HELDERSCHE
EN jMIEUWEDlEPËR COURANT.
Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noordertwartier.
1884. N°.134.
Vrijdag 7 November.
Jaargang 42.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
NADIA'S GELOFTE.
„Wij huldigen
het goede."
Verschijnt Dinsdag, Donderdag cn Znterdng namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal0.90.
s franco per post 1.20.
BUREAU: MOLENPLEIN.
Prijs der Advertentiën: Van 11 regels 60 cents, elke
regel meer 15 cents. Groote letters naar plaatsruimte.
Voor winkeliers bij abonnement belangrijk lager.
Bln n emano.
De Amsterdammer is niet bijzonder ingenomen met
de uitslag der verkiezing. Het zet nader met de noodige
cijfers uiteen dat voor de liberale partij tot juichen geen
reden is, terwijl het van de herstemmingen weinig heil
verwacht. Thans zijn verkozen 37 liberalen en 36 anti
liberalen. Voegt men hierbij 3 liberalen en 1 anti-liberaal
over de districten Alkmaar, Haarlem, Brielle en Zeven
bergen, dan verkrijgt men 40 liberalen en 37 anti-liberalen,
en voor de herstemmingen in de twijfelachtige districten
1 liberaal en 8 anti-liberalen, dan komt men tot de slotsom,
dat de Kamer zal bestaan uit 41 liberalen en 45 anti-liberalen.
Natuurlijk is deze slotsom slechts waarschijnlijkniet
zeker. De liberalen kunnen gelukkig zijn en misschien nog
een paar plaatsen veroveren. Doch zelfs in dat geval
zullen zij hoogstens 43 zetels bezetten en de anti-liberalen
43, zoodat geen van beiden de volstrekte meerderheid kan
verkrijgen. Ja zelfs, al haalde een van beiden de volstrekte
meerderheid van 44 stemmen, dit zou een meerderheid
zijn, waarmede niet te regeeren valt. Zulk een meerder
heid toch is aanstonds weer minderheid, als er een paar
leden om ziekte of om andere redenen afwezig zijn.
Het gevolg van deze verkiezing kan geen ander zijn,
meent het blad, dan dat beide partijen zelf zich gedrongen
zullen zien naar de invoering van een andere kieswet te
streven, waardoor aan dezen onmogelijken toestand een
eind wordt gemaakt.
Jhr. M. Salvador, oud-lid van den Gemeenteraad
van Haarlem en van de Provinciale Staten van Noord
holland, een man wiens naam een 20 jaren geleden doQr
het geheele land bekend was, is jl. Donderdag in den
ouderdom van 71 jaar te Bloemendaal overleden.
24)
Naar het Fransch van Henri Greville.
{Vervolg.)
Nadia sprong op, als van een adder gestoken, zoodat haar boek
op den grond viel. Het jonge meisje raapte het op en legde het
op tafel.
Bemoei ik mij niet meer met mijn dochter vroeg mevrouw
Korzof op ijskouden toon. Wie zegt dat, zij of gij.
Zij zegt het en denkt het; zij lijdt er onder en betreurt het
diep. Zij wordt bitter en onrechtvaardig, omdat het hart van
haar moeder, geheel aan hare onherstelbare smart overgegeven,
voor niemand plaats meer geeft dan voor haar rouw. O mijn
weldoenster, mijn hart bloedt, terwijl ik tot u spreek en uw
vertoornde blikken mij aanstaren en toch is het waar! Gij leeft
met uwen geliefden doode voort en bekommert u niet meer om
de levenden en dat ik den moed heb u dit te zeggen, is, omdat
uw kinderen er onder lijden.... Wie weet wat in de toekomst de
gevolgen zullen zijn, wannneer gij hun uw moederlijke zorgen
langer onthoudt!
Nadia zweeg. Zij had hare lippen samengeperst, de oogen
neergeslagen en scheen een hevigen strijd te voeren tegen haar
trots.
Beklaagt Sophie er zich over, dat ik haar veronachtzaam?
vroeg zy eindelyk op zachten toon.
