HELDERSCHE
M NIEUWED1EPER COURANT.
Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noorderkwartier.
1885. N°. 136.
Vrijdag 13 November.
Jaargang 43.
„Wij huldigen
het goede."
Verschijnt Dinsdag, Donderdag i
Abonnementsprijs per kwartaal
i Zaterdag namiddag.
0.90.
franco per post ,1.2
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
DUREAU: MOLENPLEIN.
Prijs der Advertentiën: Van 1—4 regels 60 cents, elke
regel meer 15 cents. Groote letters naar plaatsruimte.
Voor winkeliers bij abonnement belangrijk lager.
JBinnonlana.
Wij hebben reeds gemeld, dat aan de heeren Van Looy,
te Haarlem, en Dunselman, te Helder, bij Koninklijk besluit
van 29 October, voor bet tijdvak van 1 December 1885
tot 30 November 1886 een jaargeld van f 1200 voor ieder
is verleend tot voorzetting hunner studiën in de schilder
kunst.
Dat besluit was het gevolg van het onderstaande rapport,
door de commissie van toezicht op de Rijks-Academie van
Beeldende Kunsten te Amsterdam aan den minister van
Binnenlandsche Zaken uitgebracht:
//De commissie van toezicht op de Rijks-Academie van
Beeldende Kunsten heeft de eer, Uwe Excellentie te kennen
te geven, dat de heeren Van Looy en Dunselman, die na
den in 1884 gehouden wedstrijd in de schilderkunst be
gunstigd zijn met het jaargeld, bedoeld in art 15 der wet
van 26 Mei 1870, weldra aan het eind zullen staan van
het studiejaar, waarvoor het jaargeld hun is toegekend.
,/Zij hebben tot dusver in allen deele voldaan aan de
bepalingen van de hun medegegeven instructie, behoorende
bij schrijven van Uwe Excellentie dd. 27 December 1884,
gelijk o. a. blijk uit de verslagen, welke zij maandelijks
aan onze commissie hebben opgezonden.
//Onlangs zijn ook de copiën in olieverf bij ons ingekomen,
die de beide jonge kunstenaars volgens art. 6 der instructie
hebben vervaardigd.
z/In overleg met ons koos de heer Van Looy tot model
de „Sybilla Delphica," van Michel.Angelo, in de Sixtijnsche
Kapelde heer Dunselman „de Iiemelsche en de Aardsche
Liefde" van Titiaan, in de verzameling Borghèse. Beide
copiën zijn voortreffelijk gelukt en geven op uitnemende
wijze den geest der meesterwerken terug, naar welke zij
vervaardigd zijn.
z/Wij aarzelen dan ook geen oogenblik, in overleg met
den directeur der Academie, de heeren Van Looy en
Dunselman opnieuw aan te bevelen voor de toekenning van
een jaargeld van gelijk bedrag als zij genoten hebben. Uit
liet door hen geleverde werk blijkt, dat zij veel hebben
aangeleerd, en hunne verslagen zoowel als de brieven, die
zij aan den directeur hebben geschreven, toonen aan, dat
zij zich hun verblijf in Italië ten nutte gemaakt hebben
om hun smaak te ontwikkelen, hunne kunstkennis te ver
meerderen.
Wij zijn evenwel tevens van oordeel, dat er ook buiten
Na het einde van dit feuilleton zal worden opgenomen
,,TRUIDA'S HUWELIJK," de nieuwste pennevruclit van
W. HEIMBURG, schrijfster van Liesje van den Lompen
molen, Haar eenige broeder, enz.
GEZOCHT EN GEVONDEN.
Door GOLO RAIMUND.
Het was op den avond vóór hare terugkomst, dat hij weder
by zijne oude vriendin aanklopte.
//Heden moet gy mij behulpzaam zyn, tante Charlotte, want
het is morgen een gewichtige, misschien de beslissende dag.
