arbeiders zoo verbazend groot is. Minder verklaarbaar acht
ik het, dat de monstermeeting weer is uitgeloopen op een
middel, dat in de uitkomst nu reeds zoo dikwijls ondoel
treffend en onpractisch is geblekenhet schrijven van een
brief aan den burgemeester. Begrijpen die lieden dan niet,
dat, als het van onzen burgervader persoonlijk afhing, er
niet één werklooze meer in heel Amsterdam zou zijn?
Neen; en zoo begrijpen zij evenmin, dat de Burgemeester,
hoe „veelvermogend" zij zijn invloed in hun schrijven ook
noemen, slechts een beperkte macht heeft, als uitvoerder
van de door den Gemeenteraad genomen besluiten, en ten
opzichte van het beheer der gemeentebelangen volstrekt
niet eigendunkelijk alles doen of laten kan wat hij wil en
wat men van hem vraagt.
Maar ik moet uit de socialistische en arbeiderskringen
nog even overstappen op tooneelgebied - om een treurige
reden. De heer Van Lier, de knapste en handigste theater
directeur uit heel ons land, is Vrijdag overleden en Maandag
door zijne tallooze vrienden en vereerders plechtstatig
grafwaarts geleid. Wat ondernemingsgeest en techniek
aangaat, is het afsterven van ,/den ouden Bram Van Lier,"
zooals hij in de tooneelwereld vaak genoemd werd, een
onherstelbaar verlies voor de kunst. Zijn naam werd in
het gansche land steeds in één adem genoemd met dien
van onze grootste tooneelspelersja, tegelijk met allen,
die aan ons nationaal tooneel in de laatste jaren iets groots
en goeds gegeven hebben. Abraham Van Lier heeft de
planken bijna nooit betreden, maar toch behoorde hij bij
het tooneel, want hij had zijn leven aan den bloei der
tooneelspeelkunst in ons vaderland gewijd. Allen, die in
het buitenland uitmunten of uitgemunt hebben, zijn in zijn
schouwburg opgetreden en met trots mocht hij het
zeggen in zijn schouwburg het eerst, terwijl hij er
directeur van was. Zulke energieke mannen laten bij hun
heengaan een ledige plaats achter, die moeilijk te vervul
len is. A m s t e 1 a a r.
Binnenland.
Jl. Woensdag was het tachtig jaar geleden, dat
Leiden door de bekende ramp, tengevolge van het springen
van het kruitschip, getroffen werd. Van hen, die van
onder de puinhoopen werden gered, is nog slechts de
94jarige weduwe Knotter, geboren De Vroede, in leven.
In den avonddienst werd het feit Woensdag in de Hoog-
landsche kerk op godsdienstige wijze herdacht.
Naar men weet, is het plan geopperd om op de thans
in een park herschapen Ruïne, welke aan die ramp haar
ontstaan te danken heeft, een naald of een gedenkteeken te
plaatsen.
Tweede Kamer. Het sectieverslag is verschenen
over het voorstel Schaepman tot wijziging van art. 194 der
Grondwet.
Hulde brengende aan den voorsteller, achtten verscheiden
leden de kans op aanneming gering èn omdat het niet
collectief van de rechterzijde kwam èn wegens de toe
voeging eener bepaling, die voor de meeste voorstanders
der schoolwet principieel bezwaar moest opleveren.
Andere leden, voorstanders van het voorstel, achtten het
ontijdig en meenden dat eerst het kiesrecht moest zijn gere
geld. Een derde groep van leden vond het voorstel ver
dienstelijk.
Zeer vele leden hadden overwegend bezwaar tegen den
inhoud van het voorstel, voor zooveel het vergoeding vraagt
voor kinderen van bedeelden of onvermogenden in door
hen verkozen scholen.
Dit zou in practijk een door niets gewettigd privilege
zijn aan bijzondere scholen.
Vele andere leden zagen in het voorstel slechts een
minimum en achtten de vijfde alinea billijk en wenschelijk.
In het wetsontwerp tot verzekering eener betere heffing
van accijns op het zout wordt voorgesteld bevoegdheid te ver-
leenen tot vrijdom van accijns voor zout, benoodigd voor
het maken van boter en kaas, die naar het buitenland
worden uitgevoerd.
