HELDERSCHE
EX NIEUWEftlEPER COURANT.
Nieuws- ei AdvertentieMad voor Hollajifls Noorderkwartier.
1884. N°.101.
Vrijdag 22 Augustus.
Jaargang 42.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
Blnneniana.
ANNE MARIE.
„Wij huldigen
het goede."
Verschijnt Dinsdag, Donderdag en Zaterdag namiddng.
Abonnementsprijs per kwartaalf 0.90.
p pp franco per post 1.20.
BUREAU: MOLENPLEIN.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cents, elke
regel meer 15 rents. Groote letters naar plaatsruimte.
Voor winkeliers bij abonnement belangrijk lager.
Naar aanleiding van haar artikel «geen inkoopen in den
vreemde/ deelt F. S., uit Beek bij Nijmegen, het volgende
aan het Dagblad mede:
«Onlangs had mijne vrouw raamgordijnen noodig. Een
harer vriendinnen raadde haar sterk aan, ze uit Parijs te
laten komen, want dut was eerst best goed en zoo goedkoop
Alvorens echter hiertoe over te gaan, werden eerst stalen
ontboden, en toen die ontvangen waren, begaf men zich
naar een onzer grootste magazijnen Bahlmann te Nijme
gen, ten einde zoowel kwaliteit als prijzen met elkander
te vergelijken. De uitslag was, dat mijne vrouw niets
meer te Parijs bestelt."
Hoewel vaak, en in menig opzicht niet ten onrechte,
wordt beweerd dat onze wetgeving met de grootste zorg
waakt tegen kwade betaleis, noemt het Paleis van Justitie
op grond van een middeltje dat in den lateren tijd
gebruikt werd en den kwaden betaler den spot kan doen
drijven met elke rechterlijke uitspraak, waarbij hij tot
betaling wordt veroordeeld Nederland het dorado voor
kwade betalers.
Bedoeld middeltje wordt door het blad als volgt om
schreven:
«Op het oogenblik dat de deurwaarder het roerend goed
van den schuldenaar in beslag heeft genomen, om het
krachtens het vonnis te verkoopen, opdat de schuldeischer
uit de opbrengst de schuld kunne verhalen, komt X., een
vriend van den schuldenaar en van even slecht gehalte als
deze, en vertelt dat het in beslag genomen goed hem toe
behoort. Dat is geheel uit de lucht gegrepen; maar dat
doet er niet toe. De schuldenaar wordt voorgoed geholpen,
gelijk ge zien zult. X. moet nu volgens de wet den
schuldeischer en den schuldenaar beide voor de rechtbank
roepen, opdat de rechtbank beslisse, of het goed werkelijk
van X. is.
Nu komt de schuldeischer op; maar de schuldenaar
blijft weg.
Volgens art. 79 Wetb. v. Burg. Rechtsv., mag nu de
rechtbank de zaak niet beslissen, maar moet zij haar aan
houden, totdat de eischer (dat is X., de vriend van den
schuldenaar) den schuldeischer en den schuldenaar opnieuw
voor de rechtbank zal hebben geroepen. Maar dat doet
X. natuurlijk niet; hij laat niets meer van zich hooren,
en nu blijft het onbeslist, of X. werkelijk de eigenaar is
der in beslag genomen goederen. De schuldeischer laat
den bewaarder er van naar huis gaan; want de bewaring
kost hem eiken dag minstens f 1en de goederen
blijven in het bezit van den schuldenaar, en worden niet
verkochthet vonnis blijft onuitgevoerd, en de schuldenaar
Naar liet Duitsch van Wilhelmina Heimburo.
Vervolg
Het was tegen den avond van den dertienden November, toen
haastig een extra-post het plein opreed. Ik stond voor het raam
in mijn kamer. Alweder bezoek, was mijn eerste gedachtedezer
dagen was zoo menigeen afgewezen.
