HELDERSCHE
EN N1EIIWED1EPER COURANT.
Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noorderkwartier.
1884. N°.127.
Woensdag 22 October. Jaargang 42.
17) NADIA'S GELOFTE.
„Wij huldigen
het goede."
Verschijnt Dinsdag, Donderdag en Zaterdag namiddag.
Abonnementsprijs, per kwartaalf 0.90.
a franco per post 1.20.
Uitgever A. A. BAKKER Oz.
BUREAU: MOLENPLEIN.
Prijs der Advertentién: Van 14 regels 60 cents, elke
regel ineer 15 cents. Groote letters naar plaatsruimte.
Voor winkeliers bij abonnement belangrijk lager.
Blnnenlttna.
De treurige toestand van de liberale partij, de groote
verwarring en het nadeel, dat 's lands belangen hebben
ondervonden, zijn, zoo lezen wij o. a. in de Middelb. Crt.,
een gevolg van de ondoordachte handelwijze van den vroe-
geren premier, den gewezen minister Kappeyne. Toen in
18711 eene ministeriële crisis ontstond, tengevolge der ver
werping van den kanalenwet, weet men, dat de heer
Kappeyne als voorwaarde oin aan te blijven stelde: Grond-
wets-herziening. Deze moest geschieden, en toen aan zijn
eisch niet kon worden voldaan, legde hij zijne portefeuille
neer. Het was voorzeker een gewaagd spel om zoo on
doordacht en plotseling met een plan van zulk eene wijde
strekking voor den dag te komenmaar de houding van
den toemaligen premier zou nog te rechtvaardigen geweest
zijn, wanneer zijn voorstel tot Grondswet-herziening de
sporen had gedragen van ernstig en goed doordacht te wezen.
Nu dezer dagen de schets, die hij indiende, bekend is
geworden, is gebleken, meent do Middelb. Crt., dat die te
veel sporen van overhaasting droeg. Het blad kan zich
zeer goed begrijpen, dat zijn collega's, die van dat fameuse
voorstel niets wisten, hem hun steun verder ontzegden.
Op zulk eene wijze tracht men geen brandend Vraagstuk
als Grondwets-herziening op te lossen, en voor zulk eene
verandering als de heer Kappeyne voorstelde legt men niet
zooveel in de waagschaal. Van het oogenblik, dat hij dit
deed, toch dagteekent de schromelijke verwarring in de
liberale partij. Dat voorstel, zoo eenvoudig, heeft aanlei
ding gegeven tot een berg van moeielijkheden, van onaan
genaamheden en, wat erger is, van achteruitgang der
liberale partij. Daaraan een einde te maken, is een hoogst
moeielijk werk, omdat het kan gepaard gaan met de neder
laag dier partij op staatkundig gebied. Zulk een ondergang
kan strekken tot loutering, tot verbetering wellicht. Am
sterdam zal waarschijnlijk een geneesmiddel toepassen, dat
daar, maar daar ook alleen, zegt de Middelb. Crt.
kan worden gebezigd. De heer Tak zal waarschijnlijk
vallen en, hoezeer wij het betreuren, onzen vroegeren
Afgevaardigde, den man, dien wij om zijne bekwaamheden
en zijn ijver steeds waardeerden, te moeten zien heengaan
uit de Kamer, de heer Wertheim had gelijk toen hij zeide,
dat, bestaat er geene kans om de hoognoodige aansluiting
te verkrijgen, de heer Tak zijn zetel moet ruimen. Maar
Naar het Fransch van Henri Gréville.
Vervolq.)