In de laatste zeven maanden van het jaar 1886 heeft
het effectenzege], onder vigeur der nieuwe wet, ruim 5 ton
opgebracht. De opbrengst van dit recht was vroeger, toen
slechts enkele buitenlandsche effecten gezegeld werden,
zeer ongelijk; tusschen 1880 en 1885 variëerde het van
35 tot 110 duizend. Neemt men van deze cijfers het
gemiddelde, dan komt men voor de bedoelde 7 maanden
tot eene opbrengst van ongeveer f 40,000, en dus tot eene
vermeerdering van opbrengst, onder den invloed der nieuwe
wet, van f 460,000 470,000.
Te rekenen van af 16 dezer, zullen de nagemelde Rijks
telegraafkantoren op Zon- en feestdagen open zijn, als volgt:
Medemblik, Rijp en Winkel, van 8 tot 9 ure voor- en
van 1 tot 3 ure namiddags;
Barsingerhorn, van 8 tot 9 ure voormiddags;
Wieringen, van 1 tot 3 ure namiddags;
Wieringerwaard, van 8 tot 9 ure voor- en van 1 tot 2
ure namiddags.
Jl. Donderdag werd door den rechter-commissaris
bij de arrondissements-rechtbank te Alkmaar bevel tot voor-
loopige aanhouding verleend tegen F. PI. te Franeker,
in zijne kwaliteit van vertegenwoordiger der Alkmaarsche
Meelfabriek, verdacht van verduistering van hem toever
trouwde goederen. Hij werd, terwijl hij zich te Alkmaar
bevond, door de politie aangehouden.
Onder de vanwege de politie te Alkmaar gepubliceerde
lijst van gevonden goederen, komt ook voor een na afloop
van de laatste kaasmarkt aldaar gevonden stapel kaas.
Prof. Ph. Suringar, emeritus hoogleeraar in de
geneeskunde, is gisteren nacht, in den ouderdom van 74
jaren, te Amsterdam overleden.
Uit Oldenzaal meldt men, dd. 10 dezer, aan de
Zwolsche Crt.:
Heden avond trad de heer dr. H. J. A. Schaepman,
lid der Tweede Kamer, in de Groote Sociëteit als spreker
alhier op.
Een talrijk publiek was opgekomen om den gevierden
redenaar te hooren.
Voor dat spreker met zijn onderwerp een aanvang nam,
verklaarde hij, het zich tot een eer te rekenen, in deze
gemeente te mogen optreden. Oldenzaal toch was de plaats,
waar hij zijne eerste opleiding ontvangen had, was de plaats,
welke hem tal van aangename herinneringen in den geest
terugriep, waaraan hij veel te danken had.
Nu ging spreker tot zijn onderwerp overhet kiesrecht.
Om een goed begrip van kiesrecht te krijgen stelde hij
voorop, dat men een goed denkbeeld van parlementairen
regeeringsvorm moet hebben. In eiken Staat, zoo ging hij
voort, heeft men met twee feiten rekening te houden. In de
eerste plaats met het gezag, d. w. z. in eiken Staat, waar geen
republikeinsche regeeringsvorm is, de Koning, de Vorst.
De Koning is de hoogste vertegenwoordiger van het gezag.
Hij heeft het recht te beschikken over oorlog en vrede.
Hij staat aan het hoofd van leger en vloot en voor het
innerlijke van den Staat neemt de Koning de eerste plaats
in door eer, door roem, door glorie. Hij is de drager van
het recht, doch gebonden door de wet. Hij heeft het recht
van gratie en staat dus vrij, is dus door niets gebonden.
Het tweede feit is het volk. Onder het volk verstaat
spreker evenwel niet, wat daaronder meestal verstaan wordt,
namelijk de socialisten.
Neen, het volk is een historisch feit, is een wording,
dat krachtens historie bestaat, dat zich gevormd heeft onder
oorlogen, onder inlandsche twisten en partijschappen, dat
zijn eigen taal heeft. Het volk is de drager van vrijheden
en rechten, die boven partijschappen staan, het bezit zijn
eigen glorie, zijn eigen recht, soms met geweld gewonnen,
maar thans wet geworden.
Spreker schilderde daarna in prachtige, breede trekken
de beteekenis van het volstrekte koningschap en van den
parlementairen regeeringsvorm. In stoute taal en schoone
bewoordingen toonde hij daarbij aan, hoe uit de Fransche
revolutie een parlementaire regeeringsvorm voor heel Europa
ontstond.
