323ste Staatsloterij. Eerste klasse.
ook anti-Synodalen. Ten behoeve van de godsdienstige
samenkomsten der nieuw te stichten gemeente zouden er,
naar ik hoor, twee kerken gebouwd worden, daar de ver
gaderingen in de lokalen natuurlijk niet van bl ij venden
aard kunnen zijn. liet spreekt van zelf, dat voor de uit
voering van al die plannen aanzienlijke geldsommen be-
noodigd zijn, doch die hoopt men ten volle te zullen vinden
uit de opbrengst der wekelijksche collecten, welker bedrag
nog steeds boven verwachting hoog schijnt te blijven, en
uit den steun van vermogende geestverwanten. Het komt
dus uit op hetgeen ik altijd verondersteld heb: een eigen
kerk stichten. Na de Afgescheidenen of Christelijk-Gere-
formeerden van 1833 en '34 krijgen we thans de anti-Syno
dale Gereformeerden van anno 1886. Hen hoorende spreken
en hunne geschriften lezende, die nu reeds een zeer om
vangrijke litteratuur vormen, bespeurt men aan alles, hoe
zij de vaste en zekere overtuiging koesteren, dat de toe
komst der kerk hun is. Zij gelooven, dat tal van gemeenten
gaandeweg hunne zijde zullen kiezen, en dat niet alleen
kleine plaatsjes als Kootwijk, Reitsum en dergelijken, maar
ook grootere gemeenten als Delft, Leiden en zelfs Den Haag
zich aan het Synodaal verband zullen onttrekken. De
uitkomst zal leeren, in hoever al die verwachtingen op
goeden grondslag berusten.
Nu ik toch op kerkelijk gebied gekomen ben, mag ik
den droeven slag niet onvermeld laten, door welken de
Iierv. gemeente hier ter stede dezer dagen getroffen is in
het overlijden van een harer meest gevierde predikanten,
Ds. N. H. De Graaf. Men vond hem des morgens dood
in zijne slaapkamer, nadat hij nauwelijks het bed had ver
laten. De Graaf was een opmerkelijk man, een hoogst
origineele figuur, die het zeldzame talent had om den
humor op den kansel te brengen. En toch was hij met
zijne hooge, kaarsrechte gestalte, zijn zilverwitte haren,
sprekend gelaat en donkere, doordringende oogen het type
van den prediker vol ernst en waardigheid. Maar hij bezat
tevens het eigenaardig geheim om te midden van het
ernstigste betoog, aan het slot van eene aangrijpende peri-
cope, eensklaps den toon zijner stem en de uitdrukking
van zijn gelaat geheel te veranderen en door eene verras
sende zinswending of een forsche paradox een onwillekeurig
glimlachje om de lippen zijner hoorders te brengen. Binnen
de wanden van het kerkgebouw moest het natuurlijk bij
het glimlachje blijven, maar overal elders zou zulk een
uiting van „sprudelnden" humor terstond met algemeenen
bijval en hilariteit zijn begroet. Daar kon men de bewijzen
van zien, als De Graaf eens in het Nut of de Hollandsche
Maatschappij eene lezing hield, als hij in de „Werkenden
Stand" het volk toesprak of ergens een gelegenheidsrede
hield. Dan kon men zich ieder oogenblik verlustigen in
de schitterende vonken van zijn vernuft, in de met attisch
zout besprenkelde ontboezemingen van zijn rijken en fijnen
geest. Doch op den kansel wist hij dat vernuft terstond
weder aan banden te leggen en de gedachten zijner hoor
ders bij het ernstig karakter van zijn onderwerp te bepalen.
Niettemin konden sommigen hem dat humoristische, ietwat
satirieke trekje toch niet recht vergeven en betwijfelden
zij eenigszins den ernst van zijn karakter, doch wie
De Graaf goed kende, wist wel hoe deze twijfelaars zich
in hem vergisten.
Doch vergissen is menschelijk! Ik heb het ook aan
mijzelven weêr ondervonden, toen ik, te haastig schrijvende,
in mijn vorigen Brief een onjuisten datum aangaf voor
onze aanstaande Tentoonstelling van voedingsmiddelen, die
hier het volgende jaar van Jtini tot September zal gehouden
worden. Gelukkig heb ik nog tijd voor dit berouwvol
erratumAmstelaar.
Binnenland.