Morgen is het Veronika's verjaardag en
z/Hebt gy dat nan de strenge terughoudendheid van het meisje
ontlokt?" viel zij hem verbaasd in de rede.
Hy schudde ontkennend het hoofd; „O neen, ik kwam dit
langs een geheel anderen weg te weten, dat zal ik u wel eens
een anderen keer vertellen. Ik weet, dat deze dag niet zonder
smartelijke herinneringen voor haar is, en ik zou zoo gaarne
morgen alles, alles wat haar bedroefd maakt, doen verdwijnen.
Beneden staan twee knechts met schoone bloeiende planten, waar
Veronika zooveel van houdt, en ik heb, om het opzien te ver
mijden, tot het transport het avonduur gekozen. Kunt gy mij
den toegang tot haar kamer verschaffen, daar de oude Sabina,
zooals u mij gezegd hebt, met haar vertrokken is?"
„Niets is gemakkelijker, mijn beste Erwin. en wanneer het
voor zulk een lieve, vriendelijke verrassing is, en ik er het
oppertoezicht op houd, zal 't geen onbescheidenheid zyn, wanneer
ik u den toegang verleen," meende de oude vrouw.
Met een vreemd, bijna aan eerbied grenzend gevoel, betrad
hy het vertrek, dat de stille wereld van het meisje bevatte.
Het smaakvolle, degelijke ameublement, nog van betere tijden
afkomstig, was goed onderhoudenmen zag by den eersten blik,
dat dit de woning eener vrouw was, bij wie zoowel schoonheids
zin al9 ordelievendheid op gelijke wijze aangekweekt waren.
Het was de kamer, die hij, bij zijn eerste bezoek in het huis,
bij vergissing binnengetreden was, waar hij Veronika aan het
venster had zien schilderen, en hij vroeg half twijfelend of dit het
atelier was?
Zijne oude vriendin antwoordde ontkennend en opende eene
tweede deur, terwijl de tuinlieden, die intusschen naar boven
waren gekomen, de bloemen en sierplanten voor de vensters in
groepen arrangeerden, of er de hoeken van de groote kamer mede
vulden.
Dit is haar atelier," zeide mevrouw Charlotte met een zekeren
trots, „er moet eenc bijzondere aanleiding voor geweest zijn, dat
zij dien morgen hier heeft zitten schilderenbij grootere schilder
stukken zou dat onmogelijk zyn wegens het licht. Gij hebt nu
wel is waar in het atelier niets te doen, maar aangezien het voor
een vreemde eerder toegankelyk is dan een huiskamer, zal ik
mij veroorloven, u iets schoons, dat aan mijne zorgen is toever
trouwd, te laten zien. Beschouw eens deze azalia's," zeide zij,
op een prachtig aquarel wyzende, dat nog niet omlyst in een
portefeuille lag, „zijn zij niet volkomen natuurlijk, wordt men
Italië, met name in Spanje, voor hen een zeer vruchtbaar
studieveld te vinden is. Wanneer het Uwe Excellentie
dus mocht behagen het daarheen te leiden, dat de heeren
Van Looy en Dunselman ten tweeden male met het jaar
geld van f 1200 werden begunstigd, dan geven wij Uwe
Excellentie in overweging, hun cle vrijheid te laten, dit
tweede studiejaar, hetzij in Italië, hetzij in Spanje door
te brengen."
Uit bovenstaand bericht blijkt, dat hen nu opnieuw
voor een jaar dezelfde onderscheiding te beurt geval
len is.
Uit het „verslag wegens den staat der Algemeene
Doopsgezinde Sociëteit in Holland over het jaar 1885,"
dat dezer dagen aan de verschillende kerkeraden verzonden
is, blijkt, dat het aantal studenten aan de Kweekschool,
hetwelk eenige jaren geleden tot 7 was gedaald, thans
weder tot 17 gestegen was.
Met 1 januari a. s. zullen eenige werklieden op
's Rijks werf te Hellevoetsluis ontslagen worden.
