RELRERSUHE
EK NIEUWED1EPER COURANT.
Nieuws- en AdverteetieliM voor Hollands Noorderkwartier.
1886. N°. 17.
Jaargang 44.
Zondag 7 Februari.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
PIA DE' TOLOMEI.
„Wij huldigen
het goede."
Verschijnt Dinsdag, Donderdag cn Zaterdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal0.90.
franco per post 1.20.
BUREAU: MOLENPLEIN.
Prijs der Ad ver tent iën: Van 14 regels 60 cents, elke
regel meer 15 cents. Groote letters naar plaatsruimte.
Voor winkeliers bij abonnement belangrijk lager.
Binnenland-
Het Ned. Am. Weekblad stelde onlangs voor om 20,000
onzer jonge, bekwame handwerkslieden, volkomen gezond,
van goed gedrag en drank vrij, te doen verhuizen naar
Amerika en Canada.
Nadat de Werkmansbode zelf reeds een waarschuwend
woord over dat voorstel had gezegd, bracht de heer C. N.
Gerritsen in het laatste nommer van hetzelfde Weekblad
zijne bezwaren te berde.
Wij ontleenen aan zijn artikel het volgende
„Laten wij nu eens zien wat er zal gebeuren met de
20,000 die naar een vreemd, hun volkomen onbekend land
trekken, waar een hun onbekende taal gesproken wordt
en de zeden en gewoonten zoo verschillend zijn van de
hunne.
Elk zou f 100.reiskosten ontvangen. Voor die som
kunnen ze de plaats hunner bestemming bereiken. Met
hun ledigen zak kunnen ze den tijd er niet van nemen,
om voor hun geschikt werk te zoeken; wat voorkomt,
moeten ze aanvaarden, en met het aangeboden loon zullen
ze, hoe gering het ook wezen moge, uit nood genoegen
moeten nemen.
Dat daar zoo gemakkelijk werk zou te vinden zijn, zien
wij dagelijks tegengesproken. De National Reformer bevat
o. a. het volgende bericht: „Uit de tabellen, verstrekt
door de New-York Commercial Agencv blijkt, dat, terwijl
in 1880 het aantal werklieden, dat in 21 Staten van Noorcl-
Amerika in fabrieken en werkplaatsen arbeid vond, 2,450,479
bedroeg, het nu 350,000 minder bedraagt, niettegenstaande
de enorme toeneming der bevolking, die in de laatste jaren
plaats vond. Uit het onderzoek, door het Agentschap in
gesteld, blijkt, dat 32 van de 272 groote katoenspinnerijen
het werk hebben gestaakt en 55 van de 187 wolkammerijen.
De wolfabrieken van New-Engeland hebben aan 21,000
werklieden ontslag gegeven en in Lowell County (Massa-
chusetts) alleen zijn 2300 werklieden minder in dienst dan
in 1884.
De meeste weverijen werken slechts drie-vierde van den
gewonen tijd. In den Staat New-York zijn 14,000 arbei
ders zonder werk. Loonen zijn 20 h 25 pCt. gedaald en,
volgens eene circulaire van de Fall-River-wevers, is de
9)
Door ERNST ECKSTEIN.
Met toenemende verbazing keek Ersilio hem aan.
„De zaak ia deze," vervolgde Ugo. „Nog voor den aanvang
der schermutseling, waarin Piero het leven liet, had hij aan
zyne zuster bericht gezonden, dat hij terstond na den heslissenden
slag, hetzy dc leliënhanier mocht zegepralen of niet, heimelijk
naar Siena zou komen, om haar cindelyk, na hunne jarenlange
scheiding, eens weder in zijne armen te kunnen sluiten. Heden
in ditzelfde uur wellicht is het lot beslistnog vóór
middernacht kan de tijding hier wezen, cn dan wacht Madonna
Pia te vergeefs. Zij zal zich ongerust maken. Zij zal navraag
laten doen en dientengevolge de vrceselijke waarheid eerder ver
nemen dan haar echtgenoot wcnscht. „Is dat duidelijk?"
