HELDERSCHË
EN MEUWEÜ1EPER COURANT.
Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noorderkwartier.
1884. N°.119.
Vrijdag 3 October.
Jaargang 42.
NA Dl A'S GELOFTE.
„Wij huldigen
het goede."
Verschijnt Dinsdag, Donderdag en Zaterdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal0.90.
r franco per post 1.20.
Uitgever A. A. BAKKER (,'z.
bureau: molenplein.
Prijs der Advertenticn: Van 11 regels 60 cents, elke
regel meer 15 rent9. Groote letters naar plaatsruimte.
Voor winkeliers bij abonnement belangrijk lager.
£51 nnenlan cl
Het Dagblad had dezer dagen een beschouwing ge
leverd met het opschrift „De vruchten van het onderwijs"
en daarin o. a. doen uitkomen, dat o. a. de schrijfkunst
te Amsterdam onder de vrouwelijke bevolking er niet op
vooruitgegaan is. Van haar, die verleden jaar in het
huwelijk traden, konden 9 pCt. hare handteekening niet
in het huwelijks-register schrijven; tien jaren geleden bedroeg
dit slechts 8 pCt. Daaromtrent dus achteruitgang. Dit
gaf het Dagblad aanleiding tot de vraag: Als men zulke
uitkomsten waarneemt te Amsterdam, welke gemeente ten
aanzien der nieuwe inrichting van het onderwijs een model
gemeente is, moet men dan niet tot de gevolgtrekking
komen, dat, zelfs uit het oogpunt van vermeerdering van
kennis, de talrijke millioenen, waarmee de jaarlijksche uit
gaven voor het openbaar onderwijs in den jongsten tijd
vermeerderd zijn, als vermorst moeten beschouwd worden
Het Handelsblad heeft als repliek daarop eene andere
waarneming medegedeeld. Hierbij betrof het de mannelijke
bevolking van omstreeks 20jarigen leeftijd; niet die van
Amsterdam alleen, maar die van het geheele Rijkde
lotelingen namelijk, van wie niet konden lezen en schrijven in:
1846/58 22.8
1868/71 15.5
1878 11.8
1882 9.9
Provinciesgewijs waren de verhoudingen aldus:
1863 1883
Noordbrabant30.4 18.5
Gelderland22.9 8.4
Zuidholland14.6 5.6
Noordholland8.8 6
Zeeland20 15.1
Utrecht19.9 10.5
Friesland12.9 7.5
Overijsel18.8 11.1
Groningen14.3 8.6
Drenthe8.4 13.9
Limburg i, 25.6 11.9
Geheele Rijk18.1 9.8
Zonder eenig voorbehoud erkent het Dagblad, dat hierbij
merkbare en verblijdende vooruitgang valt waar te nemen.
Maar, zegt het Dagblad, men heeft niet alleen te vragen,
of de kennis is vermeerderd, maar ook, welken invloed
Naar het Fransch van Henui Giiéville.
Veroolg.)
Den volgenden morgen werd Korzof reeds vroeg wakker;
zijn kamer zag uit op een uitgestrekt grasveld. Hij stond op,
maakte zijn toilet en ging naar beneden in den tuin.
Alles was er oud en verweerd; de stammen der groote linde-
boomen, hoe krachtig zij ook waren zagen er vochtig en broos
uit, door de dikke laag mos, die er zich op vastgezet had. Het
hielp den tegenwoordigen tuinbaas niet veel of hij de paden al
schoonmaakte, het onkruid kwam toch weer even welig te voor
schijn. Het was er evenwel niet somber. De altijd frissche
adem der natuur zweefde over het oude huis, het cindelooze
grasveld en het ouderwetsche doolhof. De jonge grasscheutjes
en de zomerbloemen gaven elk jaar een nieuw en opgewekt
aanzien aan de oude, bijna verlaten buitenplaats.
De zon was achter een dichten nevel opgegaan en het scheen
of er een doorzichtige grijze sluier voor den hemel hing. Weldra
lichtten de gouden stralen het gordijn op en kleurden de boomen
met verschillende tinten. Het weder was zeer warm, maar de
hitte zoo gelijk over de geheele atmosfeer verspreid dat men
er niet de minste last van had. In de verte kon men de blauwe
waterspiegel met tnllooze schitterende loovertjes door het ge
boomte zien en onwillekeurig koos Korzof een laan, die naar de
rivier leidde.