Rijks-postspaarbank. De Minister van Water
staat brengt ter algemeene kennis, dat gedurende de maand
October 1886 zijn ingelegd en terugbetaald de volgende
bedragen, als:
Bedrag der inlagenf 526,397,07
u terugbetalingen394,998.84
Alzoo meer ingelegd dan terugbetaald f 131,398.23
Aan het einde der maand September 1886
was ten name der verschillende inleggers
ingeschreven f8,240,137.55
zoodat het gezamenlijk tegoed der inleggers
aan het einde der maand October 1886
bedroegf8,371,535.78
In den loop der maand October 1886 zijn 2622 nieuwe
spaarboekjes uitgegeven; 793 zijn er geheel af betaald, zoodat
er aan het eind der maand 134,828 in omloop waren.
Tweede Kamer. In zijne Memorie van antwoord
op het Voorloopig Verslag over zijn hoofdstuk der Staads-
begrooting, verklaart de Minister van Waterstaat dat de
Regeering geenszins kunstmatige opbeuring van den land
bouw beoogt, maar van de benoemde landbouw-commissie
onmisbare inlichtingen verlangt. Die commissie zal niet
blijvend zijn.
f Men schrijft on3 van Texel, dd. 27 dezer:
,/Aan den heer C. Flens, ambtenaar ten postkantore
alhier, is de waarneming opgedragen van directeur van
het postkantoor te O verveen."
Bij de jl. Donderdag door het bestuur det lokaal
spoorwegmaatschappij Hollands Noorderkwartier gehouden
aanbesteding der werken voor het vervaardigen, leveren en
stellen van den ijzeren bovenbouw van 12 vaste bruggen
in den lokaalspoorweg MedemblikHoorn, waren 13 in
schrijvingsbiljetten ingekomen. De hoogste inschrijver was
A. E. Stijkel, te Appingadam, voor f 11,991, en de laagste
de firma Rennebaum Co. te Cleve, voor f 8490. De
werken werden nog niet gegund.
Gisterenmorgen, even vóór twaalven, had op den
Korten Nieuwendijk te Amsterdam een ongeval plaats, dat
bij het drukke verkeer de ernstigste gevolgen had kunnen
hebben. In het huis No. 22, bewoond door den winkelier
in boter en kaas Helfterich, waren werklieden bezig met
het dak op te vijzelen, toen dit, waarschijnlijk door het
niet juist stellen van een der vijzels, inviel. Met zijn
geheele zwaarte neerkomende op den zoldervloer, die met
een aantal planken enz belast was, werd nu ook de daar
onder gelegen verdieping ineengedrukt, en het gevolg van
een en ander was, dat het geheele huis instortte. Alleen
de winkelverdieping bleef staan.
De straat was in een oogenblik met balken en steen
Dit bedrag verminderd met f 1, als te veel verantwoord.
blokken bedekt, terwijl de steiger, die voor liet gebouw
gestaan bad, in de winkelruiten van den heer Dc Bry aan
den overkant gevallen was en deze verbrijzeld had. Met
den meesten spoed rukte de brandweer aan ter opruiming
van liet puin, en reeds te half twee kon het verkeer over
den Korten Nieuwendijk als gewoonlijk plaats hebben.
Gelukkig werd niemand gekwetst.
Er is misschien geen tak van industrie, die door de
Zondagswet van den Minister Du Tour zóó zwaar zou
worden getroffen, als de diamant-industrie te Amsterdam.
Op dit oogenblik zijn aldaar 60 a 70 stoomdiamantslijperijcn
in werking niet 6 ii 7000 slijpers, die bun molens voor 12
achtereenvolgende uren daags huren. Dc slijpers hebben
weder hun verstellers, die bij den arbeid de behulpzame
hand bieden. Dan rekene men nog de klovers en snijders;
de bonderden meisjes, die als roosjesslijpsters in haar levens
onderhoud voorzien, om zich een denkbeeld le kunnen
vormen van de uitbreiding dezer industrie.
Hoewel nu in de laatste jaren ook Christenen het dia
mantwerkersvak zijn gaan beoefenen, heeft men hier toch
in de eerste plaats rekening te houden met de Israëlieten,
die circa van het geheele aantal der werklieden uitmaken.
Vandaar dan ook dat een bezwaarschrift, op deze over
wegingen gegrond, aan de Tweede Kamer is gezonden
door de heeren: B. B. Koch, A. J. Stokvis, N. Loopuit,
J. Zodij, A. Dc Casseres Jr., N. H. Kijl en M. Brandon,
bestuurderen der Vereeniging „Handwerkers-Vriendenkring"
te Amsterdam.