„Zoo klaar als de dag."
„Goed. Gy, Ersilio, hebt in houding en voorkomen eene
wonderbare overeenkomst met Piero. Zoodra gij binnentraadt,
is het mij in het oog gevallen, hoewel de zon toch helder genoeg
door de vensters scheen. Kwaamt gy nu in uwen mantel gehuld
des nachts in het park, cn spraakt gij, zooals de omstandigheden
dit van zelf zouden eischen, niet anders dan fluisterend, dan
verwed ik er mijn hoofd onder, dat Pia de verwisseling niet
bemerkt, vooral omdat zij haren broeder in vele jaren niet gezien
heeft. Wij stellen den Capitano dus in de gelegenheid haar
langzamerhand voor te bereiden; bij den overspannen toestand,
waarin zy verkeert, zou het plotselinge doodsbericht haar al te
verpletterend in de ooren klinken. Wat dunkt u, Ersilio, zoudt
gij deze rol op geloofwaardige wijze kunnen vervullen?"
„Waarom niet? Indien ik werkelijk de eer heb op den door-
luchtigen heer te gelijken."
„Sprekend," betuigde Ugo. „Nu weder dit gebaar het is alsof
ik hem voor mij zie, den armen Piero de' Tolomei. Dus gij wilt
het wagen?"
„Zonder twyfel, uwe Hoogheid! Deel mij slechts mede wat ik
zeggen moet, en bepaal het uur en de plaats, die gij het ge
schiktst acht."
„Het onderhoud kan zeer kort zijn vijf minuten op zijn
hoogst, want Pia zal vreezen dat hare afwezigheid in het paleis
zal worden opgemerkt. Haren vader Gregorio, naar wien zij
u vragen zal, hebt gij gezien; omtrent het verdere de ver
houdingen in Florence, het verleden hier in Sicnna en wat dies
moor zy zal ik u later wel nader inlichten. Nu ontbreekt
ray de tijd. Kom twee uur vóór middernacht op het punt waar
de Lorenzo-straat op het Santa-Tercsa-plein uitloopt. Blyf tot
zoolang in de herberg en vermijd de nabijheid van Sor Donato
en de overige knechten. Het beste zou zijn den stalmeester nu
terstond te zeggen, dat gy van uw voornemen afziet."
„Zal hij dat maar zoo voetstoots gelooven?"
„Zeg dan maar dat ik u niet hebben wil! Uw gemis van alle
getuigschriften kom, gy zult er u wel uitredden! Ziedaar,
vijftig scudi handgeld; zoodra gij uwe rol als Piero gespeeld
hebt, zal ik u de andere helft in de herberg doen toekomen, en
met het geld tevens uwen reispas. Dan verlaat gy Sienna nog
in denzelfden nacht."
Ersilio nam het goud in ontvangst.
„Duizendmaal dank!" zeide hij, met een tevreden glimlachje.
„Piazza Santa-Teresa dus."
„Twee uur vóór middernacht."
prijs voor een stuk goed van 25 yards (22 meter) lang,
die 30 cents (75 cents Hollandsch) in 1873 was, nu slechts
18 cents (45 cents Hollandsch). Van de 1417 fabrieken
in de provincie Ontario, in Canada zijn er, 72 gesloten of
werken minder uren en 3089 werklieden zijn ontslagen,
terwijl 2470 slechts den halven tijd werken. In de provincie
Quebec zijn de loonen in de wol- en katoenfabrieken 10 pCt.
De National Reformer laat hierop volgen„In spijt dezer
herhaalde berichten omtrent slechte tijden in Canada en
Noord-Amerika, worden er toch nog steeds lichtzinnige of
domme menschen gevonden, die voortgaan het arme volk
tot verhuizing daarheen te bewegen."
De Staatscourant behelst het verslag der commissie
belast met het afnemen der examens ter verkrijging van
een diploma als stuurman aan boord van koopvaardij
schepen.