Toen hij de hand op de klink van het hekje legde, dat den
tuin afsloot, bleef hy eensklaps stilstaan. Eén was er, die nog
vroeger dan hij was opgestaan. Nadia zat op den houten trap
van den steiger en staarde in het water. Een groote stroohoed
met een eenvoudig zwart fluweelen lint verborg haar gelaat,
maar Korzof meende toch aan haar gebogen houding te zien,
dat zij ernstig, misschien droevig gestemd was. Hij aarzelde een
oogenblik of hij naderbij zou durven komen, daar hy niet onbe
scheiden wilde zyn, maar zij had de scharnieren van het deurtje
hooren kraken en zij knikte hem uit de verte reeds vriendelijk
toe... Hij liep het waggelende bruggetje over en stond in een
ommezien voor het meisje.
Is het niet een verrukkelijk plekje hier? vroeg Nadia,
terwijl zij haar japon wat op zijde schoof om plaats voor Korzof
te maken. Over een uur zal het hier niet meer uit te houden
zijn, maar zoolang de zon achter de lindeboomen verscholen blijft,
hcerscht hier een lekker koeltje.
Het was er waarlijk zoo genotvol als men het wenschen
kon, De Newa vormde juist op die hoogte een bocht, waardoor
zij veel op een meer geleek, schijnbaar aan alle zyden door
groene oevers omringd. De dichtbegroeide boomen van den
tuin wierpen op den oever en op de rivier hun schaduw, waar
hier en daar de gouden stralen doorbraken, die als pijlen door
de openingen van die donkere massa heendrongen en de kleine
dartele golfjes deden schitteren. Aan den oever was de stroom
minder sterk; door de geringere diepte van de kleine kreek
kreeg hij bijna het aanzien van een vijver. De oude houten
pijlers, groen geworden door de vochtigheid, spiegelden er zich
in met het brooze houten bruggetje, dat zij ondersteundenalles,
tot zelfs de hoed van Nadia, werd weerkaatst door het water, dat
daardoor op den zedelijken toestand des volks is uitgeoefend.
Men heeft daarvan gouden bergen beloofd; staan die gouden
bergen nu voor ons oog te schitteren? Is de zedelijkheid
des volks verbeterd? Zijn de gevangenissen ontvolkt? Is
de huiselijkheid en daardoor de vroolijkheid in de gezinnen
toegenomen? Nam het misbruik van sterken drank af?
Namen deugd, onberispelijkheid van levensgedrag, geest
van orde en arbeidzaamheid toe? Het Handelsblad laat
dit punt, dat het Dagblad ook aangeroerd had, rusten.
Aan eene kennis, welke niet vermag dat beloofde goeds
uit te werken, mag niet al te groote waarde worden toe
gekend. En dan blijft het daarbij ook nog de vraag, of
tle verkregen vermeerdering van kennis niet ten deele aan
andere oorzaken en invloeden is toe te schrijven, alsmede
aangenomen zelfs neen of zij niet even goed te
verkrijgen ware geweest op eene andere wijze, die ettelijke
millioenen 's jaars minder aan Staat en gemeenten zou
gekost hebben.
De veroordeelingen ter zake van overtreding der
drankwet hebben voor de gerechtskosten in strafzaken en
het onderhoud van gevangenen over 1883 meer geëischt
dan was toegestaandaarom heeft de Regeering wijziging
der begrooting van Justitie aangevraagd. Immers wegens
overtreding der drankwet werden in dat jaar niet minder
dan 56,068 dagen gevangenisstraf ondergaan, zoodat over
het geheele jaar gemiddeld dagelijks 153 personen deswege
in 't cachot zaten.
Jl. Zaterdag hield „de Maatschappij tot bevordering
van veeartsenijkunde en veeteelt in Nederland" te Utrecht
haar jaarvergadering. Uit het verslag bleek de gunstige
toestand der Maatschappij, ook in het uniëele. Tot
hoofdbestuurder werd gekozen de heer D. van der Sluijs
te Utrecht, in welke plaats ook de algemcene vergadering
van 1885 zal worden gehouden.
Een voorstel, om den minister van oorlog te verzoeken
de tijdelijke behandeling van Iegerpaarden uitsluitend aan
op 's Rijks veeartsenijschool gevormde veeartsen op te
dragen, werd met algemeene stemmen aangenomen.
Aangehouden werd daarentegen het voorstel om, naar
aanleiding van klachten over het toenemen van het onbe
voegd uitoefenen der veeartsenijkunde, bij de Regeering
aan te dringen om het toezicht te verscherpenin de
provinciale afdeelingen zal deze zaak vooral nader worden
onderzocht.
door een fluweelachtig mos op den bodem geheel donker werd
gemaakt. Een eindje verder lag het jacht nog rustig voor anker.
De bemanning was aan wal gaan ontbeten, hetgeen men zien
kon aan het schuitje, dat met een ketting aan een paal was
vastgesnoerd. Niets verstoorde de stilte als het geklepper der
zwaluwen, die over de rivier streken, om gevleugelde insecten
te vervolgen.