Zie Nadia, men heeft langen tijd en niet zonder reden den
spot gedreven met parvenu's, in den zin van rijk geworden
mcnschen, waarom zou men het niet even goed kunnen doen
met mcnschen, die enkel hun geest hebben ontwikkeld en bijge
volg parvenus's van het verstand kunnen genoemd worden
Deze zijn nog minder te verontschuldigen dan de eersten, want
hun verstand moest hen juist voor zulk een dwaasheid vrijwaren
En denk nu niet dat ik lieden van hooge geboorte wil voorspreken
prins Mourof, mijn neef van moedcr's zyde, brengt zijn dagen
door in gezelschap van zijn jockeys en de nachten met Engelsche
boksers; men zou hem voor een paardenkooper houden als men
hem hoort spreken. Hij is het tegenovergestelde van een parvenu
en in alle opzichten achteruit gegaan! En al is hij een prins,
toch gevoel ik geen greintje achting voor hemMaar het is
mij een raadsel dat zij, die door noesten arbeid degelijke kundig
heden hebben kunnen vergaren, geen beleefde en nette manieren
willen leeren.
Gij hebt gelijk, papa, zeide Nadia, toen hij even ophield om
adem te scheppen en toch geloof ik dat de menschen, waarvan
gij spreekt, langzamerhand de noodzakelijkheid zullen inzien van
deze uiterlijke vormen, die waarlijk van grooter belang zijn dan
men dikwijls meent.
De prins schudde ongeloovig het hoofd.
Geloof het toch niet, zeide hij. Rusland ondervindt op
dit oogenblik de terugwerking van een despotischcn toestand van
zaken, dien het lang verduurd heeft, maar waartegen het zich
nu begint te verzetten. Je waart van plan een man van mindere
afkomst te huwennooit zal Korzof vermoeden wat hij je bespaard
heeft! Maar ik zou nooit mijn toestemming gegeven hebben en
wij zouden verscheiden jaren in onmin hebben doorgebracht,
terwijl wij nu, dank zij zijn offer, zijn grootheid van ziel,
een gelukkig leven leiden, met alle uitzicht op een gelukkige
toekomst.
Je bent niet de eenige die zulk een gril heeft gehad.
Er zijn nog wel anderen ook geweest, maar dat waren niet
zulke stijfhoofdige jonge dames. Zij zijn geëindigd met officieren,
ridders of geattacheerden aan het ministerie van buitenlandsche
zaken te huwen. Toch zijn de jongelieden van den tegenwoor-
digen tijd niet geheel ontsnapt aan den invloed van die dwaze
denkbeelden betreffende gelijkheid enz. De manieren worden
minder streng in acht genomen dan vroeger....
Maar eertijds werden zij wel wat overdreven
En nu slaat men tot een ander uiterste over... Weet je
wel, Nadia, dat weldra in Rusland zich hetzelfde verschijnsel zal
voordoen wat reeds in Duitschland bestaat: een klasse van menshen,
mannen en vrouwen, zeer ontwikkeld, geleerd zelfs, die onze
tegenwoordige maatschappij stormenderhand willen vermeesteren,
die alle goede zeden en goede manieren op zij zetten, alles omver
gooien, zelfs de macht van het verstand nietig verklaren zullen,
zoodat door een vreemdsoortige redeneering, die zij alleen er op
na honden, alle menschen gelijk zijn en de eerste dc beste domoor
met Plato op één lijn zal staan! En dat zullen de parvenus
van het verstand weten tot stand te brengen! Zet die denk
of elders dat middel aan te raden is. daaraan blijft de
Middelb. Crt. twijfelen en zij vindt bet zelfs gewaagd, het
te beproeven. Belangrijke gebeurtenissen staan voor de
deur; wij bevinden ons op een keerpunt en de naaste toe
komst kan ons eene verandering brengen van ver strekkende
gevolgen. Maar in ieder geval kan er eene zuivering in
de politieke atmosfeer plaats hebben. Behoudt de liberale
partij hare meerderheid, dan hoopt de Middelb. Crt., dat
zij van een ander gehalte zal wezen dan de tegenwoordige,
degelijker en steviger. Gaat zij er onder, dan zal dit de
laatste vrucht wezen van het politieke spel van Kappeyne
1879, en, naar het blad hoopt, het begin tevens van
een vernieuwd leven der liberalen, een leven van toewijding
aan 's lands belangen en niet aan persoonlijke veeten.