Zij zegt dat gij haar niet meer liefhebt... O, wees niet
streng jegens baar! Haar overdreven kinderlijke liefde brengt
haar op het dwaalspoor.
Marthe zweeg; het gelaat van mevrouw Korzof toekende een
innige droefheid en een zelfverwijt, die hot stilzwijgen oplegden.
Het is waar, zeide zij eindelijk, ik heb mij te lang in mijn
herinneringen verdiept; ik dacht mijn plicht te doen, ik heb mij
daarin bedrogen. Je hebt er wèl aangedaan, Marthe er mij op
merkzaam op te maken... En mijn zoon, wat zegt hij er van?
Hij zegt niets, mevrouw, maar...
Hoe?
Ik wil liever niet meer zeggen. Gij zult er zelf beter over
kunnen oordeelen dan ik. Vergeeft gij mij mijn stoutmoedigheid?
voegde zij er vriendelijk bij.
Nadia drukte haar aan haar hart.
Ik dank je, fluisterde zy, haar teeder omhelzende. Mijn
kinderen zyn je misschien den vrede en het geluk van hun leven
verschuldigd.
Toen den volgenden avond de familie weder in de huiskamer
bijeen was, kwam Pierre binnen met zijn vriend Nikolaas
Stepline, dien hij aan zijn moeder en zijn zuster voorstelde. De
eerste indruk, dien mevrouw Korzof van hem kreeg, was: lomp
en eerzuchtig.
Sophie dacht er niet aan een oordeel te vellen. Zij was zoozeer
vervuld van vreugde over het terugvinden van de liefde harer
moeder, die haar dien morgen had wakker gekust zooals zij
vroeger deed, dat zij in een soort van verrukking verkeerde en
voor het oogenblik alles in een rooskleurig licht gehuld zag.
Alles scheen haar schoon, goed en verhevendo moeielijkste taak
zou haar licht gevallen zijn. Allen ondervonden den weldadigen
invloed van die gelukkige wending van het noodlot, die haar deze
aangebeden moeder teruggeschonken had.
Marthe glimlachte in stilte en bewaarde haar geheim. Niets
zou in staat zijn geweest, het voortreffelijke meisje te bewegen
den sluier op te lichten van de geheimzinnige macht, die deze
moeder aan haar kinderen had teruggeschonken. Sommige
menschen schamen zich over hunne goede daden: dit is zeker
om een soort van tegenwicht te vormen voor het pochen dat
anderen op hunne misdaden doen. Een nieuw leven, een soort
van opstanding van vreugde en liefde, keerde in het hospitaal
weder. De herinnering aan den voortreffelijken vader, die voor
zijn plicht geleefd had en gestorven was, leefde in alles voort,
niet als een schaduw, maar omgeven van een straalkrans.
Nadia begon weer belang te stellen in het leven, niet om
Gelijk te verwachtte was heeft een onzer Roomsrh
Katholieke organen zich de aanmerking aangetrokken, die
de heer Adama van Scheltema op den uitvinder van het
Yolapük maakte.
„Dat het Volapük ernstige tegenspraak zou vinden,
omdat het de uitvinding is van een Katholiek priester,
was gemakkelijk te voorzien, schrijft de Maasbode. Het
heeft ons zelfs verwonderd, dat het zoo lang duurde, eer
men den godsdienst in de kwestie betrok. Ds. C. S.
Adama van Scheltema heeft er thans zijn hooge afkeuring
over uitgedrukt, en de Standaard keurt het oordeel van
dezen man goed.
„Men kan vervolgt het blad den arbeid der bijbel
genootschappen op taalgebied waardeeren, zonder het werk
te ignoreeren der tallooze missionarissen, die voor de Euro-
peesche geleerden de geheimen der talen uit andere wereld-
deelen hebben ontsluierd. Maar dan moet men geen fanatiek
Protestant zijn, die den Pauselijken Stoel van het Latijn
een wereldtaal laat maken en pastoor Schleyer een plan
toeschrijft, dat volgens vriend en vijand niet in zijn bedoeling
ligt."