Daarop kwam hij tot zijn gekozen onderwerp en stelde
de vraag: Is een ruime uitbreiding van het kiesrecht ge-
wenscht. Deze vraag beantwoordde hij toestemmend, daarbij
aantoonende, dat uitbreiding van het kiesrecht gewenscht,
algemeen stemrecht niet wenschelijk is. De plotselinge
overgang van het beperkte stemrecht zou zeer nadeelig
werken en eerder groote verwarring stichten. Nog temeer
was spreker tegen het algemeen stemrecht, omdat het de
eisch is van een partij, die zich niet zoozeer op staatkundig,
dan wel op sociaal gebied beweegt.
Uit het algemeen stemrecht zou voor laatstgenoemden
ongetwijfeld teleurstelling volgen.
Met eenige voorbeelden toonde de heer Schaepman ver
der aan, dat de plotselinge overgang van beperkt op alge
meen stemrecht nadeelig zou werken. Toch achtte spreker
een ruimer uitbreiding van het kiesrecht noodzakelijk. Het
volk moet zooveel mogelijk vertegenwoordigd worden. De
geest van het volk moet in de vertegenwoordigers leven,
daardoor zal de vertegenwoordiging in kracht en het land
in eer en aanzien winnen.
De heer Croonen betuigde uit aller naam den heer
Schaepman dank voor den genotvollen avond.
Tegen 2 Mei a. s. is een bedevaart uit Nederland
naar Lourdes georganiseerd. Yan de verschillende plaatsen
in ons land zullen de pelgrims zich te Roosendaal veree
nigen, om vandaar de reis per extra-trein te vervolgen.
De terugkeer in Nederland zal den 13 Mei daaraanvol
gende plaats hebben.
Te Amsterdam is het plan ontworpen tot stichting
van een „Noordhollandschen Schuttersbond." Op Maandag
17 dezer zal aldaar eene bijeenkomst plaats hebben, waarin
tot stichting van den Bond zal worden overgegaan. De
Weerbaarheids-Yereenigingen in deze provincie zijn uitge-
noodigd, om zich, ieder door twee afgevaardigden, op die
vergadering te doen vertegenwoordigen.
De Arrondissements-rechtbank te 's Hage veroordeelde
jl. Donderdag den landbouwer onder Soeterwoude, die de
koeien van een confrater wederrechtelijk molk, tot eene
maand gevangenisstraf.
Domela Nieuwenhuis zal, naar men verneemt, zijn
straf ondergaan in de cellulaire gevangenis te Utrecht.
Volgens opgaaf van de Oestercultuurmaatschappij
„De Schelde" zijn in 1885 ruim 2,4 millioen kilogram
oesters uit Zeeland met den Staatsspoor verzonden, waarvan
ongeveer de helft naar Engeland, een vierde naar Duitsch-
land, bijna een zesde naar Frankrijk en België. Het geheele
cijfer was aanmerkelijk hooger dan in een der zeven vorige
jaren; in 1876 werd echter 460,000 kilogram meer vervoerd.
Daar 1200 oesters gemiddeld 85 kilogram wegen, zijn in
1885 ruim 34 millioen stuks verzonden. De middenprijs
was f 55 per 100 kilogram, zoodat deze tak van nijverheid
ongeveer f 1,875,000 heeft opgeleverd, behalve wat op
andere wijzen dan over den spoorweg is vervoerd en dat
omstreeks een derde van het genoemde bedraagt.
Te Nijmegen is een tehuis en logement voor vrouwe
lijke dienstboden geopend. Daarin hebben eiken avond
dienstboden, die uitgaan, vrijen toegang, terwijl anderen,
die buiten betrekking geraakt zijn en niet bij verwanten
of bekenden een passende huisvesting kunnen vinden er,
tegen een geringe vergoeding, verblijf kunnen houden.
Men schrijft uit Rotterdam, dd. 14 dezer, aan het Hld
„Naar aanleiding van de weder ingevallen vorst, bezoch
ten wij hedenmorgen opnieuw de banen bij Slikkerveer,
waar in den afgeloopen nacht het ijs tot eene dikte van 8^
duim aangevroren is. De schoone ijsvlakte heeft betrekkelijk
weinig door den dooi geleden.
Bij vriezend weder worden de banen morgen voor het
publiek toegankelijk gesteld; men zal de bezoekers uitnoo-
digen vooral de hardrijdersbaan (tot heden voor het publiek
gesloten) te berijden, opdat het ijs van die baan geheel
geëffend worde. Tal van werklieden zijn heden reeds bezig,
zooveel mogelijk de ongelijkheden van het ijs weg te maken.