Dit verslag wordt met de volgende behartigenswaardige
woorden besloten:
„Hare indrukken resumeerende is de commissie ook nu,
evenals 7 jaren geleden na hare eenjarige ondervinding,
van oordeel dat vóór alles moet worden gestreefd naar
een doelmatige aansluiting van het zeevaartkundig onder
wijs aan het uitgebreid lagere, zoodanig dat een door-
loopende cursus worde gevormd en dat in verband hier
mede de regeling van het zeevaartkundig onderwijs bij de
wet, in afwachting waarvan nu reeds acht jaren lang van
staatswege gelegenheid wordt gegeven tot het verkrijgen
van een diploma als stuurman aan boord van koopvaardij
schepen, als een dringende eisch des tijds moet worden
ter hand genomen.
„Vooral met het oog op de toekomst, nu de strijd van
het bestaan overal en in alle vakken zooveel krachtiger
wordt aangebonden, is een voorziening in deze behoefte,
die met twee groote belangen in Nederland handel en
scheepvaart samenhangt, dringend noodig, wil de Neder-
landsche handelsvloot in het internationale verkeer een
standplaats blijven innemen, waarop hare traditiën en
natuurlijke aspiratiën haar aanspraak geven.
Z. M. de Koning heeft de gouden medaille van ver
dienste toegekend aan mevr. Frenkel-Bouwmeester.
„Ik zal op mijnen tyd passen! Maar nog iets, heer. Indien
Signora Pia mij voor haren moeder houdt, zal zy mij ook als
zoodanig behandelen. Zy zal mij omhelzen, kussen en het
zelfde van my verwachten."
Ugo wendde het hoofd af. Een kwellend gevoel van wrevel
maakte zich plotseling van hem meester en joeg hem eenen
gloeienden blos op de kaken. Aarzelend begon hij
„Ik moet bekennen dat deze mogelijkheid het eenige is wat
mij heeft doen twijfelen of mijne krijgslist wel geoorloofd was.
Maar daar is niets aan te doen. Wanneer Pia later te weten
komt.... dan zal zij zich wel wachten van de lief koozingen te
spreken, aan Piero toegedacht, maar eenen onbekende ten deel
gevallen. Neen, bezwaar zie ik cr niet in. In het uiterste
geval zal men vermoeden.... maar daarover hebt gy u niet te
bekommerenLaat u maar gerust welgevallen wat u beschoren
wordt, en wees niet te schuchter in het beantwoorden! Dat zou
haren argwaan kunnen wekken, want Piero was hartstochtelijk
van aard en hij beminde zijne zuster hoven alles."
De laatste woorden had hij op somberen, onderdrukten toon
gesproken.
„Zooals gij beveelt, heer," zeide Ersilio. „Gelukkig, dat ik
in dergelijke dingen geen nieuweling ben!"
Hij liet het goud, dat hij tot nu toe met welbehagen op de
vlakke hand had gewogen, voorzichtig in den zak van zijn wam
buis glijden, en verliet het vertrek.
„Ik laat my hangen," mompelde hij, terwijl hij de trap afging,
„als die doorluchtige Signor de' Falconari geen spitsboef'isWat
zijne bedoelingen zijn, kan ik natuurlijk niet doorgronden; maar
dat het niets goeds is vooral niet zijn eerbied voor het ver
langen van den Capitano daarop durf ik de hostie te nemen.
Nu, ik ben Goddank niet geroepen om den edelen heeren van
Siena hart en nieren te proeven, en derdehalf honderd seudi
voor zulk eene vastenavondgrap noem ik een buitenkansje van
belang! Een mensch moet toch maar gelukkig zijn! Nu ben ik
in een ommezien een rijk man en ik kus dc vrouw van den
Capitano naar hartelust bovendien! De week begint goed, dat
moet ik zeggen!"
