HELDËRSCHE
EN NIEUWEDIEFER COURANT.
Biews- en Advertentieblad v»or Hollands Noorderkwartier.
1884. N°.114.
Jaargang 42.
Zondag 21 September.
BEKENDMAKING.
n NADIA'S GELOFTE.
„Wij huldigen
het goede."
Verschijnt Dinsdag, Donderdag en Zaterdag nnuiiddug.
Abonnementsprijs per kwartaal0.90.
franco per post 1.20.
Uitgever A. A. BAKKER Uz.
BUREAU: MOLENPLEIN.
Prij9 ilcr Ad verten t iënVan 14 regels 60 cents, elke
regel meer 15 cents Groote letters naar plantsruimte.
Voor winkeliers bij abonnement belangrijk lager.
Het GEMEENTEBESTUUR van Jltldtr brengt, ter voldoe
ning aan het bepaalde bij de artt. 7 en 8 der wet van den 2 Juni
1875 (Staatsblad N° 95), ter openbare kennis, dat een verzoek
schrift is ingekomen van het Bestuur der Nedcrlandsche Nationale
Werklieden-Verceniging „Door Orde en Spaarzaamheid tot
Welvaart" alhier, tot uitoefening eener broodbakkcrij in een
lokaal te plaatsen achter het gebonw, in de Koningstraat, Sectie
A, N°. 6643.
Bezwaren tegen dit verzoek kunnen worden ingebracht op
Vrijdag den 3 October e. k., des namiddags te drie uren, aan
het Raadhuis der gemeente.
Helder, 18 September 1884.
STAKMAN BOSSE, Burgemeester.
C. BOON, Secretaris.
Brieven uit de hoofdstad.
18 September.
De Septembermaand levert elk jaar in de hoofdstad
opnieuw bet bewijs, hoe diep sommige traditiën en ge
woonten in liet volksleven zijn ingeweven en hoe hoogst
moeielijk het is om ze geheel uit te roeien. Reeds sedert
meer dan tien jaar behoort de Amsterdamsche kermis
officieel tot het verledene, en al was haar doodstrijd ook
zwaar, al werden er geen pogingen onbeproefd gelaten om
haar leven te redden, geen dreigementen en volksmanifes-
tatiën zelfs, getuige het //hop, hop, hop, hangt den
burgemeester op aan jhr. den Tex bij de eerste ver
jaring van haar overlijden toegezongen, zij is niet
weder op het terrein der volksvermakelijkheden verschenen.
Maar met dat al is de herinnering aan de van ouds
geliefde kermisdagen nog geenszins verloren gegaan, en
bestaan er ieder jaar weder allerlei aanleidingen om die
herinnering te verlevendigen. 't Is waar, het woord
kermis wordt niet meer genoemd, men spreekt nu van
„het uitgaand publiek der Septembermaand," maar een en
ander komt tamelijk wel op hetzelfde neer.
Er zit hier dan ook om dezen tijd van 't jaar iets
kermisachtigs in de lucht. De speelgoedwinkels richten
er zich opzettelijk op in, om aan de tegenwoordige meer
dan gewone aanvraag naar amusementen voor de jeugd te
voldoen. Het kleine volkje vermaakt zich met alle moge
lijke en onmogelijke soorten van muziekinstrumenten; de
verkoopers van de kleine gekleurde luchtballons maken
Naar het Fransch van Henri Greville.
{Vervolg.)
Dc morgen, die op dezen gedenkwaardigen dag volgde, voor
spelde, zooals dit meermalen met dagen na het een of andere
feest ty?t geval '8> een somberen en grauwen dag; reeds vroeg
in den morgenstond kletterde de regen tegen de vensterruiten
toen het elf uur werd, bleek alle hoop op mooi weêr ijdel te zijn.
Nadia kwam toen uit haar kamer, die op de eerste verdieping
was gelegen. Zij wist dat haar vader gaarne laat opstond en
zij was hem niet gaarne voor, uit vrees dat hij in hare vlug
heid een klein verwijt voor zijn vaderlyke luihëid zoude zien.