Op 1 dezer bedroeg het incompleet aan korporaals
bij de regimenten korpsen infanterie 153; dien datum waren
er 56 sergeants-titulairs en 108 korporaals, geschikt om
bevxyderd te worden tot sergeant, maar die, nu er geene
vacaturen zijn, niet kunnen worden aangesteld.
Het onderzoek der justitie te Haarlem naar de oor
zaak van den dood van een 17jarig meisje, waarvan dezer
dagen melding is gemaakt, heeft de juistheid der geruchten
bevestigd, dat zij overleden was ten gevolge van mishan
delingen door hare stiefmoeder. Deze heeft het kind de
laatste jaren meermalen geschopt, geslagen, gebrabd en
gebeten, wanneer het meisje haar ongenoegen gaande maakte.
Het kind klaagde weinig daarover, zoodat de vader de
mishandelingen niet altijd bespeurde, hoewel hij meer dan
eens aanleiding vond om tusschenbeide te komen; hetgeen
dan niet zelden de oorzaak was van twist tusschen man en
vrouw. In den nacht van 3 op 4 October zijn de mis
handelingen van het meisje dóór de stiefmoeder van zoo
ernstigen aard geweest; dat het kind daarna gaandeweg
versuft is geraakt, zoodat de ouders den 2 November
eindelijk geneeskundige hulp hebben ingeroepen. Deze
kon toen niet, meer baten en den 4 dezer is het meisje
overleden. Bij de lijkschouwing is gebleken, dat het lichaam
op vele plaatsen ontveld was, terwijl ook builen en gezwellen,
voornamelijk aan de armen, en uitstorting van bloed in de
niet verlokt, om dat verdroogde blaadje daar af te plukken? Gij
kwaamt nog juist bij tijds om het te bewonderen. De kunst
handelaar, voor wiens genoegen Veronika het in dezen drukken
tijd geschilderd heeft, omdat zij gelooft verplichting aan hem te
hebben, kan het ieder oogenblik voor het omlijsten laten halen,
daar het morgen voor iemand's verjaardag als geschenk moet
dienen. Is dat niet een waarlijk kostbaar geschenk en is het
niet uitstekend uitgevoerd? Weinigen maken daarvan zulk een
gewetenszaak, als Veronika; zij is niet eerder vertrokken vóór
de laatste penceelstreek het stuk voltooid had, en liever zou zij een
van hare weinige vrije uren opgeven, dan hare belofte niet ge
heel vervullen."
Erwin's oogen straalden. „Ja, zij is groot in alles, wat zij
denkt en doet."
Hy boog zich op het blad neder om het nauwkeuriger te be
schouwen, en zijne geleidster kwam hem vol yver te hulp.
„Wacht eens, kind, het licht valt slecht, en ge ziet het niet
goed," zeide zij, terwijl zij aan zijne zyde ging staan; „ziezool"
Zy kwam dichter bij, maar op dit oogenblik beefde de hand,
die de waskaars vasthield, en twee droppels vielen gloeiend heet
in den kelk der azalia.
üe oude vrouw gaf een kreet van den grootsten schrik zij
was zoo ontsteld over het ongeluk, hetwelk zij bewerkt had, dat
zij als verslageu op een stoel neerzonk.
„O, mijn God, mijn God, wat heb ik gedaan!" riep zy in
diepe vertwijfeling, „wat zal Veronika zeggen, zij, aan wie ik
zooveel dank verschuldigd ben. Mij heeft zy dit kostbare stuk
toevertrouwd, cn ik, ik misbruik dit vertrouwen en vernietig
haren arbeid!"
Het diepe leed der oude vrouw roerde Erwin, die zelf in de
pijnlijkste verlegenheid naast haar stond.
Daarbij kwam de aangename waarschijnlijkheid, dat de dag,
dien hij vroolijk en feestelijk voor Veronika hoopte te maken,
waaraan hij de beslissing van zijn eigen levenslot wilde toever
trouwen, nu van het begin af aan door een wanklank verstoord
zou worden.