«Het zal u ook niet beter vergaan," dacht ik, «gij zult weldra
wenden en naar huis rijden," Maar neen de wagen hield stil,
een heer sprong er uit, het hart stond mij bijna stil van schrik
Klatis! Hoe kwam Klaus nu reeds?
Zou ik hem schielijk te gemoet gaan? Hem verhinderen, Anne
Marie te ontmoeten Hem voorzichtig voorbereiden Maar hoe
Kon ik dan van het conflict spreken, zonder hem doodelijk te
kwetsen? Het was ook reeds te laat; ik hoorde zijn voetstap
op de trap; hij ging eerst naar boven naar Susanne; men had
hem reeds gezegd, dat zij boven was. Ik ging naar den gang,
het was geheel onwillekeurig en daar opende zich reeds Susannes
deur; haar lichte gestalte verscheen op den drempel, toen vloog
zij den man tegemoet, die daar met uitgebreide armen staan
bleef.
«Klaus, Klaus! Mijn lieve Klaus!" klonk het in mijn oor,
zoo teeder, zoo van vreugde juichend, als slechts een teedere
bruid kan roepen, die den geliefde met innig verlangen verwacht
heeft. O, Anne Marie, al spraakt gij met de tong eens engels
tot hem, het zou u niets baten, het is te laatIk zag, hoe
Klaus de tengere gestalte aan zijn hart drukte, hoe zij de armen
om zijn hals sloeg en hem steeds weder den mond tot kussen
bood; ik hoorde, hoe zy begon te snikken, eerst zacht, toen
heftiger en hoe zy riep: «Nu is immers alles goed, nu gy hier
zïjt, alles !y/ En zij vleide zich tegen hem aan, als een vervolgde
ree. Zacht trad ik terug; ik zag nog hoe Susanne hem vleiend
in haar kamer trok, hoe hij op hartstochtelijken toon sprak
toen vloog de deur achter hem in het slot. «Gevangenzeide
ik zacht, gevangen, als eenmaal Tannhaüser op den Horselberg!"
En bittere tranen liepen mij uit mijn oude oogen, toen ik de
trap afging, om naar Anne Marie te gaan.
Juffrouw Brockelm&nn kwam mij ontsteld tegemoet. Mijnheer
is te huis!" fluisterde zij mij toe, «maar Anne Marie wil het
niet gelooven." Zonder aan te kloppen trad ik bij haar binnen
zij zat op de kleine sofa, haar nieuw testament voor haar op de
tafel. In het verdwijnende daglicht zagen haar groote blauwe
oogen bijna akelig uit het droevig gelaat.
«Klaus is gekomen, myn kind," zeide ik en naderde haar.
Zij zag mij ongeloovig aan.
«Ik heb hen gezien, Anno Marie, het is waar."
«Waar is hy dan," vroeg zij, «waarom komt hy niet bij mij?"
«Myn lieve kind," ik vatte haar hand «Klaus is bij
Susanne."
en zijn vriend X. drijven hartelijk den spot met het vonnis
en den Nedcrlandschen rechter."
Tal van slechte betalers en gewetenlooze oplichters zijn
met dat kunstje bekend, en, als zij het niet zelf weten,
zijn er altijd nog wel lieden, die het hun willen vertellen
ja, er is, volgens het P. v. J., zelfs een specialiteit op dit
gebied, tot wien de heeren oplichters geregeld hun toevlucht
nemen.
En wat er tegen te doen? Niets meer, zegt het blad,
dan een wijziging van art. 79 W. v. B. R.v., die door een
practisch minister van justitie in 10 minuten tijds zou zijn
ontworpen, met een memorie van toelichting op den koop toe.
Zou het, vraagt zij ten slotte, geen zaak zijn, dat de
verschillende orden van advocaten zich de zaak aantrokken,
en de raden van toezicht invloed oefenden, opdat inmiddels
het gebruik van dat schandelijke middel zooveel mogelijk
worde voorkomen?