Toen zij do groote eetzaal die, evenals een serre, naar drie
zijden uitzicht had, binnentrad, was het eerste voorwerp, dat
haar aandacht trok, de groote Turksche pijp van haar vader,
die op een klein rooktafeltje was gelegd. Het zien van die pijp
maakte een verdrietigen indruk op het jonge meisje en haar
oogen dwaalden onwillekeurig van het tafeltje naar den Prins
die, met het hoofd tegen het raam geleund, met een buitengewone
aandacht naar het door den regen verduisterde landschap tuurde.
Papa! klonk het op zachten, vriendelijken toon.
Een lichte beweging van zijn schouders was voor Nadia een
bewijs dat haar vader het zeer goed gehoord had, maar hij bleef
onbewegelijk staan.
Zy liep naar hem toe, legde haar samengevouwen handen
op zijn schouder en zag den weerspannigen droomer aan. Hij
verroerde zich niet. Toen hief zij haar lief gelaat naar hem op,
zoodat de kleine voorhoofds-krulletjes van het jonge meisje de
punt van zijn snor aanraakten.
Hij wendde toen even het hoofd om en ontmoette Nadia's
blik, waaruit zooveel liefde en toch zooveel schalksheid en eer
bied sprak. Hij wilde zich nu eens zeer streng voordoen, maar.
het was onmogelyk.
U bent toch niet boos? vroeg zij op zulk een grappigen
toon, dat Roubine zich onmogelijk goed kon houden.
Je bent een heks! zei hij lachend. Hij omhelsde zijn
dochter en liet zich naar zijn stoel troonen.
Nadia nam de pijp, reikte hem haar vader toe, stak toen een
opgerold papiertje aan de kaars, die, in afwachting van de
grillen van den rooker, voortdurend op het tafeltje stond te
branden, aan, knielde vervolgens voor haren vader neêr en bracht
het vlammetje aan de lichte, geparfumeerde Oostersche tabak,
waarvan hij cenige wolken uitblies. Toen dit gedaan was boog
zij zich wat achterover en zag den Prins aan met een mengeling
van teederheid en bekoorlijke schalksheid, die haar zoo betoove-
rend maakte.
Bent u niet boos meer? vroeg zij glimlachend.
Luister eens, Nadia, zei haar vader, op bedenkelijken
toon.
Zij was in een oogwenk opgestaan en er kwam een ernstige
uitdrukking op haar gelaat.
Je weet, vervolgde hij, dat ik zooveel mogelijk je kleine
grillen en dwaasheden door de vingers ziemaar je zult zelf
bekennen moeten dat je gisteren avond te ver gegaan bent.
goede zaken, en overal brengen de troepjes spelende,
fluitende en orgelende kleinen een ongewone drukte en
levendigheid te weeg. Maar ook voor de grooteren is
gezorgd, dat ze nog een schijntje van de kermisgenietingen
kunnen smaken. Ik voeg er dadelijk bij, dat dit tot in onze
dagen gehandhaafde overblijfsel tot het allerbeste behoort,
wat de oude kermis nog had te geven: het bezoek aan de
diergaarde van Natura Artis Magistra en 's avonds aan
den schouwburg. Gelijk van ouds gebruikelijk, zal Artis
in de November maand tegen een toegangsprijs van slechts
25 cents zijne deuren openen ten behoeve van werklieden en
dienstbodenen van deze gelegenheid om zich een even
aangename als leerrijke ontspanning te verschaffen, wordt
druk gebruik gemaakt. Zóó druk zelfs, dat de categorie
van //dienstboden en werklieden" gedurende deze maand eene
geforceerde uitbreiding schijnt gekregen te hebben. Bij
wijze van proefneming hebben dit jaar ook de directiën
van het Panorama in de Plantage (het beleg van Haarlem)
en van het Panopticum in de Amstelstraat besloten, het
voorbeeld van Artis te volgen en gedurende de Septem
bermaand hunne etablissementen tegen een kwartje entree
„voor werklieden" toegankelijk te stellen. Kaartjes voor
de drie bovengenoemde inrichtingen zijn aan alle kiosken
te verkrijgen, en zij hebben hij het fraaie weder, waar
mede de nazomer ons begunstigt, buitengewoon veel aftrek.