Zijn ongeoorloofd binnendringen in haar klein heiligdom, dat
de oorzaak van het ongeluk was, zou bezwaarlijk uit het juiste
oogpunt beschouwd worden, en het kwam er voor hem toch
vooral op aan, om haar een vreugdelachje te ontlokken, vóór het
rechtmatig verdriet haar voorhoofd verduisterde.
„Help mij toch ten minste met een raad," smeekte de oude
vrouw bijna weenend. „Veronika heeft zooveel verplichting aan
den kunsthandelaar, dit stuk is zooveel voor hem waard, daar het
een verjaringsgeschenk moet zijn hoe red ik my hier nog uit,
Erwin, zonder Veronika misschien, in hare betrekking met dien
man, te schaden?"
„Ik zou wellicht eene uitkomst weten," zeide hy naecnepausc
van pijnlijk nadenken, „ik moet den kunsthandelaar mede in 't
vertrouwen nemen, en dan kunnen wij zien, wat te doen. Het
voornaamste van dit geschenk is toch, dat het aquarel door Vero
nika geschilderd morgen by de feestgeschenken ligt?"
„Nu goed" vervolgde hij, toen de andere zwijgend en vol angst
toestemmend knikte, „ik bezit een gelijksoortig blad van Veronika,
niet minder schoon en kunstig dan dit, en door den kunsthande
laar zelf mij als een meesterstukje aangeprezen.
„Wanneer hy toestemt, zullen wij ruilen, daar hy, die dit moet
hersenen getuigden van hetgeen het arme kind te verduren
heeft gehad.
De stiefmoeder die bekend heeft, het meisje mishandeld
te hebben en tot hare verontschuldiging aanvoerde, dat
haar stiefkind snoepachtig en onzindelijk was, „uit het
huis babbelde" en daardoor haar, die driftig van aard en
bij ongesteldheden „in de war" was, tot zulke daden ver
voerd had is in voorloopige hechtenis gebracht.
Van welingelichte zijde verneemt de N. Veend. Crt.,
dat H.' O., te Buinen, als arrestant is weggevoerd naar
's Hage, beschuldigd van in drift een zijner vroegere
militaire superieuren een sabelhouw op het hoofd te hebben
toegebracht, waaraan deze thans moet zijn overleden.
Te Leeuwarden is overleden de lieer mr. P. Hofstede,
procureur-generaal bij het Hof aldaar.
Het bestuur der Banne Valkoog heeft, in overeen
stemming met dat van den polder Scliagerwaard, besloten,
om hij te hoogen waterstand de proef bemaling door de
machine van laatstgenoemde polder over een tijdvak van
5 jaren voort te zetten.
Als een bijzonderheid kan worden vermeld, dat de
kat van A. Nijholt te Oosterwolde een flinken haas heeft
gevangen en thuis gebracht.
Uit IJselstreek wordt dd. 9 dezer gemeld:
„Op het gebied van den veehandel is een toestand
geboren, die bij weinigen bekend is. De veeprijzen zijn
zoodanig gedaald, dat men over het geheel den inkoopprijs
van voor maanden nauwelijks kan terugkrijgen. Het vet
vee is zóó overvloedig en zoo goedkoop, dat de vaste
slagers onder verschillende voorwendsels tot alle prijzen
verkoopen moeten, anders worden zij door particulieren
gedwongen. Deze toestand bezorgt aan de magazijnen van
gedroogde vleeschwaren een overvloed, die ook de prijzen
van dit artikel doet dalen."
Bij de uitgevers S. en W. N. Van Nooten, te Schoon
hoven, verscheen dezer dagen de derde, herziene en ver
meerderde druk van Staring's lijst van alle binnen- en
buitenlandsche maten, gewichten en munten, zoowel de
vroegere als die van den tegenwoordigen tijd, met hunne
onderlinge vergelijkingen en herleidingen.