Zoodra Ersilio zich verwijderd had, schoof Ugo de' Falconari
den grendel voor de deur en opende eene lraai bewerkte
schrijftafel, waarin allerlei brieven en documenten opeenge
stapeld lagen. Na eenig zoeken haalde hij uit eenen bundel
stoffige papieren een paar briefejs te voorschijn met het onder
schrift „Piero de' Tolomei." Met gloeiende wangen boog hij
zich daarover heen, en bekeek de letters met den ernst van den
geschiedvorscher, wiens taak het is eene gewichtige oorkonde te
ontcijferen.
Het waren duidelijke, met vaste hand geschreven gothische letters,
niet zoo gekruld en versierd als de smaak van dien tijd meebracht,
maar aan het antieke schrift herinnerend.
Ugo knikte weltevreden. Hem, den meester in de schryfkunst,
zou het gemakkelijk vallen, Piero's handschrift zoodanig na te bootsen
dat Pia er zich door liet bedriegen. Indien het niet anders kon, zou
hij desnoods eene lichte verwonding kunnen voorwenden, die het
houden van de pen bemoeilijkte.
Hij sloot de briefjes weer in de schrijftafel. Voorloopig kon
hij niets doen dan afwachten, want de inhoud van den brief,
dien hy wilde opstellen, zou grootcndeels moeten afhangon van
den uitslag van don heslissenden stryd. Tot zoolang dus geduld
Was de tijding eenmaal gekomen, dan had hij niet meer dan
een half uur noodig om het werktuig zijner wraakzucht in orde
Naar de Amsterdammer verneemt, is dit eenigszins onver
wachte besluit te wijten aan den indruk der laatste voor
stelling van „Deborali" te 's Hage.
De medaille werd jl. Donderdag avond, in de pauze der
voorstelling, aan mevr. Frenkel overhandigd door den
voorzitter van den Raad van Beheer van het Nederlandsch
Tooneel, den heer Schimmel.
Het dezer dagen in onderscheidene dagbladen opge
nomen bericht, als zou door den minister van Oorlog de
last zijn verstrekt om voortaan alleen onderofficieren met
een zeer gunstig gedrag voor zes jaren te reëngageeren,
en de zoodanigen, die in hun laatste dienstjaar politiekamer-
straf hebben ondergaan, voor reëngagement af te wijzen,
blijkt geheel uit de lucht te zijn gegrepen. Wij zijn ver
zocht, ten stelligste het bestaan van zulk een lastgeving
tegen te spreken. (Het Vaderland.)
Thans heeft ook mej. Schlingeman appèl aangeteekend
van het tegen haar door de rechtbank te Arnhem uitge
sproken vonnis wegens medeplichtigheid aan de poging tot
ontvoering der kinderen van den heer Hoek te Apeldoorn.
Het Hof te Amsterdam deed jl. Woensdag uitspraak
in de zaak tegen M. E. v. L. en A. v. R., het meisje en
de jongeling, die in de woning van de moeder van de eerste
te Haarlem eenige gouden voorwerpen stalen. Het meisje
wordt gestraft met 9 maanden cel, de jongen met 18 maanden.
Voor de Rechtbank te Amsterdam is jl. Donderdag
de zaak legen den sociaal-democraat Fortuyn, beschuldigd
van smaadwoorden gebezigd te hebben in een openbare
bijeenkomst tegen openbare autoriteiten. Het gold hier de
vergadering van 24 November jl.
Vier getuigen waren gedagvaardonder hen de verslag
gever van het Handelsblad en die van de Amsterdammer.
Het O. M. eischte schuldigverklaring en als straf f 250
boete, subsidiair twee maanden gevangenisstraf, plus de
kosten van het geding. Uitspraak over 8 dagen.
De beklaagde verdedigde zichzelf en ontkende de bedoeling
tot beleediging. Had hij in de uiteengejaagde vergadering
kunnen spreken, dan zou dit gebleken zijn.
Voor den op te richten Bond van Schutterij-onder
officieren in Nederland hebben zich uit 20 plaatsen reeds
300 deelnemers aangemeld. Met personen uit 10 ver
te maken.