In het begin dezer week moest men op één avond zeven
maal de deuren van het Panopticum sluiten, omdat de
toevloed van bezoekers al te groot werd. Ook naar Artis
stroomt het kijkers en kijksters. Dit ziende, zou men niet
zeggen dat er tegenwoordig zoo bitter geklaagd wordt
over schrale verdienste en stilstand van werkzaamheden.
Maar, zooals ik zei, de term „werklieden" is in dezen tijd
zeer rekbaar.
Ook de schouwburgen helpen de herinnering aan de oude
en verouderde kermis in stand houden, door te zorgen dat
aan het uitgaand publiek der Septemberdagen stukken naar
zijn smaak worden opgedischt. „Licht en dicht" is dan de
qualificatie, die liet best het karakter der voorstellingen
weêrgeeft. Zelfs de Koninklijke Vereeniging onttrekt zich
niet aan die algemeene „zelfopoffering" der tooneeldirectiën,
die hun kunstgevoel geweld aandoen om den smaak van het
publiek te bevredigen en hun kas testij ven. Want evenals Artis,
Panopticum en Panorama belangrijk voordeel hebben bij het
tijdelijk verlagen van hun toegangsprijs, zoo kunnen ook de
schouwburgkassen hij de opvoering van het „kermisstuk"
Zy wierp haar hoofdje achterover, alsof het gewicht van
haar vlechten haar waj te zwaar was, en zij wachtte het ver
volg van de speech kalm af.
Als je plechtig de sterren en de geheele wereld, de groote
zee cn de militairen staf en verder het geheele ministerie tot
getuigen van je voornemen roept, ging de Prins voort, die onder
het spreken zijn slecht humeur, voor een oogenblik gekalmeerd,
steeds heftiger lucht gaf, zou ik voor je eigenliefde toch wen-
schcn, dat dit voornemen uitvoerbaar was. Door evenwel open
lijk te verklaren, dat je meteen man zonder fortuin wilt trouwen,
als je van plan bent alle menschen van onzen stand aan de deur
te zetten, moet ik je er toch voor waarschuwen, mij in hunne
plaats geen waterdragers uit de hoofstad of schoolmeesters uit de
provincie op het dak te schuiven.
De regen kletterde met verdubbelde kracht tegen de venster
ruiten cn de wind deed de groene bladeren, van de boomen uit
het park afgerukt, in massa omhoog vliegen. Nadia zag een
oogenblik wanhopig naar het raam, maar geen middel ziende
om den schok te vermijden, bereidde zij zich voor tot den strijd.
De Prins zag haar doordringend aan, in de hoop van op haar
gelaat een uitdrukking van spijt te vindenmaar haar gezicht
was onbewegelijk en zij bleef in dezelfde trotsche, hoewel eer
biedige, houding staan.
Welnu, Nadia, ik zou gaarne eenig antwoord van je hebben
zei hij eindelijk, toen hij zijn toorn genoegzaam lucht gegeven had.
Maar beste vader, zeide hij op zachten, onderdanigen toon,
ik betreur het innig, dat ik u verdriet heb veroorzaakt en gij
moet wel zeer veel smart gevoelen om zoo tot my te spreken.
Maar u moet mij toch toestaan eenige tegenwerpingen te maken.
Tegenwerpingen! riep Roubine uit, alsof daar nog sprake
van was! Je hebt gisteren een openbare verklaring van je prin
cipes gedaan, die veel overeenkomst heeft met een oorlogsver
klaring.
Maar vader!