In het N. v. d. D. wordt de aandacht gevestigd op
het feit, dat sinds 187778 in alle provinciën van ons
land de waarde van bouw- en weidegronden daalde en de
huur- en koopprijs van landerijen nog niet weêr tot belang
rijk herstel kon komen. Ofschoon 't op de effectenmarkt,
ook niet voordeelig gaat, wil het kapitaal zich evenmin in
landerijen steken, omdat ook daar achteruitgang en alge-
meene malaise heerscht.
Van waar dit verschijnsel? Dr. L. Mulder schrijft dit
toe aan gemis aan samenwerking tusscqen eigenaars en
pachters, beperkt gebruik van meststoffen en te korten
pachttijd. Maar zeer zeker is 't in de eerste plaats noodig,
dat de boeren den ouden sleur laten varen en rekening
houden met de eischen der wetenschap. Drainage, ensilage,
eene behoorlijke omwerking van den bodem en bemesting
verdienen vooral de aandacht, terwijl het stelsel van voor
schotten bij bieten- en fabrieksaardappelenbouw en het «tc
veel land onder den ploeg nemeji," zeer schadelijk werken.
Zal de waarde van de landerijen stijgen, dat is: zal de
landbouwer naar de hedendaagsche toestanden een rente-
gevende boerenplaats hebben, dan dient hij, als ieder vak-
manj er naar te streven, om volmaking in zijn werk te
brengen. Hij moet leeren met weinig veel te doen,
niets verloren te laten gaan, den minsten afval zelfs niet,
en zich getroosten iets te moeten leeren, waarmede zijne
vaderen zich niet bemoeid hebben, maar wat hij weten
moet om zijn bedrijf uit een practisch, maar ook uit een
wetenschappslijk oogpunt, uit te oefenen.
De verbrande Nederlandsche Oliefabriek bij Delft
was bij verschil lende Maatschappijen verzekerd. Er zijn
daarbij ongeveer 450,000 liters olie verbrand en verloren
gegaan.
Zij liet het hoofd zinken. «Maar dan zal hij komen,'- zeide zij,
«hij moet immers komen
Hij zal toch moeten eten, en hij zal mij willen beknorrenik
wenschte, dat hij mij zeide, hoe slecht ik ben, hoe verkeerd ik
gehandeld heb, opdat ik hem alles, alles vertellen kan, wat mij
zoo zwaar op het gemoed ligt, Misschien, misschien dringt mijn
stem nog eenmaal door, als hy aan alles denkt, wat wij gemeen
schappelijk doorleefd hebben, als hij er aan denkt, hoe lief ik
hem heb!"
Ik drukte haar hand en ging zwijgend naast haar zitten; mij
klonk immers nog steeds dat zoete, heldere: «Klaus, Klaus, myn
lieve Klaus 1 in de ooren en dan dat snikkenhet was de eerste
maal, dat hem het geliefde meisje zoo blij, zoo hartstochtelijk
tegemoet kwam met de uitdrukking van een vurig, eindelyk be
vredigd verlangenzulk een tooverdrank bedwelmt den kalmste,
en Klaus lag reeds zoo geheel en al in haar boeien.
En nu, als hy uit haar mond vernam, waarom zij weende?
Als hij de witte doek van haar voorhoofd nam? De kalmste
man zou een tijger worden, en hij was niet kalm, evenmin als
Anne Marie!
Mocht God ons helpen! Een siddering overviel mij by de
gedachte, dat deze twee tegenover elkander zouden staan.
En de duisternis viel in en omhulde de voorwerpen in het
vertrekvoor de vensters bogen zich spookachtig de takken der
oude olmen in den wind, altijd met dezelfde beweging naar ons
heen, als wenkten zij met magere armen.
En Anne Marie wachtte! Bij elk geluid in huis richtte zij
zich op; ik meende haar hart te hooren kloppen,en telkens werd
zij teleurgesteld.
