kwaliteit, overal verkrijgbaar.
85 Amstoldtlli, wj Amsterdam,
verzendt gratis, op iedere aanvrage, eene gravure, beschrijving
en prijsopgave der Starl^s Huis-Apotheek.
Jacob van Kampenstraat. 124. Amsterdam,
is den eersten en derden Donderdag van iedere maand,
's namiddags van 1 tot 3 ure, te spreken wegens tand
heelkundige operatiën en het plaatsen van kunst
tanden in het Hotel Bellevue te Nieuwediep.
Ook is hij te spreken des Zaturdags in den Burg en
des maandags in de Jager te Alkmaar, beide dagen tot
's voormiddags 11 ure; des Donderdags, tot 's voor-
middags 11 ure, in het Hotel Vredelust te Schagen.
Landbouwbelangen in 't algemeen en in 't bijzonder, met
aanwijzing eener nog weinig in practijk zijnde Industrie.
(Slot.)
Het te beplanten stuk grond, wordt 't liefst, met heggen
van eikenstek beschut, daar deze ook 's winters hunne
bladeren behouden. Deze heggen plaatst men op 25 meters
afstand in de lengte en zoo mogelijk ook in de breedte.
De walnoten, ook wel galnoten genaamd, welke aan 't
eikenstek groeien, worden ieder najaar afgeplukt, wijl deze
noten tot schuilplaats dienen, van vele nadeelige insecten,
welke daaruit in 't voorjaar te voorschijn treden. Deze
noten worden ook gebruikt en opgekocht voor de bereiding
van inkt. De grond wordt in 't najaar niet gespit, dan
lid de planting, wanneer dit in 't najaar plaats heeft, welks
tijdstip ik als het beste beschouw, waartoe men vooraf
gaten heeft gegraven van 1 /3 meter diep op afstanden van
1 meter. Natuurlijk heeft men daarvoor reeds geulen
gegraven, voor de plaatsing van de heggenbij iedere
gegraven kuil brengt men een weinig verteerde mest,
mengt het met den opgeworpen grond, bij de planting,
goed door elkaar, werpt eenigen grond hiervan in den kuil,
plaatst nu den struik er in, vooral bij 't aanvullen schudde
men den struik, opdat de aarde goed tusschen de wortels
in zal komen en nadat aldus al de aarde op de wortels is
aangebracht moet men aandrukken. Na de gansche planting,
bemest men de overgebleven grondvlakte en spit den grond
flink om. Vooral plant men den struik diep, opdat dezelve
zich daardoor krachtiger ontwikkele. Des zomers wordt
de grond door wieden van onkruid gezuiverd en losge-
houden. Eerst het derde jaar na de planting mag men op
eene volle opbrengst rekenen, hetgeen bij eene goede
behandeling 20 achtereenvolgende jaren kan duren. Bij
de oogst der Bessen, neemt men eerst de onderste vruchten
er af, daar deze het eerste rijp zijn; na de oogst moet men
den grond losmaken door wieden en na 't afvallen der
bladeren snoeien, hetgeen aldus geschied. De aalbessen
maken vruchten aan 't oude hout, waarom men de jonge
scheuten niet heeft in te knijpen. De twijgen welke te
dicht op elkatir zijn geplaatst, zoodat 't licht der zon daar
door verhinderd wordt door te dringen, snijdt men weg,
eenige oogen boven den voet. Bij andere struiken snijdt
men kankerachtige takken weg, waarvoor dan weder
nieuwe uit den wortel komen dit wordt 't verjongen
der struiken genoemd.
Om zelf bessenstruiken te teelen snijdt men in den
winter stekken, van p. m. 40 centimeter lengte af, en wel
boven en niet onder een knop, bewaart ze op een vorst-
vrije plaats b. v. in 't zand en plant ze in het voorjaar,
wanneer geen vorst meer te wachten is, op een onderlingen
afstand van 20 centimeter, rechtop en in krachtigen grond,
liefst eenigszins beschaduwd, en laat ze twee jaren staan.
Ziehier dus de gansche kweekwijze van bessenstruiken, mij
dunkt gemakkelijk genoeg om door iedereen te kunnen
worden nagevolgd, terwijl het toch slechts in enkele streken
van ons land is, waar de bessenteelt wordt uitgeoefend en
wel in 't Westland, Loosduinen, Hoorn en Beverwijk.