Want in hoofdzaak, het is te Zaandam en nu weer te
Amsterdam gebleken, is men het over politieke vraagstukken
nog steeds eens.
De jonge ijsbeer, door de Willem Barends aangebracht
aan Artis te Amsterdam geschonken, is daar bereids
opgenomen.
Men schrijft ons uit Dirkshorn, gemeente Haring
karspel, dd. 18 dezer:
KHeden werd alhier onder de leiding van den districts
schoolopziener, den heer dr. W. B. J. Van Eijk een ver
gelijkend examen gehouden voor de vervulling der vacee-
rende betrekking van Hoofd der gemeenteschool te Kerk
buurt. Van de 10 sollicitanten, die zich hadden aange
meld, namen 5 aan het examen deel. Het examen werd
door B. VV. en de leden van den Gemeenteraad bijgewoond.
Als deskundigen waren bij dit vergelijkend onderzoek
werkzaam de heeren J. F. Berk, van den Helder en C.
A. de Braai, van Burg op Texel."
Uit West-Indië komen berichten nopens ongeregeld
heden, op sommige plantages voorgevallen. Op Vrijdag
5 September jl., in den loop van den voormiddag, hebben
de koelies op plantage Zoelen zich ernstig verzet tegen de
districts-autoriteiten en den directeur der plantage De
commissaris en de secretaris zijn verwond, en de directeur
is zoodanig afgeranseld, dat zijn lichaam geheel en al met
builen is overdekt.
De hulp van de militaire macht op fort Nieuw-Amsterdam
is toen ingeroepen. Onder bevel van den burgerkapitein
hield deze de belhamels in bedwang.
Ook onder de koelies op de plantage Zorg en Hoop is
verzet uitgebroken. Verschil omtrent de werkzaamheden
i had aanleiding gegeven om een der blankofficiers duchtig
te mishandelen. Toen de gerequireerde districts-commis-
saris daarop met zes gewapende maréchaussees op die
plantage aankwam om een onderzoek in te stellen, posteerde
een gewapende koeliemacht zich tegenover hem.
Een militair detachement, sterk 50 man, onder bevel
van den lsten luitenant K. M. Van Pesch, is daarop naar
de plantage Zorg en Hoop vertrokken.
Het kanaal AlmelooNordhorn is jl. Vrijdag aan
besteed. Minste inschrijver was de heer P. Van de Koolnijk,
te Heerde, voor f 794.fi00. De begrooting bedroeg f 834,000.
De Werkmansbode wijst, naar aanleiding der statuten
van een paar naainlooze vennootschappen, dezer dagen in
de Staatscourant opgenomen, op 't feit, dat de winst, door
de bedoelde fabrieken te behalen, geheel en al onder
aandeelhouders, commissarissen en directeur zal worden
verdeeld en er voor de werklieden niets overschiet. Het
blad had verwacht, dat liet voorbeeld, door de heeren
Van Marken e. a. gegeven, gunstiger zou hebben gewerkt
en dat men bij dergelijke zaken meer op de belangen van
de werkkrachten, in de zaak noodig, zou letten.
De opmerking verdient behartigd te worden.
De burgemeesters der kustplaatsen aan de Zuiderzee
zijn aangeschreven om, zoo spoedig iets te hunner kennis
komt van wrakken, die in de Zuiderzee worden gevonden,
daarvan onverwijld kennis te geven aan den inspecteur
van het Loodswezen te Willemsoord.
De heer D. D. Veth, de leider van den Nederlandschen
onderzoekingstocht door Zuid-Afrika, is, naar de Amster
dammer verneemt, in goeden welstand te Funchal (Madera)
aangekomen. In een brief, den 4 dezer op de reede van
Funchal geschreven, meldt hij, dat de reis van Hamburg
af, vanwaar hij den 26 September vertrok, zeer voorspoedig
is geweest.. De paarden en honden, door hem medegenomen,
genoten een goede gezondheidover de equipage en zijn
medepassagiers, allen geëmployeerden van Duitsche handels
huizen op de kust van Afrika, spreekt hij met grooten lof.