Ja, zeker, een openlijke oorlogsverklaring aan alle gezond
verstandHad er mij ten minste van te v oren over gesproken
Had mij maar gezegd wat je wildet! Wij hadden het samen
kunnen bespreken cn zouden misschien geëindigd zijn met het
eens te worden. Want je weet maar al te goed, mijn schatje,
dat myn eenige wensch is je gelukkig te zien.
De prins kon van aandoening niet verder spreken. Het jonge
meisje kwam naar hem toe. Zij knielde voor hem neer, zooals
zij dat zoo dikwijls placht te doen, vouwde haar handen op
zijn knieën samen en staarde hem met een allerliefsten, berouw-
vollen blik aan.
Goede, beste papa, ik beken dat ik groot ongelijk heb
gehad, tegenover vreemdelingen een onderwerp van zoo teederen
aard aan te roeren, dat geheel onder ons moest verhandeld zijn,
omdat het ons beider geluk betreft. Ik had mij niet zoo sterk
moeten uitlaten, maar met u moeten spreken en mijn gevoelens
blootleggenmaar ik verzeker u heilig, dat ik zelf niet wist wat
ik wilde tot op het oogenblik toen er, in het vuur van onze
gesprekken, als 't ware een licht voor my opging. Terwijl er
over huwelyken gesproken werd, waaraan do wereld hare goed
keuring hecht, gevoelde ik mij diep verontwaardigdik zou voor
dien prijs nooit een huwelyk willen sluiten en zou mijn lieve
jaarlijks op eene niet onaanzienlijke bate leaei.en \v ai i,u In t
feest betreft, dat ook een Schouwburgdirectie als die van
„Het Nederlandse!» Tooneel" haar offer aan de traditie
brengt, ik zou gaarne willen dat ze het niet deed en niet
behoefde te doen, maar ik weet ook zeer goed dat het
financiëel belang ook een woordje mee te spreken heeft.
Er is reden om de Koninklijke Vereeniging met zacht
moedige critiek te bejegenen: zij heeft tegenwoordig eene
geduchte concurrentie te voeren tegen den Parkschouwburg
en bewijst toch door de onlangs genomen bepaling betref
fende het mindere reizen en trekken harer tooneellisten,
dat ze wel neiging heeft om den goeden weg op te gaan.
Overigens behoort de door haar in den Stadsschouwburg
opgevoerde, uit het Duitsch vertaalde klucht van „Een
Damesdokter" nu niet bepaald tot de slechte tooneel-pro-
ducten. Men lacht er bij, ziedaar alles, en al zijn de
„geestigheden" van gewoon allooi, ze zijn niet gemeen of
dubbelzinnig. Minder vroolijk is hetgeen men in den
Parkschouwburg te zien geeft: „Lise Fleuron," eene drama
naar een roman van Georges Ohnet, dat echter ver beneden
zijn „Maitre de forges" staat. Liefhebbers van snaakschen
kost kunnen beter hun hart ophalen aan „Haar korporaal,"
een blijspel, ook al vertaald, bij Van Lier in de Amstel
straat. De oude Eduard Bamberg onthaalt in zijn ver
jongde Salon des Variétés zijn vereerders op „Een bruiloft
met hindernissen," Prot en zoon voeren in Frascati met
veel succès een nieuwe Opera-Comique „Ruitenheer" op,
en in het Paleis voor Volksvlijt maken „De Neurenherger
Poppen of de lotsverwisselingen van Arlequin" het onder
werp uit der daar gegeven volksvoorstellingen. Hoe gaarne
zou ik hier een gedetailleerd verslag van al die vermake
lijke heerlijkheden te hoek stellen, doch ik ben zoo vrij
mij wegens de ongewone September-temperatuur beleefdelijk
te excuseeren. Het zal mij dan ook niet verwonderen, zoo
de invloed dier zomer-temperatuur eenigszins nadeelig op
den aanvang van de winter-campagne der Schouwburg-
«directiën blijkt te werken.