Dat óók deze industrie van plaatselijken aard is, heeft
een oorzaak, doch niet in den aard der grond, het is alléén
doordat een eigenaar van een bessenboomgaard, gelegen
op eene plaats waar deze niet algemeen zijn, geen koopers
voor zijne waar kan vinden, wanneer de kwantiteit van
dien aard is, dat hij meer produceert dan in zijne onmiddel
lijke omgeving kan worden geplaatst. Om dit bezwaar
te voorkomen zijn twee dingen mogelijk, ten eerstedoor
aaneensluiting van verschillende personen, om het op een
schaal te onderzoeken, waarom men om dit te bevorderen
in 't begin voor zéér civielen prijs zou moeten werken
alzoo was het alleen noodig, een voldoend aantal landbouwers
op eene plaats, een onderling verbond aangingen, op een
bepaalden tijd eene hoeveelheid grond te beplanten, en
men voor eigen rekening, of te zamen de productie in den
handel bracht. Dat de verbouwer zelf als handelaar optreedt,
door zijne waar zelf in den kleinhandel te brengen, dit
laatste is mogelijk met den handel der bessen, terwijl dit
met vele andere vruchten niet mogelijk is, door vele
onoverkomelijke bezwaren daaraan voor een landbouwer
verbonden. Zooals o. a. met groenten, waarvoor om te
slagen 't éérste geval in praktijk zou moeten worden
gebracht, om 't monopolie te doen vervallen. Doch keeren
wij tot dc bessen terug.
Bessen kan men in kleine en groote hoeveelheid teelen,
op alle plaatsen van ons land, al houdt men over, dan
heeft men geen verlies door er eenvoudig bessensap van
te maken en zooals ik hieronder met cijfers zal aantoonen,
is zelfs de bereiding en verkoop van sap voordeeliger dan
de bessen zelf, terwijl de bereiding hoogst eenvoudig is,
zoodat ieder landbouwer dit zonder bezwaar kan uitvoeren.
Bessensap is een zeer gewild artikel, waarop zooveel wordt
gewonnen, dat bij reductie in prijs, door grooteren aanvoer
nog genoeg winst zou overblijven.
De bereiding bestaat eenvoudig hierin, dat de bessen
worden gekookt met bijvoeging van water, gedurig roerende
en schuimende. Om het bessensap een donkerder kleur
te geven, mengt men er eenige zwarte bessen onder, p. m.
1/5 deel.
Tot de bereiding in 't klein, heeft men slechts eenige
schotels en flesschen noodig en op groote schaal eenige
kuipen en vaten, alsmede flesschen.
Een hectare is groot 10,000 vierk. meters, 100 meters
breed en 100 meters lang, veronderstellende het stuk land
even breed als lang is. Hierop worden acht heggen ge
plaatst, een strook innemende van 1 meter, alzoo eene
oppervlakte beslaande van 800 vierk. meters, terwijl voor
een hoofdpad 200 vierk. meters berekend wordt. Te zamen
gaan er dus 1000 vierk. meters van een hectare af, dus:
10000 vierk. meters 1 hectare,
1000 gaan er af voor hagen en pad,
9000 vierk. meters blijven voor beplanting over,
1 struik op iedere vierk. meter,
9000 struiken per hectare.
Reken op een hectare 1000 zieke struiken, welke dus
niet dragen.
9000 struiken,
1000 zieke struiken,
8000 gezonde, dragende struiken,
3 halve kilogrammen bessen per struik,
24000 halve kilogrammen bessen per hectare,
k 8 ct. per halve kilogram,
1920 bruto-opbrengst per hectare.
Doch men zal zien, dat bereiding van sap een nog veel
grooter bedrag kan opleveren. Ik zal bij mijne berekening
uitgaan van de vooronderstelling, dat men zich alles moet
aanschaffen en de gelegenheid heeft moeten maken voor
bereiding (waartoe een gebouw noodig is) om 't benoodigd
kapitaal voor één hectare aan te geven.
Door ondervinding kan ik verklaren, dat 3 pond bessen
per struik volstrekt niet te hoog berekend is. Vele struiken
brachten ruim 4 pond bessen op, sommige 5, enkele 3 en
zeer weinig daar beneden.
Een pond bessen nu geeft een flesch sap, een flesch
bessensap wordt verkocht a f 0.20, welke piïjs laag is;
zelfs in den goedkoopsten tijd wordt altijd nog 25 X 30
cent betaald en in tijden, dat het bessensap schaarsch was,
35 h 40 cent, dus:
8000 struiken,
3 flesschen ieder,
24000 flesschen te zamen,
a 20 per flesch.
f 4800 bruto aan bessensap per hectare.