Eindelijk, eindelijk! Dat was zijn voetstap op de trap! Zy
verhief zich plotseling in haar volle, trotsche lengte.
«Klaus," zeide zij, «mijn broeder Klaus!"
Als moest zy zich moed inspreken, terwijl zij de gansche innige
betrekking, waarin zij tot elkandor stonden, uitsprak, «mijn eenige
broeder!" In deze worden lag haar gansche levenslot.
Klaus' stem drong tot ons door; het was, als gaf hy ver
scheiden bevelen, nu dichter bij reeds in den gang; daarop ver
wijderden zijn voetstappen zich weder en eindelijk weerklonk het
dreunen der huisdeur.
«Hij gaat heen!" riep Anne Marie uit, hij gaat en ik heb hem
niet gezien, hij heeft niet naar mij gevraagd
«Neen, neen, mijn kind," zocht ik haar gerust te stellen," hij
gaat niet heen, hij kan niet gaan, waarheen zou hij zich ook
begeven? Wees slechts bedaard, hy zal den opzichter willen
spreken, of hij wil zyn koffers laat mij naar buiten gaan, en
gij kom, ga rustig weder op uw plaats zitten, ik breng u
Klaus, ik beloof het u."
Hit viel mij gemakkelyk, haar van de deur terug te voeren
en op de sofa te zetten: het groote, sterke meisje was als be
dwelmd door angst en verwachting.
Ik kuste haar op het voorhoofd en ijlde naar buiten; in den
Te Rotterdam werd jl. Zaterdag eene ergadering
gehouden van werklieden, belegd door de vereeniging te
Hillesluis. Er werd besloten, met liet oog op de schaarschte
van werk, een adres te richten tot den Gemeenteraad van
Rotterdam en daarin te verzoeken tot de spoedigst moge
lijke uitvoering van verschillende ontworpen werken te
besluiten. Voorts om zooveel mogelijk alles hier te lande
te doen vervaardigen, met name aan de nabij gelegen
inrichtingen.
Er gaan meer en meer stemmen op, om op dergelijke
wijze eenigszins tegemoet te komen aan de niet te mis
kennen noodzakelijkheid dat de werkman werk behoort te
vinden om te kunnen eten. Het is verder een veeg teeken
dat in de industrie, die wel bij uitnemendheid nationaal
mag heeten, het bakken van steenen, een ongekende stil
stand heerscht en verbazende hoeveelheden gebakken steenen
geen afnemers vinden.
Sommige theoriën op staathuishoudkundig gebied zullen
wel krachteloos blijken tegenover een werkelijkheid, waarin
slechts de gezonde praktijk eenigszins kan voorzien. Boven
dien werd het jaren geleden voorspeld, dat de vele inrich
tingen van industriëelen aard, die met de uitbreiding van
het spoorwegnet en met de onderneming van vele groote
werken ontstonden, voortdurend werk moeten vinden, daar
er anders rampen zouden te verwachten zijn. Moeielijke
tijden vereischen bijzondere maatregelen, zoowel als offers,
die op het altaar der algemeene welvaart kunnen gebracht
worden, zonder te zwaar te zijn.
Men mag niemand b. v. beletten om zich aan te schaffen
hetgeen in werkelijke en denkbeeldige behoeften moet voor
zien, daar waar men het best terecht kan komen. Is het
buitenland voordeeliger dan het binnenland, dan kiest men
het eerste als bron van herkomst, in zijn eigen belang.
Thans echter is daarvoor een grens aan te wijzen, die
getrokken wordt door het algemeen belang, in de eerste
plaats voor de behoeften, die meer tot de denkbeeldige of
die der weelde behooren, zonder dat er zware offers geëischt
worden.
Het is onze overtuiging, dat dit in deze tijden een punt
van algemeene overweging behoort uit te maken, daar de
toepassing er van in een klein land als het onze, maar van
groote dichtheid wat de bevolking betreft, van beteekenen-
den invloed moet zijn op de algemeene welvaart.