De juiste data der aanstaande wedstrijden zijn nog niet
op te geven; heden vergadert de commissie, om daarom
trent eene beslissing te nemen, zoodat ik u van avond of
morgen zal kunnen seinen.
Paulsen is naar Amerika vertrokken, wegens een contract
met de commissie der te houden hardrijderijen in Canada.
Hagen zal, wanneer de wedstrijden hier doorgaan, in ieder
geval komen, in spijt van de hardrijderijen te Hamburg,
waar de uitgeloofde hoofdprijs slechts f 90 bedraagt.
De Engelschen, die tot gisterenmorgen te Rotterdam
gebleven waren, zijn vertrokken. De heer Goodman echter,
de secretaris van de „English Skating-Association," heeft
beloofd met vijf deelnemers te zullen terugkeeren, zoodra
de wedstrijden weder afgekondigd worden.
De komst van H. M. is nog niet officieel, wel officieus
bekendeen tent wordt reeds in gereedheid gebracht, terwijl
een speciale aanlegplaats, in de onmiddellijke nabijheid
van de banen, H. M. in staat zal stellen zich rechtstreeks
per slede naar haar verblijf te begeven.
De wind blijft uit het noord-oosten blazen; de hemel,
ofschoon een weinig zwaar, belooft, volgens eenige Slikker-
veersche weerkundigen uit den boerenstand, fiksche vorst.
Laat ons dus maar hopen, dat de natuur ons thans niet
weder zal verlaten, en tevens dat het telephoonkantoor
(telegrafische verbindingen) van Slikkerveer naar Ridder
kerk nog vóór de wedstrijden geopend zal worden."
Als eene zeldzaamheid in dezen tijd des jaars wordt
gemeld, dat te Zijderveld (bij Vianen) bij den landbouwer
W. v. M. reeds eene hen hare vleugels over een broedsel
kuikentjes uitspreidt. Bij verscheidene landbouwers in die
streek zitten reeds hennen te broeden en over weinige
weken zijn honderd en meer kuikentjes op een boerenerf
daar niets vreemds.
De aankweeking dezer diertjes levert veel winst op,
aangezien zij, als zij 8 of 10 weken oud' zijn, voor f 1.50,
soms voor f 1.60 per stuk onder den naam „piepkuikens"
verkocht worden. Na Paschen daalt gewoonlijk de prijs
langzamerhand tot op ongeveer de helft. Menig landbouwer
maakt in het voorjaar met deze eenvoudige kweekerij in
eenige weken meer dan f 100 zuivere winst.
In de rede, waarmede de heer D. K. Wielenga op
21 December jl. het rectoraat bij de Theologische School
te Kampen heeft overgedragen, sprak hij over doleerende
kerken. O. a. maakte hij de opmerking, dat de pas opge
treden Nederduitsche Gereformeerde kerk te Amsterdam
zich wel „doleerende kerk" noemt, maar dat dit in strijd
is met de geschiedkundige beteekenis van die woorden, als
in de dagen van Gomarus. Want „het eigenlijk karakter,
breuke met de bestaande plaatselijke kerk, met handhaving
van het kerkverband, derft zij. Met dat verband heeft ze
gebroken." De nieuwe Nederd. Geref. kerk te Amsterdam
is, volgens den redenaar, „in betrekking tot het Herv.
kerkgenootschap, eene afgezonderde, eene afgescheidene
kerk evenzeer als de Geref. kerken dat waren in betrekking
tot de pauselijke hiërarchie."
Een IOjarig jubilé. Jl. Donderdag was het tien
jaren geleden, dat de eerste heipaal in het terrein geslagen
werd, voor den bouw van het Rijksmuseum te Amsterdam.
En men werkt er nog steeds aan.
De Société Fran5aise d'hygiène heeft de volgende
prijsvraag uitgeschreven: „de zittende levenswijze in de
scholen en de overlading van den geest bij het hooger en
het speciale onderwijs." Het eerste gedeelte van den arbeid
moet feiten en waarnemingen bevatten. Het tweede moet
de nadeelen van de tegenwoordige methode, alsmede mid
delen en wegen ter verbetering van de schoolhygiëne aan
de hand doen. De antwoorden mogen niet grooter zijn
dan 42 tot 46 octavo bladzijden.
Belooningen: 1 gouden medaille ter waarde van 500 francs
en 2 zilveren dito ad 150 francs. Vóór 1 April 1887 de
antwoorden in te zenden aan het algemeen secretariaat der
vereeniging, Rue du Dragon 30, te Parijs.