Dezer dagen verscheen No. 1 van het maandelijksch
tijdschrift VolapükabledIn en over de wereldtaal, onder
redactie van de heeren Haastert en De Vos. Daarin wordt over
den heer Schleyer, den uitvinder van het nieuwe taal
product, 't volgende meegedeeld:
„Johann Martin Schleyer, Roomsch priester te Litzel-
stetten en op het eilandje Mainau in het Groothertogdom
Baden, is de uitvinder of beter gezegd de constructeur en
uitdenker dezer wereldtaal.
Hij is, als zoon van een Oberlehrer te Oberlanda in
zijn genietingen, want die kende zij niet meer, maar om zijn
plichten.
Men hecht zich oneindig veel sterker aan zyn plichten dan
aan zijn genoegens. Deze moeder die^ inzag, dat zij zich iets tc
verwijten had, sloeg hare kinderen nauwlettend gade en kwam
tot de overtuiging, dat zij ze te lang veronachtzaamd had.
Pierre was zeer onafhankelijk geworden in het aanknoopen
van betrekkingen, in zijn gewoonten en in de keus zijner vermaken.
Op het oogenblik dat het vaderlijk toezicht door dat van zijn
moeder had moeten vervangen worden, was hy zoo goed als
onafhankelijk en had hij misbruik gemaakt van zijn vrijheid
door allerlei onbezonnen stappen te doen.
Een der gevaarlijkste was zeker zijn omgang met Nikolaas
Stepline. Behalve lomp en eerzuchtig, zooals mevrouw Korzof
hem bij den eersten oogopslag beoordeeld had, was Stepline
bovendien zeer geslepen.
Hij wist munt te slaan uit hetgeen ieder ander als een zwak
zou beschouwd hebbenzyn gebrek aan goede manieren; de aan
geboren plompheid van zijn persoon, waren voor hem middelen
om zijn doel te bereiken. Hij zei iedereen, onverschillig wien,
iets onaangenaams in het gezicht en kreeg daardoor den naam
van zoo openhartig te zijn, dat het hem onmogelijk was, zijn
zienswyze te verbergen. Deze roem was dan ook de eenigste,
waarop Stepline aanspraak zou kunnen maken.
Hoe was het dien lomperd toch gelukt, vriendschap aan te
knoopen met Pierre Korzof? Juist door het beproefd middel,
dat bestaat in het toedienen van een zeer vleiend gezegde, ge
kruid door een grofheid. Kan men niet een onbepaald vertrouwen
stellen in den mensch, die gelijktijdig een deugd in u ondekt,
waaraan gij twijfelt, en een gebrek, dat gij zeker bezit?
Toen een reeds lang verbeid toeval Pierre Korzof en Nikolaas
Stepline te zamen bracht, ging deze rechtstreeks naar den jongen
man toe.
Ik had mij nooit durven voorstellen, zeide hij, lijnrecht op
het doel afgaande, dat de zoon van een voornaam heer ergens
goed voor kon zijn. Gij logenstraft een denkbeeld, dat zich
reeds bij mij vastgezet had.
En welk is dat? vroeg Pierre eenigszins geraakt.
Ik dacht, dat een zoo zorgvuldige, weekelijke opvoeding als
de uwe nooit goede vruchten zou kunnen opleveren en daar zie
ik nu in u het sieraad van onze school- voor mij staanIk
had vooroordeelenhet is onaangenaam die te verliezen men raakt
gehecht aan zijn vooroordeelen
Wie bezit de kracht weerstand te bieden aan de vleierij?
Het arme1 hoofd van Pierre geraakte op hol door het onver
wachte compliment.
Herinnert gij u nog dat ik u eens geslagen heb? vervolgde
Stepline met nadruk. Dat vergeeft gij mij nooit, wel? Wij
hebben het duur genoeg moeten bekoopen. Mijn vader zag zich
onverwacht in het verderf gestort, door de betrekking te ver
liezen, die in het onderhoud van zyn gezin moest voorzien.