Zijn eenige klacht geldt de dwaze quarantaine-maatregelen
der Portugeesche Regeering, die hem belet hadden te
Funchal voet aan wal te zetten.
beelden, als je kunt, van je af.
Het komt omdat zij het woord gelijkheid in twee verschil
lende beteekenissen gebruiken: de zedelijke gelijkheid en de ge
lijkheid voor de wet....
Hei, hei, hei, zoo diep denken zij niet door! Zij raken
in hun eigen denkbeelden zoodanig verward, dat zij er zelf niet
uit kunnen komen en die het hun aan 't verstand kan brengen
is knap! Zij laten dc zaak veel liever in het duister! Heb je
wel eens op straat ontmoet juffrouwen, in het zwart gekleed,
zonder crinoline, met een portefeuille of een boek onder den arm,
het haar kort afgeknipt onder hun hoed, met een blauwe bril,
die hun oogen geheel bedekt? Dat zijn de dames nihilisten; tot
op dit oogenblik wordt hun dwaasheid beschouwd als een be
lachelijke aanstellerij, maar de tijd zal misschien eens komen,
dat men wel genoodzaakt zal zijn er acht op te geven. Men
begint met de noodzakelijkheid van nette manieren te ontkennen
en men eindigt met het bestaan van het zedelijk gevoel weg te
redeneeren.... Nadia, knoop, wat ik je bidden mag, de oude
betrekkingen weêr aan, vertoon je wat. meer in de wereld en
geel je dochter ten huwelijk aan een man van lioogc afkomst,
zelfs wanneer hij geen genie heelt. Ilij moet de achting voor
de vrouw, van zijn vrouw, waard zijn. Laat hij haar ooren niet
onaangenaam aandoen door ruwe woorden en haar gevoel niet
kwetsen met kofBehuismanbren. Geef vooral acht of hij zedelijk
gevoel bezit, want we hebben daarvan niets meer voor 't ver
liezen, en wanneer het zoo voortgaat als nu, dan zal men er
over twintig jaar geen spoor meer van kunnen vinden.
Nadia had aandachtig geluisterd.
Gij hebt gelijk, zeide zij eindelijk; ik zal in de wereld
terugkeeren. Mijn onverschilligheid mag niet nadeelig zijn voor
mijn kinderen; ze zijn nog wel klein, maar....
Maar omdat je het voornemen hebt hun een lib-raio op
voeding te geven, en dat keur ik niet af, zoek daarom een tegen
wicht in den omgang, met welopgevoede, beschaafde menschen
van je eigen stand.
Het was alsof de prins door het onderhoud met zijn dochter
haar een soort van zedelijke nalatenschap had gegeven. Misschien
ook had hij met zooveel geestdrift en overtuiging gesproken,
omdat hij zich niet zoo wel gevoelde als gewoonlijk. Weinige
dagen na dit gesprek werd hij bedlegerig en dc aanhoudende
zorg van zijn schoonzoon kon hem niet redden.
Als ik beter had kunnen worden dan zou je me wel ge
nezen hebben, niet waar? zeide hij in een zijner laatste heldere
oogenblikken tot Kurzof. Wij hebben ons ten minste niets te
verwijten. Wees gerust, mijn zoon, wij zijn zeer gelukkig te
zamen geweest, mijn wenschen zijn vervuld Waak over de
opvoeding van je kinderen en maak er voora! rechtschapen mcn
schen vanhun getal wordt met den dng kleiner....
Hij stierf zonder doodstrijd, bijna opgewekt gestemd, zooals
hij het zijn geheele was geweest. Zijn kleinkinderen werden de
erfgenamen van zijn groot fortuin, waarvan de renten, volgens
zyn wil, tot hun meerderjarigheid moesten gekapitaliseerd worden.
Aangezien mijn dochter alles heeft wat zij wenscht, luidde
het testament, geloof ik geheel in haren geest te handelen, tluor
mijn bezittingen na te laten aan mijn kleinzoon Pierre en mijn
kleindochter Sophie, als een herinnering aan hunne grootouders.