De vuilzwarte kleur en de vaak onuitstaanbare lucht
onzer stadsgrachten is er bij de heerschende droogte nog
volstrekt niet op verminderd. Een enkele maal is de
vunzige geur eens wat dragelijker, bij lagen waterstand
op het IJ. Maar zoodra is het daar niet weer hoog water,
of het is weer het oude leventje. Die gebrekkige loozing
en verversching van ons grachtwater is voor Amsterdam
een der donkerste schaduwzijden van den aanleg van het
vadertje dat voor zyn kind wenschen?
Maar Nadia, zei de Prins zacht maar met nadruk, alle
huwelijken komen niet op die wijze tot standIk heb je moeder
gehuwd niet uit gebrek aan bezigheid voor mijn werkeloozen
geest, niet om mijn huishouden waar te nemen of om mijn
fortuin te vermeerderen; ik ben met haar getrouwd enkel en
alleen omdat ik haar beminde! Vindt je dat niet voldoende?
Dat is het niet wat ik zeggen wil, hernam het meisje,
eenigzins in de war gebracht. Zoudt gij niet denken, papa, dat
uwe zienswijze en de mijne zeer goed samen konden gaan, door
te trouwen met een man zonder fortuin dien men liefhad?
Roubine werd ongeduldig. Nadia stond vlug op en ging op
een laag stoeltje tegenover haar vader zitten.
Zeg dan liever, dat je verliefd bent op een arm student
en dat je hem trouwen wilt om aan zijn genie gouden wieken
en papieren geld te geven.
Neen, papa, dat is het geval niet, antwoordde zij open
hartig. hoewel zij zeer bleek was geworden: maar gesteld eens
dat dit zoo ware, zoudt gij daar dan werkelijk zooveel kwaad
inzien
Zeer zeker! Luister eens goed, kindlief; ik zal mij nooit in
eenig opzicht tegen je keuze verzetten, mits je een welopgevoeden
schoonzoon, een man naar de wereld, die ons beiden waardig is,
tot echtgenoot neemt; studenten kunnen genie hebben, Nadia,
maar zij zijn onmogelijk van goede familie. Welaan! kom er nu
eens openlijk voor uitZou je werkelijk de schoondochter willen
zijn van een dorpsdominé of een kruidenier uit de provincie of
van een ambtenaar vierde klasse aan een ministerie van buiten-
landsche zaken.... nu de minister zelf nog geen drie maanden
geleden om je hand heeft gevraagd
Nadia luisterde aandachtig zonder den minsten schijn van
weerspannigheid, maar met denzelfden vastberaden trek om den
mond.
Papa, zeide zij, de minister was vijftig jaar oud en om
duizend redenen meer, die ik niet behoef op te sommen, kon ik
hem niet liefhebben en, bijgevolg, niet huwen. Gij weet dat ik
een groote mate van eergevoel bezit en dit beloof ik u, dat mijn
echtgenoot, die uw schoonzoon zal zijn, een man naar de wereld,
beschaafd en welopgevoed moet wezen; hoe zou ik hem anders
kunnen liefhebben?
Je zult dan nog al wat moeite hebben om je verkondigde
theoriön in overeenstemming te brengen met je persoonlijke
neigingen, merkte de Prins met een diepe zucht op.
Dan zou ik veel liever mijn geheele leven ongehuwd
blijven, antwoordde het jonge meisje met een bekoorlijken glim
lach.
Dat is al een zeer bekoorlijk perspectief dat je me daar
voor oogen stelt! riep Roubine uit. Een philantrophische oude
vrijster, een ware plaag voor iedereen! Wat een mooie toekomst
Toe papaatje, knor nn niet meer op mij. Laat ik liever
wat muziek voor u gaan maken.
Zij boog haar lief gelaat zoo bevallig en vol kinderlijke teeder
heid naar hem over, dat hy, ondanks zijn slecht humeur, de
verzoeking niet kon weerstaan, om een kus te drukken op de
frissche wang, die zij hem toehield.
Geen ernstige muziek, antwoordde hyals je eens een