Het was een brutale lengen, maar bij Stepline heiligde het
doel de middelen. De kansen waren te schoon om het spel op
te geven.
Hoe is het mogelijk! riep Pierre innig bewogen, door een
zeker gevoel van jeugdige, hoewel belachelijke en onbezonnen
edelmoedigheid, die dikwijls aanleiding geeft tot zooveel dwaas
heden en toch de jeugd zoo aantrekkelijk maakt, waart gij
dat?
Ja, ik was het. Mijn familie heeft mijn brutaliteit met
tien jaren ellende moeten betalen. Niettemin heeft mijn vader
mij een goede opvoeding laten geven, waarvoor ik hem dubbel
dankbaar ben.
Owat spijt mij dat... riep Pierre uit, hem de hand druk
kende.
Van dien dag af werden zij groote vrienden. De jonge Korzof
stelde er een eer in, even als zijn vriend een afkeer toonde van
alle aristocratische manieren. Hij bloosde, als deze toespelingen
maakte op zijn hooge afkomst, zijn weelderige levenswijze en
de ondergeschikte betrekking, waarin Féodor eertyds tot de familie
Baden, den 18 Juli 1831 geboren, studeerde in de theologie
en de philologie en is later werkzaam geweest als pastoor
in bovengenoemde plaats.
Met zijn werkkring als theoloog verbond hij de diep
omvattendste taalstudies; hij is niet minder dan 40 talen
machtig, waarvan hij er 28 vloeiend schrijft en spreekt en
heeft zich met ijzeren volharding er op toe gelegd, te
onderzoeken hoe de mensch zich op de verschilende deelen
van den aardbol uitdrukt en wat bij gevolg als de grond
slag eener wereldtaal zou moeten dienen."
De gelegenheid tot deelneming aan de internationale
prijsvraag voor een Beursgebouw te Amsterdam, is thans
gesloten. Ongeveer 200 antwoorden zijn ingekomen.
Met de werkzaamheden op de Koninklijke Maat
schappij De Schelde, zoo schrijft men uit Vlissingen aan
de Middelb. Crt., ziet het er tegenwoordig treurig uit.
Werkten er verleden jaar, tijdens de groote stoomschepen
Batavia en Soerabaia op stapel stonden, meer dan 700
man, op dit oogenblik is dit aantal gedaald tot een 300.
Eiken Zaterdag worden ploegen bedankt. Veel voor
uitzicht op werk bestaat er tegenwoordig niet. De werk
lieden gaan met vrees den winter tegemoet. Het is te
hopen, dat hierin spoedig verandering moge komen, anders
staat eene sluiting der fabriek voor de deur.
Hoe gevaarlijk het is aan koeien ongesneden
knollen tot voedsel te geven, is te Dalen (prov. Drenthe)
wederom gebleken. Bij eene koe van een landbouwer
aldaar, die zich aan dat voedsel te goed deed, bleef een
knol in den slokdarm steken, welke niet verwijderd kon
worden, zoodat het dier, een van de schoonste exemplaren
van den eigenaar, moest worden afgemaakt.
Korzof had gestaan. Het waren als zooveel doornen, die Niko
laas op de gevoeligste plaats in zijn vleesch drongen. Hoe meer
Nikolaas de democratische gevoelens van zijn nieuwen vriend
in twijfel trok, des te meer verdiepte deze zich in de overdreven
denkbeelden van de nieuwe leer, zoodat hij eindigde met zich
radicaler te toonen, dan de radicalen zelf.
Op dat tijdstip gaf Stepline zijn wensch te kennen aan de
familie Korzof te worden voorgesteld. Hij verbeidde met onge
duld het uur, waarop hij als gast, op gelijken voet met zijn
gastheer, zou ontvangen worden in het huis waar zijn grootvader
de verrichtingen der dienstbaarheid had uitgeoefend.