Ik heb beloofd, zei Korzof, u te vertellen wat ik in Peters
burg gedaan heb.
De prinses zag hem even aan, sloeg toen de oogen neder en
scheen aandachtig naar hem te luisteren.
Ik heb onderzoek gedaan, vervolgde hij, naar de eischen
die men stelt....
Hij hield even op. Er speelde een glimlach op zijn gelaat
en hij scheen een vraag af te wachten.
Nadia zag hem vluchtig even aan, maar bewaarde toch het
stilzwijgen.
Zijt gy dan niet nieuwsgierig vroeg hij met een vriende
lijke, doch eenigszins bewogen stem.
Zij schudde ontkennend het hoofd, maar zij had ja willen
zeggen.
de eischen die men stelt, hernam hij, om een diploma
als geneesheer te verkrijgen.
Gy, riep Nadia, hem doordringend aanziende.
Ja. Ik heb vernomen dat, bij hetgeen ik vroeger geleerd
heb, want al ben ik een lceglooper, daarom ben ik nog geen
weetniet, drie, misschien twee en een half jaar, voldoenden zouden
zijn om zoo niet schitterend, dan toch op eervolle wijze tot dokter
te promoveeren.... Wat zegt gij er van? Zou ik het durven
wagen
Nadia bleef in het water staren en haar hoed maakte haar
gelaat bijna geheel onzichtbaar.
Korzof trachtte de spanning, waarin hij verkeerde, zoo goed
mogelijk te verbergen, maar zijn stem beefde toen hij voortging
met spreken.
Ik weet wel dat dit niet voldoende is, maar ik heb nog
iets anders te Petersburg gedaanik heb geïnformeerd naar den
prijs van bouwterrein en arbeidsloonen.... ik heb allerlei bereke
ningen gemaakt.... en ben tot deze slotsom gekomen. In een der
armoedigste wijken van Petersburg, in de Peski, een kwartier,
waar ten allen tijden epidemische ziekten heerschen, is de grond
niet duur. Men zou daar een gebouw kunnen optrekken, geheel
naar de eischen van den laatsten tijddat zou anderhalf miilioen
roebels kosten.... Dat is een waarde van mijn grondbezitting
Korzova en deze is zelfs nog meer waard door het eikenwoud....
Er zou een hospitaal gebouwd moeten worden, dat uwen naam
dragen en waarvan ik dokter zijn moest.... onder toezicht van
een chef, totdat ik knap genoeg zou zijn, om zelf directeur te
worden.
Zijn stem was langzamerhand gedaald. Nadia bleef onbewe
gelijk zitten en do schoone droomen van den jongen man schenen
met de ruïnes van het denkbeeldige hospitaal in te storten
Er heerschte stilte op de aanlegplaats; de vogels kweelden naar
hartelust in de oude lindeboomen...
Eindelijk richtte Nadia langzaam haar hoofd op en zag met
haar groote oogen, waarin tranen glinsterden, Korzof aan
Mijn vriend, zeido zy, wat zullen wij gelukkig zijn! Geluk-
De gangen van Snrali Beruhardt worden reeds voor
speld. Men bericht dat zij te 's Hage, evenals in liet
vorige jaar, zal logeeren in de Oude Doelen.
Het oordeel, dat de pers velt over Sarah Beruhardt in
hare rol van Lady Macbeth, is uiteenloopend, zegt de
Arnh. Crt. Wij hadden het voorrecht haar in die rol te
zien optreden en, welke aanmerkingen daarover ook gemaakt
zijn, haar groot talent komt ook in deze schepping schit
terend uit. Hare opvatting der rol verschilt van die van
andere actrices: in plaats van de krachtige Ladv Macbeth,
die haar echtgenoot beheerscht, is zij een lieftallige vrouw,
die door liefkoozingen haar man weet te leiden. De uit
werking is niet minder treffend. In het tafereel dernacht-
wandelares kan Sarah Bernhardt niet overtroffen worden
en al ware het alleen om dit spel, moet men haar in de
Macbeth zien. Het publiek was stil van bewondering en
aandoening toen het scherm viel, maar toen men weder
tot ziclizelven kwam, was er geen einde aan de toejuichingen.
Tot het succes van de Macbeth droeg ook zeer veel bij
de groote tonneelspeler Marais. Het is echter niet waar
schijnlijk, dat deze haar in ons land vergezellen zal.
Tot gedelegeerden der Nederlandsche Rcgeering, bij
de Woensdag a. s. te 's Hage te openen internationale
conferentie ter beraming van middelen tot beteugeling van
den drankverkoop op de Noordzee, zijn benoemd de heeren
mr. E. N. Rahusen te Amsterdam en prof. mr. J. T. Buijs
te Leiden, respectivelijk voorzitter en secretaris van het
college voor de zeevissclierijen, benevens mr. W. A. P.