En al te lang zou hij niet behoeven te wachten.
Nog eenmaal had hij zijn afschuwelijk plan in alle bijzonderheden
overdacht, cn zichzelven wegens zijne onvergelijkelyke scherpzinnig
heid geprezen, toen Giacomo, zijne kamerdienaar met sidderende
hand aan de deur klopte.
„Uwe Hoogheid," begon hij, toen Ugo hem verlof had gegeven
binnen te treden. „Signore de' Ricci komt in volle vaart aanrijden,
vergezeld van Guido de' Pescatori, zynen neef. Het schijnt dat de
heeren slechte tijding brengende lansknecht, die my tot u zond,
wilde niet recht voor de zaak uitkomen; maar ik geloof dat er bij
Colle een vreeselijke slag heeft plaats gehad.
De berichten, die Ugo de'Falconari kort daarna moest vernemen,
luiden werkelijk verpletterend genoeg.
Dienzelfdcn morgen in de vroegte had het Florontijnsche leger
langs de geheele linie het gevecht geopend. De Sieneezen, die
aanvankelijk met gunstig gevolg wederstand hadden geboden, waren
op den linkervleugel weldra zoozeer in de engte gedreven, dat zij
na eenige hopelooze pogingen moesten besluiten tot eenen terug
tocht, die spoedig in eene overhaaste vlucht ontaarde. De ruiter
benden van Gregorio de' Tolomei hadden intusschen eene zoowel
overlegde beweging gemaakt, dat zij by het dorpje Arana het
vluchtende voetvolk omsingelen konden. Zoo werd by na de geheele
linkervleugel van het Ghibellijnsche leger over dc kling gejaagd,
uiteengedreven of krijgsgevangen gemaakt. Het overige gedeelte
van het leger bood dank zij der doodsverachting van de Sie-
neesehe burgerij, aan wie ongetwijfeld de eer van den dag
toekwam vier uren achtereen wanhopigen tegenstand. Maar
de volgelingen der leliënbanier waren al te zeer in de meerder
heid al wat de Capitano bereiken kon, was een voortreffelijk
gedekte terugtocht, met slechts de helft van zijn leger.
Leone's brief vermeldde dit op korte en bondige wijze. Daarna
vervolgde hij
„Laat dit weinige u genoeg zijn, mijn waarde Ugo. Yoor
onze rust is het helaas te veel. Over een paar uren hoop ik
zelf te Siena te zijn. Maak het zorgwekkende van den toestand
in de stad bekend, en houd u dapper. De Florentynen zullen
ons spoedig genoeg op de hielen zitten. Blijf voorloopig rustig
gelijk de tyger, die zich tot den heslissenden sprong voorbereidt.
Mocht Taddeo de Ricci bij de aankomst van dezen tweeden bode
nog niet weer vertrokken zijn, dan kan hij zich de moeite van
den terugtocht besparen.
„Hoe snel is dit alles in zijn werk gegaan! Hoe geheel
overeenkomstig ons droevig voorgevoel en toch, hoe onver
wacht!
„Welnu, Siena kent zijnen plicht!
Leone."
Heden nog zou Pia haren gemaal dus wederzien.
Dat was de éénige gedachte, waarvoor er plaats was in Ugo's brein.
De razende ijverzucht op den benijdenswaardige, die nu Pia in
de armen zou sluiten en gelukkig zou zyn in het bewustzijn van
de onverdeelde liefde der bekoorlijke vrouw, drong al het overige
naar den achtergrond. Niet den strijd tegen Florence, niet de nood
zakelijkheid der verdediging, maar het koortsachtig verlangen naar
wraak was het eenige, waarmee de brief van den Capitana Ugo's
ziel vervuld had.
Wie weet echter of de jobstijding van de nederlaag bij Colle niet
meer invloed op Pia zou hebben, dan al zijne welsprekendheid.
Zij moest nu wel inzien, dat hare ure gekomen, dat het eens en voor
altijd gedaan was met de heerschappij van den Capitano. Leone'a