Hoe vindt gij mijn zuster? vroeg Pierre aan zijn vriend,
den dag na den avond waarop de voorstelling had plaats gehad.
Wat zal ik je zeggen? antwoordde de andere op norschen
toon. Zij ziet er nog al verstandig uit, maar die jonge dames
uit de groote wereld zijn altijd nuffen.
Mijn zuster is geen nufje! riep Pierre die zich door die
onderstelling zeer beleedigd voelde. Zou je meenen dat een
jong meisje, opgevoed in de beginselen, die mijn vader en moeder
er toe gebracht hebben hun fortuin op te offeren, niet even goed
haar verstand kan hebben als wij en het met onze denkbeelden
niet zeer goed eens kan zijn?
Dat maakt natuurlijk eenig verschil, als zij het werkelijk
met onze denkbeelden eens is, bromde Stepline met kwalijk ver
borgen zelfvoldoening, maar ik zou daar zelf de bewijzen van
moeten zien om het te kunnen gelooven.
Wie zal je beletten er met haar over te spreken? Je zult
dan zien, dat ik je niet wat op de mouw gespeld heb.
De rouwtijd was om. Op aansporing van zijn nieuwen vriend,
verzocht Pierre zijn moeder de vergunning, eenmaal in de week
eenigen van zijn beste vrienden bij zich aan huis te mogen ont
vangen. Mevrouw Korzof had daar niets tegen. Zij zag liever,
dat het Pierre zich in huis aangenaam maakte, dan dat hij
buitenshuis zijn genoegens zocht
Tegen tien uur liet mevrouw de thee op Pierre's kamer brengen.
Eens op een avond verzocht hij zijn vrienden mee in de huis
kamer te mogen brengen, en van toen af werden de vrienden
na afloop der vergadering, die als voorwendsel tot deze bijeen
komsten diende, in het gezelschap der jonge meisjes toegelaten.
Zij waren er niet byzonder mee ingenomen en gaven meeren-
deels de voorkeur aan de studeerkamer van Pierre, waar zij
naar hartelust konden rooken, maar het was nu eenmaal een
idéé van Stepline. Onwillekeurig werd zijn verhouding tot
Sophie vrijer, zooals dat in Rusland tusschen heeren en dames
veroorloofd is, die samen praten kunnen alsof zij goede kameraden
zijn, zonder dat die omgang ooit de grenzen der striktste wel-
voegelijkheid overschrijdt. De vormen werden ook hier streng
in acht genomen, maar de reeds overspannen geest van Sophie
liet zich gemakkelijk meevoeren naar de sfeeren, welke onbe
reikbaar zijn voor de gewone menschen, dat wil zeggen voor het
gezond verstand. De denkbeelden van zelfverloochening en zelf-
onthouding die vroeger haar moeder hadden beheerscht, vertoonden
zich bij haar in een nieuwer en veel gevaarlijker vorm, want zij
bezat niet het tegenwicht, dat Nadia eertyds gered had. Deze
altijd gewoon geweest haren vader deelgenoot te maken van
hare indrukken, en zijn opgewekte, kalme geest had zich telkens
op een gevaarlijke helling staande gehouden. Sophie zeide niet
do helft van hetgeen zij dacht aan hare moeder. Zoolang Korzof
leefde, had zij echter geen van hare overpeinzingen voor haar
verborgen gehouden.
Zij had zich echter in het lange jaar van afzondering, dat
sedert den dood van haaf vader verloopen was, gewend haar
denkbeelden in zich zelf te verwerken. Daarbij kwam nog de
heimelijke vrees, dat Nadia enkele dingen niet zou goedkeuren....
Sophie was reeds te ver afgedwaald.
Nikolaas Stepline slaagde er in, op dezelfde wijze als hij het
bij Pierre had aangelegd, door een soort van ruwe oprechtheid
indruk te maken op het jonge meisje. Hij wist behendig partij te
trekken van de edelmoedige gevoelens van dit dweepzieke kind.
Hij schilderde haar een socialen toestand voor, waarin de rijken