Rouhine werd diep betreurd. Hij behoorde tot die aantrek-
kelijke menschen, welke onder een waas van vroolijkheid en
luchthartigheid, groote hoedanigheden verbergen, zoodat de wereld
eer3t na hun dood recht laat wedervaren. Nadia en haar man
misten meermalen zijn helderen blik en scherp oordcel in wereld-
schc zaken. Zij besloten dc laatste raadgevingen van hun vader
op te volgen, door de oude vrienden weer op te zoeken, waar
mede zij, tot op het oogenblik dat de groote onderneming al hun
tijd in besla; nam, altijd zoo aangenaam hadden omgegaan. De
rouw noodzaakte hen echter zich voor eenigen tijd van de wereld
af te zonderen. Er werd besloten, dat Nadia met hare kinderen
zou vertrekken naar hunne grondbezittingen te Smolensko, die
dringend behoefte hadden aan het nauwlettend oog van den
meestei en dat Korzof twee maanden later bij hen zou komen,
wanneer de vacantictijd, dien hij .er elk jaar afnam, zou zijn
aangebroken.
Nadia vond bij haar aankomst buiten, zeer veel veranderd.
De emancipatie was ook daar doorgedrongen en verleende den
boeren andere rechten. Zij hadden er niet veel begrip van, en
meende, dat men. door hun niet minstens de helft van de op
brengst der domeinen toe te kennen, hen te kort deed. Te
midden van tien strijd der belangen waren zij echter vrij handel
baar, dunk zij de vele goedheden, die de prins hun hij zijn leven
had bewezen.
De oude Stépline was doodzijn zoon had hem in zijn be
trekking opgevolgd. Sedert zijn huwelijk had hij alle behaag
zucht aan kant gezet en was zijn toilet er niet op vooruitgegaan.
Zijn Europecsche kleedcren, want hij trok den neus op voor den
kaftan, dien zijn vader droeg, werden bij een Duitsch kleeder-
makertje in de buurt gemaakt, en waren alles behalve van een
Engclschen snit. Zijn vrouw was zoo rond geworden als een
tonhij was vermagerd en zijn lange vingers, die uit zijn nauwe
mouwen kwamen, gaven hem iels zeer schraapzuchtigs, waartoe
zijn geheele uiterlijk bovendien meewerkte.
De eerste maal dat hij bij Nadia werd toegelaten, den dag
van haar aankomst, vond zij weer dezelfde uitdrukking op zijn
gelaat terug, die haar eenige jaren geleden tegen haar vader
deed zeggen„die man haat ons." En waarlijk kostte het hem
zichtbaar moeite onder voorkomende manieren en onderdanige
woorden een verkropte haat en lang verholen wrok te verbergen.
Deze man, die zijn geheele leven ondergeschikt zou moeten
blijven, kon Nadia niet vergeven, dat zy altijd rijk, altijd een
groote dame, misschien altyd schoon zou zijn, terwyl zijn vrouw
slechts een vormeloos, belachelijk schepsel was.
Mevrouw, zoudt ge me willen toestaan, mijn kinderen aan
1 u voor te stellen? vroeg hij.
Hoewel hij de gewone beleefdheidsvormen steeds in acht nam,
j had hij van de overdreven eerelitels, volgens het oude systeem,
I voorgoed afstand gedaan en verwaardigde zich zelfs niet, Nadia
den titel van gravin te geven, die haar toch toekwam.
Welzeker, zeide Nadia vriendelijk. Zij riep haar zoon en
dochter, die in de kamer daarnaast speelden, terwijl Féodor zijn
j kinderen haalde. Hij kwam weldra terug, twee jongens, waar-
j van dc oudste ongeveer negen jaar scheen, en de tweede nauwe
lijks vier en twee meisjes 'met slordig haar en wyde wollen
jurken, maar met frissche wangen en schitterende oogen, voor
zich uit duwende.
I Je bent rijker dan ik, zeide Nadia glimlachend,
j Zy strekte de hand uit, om de kinderen naai- zich toe te halen.