Hoevele industriën zijn er niet in ons land, die in deug
delijkheid van fabrikaat stellig met het buitenland kunnen
wedijveren, maar in prijs wellicht iets hooger zijn. Over
een klein prijsverschil heenstappende, zou men voor 't
oogenblik de algemeene welvaart bevorderen.
Wij stellen volstrekt geen theorie tegenover theorie, maar
gang kwam juffrouw Brockelmann mij met haastige schreden tege
moet, zij zag er verhit uit, het witte mutsje zat scheef op de grijze
haren. Zij droeg een brandend licht en maakte met de andere
hand haastig haar grooten sleutelbos van haar voorschoot is. De
meid volgde haar met een korf vol brandhout.
«Groote God, genadige freule," zeide de oude vrouw, toen ik
haar verwonderd vroeg, wat die haast te beduiden had. «Als
ik het zelf maar wist! De zaal moet verwarmd en verlicht
worden binnen een uur moet alles gereed zijn en een geheel
jaar lang zijn daar binnen de overtrekken niet van de meubels
geweest; ik geloof, dat mijnheer zijn verstand heeft verloren
En met bevende handen sloot zij de vleugeldeuren open, die
naar de beide vertrekken voerden, welke onder de namen van
de zaal en de roode kamer reeds sinds mijn jeugd alleen bij
bijzonder plechtige gelegenheden geopend werden.
Hier verzamelde zich vroeger eenige malen in het jaar een
hoogst aristokratisch gezelschap, dat na een prachtig, stijf diner
den avond met een dans placht te besluiten; hier waren sedert
verschillende geslachten do doop- en trouwraaaltijden der Hege-
witzen gehoudenhier had zoo menige doodkist gestaan, voor
men haar naar buiten droeg in den grafkelder daar beneden in
den tuin.
Wat was Klaus heden van plan? Onwillekeurig was ik haar
naar de zaal gevolgdde lamp verlichtte slechts flauw het groote
vertrek; zijn mat schijnsel deed hier en daar van kleuren schitte
rende droppels aan de overtrekken der kristallen candelabnes
weêrkaatsen en als spoken stonden de met grijs overtrokken
meubels in het rond. De oude vrouw begon in aller ijl op te
ruimen en in den haard flikkerde onder de handen der meid de
eerste zwakke vlam omhoog ik zag het als in den droom.
«Wat, om Godswil moet dat beteekenen?" vroeg ik nog eens
met nadruk.
Juffrouw Brockelmann antwoordde niet aanstonds, zij wilde
het tapijt voor de groote sofa uit elkander spreiden. «Ga Sophie,
het vuur brandt immers; Christoffel kan men een kwartier komen,
om de lichten aan te steken. Zij zullen nog wel voldoende zijn,"
voegde zij er bij, met een blik op de half afgebrande kaarsen
der kroon- en muurcandelabres. Het meisje ging; de oude vrouw
hield op met het afnemen der overtrekken.
«Men beleeft veel, als men oud en grijs wordt en nergens gaat
het bonter toe dan in de wereld," zeide zij opgewonden, «maar
dat zoo iets gebeuren moest als heden geschiedt! Weet gij,
genadige freule, waar hij- heen is, mijnheer, zonder eens zijn
zuster begroet te hebben? Naar den predikant is hij en daar
boven zit de oude Isa en heeft het rayrthestekje, dat gij de
de vreemde jnffer geschonken hebt, kaal gesneden, zoödat, het
er uitziet als een roede, waarmede ondeugende kinderen gekastijd
worden. En het jonge ding ligt op de sofa en speelt met haar
katje, en met haar beschreide oogen lacht ze, en zij lacht met
al haar witte tanden, omdat het eindelyk zoo ver is. Genadige
freule, geweend en gejammerd hebben zijals mijnheer zyn ver-