Der Maatschappij tot exploitatie van ijsbanen in Neder
land ontbreekt het niet aan voortvarendheid, getuige den
spoed, waarmede tot de aanbesteding der inrichting van
eene baan nabij 's Hage werd overgegaan, en de pogingen
door die Maatschappij aangewend, om zich de deelneming
te verzekeren van bekende schaatsenrijders aan de verschil
lende wedstrijden, die vanwege de Maatschappij zullen
worden uitgeschreven. Van de vermaarde hardrijders,
Pieter Bruinsma, Benedictus Kingma, Wijbe De Vries en
Rinke Van der Zee ontving het bestuur der Maatschappij
reeds de toezegging, dat zij op de eerste uitnoodiging ter
kampplaats zullen verschijnen; Axel Paulsen, die op het
oogenblik ongesteld is, en dus nog geen plannen voor zijn
wintertournee kan maken, en die bovendien reeds verschil
lende verbintenissen in Amerika heeft aangegaan, heeft zich
verontschuldigd.
Ook de heeren Hagen, Werner en Quilfelt zullen door
'het betuur worden uitgenoodigd, zich op de banen der
Maatschappij te meten.
Ongeveer tien jaren geleen werd aan de vrouw van
een schipper te Noordwijk een halsketting met gouden slot
ontstolen, zonder dat de schuldige werd ontdekt. Verleden
Zaterdag nu begaf de vrouw zich ter kerk en liet zij haar
dochtertje op het huis passen; deze hoorde in de afwezig
heid harer moeder de huisdeur openen en weder dichtslaan,
zonder iemand te zien. Toen de moeder tehuis kwam, stootte
zij met den voet iegen een voorwerp, en wie schetst hare
verbazing, toen zij bij het oprapen haren koralen ketting
terugvond, zorgvuldig in een doekje gewikkeld en in den
zelfden staat als zij dien vermist had.
Dezer dagen heeft ten huize van den lieer M. Prins,
te Groningen, de eerste algemeene vergadering van de leden
der Vereeniging „Het Nëderlandsch Poland-China-Varkens-
Stamboek'' plaats gehad. In die vergadering is o. a. aan
bet bestuur vrijheid gegeven om, indien de wenschelijkheid
daarvan blijkt, ook andere dan Poland-China-varkens in
het Stamboek op te nemen en dientengevolge het Poland-
China-Varkens-Stamboek te veranderen in een „Nederlandsch
Varkens-Stamboek." Voorts is een definitief bestuur benoemd.
Gekozen werden: tot voorzitter de beer Ebels, tot vice-
voorzitter de heer Pesman, tot secretris-penningmeester
de heer Velthuis, tot vice-secretaris-penningmeester de heer
L. Wiersum, alle vier tot dusver in het voorloopig bestuur
die betrekkingen waarnemende, en tot lid van het bestuur,
in plaats van den heer Reddingius, die bedankt heeft, de
heer P. M. Bos.
Een staaltje van bijgeloof in 't hart van
Holland. Bij Houtrijk en Polanen, een weinig afge
zonderd van het dorp, staat een arbeidershuisje, waar het
spookt, en wel in zulk een mate, dat er nu in den tijd
van drie weken vier gezinnen in en uit getrokken zijn.
Wachters, door den eigenaar 's nachts in de woning geplaatst,
zijn er uitgevlucht, en sinds dien tijd staat de woning
gratis ter bewoning. Geen liefhebber heeft zich intusschen
nog opgedaan.
De heer Roulleaux, lid der Fransche Kamer voor de
Orne, van iemand vernomen hebbende, dat een zijner poli
tieke tegenstanders zijnen hond naar hem genoemd heeft,
schrijft daarover het volgende:
„Mijn waarde heer! Ik trek het mij volstrekt niet aan,
dat een hond mijn naam draagt. Ik houd veel van honden
het zijn meest verstandige, goedaardige dieren. Laat dus
de beminnelijke republiekein ten uwent zijn hond Roulleaux
blijven noemen. Wèl zou ik het mij aantrekken en het
zou mij tot eene vervolging in rechten dwingen, als de
eigenaar van den hond mijn naam zelf aannam, want dan
zou die gedragen worden door een uil. Geloof mij," enz.
Men leest in 't Weekblad van het Recht het volgende:
Een niet onbelangrijke rechtsquaestie werd onlangs te
München in drie instantiën behandeld. Het paard van N.
geraakte met den hoef gekneld in een rail van den paarden
tram en verkreeg daardoor een zoodanige beenbreuk, dat
het moest worden afgemaakt. De eigenaar sprak de Mün-
chener Tramweg-Maatschappij aan tot een schadevergoeding
van 1600 mark. Deze verdedigde zich met een beroep
op de haar verleende concessie, door welke zij gerechtigd
was de lijn te leggen en den dienst te regelen zooals zij
dit gedaan had. Daardoor kon van inbreuk op de rechten
van derden geen sprake zijn. Uit een geoorloofde handeling
kon geen aansprakelijkheid voor nadeel door een derde
geleden, voortvloeien.