Verkerk Pistorius, hoofddirecteur van de administratie der
directe belastingen enz. aan het departement van financiën.
Als een bewijs in hoe dichte massa's de haringen in
de Noordzee soms zwemmen, kan dienen, dat door het
sloepschip Jacoh, van de firma Van Harwegen en Den
Breems te Vlaardingen, in één nacht ruim 35ton haring
gevangen werden. Er waren netten bij, die bij het binnen
halen een wit laken geleken door den zilverglans der
haringen. Met moeite en zorg konden de visschers hunne
netten inhalen, en ware het weder niet zoo stil geweest,
dan zeker zou de geheele vleet door de massa haring naar
den grond gegaan zijn. Dit schip volbracht in slechts
8 dagen de reis.
Aan de Middelb. Crt. wordt bericht, dat de melkgift
der koeien aanzienlijk vermeerdert, wanneer haar de koppen
der suikerbieten worden gevoederd.
kig en gezegend!
Korzof nam de hand, die zij hem reikte, in de zijne en zoo
bleven zij een tijdlang, zonder een woord te spreken, ieder voor
zich het plan voor hun gemeenschappelijken arbeid uitwerken.
Na afloop van eenige oogenblikken, zeide zij zacht:
Wat zal het heerlijk zijn! En onwillekeurig maakte zij
met haar hand de omtrekken voor een groot gebouw in de lucht.
Door zulke werken maakt men zijn naam onsterfelijk, vervolgde
het jonge meisje; men laat een eervollen naam na.... dat zegt
nog weinig, maar men geeft een goed voorbeeld en «lat is het
wat iemand werkelijk groot maakt
Zijt gij tevreden over mij? vroeg Korzof op kal men toon.
Het was hem alsof zij het reeds lang eens waren en een vroeger
afgebroken gesprek voortzetten.
liet is juist wat ik wenschte, zeide zij. En gij hebt het
alleen uitgedachtdaardoor heeft het nog meer waarde voor mij 1
Zult gij drie jaren op mij kunnen wachten vroeg hij op
weifelenden toon.
Drie jaren! wat is dat in vergelijking met een geheel
menschenleven, met de eeuwigheid!
Zij bleven eenige oogenblikken sprakeloos van geluk naast
elkaar zitten. Nooit hadden zij zich zoo kalm en gerust gevoeld.
Het was alsof dit besluit een bepaalden vorm aan hun leven had
gegeven.
Welzoo, heb ik van mijn leven zoo iets gezien! riep de
prins uit. Daar zitten zy nu op de leuning van het bruggetje
te hengelen, of neen, ik zie geen....
De jongelui waren reeds opgestaan en het bruggetje ovcr-
geloopen.
Nadia liep naar haar vader toe, vleide haar hoofd tegen zijn
schouder en zag hem met een teederen blik aan. Korzof was
naderbij gekomen en nam de hand van het jonge meisje in de
zijne, waarop beiden voor den Prins neêrknielden.
Zijt gij werkelijk verloofd! riep Roubine in verrukking uit.
Schenk ons uwen zegen, vroeg Korzof.
Te zeer aangedaan om te kunnen spreken, maakte de prins
het teckcn des krnises over hem, richtte hem toen vriendelijk
op en hield hem een oogenblik in zijn armen gesloten.
Toen hij weêr geheel tot zich zelf gekomen was, zeide hij.
Wat een kluchtig idéc om den oever van de rivier voor
deze plechtigheid uit te kiezen! En op dit uur van den dag!
Maar Nadia moet ook altijd anders als een gewoon mensch doen!
Zij glimlachte en omhelsde hem teeder. Hij streek ongemerkt
met zijn hand langs de oogen, draaide even aan zyn lange snor
en hernam toen op ondeugenden toon:
Het is een wonderlijke geschiedenis. Te Peterhof wilde je
niets van Korzof weten en te Spaek neem je zijn hand aan...
Had dit dan liever wat eerder gezegd! Wij zouden hier reeds
veel vroeger zijn heengegaan.
Nadia moest er hartelijk om lachen. Zij wandelden samen
langzaam naar huis terug.
En hoe is het nu met de gelofte gesteld, Nadia? Wij gaan
nu samen een pliilosophisch boek schrijven, getiteld: „Over
het afleggen van onbezonnen geloften." Wat dunkt je daar van,
kindje
Nadia lachte niet meer; zij trok den arm van haar vader
dichter naar zich toe en zeide op ernstigen toon