Op de paardenmarkt, den 6 dezer te Jever (Olden-
burg) gehouden, waren vele kooplieden, vooral Duitsche,
Belgische en Hollandsche, en ook, maar minder, Fransche
aanwezig. De handel in paarden van weelde was goed,
bij prijzen van 1000 tot 1500 mark. Zware werkpaarden
werden met 800 tot 1100 mark betaald. Jonge paarden
waren moeielijk verkoopbaar.
De Nederlandsche vice-consul te Birmingham heeft
de aandacht gevestigd op eene zich noemende „Conkling
Watch Manufacturing Company" aldaar. Ongeveer 200 a
300 brieven, laatstelijk van het vasteland aan dat adres
verzonden, zijn aan het Postkantoor te Birmingham terug
gehouden, daar de zekerheid was verkregen, dat de zich
noemende „Company" door een zwendelaar wordt vertegen
woordigd.
Ongeveer twintig dier brieven, hier te lande afgezonden
en inhoudende kassiers- of orderbriefjes ten bedrage van
ongeveer 30 p. st., zijn aan de afzenders teruggezonden.
In de Banier van Woensdag 22 December 11., No. 102,
kondigt de Company onder het opschrift Belangrijk voor
iedereen en het onderschrift Conkling Manufacturing Com
pany, 55 Almastreet, Birmingham, (Engeland), zilveren en
gouden remontoirs ten verkoop aan, met vermelding der
prijzen en de bijvoeging „Agenturen en depots worden op
zeer gunstige voorwaarden opgericht."
De genoemde vice-consul meent, naar aanleiding van hem
gevraagde inlichtingen, tegen het zenden van geld of gelds
waarde aan genoemde „Company" te moeten waarschuwen.
Buitenland.
De Duitsche Rijksdag heeft het voorstel-Stauffenberg,
ter driejarige bewilliging van het door de Regeering ge
vraagde cijfer der legersterkte, bij hoofdelijke stemming
met 186 tegen 154 stemmen aangenomen. De conservatieven
en de nationaal-liberalen steraden tegen; de socialisten en
de meeste Vertegenwoordigers van den Elzas onthielden
zich. De Rijks-kanselier las daarop eene Keizerlijke Bood
schap voor, waarbij de Rijksdag ontbonden werd.
De verkiezingen zullen den 15 Febr. a. s. plaats hebben.
De Russische begrooting voor 1887 wijst een tekort
aan van 36,558,634 roebels. Buitendien komen nog extra
uitgaven voor spoorwegen en havenwerken voor, ten bedrage
van 48,414,194 roebels. Volgens de uiteenzetting van den
Minister van Financiën spruit het tekort voort uit een
vermindering der rijksinkomsten. De middelen tot dekking
zijn overigens voorhanden. Van de buitengewone uitgaven,
die uitsluitend voor productieve werken bestemd zijn, be
hoeven slechts 42i millioen uit een leening gevonden te
worden.
Men zegt, dat de Keizer van Rusland zich tot Schwe-
ninger heeft gewend om magerder te worden. Als de kuur
gelukt zou Schweninger 15,000 gd. krijgen.
Volgens een bericht van 11 dezer, is de vermaarde
Amerikaansche uitvinder Edison ernstig ziek.
Blijkens het verslag van Sir Charles Warren zijn in
den loop van het jaar 1886 ruim 48,000 onbeheerde honden
in Londen opgepakt.
Het aantal dolle honden, aldaar van 1 Augustus 1865
tot 1 December 1886 afgemaakt, bedroeg 579.
Het aantal zwervende honden door de politie opgepakt,
nam in de laatste jaren voortdurend toe.
In de jaren 18811885 bedroeg het aantal jaarlijks
omstreeks 17,000, in 1885 steeg het tot 25,000 en in 1886
tot het genoemde cijfer.
Vele der door de dolle honden gebeten personen, onder
welke verscheidene politie-agenten, riepen de hulp in van
prof. Pasteur.
Een der zeldzaamste orde-teekens werd dezer dagen
aan een boekverkooper te Leipzig toegekend. De Afrika-
reiziger, dr. Einwald, bracht hem namelijk de versierselen
der orde van Koning Dinizulu, den zoon van Koning
Cetewayo. De medaille is zoo groot als een twee-thaler-
stuk van wit metaal met scherpe gravures. Aan de eene
zijde is een langwerpig schild, gekroond door een vrucht