Het benoodigde kapitaal zal als volgt zijn, waarbij een
loods met flinke kelder:
Houten loods met rieten dak en flinke kelder. 2500
Flesschen, 20,000 stuks900
Vaatwerk voor bereiding en verzending. 800
Manden voor den tuin 50
Gereedschappen, alswieders, harken, graven, enz. 50
Twee handkarren met sleeperswagen„100
Pakkisten 100
Een hectare grond. 2000
Bessenboomen en heggen800
Bemesting en arbeidsloon voor planting. 250
Arbeidsloon gedurende 2 jaren„750
f 8300
Voor in kas 1700
Totaal 10000
Met 't derde jaar kan men rekenen eene volle opbrengst
te genieten, waarbij de onkosten jaarlijks als volgt worden
berekend:
Vaste arbeider350
Arbeid bovendien150
Reparatie gebouw en materiaal100
Administratie50
Onvoorziene uitgaven50
Bemesting100
Stroo om te pakken100
Totale onkosten 900
Kisten, vaten en flesschen worden in rekening gebracht,
terwijl de vracht is voor den besteller.
Bruto ontvangst4800
Onkosten900
Ontvangst netto 3900
Kapitaal. Winst.
10,000 3900 100 X
X 39°/0 winst.
Ik mag misschien in mijne cijferberekening in eenige
meer ongeschikte zaken mijne beraming niet precies aan
gegeven hebben, de hoofdcijfers zijn echter bepaald op
juiste gronden berekend, een ieder neme er eene proef
mede, waardoor mijne bewering zal worden gestaafd en
waarlijk ik heb volstrekt geen bijzonder gunstige voor
waarden gesteld, om tot mijn saldo te komen.
Wanneer ik de bessen zelf, tegen 8 cents per pond be
reken, dan wordt verondersteld, dat deze bessen worden
geteeld, 1. op eene plaats alwaar in de nabijheid geen
groote bessengaarden zijn, en 2. men zelf laat uitverkoopen
waardoor echter de opbrengst van een hectare in de meeste
gevallen eene te groote hoeveelheid zoude zijn zoodat
dan de grootste winst wordt verkregen, door de bessen tot
sap te bereiden.
Doch ieder landbouwer zal daartoe om vele verschillende
reden niet in staat zijn, doch om ook hen in de gelegen
heid te stellen, door middel van kleine geldelijke bijdragen
hunne inkomsten op zekere en voordeelige wijze te ver
meerderen, zonder door de daaraan verbonden werkzaamheden
te worden verhinderd deel te nemen, zoude ik voorstellen
bessenboomgaarden op te richten met daarbij annex zijnde
fabriek, tot bereiding van sap, met uitgifte van aandeelen,
niet grooter dan 100 gulden elk aandeel.
Eenmaal een dusdanige industriëele zaak in werking
zijnde, zoude het weldra op vele plaatsen navolging vinden,
door de winstgevende resultaten welke daarvan ontegen
zeggelijk 't gevolg zoude zijn, hetwelk op vele plaatsen
een bron van welvaart voor de landbouwers of kweekers
of anderen zoude openen, alwaar thans een zekere mate
van bekrompenheid heerscht. Aan het hoofd stellen de
aandeelhouders een directeur met een paar commissarissen,
belast met de uitoefening en toezicht der fabriek en aan-
hoorigheden.
Hoevele bunders, voor deze winstgevende industrie ge
schikt, liggen onbebouwd en woest, niets anders voort
brengende dan eenige armzalige plaggen. Vooral voor
zulke streken zoude eene bessenaanplanting eene ware uit
komst zijn. Mocht mijne aansporing niet geheel zonder
invloed blijken te zijn geweest, mochten sommige wakkere
ondernemingsgeesten door mijne woorden zich opgewekt
gevoelen, 't hunne te willen bijdragen tot volvoering van
dit plan, tot het oprichten van eene dusdanige onder
neming. Zooals gezegd is meer zouden volgen, vooral
doordat velen, door de gelegenheid tot deelneming met
kleine sommen in staat worden gesteld, met weinig be
trekkelijk veel te verdienen.]
Een ieder is niet in staat geheel voor eigen rekening
iets op een groote schaal te ondernemen, dat voordeel van
eenig belang kan afwerpen, terwijl het op de bedoelde
wijze, met kleine sommen begonnen, gelijkelijk kan worden
uitgebreid.
Bij genoegzamen bijval zou ik mij gaarne voor een
bedrag van f 1000 aan aandeelen willen verbinden, daar
het doel meer dan een algemeen belang betreft, waarbij
voor de ondernemers niet dan voordeel kan zijn weggelegd.
Tot het oprichten van eene bessenfabriek met bessen-
gaard reken ik om te beginnen een hectare noodig, waar
toe een kapitaal van f 10,000 voldoende zal zijn. Bij
gunstige werking zal dezelve kunnen worden uitgebreid,
waardoor 't procent der winst natuurlijk stijgen moet, door
mindere uitgaven bij aanleg van een tweede hectare bessen-
gaard. Tot volvoering van dit plan zouden dus 100 aandeelen
ieder van 100 gulden moeten worden uitgegeven. K.
Snelpersdruk van A. A. Bakker Cz., Nieuwediep.