Van de zijde van den eigenaar van het paard werd daar
tegen liet volgende aangevoerd. Het recht van het publiek
op vrij verkeer in de straten is ouder dan dat van de
gedaagde Maatschappij, en is niet van eenige concessie
afhankelijk. De concessie nu gaf wel de maatschappij het
recht, om de lijn te leggen, maar zij kan op het private
recht geen inbreuk maken en heeft dat ook niet willen doen.
Geoorloofd is de door de gedaagde in het leven geroepen
toestand alleen tegenover de verleende concessie, niet tegen
over derden, welker rechten door de concessie niet kunnen
worden veranderd. En nu de maatschappij niet heeft be
streden, dat bij een wijdte der rails van 30 mm. het alles-
ins mogelijk is, dat een paard met den hoef daarin be
kneld raakt, moet inbreuk op de rechten van derden en
schuld aan zijde der maatschappij worden aangenomen.
Met dit laatste stelsel heeft het hoogste rechtscollege te
München, het Landesgericht van het Koninkrijk Beieren
zich vereenigd. De door de Tramweg-Maatschappij inge
stelde revisie werd verworpen.
Buitenland.
Het blijkt, dat in Bulgarije de behartiging der belangen
van de Russische onderdanen opgedragen is aan de Duit-
sche consuls en in Oost-Rumelië aan de Fransche consuls.
Dit is niet geschied om beide partijen te vriend te houden,
doch alleen omdat er in laatstgenoemde provincie geen
dergelijke Duitsche ambtenaren zijn; anders zou Rusland
zijn traditien getrouw gebleven zijn en ook daar Duitsch-
land, als den bevrienden nabuurstaat, daartoe aangezocht
hebben.
Generaal Kaulbars, die uit Sofiia naar Ivonstantinopel
ging, is thans naar St. Petersburg ontboden, om daar
mondeling verslag van zijn bevindingen te doen.
De Sultan van Turkije verleende hem audiëntie en stelde
hem het grootkruis der Medjidie-orde ter hand.
De Engelsche Regeering heeft eene bijzondere com
missie benoemd tot het instellen van een onderzoek betref
fende de talrijke mishandelingen, welke door vreemde
visschers in de Noordzee op Engelsche visscherlieden ge
pleegd worden. De commissie begeeft zich naar Lowestoft
en andere voorname visscliersplaatsen, ten einde van de
berichten en klachten kennis te nemen.
In de troonrede, waarmede jl. Donderdag te Berlijn
de Rijksdag geopend werd, wordt het wetsvoorstel betref
fende het leger gemotiveerd, met verwijzing naar de ont
wikkeling der strijdkrachten van de naburige Rijken.
Voorts wordt in de troonrede gezegd, dat de betrekkingen
van Duitschland met alle buitenlandsche Staten vriend
schappelijk en bevredigend zijn. Duitschland's staatkunde
heeft bestendig ten doel, niet alleen voor Duitschland den
vrede te bewaren, maar ook tot behoud der eensgezindheid
van alle mogendheden den invloed te doen gelden, welke
de Duitsche politiek wegens liefde tot den vrede, algemeen
vertrouwen, ontstentenis van eigenbelang bij de hangende
kwestiën, en inzonderheid wegens de nauwe vriendschaps
banden van den Keizer met beide naburige Hoven verbindt.
De aangekondigde ontwerpen zijn reeds bekend. Vermel
ding verdient de verklaring, dat de Regeering, ondanks de
dringende noodzakelijkheid, van de hervorming der belas
tingen, waarnaar zij tot dnsver getracht heeft, zoolang wil
afzien totdat die noodzakelijkheid ook in den boezem des
volks zal erkend zijn en dit door de verkiezingen blijken
zal. De middelen, bij het wetsvoorstel betreffende het leger
vereischt, zullen door verhooging der matriculaire bijdra
gen en langs den weg van het crediet moeten gevonden
worden.
Het electrisch licht in den fakkel van Bartholdi's
reuzenbeeld te New-York is den 22 dezer voor het eerst
door het bestuur der haven verlichting ontstoken. Sedert
de inwijding hadden bureaucratische belemmeringen zulks
verhinderd, en het schijnt veel moeite gekost tc hebben
om het zoover te brengen. Het licht is slechts flauw. Een
sterk licht wordt echter op dit punt door de zeevaarders
niet wenschelijk geacht.