Deze nieuwe druk van dit hoogst practische en gunstig
bekende werkje is door eene alleszins bekwame hand her
zien en is vermeerderd met verschillende opgaven, die de
waarde er van verhoogen. Bij inzage van den inhoud en
ontvangen, er toch in 't minst geen schade bij lijdt. Later zal ik
Veronika zelf den kleinen ruil berichten, maar nu is er geen tijd te
verliezen geef mij het blad en laat mij beproeven, wat er aan
te doen is."
„God zij geprezen, Erwin," zeide tante Charlotte met een
zucht van verlichting opstaande, „zie, ik zou haar nooit met dat
ongeluksbericht onder de oogen durven komen. „De schrik is
mij door merg en been gedrongen, ik beef er nog van. Ik zal
eerst een tijd rust moeten nemen, wanneer ge weg zijt, voor dat
ik op mijn verhaal kan komen. En nu nog iets. Erwin gij
komt toch zeker morgen?"
Hij wees glimlachend op de prachtige bloemen.
„Dat is mijn adreskaartje, de bloemen kunnen haar toch niet
vragen, wat ik wensch te weten, 's Middags ben ik bij Marzdorf,
maar de avond is voor mij."
Zij knikte vergenoegd, en hij vertrok.
Toen hij thuisgekomen het aquarel, dat hij eenige weken ge
leden gekocht had, in de hand nam, vielen hem de woorden in
het oog, die hij toen, in een opwellend gevoel op de achterzijde
geschreven had, en die hem nu in eenige verlegenheid brachten.
Doch eens in een lijst gevat, zou niemand er iets van ver
moeden, en hij ging dus zelf naar den kunstkooper, om dit werk
in zijne tegenwoordigheid te laten doen, en zoo de woorden op
de keerzijde aan nieuwsgierige blikken te onttrekken.
Hij vond den kunsthandelaar, aan wien hij het onaangename
voorval wilde mededeelen, niet te huis. Een bediende liet het
stuk door een der werklieden van den winkel, in Erwins tegen
woordigheid, in een lijst zetten en scheen het voor een kopie
van het aquarel te houden, dat hier eenigen tijd geleden ver
kocht was.
Zoo scheen dus het onheil afgewend, en de jonge man dacht
nu nog maar alleen aan de vreugde en de hoop van den dag
van morgen. De korte tijd, waarin hij Veronika niet gezien
had, scheen hem lang en eentoonig toe; waarom dit herhaaldo
scheiden dan ook te verlengen, waarom zou het niet eindelijk
dag worden, eene heldere, zonnige dag?
Hij had aan zijn moederlijke vriendin bekend, welken stap
hij van plan was te doen, en zij, die Veronika kende en steeds
gadesloeg, zij zoude hem teruggehouden hebben, indien zij ge
vreesd had, dat hem eene teleurstelling wachtte.
Hij ontwaakte vroeg in den morgen, vroeger dan de sombere
Aprildag het wel verdiende, maar hij herinnerde zich, wat hij
zoo lang in vreemde landen vergeten had, dat het heden niet
alleen Veronika's verjaardag, maar ook de zijne was. Zoovele,
vele jaren had geen lieve, vriendelyke stem hem op dezen dag
geluk gewenscht, en daar de anderen het vergaten, vergat hy
het zelf ook, en die dag ging voorbij in den stroom der overige.
Nu gevoelde hij zich door eene nieuwe feestvreugde door
stroomen, zijne oogen straalden van nieuw ontwaakte hoop, en
Erwin telde de uren, die nog moesten verloopen, vóór hy het
geluk uit hare hand zou ontvangen.
Had hij verwacht dat men in het huis van Miirzdorf vergeten
zou, dat deze dag voor hem van feestelijke beteekenis was, dan
had hij zich vergist; men herinnerde er hem en anderen met eene
zekeren ophef aan, terwijl mevrouw van Miirzdorf aan het feestje,
dat zy bereidde, het karakter van eene intieme familicbij-