Volgens berichten uit St. Petersburg is daar dezer
dagen veel sneeuw gevallen en vriest het reeds beduidend.
Generaal Kaulbars bedankt in de Now. Wrenra al
zijn buitenlandsche vijanden voor de vele anonieme brieven,
die hij in den laatsten tijd ontving. Zij leveren hem, zoo
verzekert hij, een aangename lectuur op en hebben de
postzegel-verzameling van zijn dochter aanmerkelijk verrijkt.
Benoemingen, enz.
Aan den heer rar. M. A. Kluppel, griffier bij de Arrondisse-
ments-rechtbank te Alkmaar, is pensioen verleend ad f1935 's jaars.
De luitenant ter zee 2de klasse W. J. G. Umbgrove en de
adelborsten 1ste klasse Jhr. G. C. Quarles van UfFord, F. C.
W. Moorrees, G. K. Graaf van Hogendorp, A. F. J. Iloms-
wincbel, A. H. Baron van Heerdt tot Eversberg en J. F. Nijland,
uit West-Indië teruggekeerd, zijn op non-activiteit gesteld.
De luitenant ter zee 2de klasse L. A. Van Aspcren van der
Velde wordt, ter zake van in doch niet door den dienst ontstane
lichaamsgebreken, met ingang van 1 December a. 8., voor den
tyd van vijf jaren op pensioen gesteld, ad f 800 's jaars.
De officier-machinist 2de klasse J. A. Goetz wordt met den
16 December a. s. geplaatst bij den Marine-torpedodienst.
Met ingang van 1 December a. s. is de machinist der 2de
klasse bij de Kon. Marine J. Maandag bevorderd tot machinist
der 1ste klasse.
De bij het korps mariniers nieuwbenoemde 2de luitenant-
kwartiermeester J. H. P. Bakker wordt in functie gesteld op
het bureau van den kapitein-kwartiermeester van het korps te
Amsterdam.
Visch berichten.
Honderd korders en beugers brachten jl. Woensdag 30 tot 300
8chelvisschcn, 2 tot 20 kabeljauwen, 4 tot 10 roggen, 20 tot 120
groote, 30 tot 100 kleine tongen en 2 tot 12 mandjes kleine
schol ter afslag; schelvisch gold f 30.k 33.50 bet honderd,
kabeljauw f 1.85, rog 65 a 70 cents, groote tong 40, kleine idem
6 k 20 cents per stuk, en kleine schol f 1.30 k 3.25 per mandje.
Jl. Donderdag kwamen binnen de sloepen Adriana Lumina,
schipper De Korte, Presto H, schipper Zwartveld en Pollux,
schipper Groenendijk, te zamen met 2500 levende en 600 doode
schelvisschen, 100 levende en 280 doode kabeljauwen, 36 levende
en 40 doode lengen en 9 ben vleet, terwijl door eene schuit
van Terschelling 1000 schelvisschen, en door 66 korders en
beugers 30 tot 100 schelvisschen, 1 tot 4 kabeljauwen, 25 tot
240 groote, 30 tot 130 kleine tongen, 5 tot 10 roggen en 1 tot
6 mandjes kleine schol werden aangebracht; levende schelvisch
gold ter afslag f 22.50 h f 31.—, doode idem f 5 het honderd,
levende kabeljauw f 2.70, doode idem f 1.40 a 85 cents, levende
leng f 1.45, doode idem 80 cents, groote tong 25 h 30, kleine
idem 5 a 20 cents, rog 60 cents per stuk, vleet f 10.50 per ben
en kleine schol f 5 k 2.60 per mandje.
Gisteren kwam binnen de sloep Watergeus, schipper Van der
Steen, met 90 levende, 230 doode kabeljauwen, 8 lengen en 1800
doode schelvisschen, terwijl door 53 korders en beugers 30 tot 100
schelvisschen, 650 groote, 400 kfeine tongen, 30 roggen en 2 tot 8
mandjes kleine schol werden aangevoerdlevende kabeljauw gold
ter afslag f 2.15 k f 2.50, doode idem f 0.85 5, f 1.25, leng
f 1.30 per stuk, levende schelvisch f 22.ii f 27.50, doode idem
f 4.50 't honderd, groote tong 25 h 35 cents, kleine idem 5
20 cents, rog 63 cents per stuk en kleine schol f 1.65 h f 3.75
per mandje.
Vierde lijst. No, 19918 i 400. No. 20513 f 200.
